وقتی امانوئل مکرون وارد کارزار انتخاباتی سال 2016 فرانسه شد و کوشید به ریاست جمهوری این کشور برسد، این کار را با تشکیل یک حزب جدید «لیبرال میانه» به نام «رو به جلو» (On the Move) و قرار دادن آن در مرکز ثقل فعالیت هایش انجام داد ولی 8 سال بعد از آن و در حالی که مکرون بعدا (سال 2021) برای یک دوره پنج ساله دیگر به این پست رسید، یک حزب دست راستی افراطی به سرکردگی مارین لوپن و جوردن باردلا است که به رقیب بزرگ و پایاپای مکرون و حزب او تبدیل شده و با سرعت رو به جلو می رود و به نظر می رسد که می تواند فاتح انتخابات جدید پارلمانی فرانسه شود که در بازه زمانی 11 تا 18 تیر برگزار خواهد شد.در انتخابات اخیر پارلمان اروپا حزب لوپن و باردلا که «پویش ملی» نام دارد، 5/31 درصد آرا را به خود اختصاص داد و این بیش از دو برابر آرایی بود که حزب مکرون به دست آورد و مدتی است که نام دیگری را برای خود برگزیده که «رنسانس» است. «پویش ملی» به آنچه تاکنون کسب کرده، راضی نیست و به نظر می آید که با اختلاف زیادی نسبت به مکرون برنده انتخابات پارلمانی پیش رو در فرانسه باشد. انتخاباتی که مکرون با انحلال پارلمان آن را تدوین کرد و در مسیر برگزاری قرار داد می خواست (و هنوز هم می خواهد) ناکامی اش در انتخابات پارلمان اروپا را جبران کند اما شاید فقط بر حجم شکست هایش بیفزاید.

همه اینها به ما می گوید شاید در آستانه تشکیل یک دولت دست راستی افراطی جدید در فرانسه قرار داشته باشیم که اگر به قدرت برسد، ابتدا خیل مهاجران را به بهانه غیرقانونی بودن از این کشور دیپورت خواهد کرد و سپس دستورالعمل های سیاسی و توصیه های حکومتی «EU» را دور خواهد زد و آنگاه به جان اقلیت های نژادی و مذهبی و بویژه مسلمانان خواهد افتاد و بسیاری از حقوق حقه و آزادی های آنان را خواهد گرفت و در توجیه آن ادعا خواهد کرد که مسلمانان ناقض آرامش و اسباب دردسر هستند و تروریسم را گسترش می دهند. به خاطر همه این مسائل و احتمالات است که سیاستمداران لیبرال فرانسه از مکرون به خاطر به راه انداختن انتخابات اضطراری جدید و عدم محاسبه گری درست در این زمینه انتقاد و تصریح می کنند که نتیجه این رفراندوم ها به جای اینکه جبرانی بر تلخکامی های حاصل در رفراندوم اخیر پارلمان اروپا باشد، می تواند اثر عکس بگذارد و سبب تشدید این روند شود و شکست های احزاب لیبرال میانه و از جمله حزب رنسانس را که مکرون اینک زمامدار آن است، افزایش بخشد.

درست است که این واقعه احتمالی مکرون را از قدرت ساقط نمی سازد، اما او را به عنوان رئیس جمهور کشوری که دولت جدید زیر دستش با آرمان های او مخالف و خواهان سقوط وی است، به چالش های جانکاه جدیدی خواهد کشید و خطرات گرداگرد وی را فزونی خواهد بخشید. آنها کار غیرضروری مکرون در برپایی یک انتخابات زودرس و خارج از سیکل رایج فرانسه را به اقدام سال 2016 دیوید کامرون در بریتانیا تشبیه می کنند. زمانی که کامرون به عنوان نخست وزیر این کشور با اطمینان به اینکه مردم انگلیس به جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا (EU) رای منفی می دهند، دستور برگزاری یک رفراندوم را در این زمینه داد اما مردم برخلاف انتظارات وی در این نظرسنجی رای مثبت به موضوع فوق دادند و جدایی بریتانیا را که «برگزیت» نامگذاری شده، تحقق بخشیدند. کامرون بر اثر این روند به یک ورشکستگی کامل سیاسی رسید و مجبور به کناره گیری از سمتش شد و جانشیان او نیز در سال های بعدی با تبعات تلخ متفاوت «برگزیت» مواجه بوده و بابت آن رنج فراوانی برده اند. کامرون بعد از 8-7 سال زندگی در سایه از نو سر برآورد و مدتی است که وزیر خارجه انگلیس در دولت تحت هدایت ریشی سوناک شده که سرکرده کنونی حزب محافظه کار است اما ذائقه او بابت آنچه 8 سال پیش در آن رفراندوم کذایی با مهندسی خود وی بر سرش آمد، هنوز تلخ است و مکرون بزودی همان میزان تلخی را در صحنه سیاست فرانسه تجربه خواهد کرد.

پس از اتمام انتخابات اخیر پارلمان اروپا و اثر عمیقی که نتیجه آن بر صحنه سیاست فرانسه گذاشت، خیلی ها در قاره سبز نگران به قدرت رسیدن طیف وسیع تری از دست راستی های افراطی در سطح این قاره شده اند و در این زمینه به آلمان و شرایط ناگوار اولاف شولتز صدراعظم این کشور استناد می کنند. آنها جورجیا ملونی، نخست وزیر زن ایتالیا را هم مثال می زنند که از دو سال و نیم پیش به قدرت رسید و به اعتراف خودش یک دست راستی افراطی و فاشیست تمام عیار و دوستدار بنیتو موسولینی نخست وزیر اسبق این کشور است که موج فاشیسم را در اروپا طی دهه 1930 که پیش درآمدی بر جنگ جهانی دوم بود، به راه انداخت و آن را به پدیده ای جهانی تبدیل کرد.با این همه چشم انداز صحنه سیاست اروپا لااقل در کوتاه مدت آنقدرها هم تیره و ضربتی نیست که در نگاه نخست به نظر می رسد. در انتخابات اخیر پارلمان اروپا در شهر بروکسل بلژیک، حزب موسوم به حزب «مردم اروپا» (EPP) که یک حزب راست - میانه و تا حدی معتدل است، ائتلافی بین سوسیالیست ها و دموکرات ها که «Liberal Renew» نامیده می شود و همچنین حزب «سبزها» کرسی های بسیاری را تصاحب کردند و اکثریت را در دست گرفتند و این مساله سبب می شود که تاخت و تاز راست های افراطی و رادیکال های تمامیت خواه لااقل در آینده نزدیک و در یکی- دو سال پیش رو شکل نگیرد و این امر شاید به سال 2026 موکول شود. دیگر مساله ای که تاخیر در به قدرت رسیدن راست های افراطی در اروپا را به طور اعم و در فرانسه به نحو اخص موجب خواهد شد، پیروزی مجدد «اورسولا فون درلاین» میانه رو در انتخابات هفته گذشته ریاست کمیسیون اروپا است و به همین منوال گمان می رود که آنتونیو کاستا نخست وزیر پیشین پرتغال هم که یک سوسیالیست میانه رو است بزودی به پست ریاست «شورای اروپا» دست یابد. اینها می تواند فضای سیاست اروپا را که مورد هجمه شدید رادیکال ها و دست راستی ها قرار گرفته، قدری تلطیف کند و نگرانی ها را مقداری کاهش بدهد.

با این همه دغدغه های مربوط به قدرت رسیدن دست راستی های افراطی در گستره ای قابل توجه از اروپا آنقدرها هم بدون زمینه و فاقد دلیل نیست، نه تنها در فرانسه مارین لوپن پرتجربه و شریکش جوردن باردلا در آستانه در دست گرفتن دولت هستند بلکه از صحنه سیاست آلمان هم بوهای مشابهی می آید. در واپسین انتخابات حزبی آلمان حزب رادیکال «آلترناتیو برای آلمان» (AFD) با جذب 16 درصد از آرای عمومی به رتبه قابل توجه دوم رسید و در این راه اولاف شولتز صدراعظم آلمان و حزب وی را که «سوسیال دموکرات» نام دارد، مغلوب کرد و به زیردست خود تنزل داد. خطر موجود دیگر، روی کار آمدن احتمالی و مجدد دونالد ترامپ در امریکا در پی انتخابات ماه نوامبر (آبان) این کشور است که همه دولت ها و نهادهای پوپولیست در سطح اروپا را تقویت و تشویق به تاثیرگذاری هرچه بیشتر روی مللی خواهد کرد که دست راستی نیستند اما قدرت مقاومت چندانی مقابل نیروها و دولت های دارای این رویکرد ندارند. با این حال در شرق این قاره نیز فضای فعلی برای ریشه دواندن سریع رویکردهای راست افراطی مساعد و مهیا نیست و حتی در کشورهایی کلیدی مثل مجارستان و لهستان پوپولیست هایی که پیش تر جولان می دادند، اینک به موضع ضعف کشیده شده اند.

در مجارستان که گفته می شد ویکتور اوربان نخست وزیر این کشور برای رفاه توده ها و مردم فقیر پای به صحنه خواهد نهاد، او از چشم ها افتاد زیرا به نمادهای آزادی تاخت و رسانه ها را محدود کرد و زندگی جاری در این کشور را تا سرحد امکان از روال مرسوم در کشورهای عضو اتحادیه اروپا (EU) دور ساخت. با این حال اوربان همچنان در حال طی مسیر در چهارچوب های پوپولیستی است و جناح های دیگری هم هستند که او را همراهی می کنند. یکی از آنها روبرت فیکو نخست وزیر اسلواکی است و دیگری، جریان حاکم بر سیاست های گرجستان. با وجود این، شرایط کنونی دولت مجارستان و سرکرده آن ویکتور اوربان بیش از هر چیزی نشانگر حاکمیت کمرنگ شده پوپولیست ها و رادیکال ها است. در انتخابات اخیر پارلمان اروپا آرای صید شده توسط اوربان و حزب وی که «Fidesz» نام دارد، اگرچه پیشتازی او را به طور ظاهری حفظ کرد اما در قیاس با 52 درصد آرایی که وی در انتخابات قبلی به دست آورده بود، از 44 درصد فراتر نرفت. رقیب اصلی داخلی او که سیاستمداری جوان تر به نام پیتر ماگیار است اگرچه فقط 30 درصد آرا را کسب کرد اما این احتمال را قوت بخشید که در بزنگاه های بعدی به لطف جوانی و شور و امید فزون تری که به جامعه تزریق می کند، بازی را از دست اوربان خارج سازد و آرای فراوانی را از کیسه رادیکال ها به انبان محافظه کاران سوق بدهد. مشابه این روند در لهستان و البته فرانسه هم حس می شود. جاهایی که دونالد تاسک (نخست وزیر لهستان) و امانوئل مکرون جای پای محکم قبلی شان را سست تر از گذشته می یابند و به نظر می رسد که موج تغییرات با سرعت شگرفی در حال از راه رسیدن است.