امروز سه‌شنبه ۱۲ تیر ۱۴۰۳، شماره ۶۸۰۲
سیاسی
۱۵
نگاه

فلسطین؛ از تله فراموشی تا مساله اول دنیا

رهبر انقلاب اسلامی درسالروز وفات امام خمینی(ره) در14خرداد1403فرمودند:«آنچه در مقابل چشم ما است و داریم مشاهده می کنیم که مساله فلسطین، شده است مساله اول دنیا؛ این خیلی مهم است.

سال های متمادی تبلیغات رسمی رسانه های وابسته به آمریکا و وابسته به مراکز صهیونیستی ثروتمند سعی شان این بود که کاری کنند که نام فلسطین و مساله فلسطین به تدریج کم رنگ شود و تدریجا به فراموشی سپرده شود و مردم یادشان برود که یک چیزی هم به نام «فلسطین» وجود داشته! سال ها سعی کردند و پول خرج کردند برای این کار، امروز علی رغم آنها، مساله فلسطین مساله اول دنیاست.رسانه KHAMENEI.IR به همین مناسبت در یادداشتی به قلم سجاد مرادی کلارده، پژوهشگر روابط بین الملل به بررسی چگونگی نجات فلسطین از فراموشی و تبدیل شدن به مساله اول دنیا پرداخت.

موضوع فلسطین ومبارزه مردم این پهنه برای احقاق حقوق ازقدمتی نزدیک80سال برخورداراست.ازآغازاین مبارزه از 15می 1948 یعنی روز نکبت و تشکیل رژیم صهیونیستی و در ادامه تحولاتی مانند خیزش قدس (هبه القدس) درسال 1967، شروع انتفاضه سنگ(انتفاضه الحجاره) در1987، انتفاضه الاقصی درسال2000،انتفاضه قدس درسال 2015 تا تشدید عملیات علیه نظامیان اشغالگر در کرانه باختری در سال 2022، نکته ای که بسیار جلب توجه می کند تبلیغات و حمایت های رسانه ای از رژیم اشغالگر و در مقابل، محکومیت حق فلسطینیان در بازپس گیری سرزمین شان بود.

کمرنگ شدن مساله فلسطین توسط رسانه های جریان اصلی

رسانه ها نقش کلیدی در شکل دادن به واقعیت ها دارند. این که چرا به برخی بحران ها و قربانیان آنها بیش از سایر موضوعات اهمیت داده می شود، حاکی از نقش فزاینده رسانه هاست. مالکوم ایکس، فعال حقوق سیاهپوستان در آمریکا درباره قدرت رسانه ها گفت: «رسانه ها قدرتمندترین موجودیت روی زمین هستند. آنها این قدرت را دارند که بی گناهان را مجرم جلوه دهند و مجرمان را بی گناه و این قدرت است». رسانه ها در بحران ها می توانند استاندارد دوگانه ای ایجاد کنند که یک طرف را متجاوز و طرف دیگر را قربانی جلوه دهد. موضوع فلسطین از همین دست است. هنگام طرح موضوع فلسطین، رسانه های غربی عامدانه حقوق فلسطین را نادیده می گیرند. آنچه به کمرنگ شدن موضوع فلسطین منجر شده، به چند دلیل برمی گردد:

پررنگ بودن نقش رسانه های جریان اصلی در پوشش اخبار بین المللی

در نتیجه درک افراد از وقایع و رخدادها در سطح جهان آن چیزی است که رسانه های غربی به نمایش می گذارند. این موضوع هم باعث تحریف مداوم اخبار و هم ایجاد دیدگاه تک بعدی دربیننندگان می شود.این رسانه ها برای فلسطینی ها عبارت «می میرند» و برای صهیونیست ها «کشته می شوند» را به کار می برند، حماس را گروه تروریستی معرفی می کنند وانگاره«تروریسم» را برای فلسطینیان و درمقابل«دفاع از خود» را برای صهیونیست ها مطرح می کنند. همان طور که ریاض منصور، سفیر فلسطین در سازمان ملل در جنگ کنونی غزه گفت: «تاریخ برای برخی رسانه ها و سیاستمداران از زمانی شروع می شود که اسرائیلی ها کشته می شوند.»

نقش دولت ها و انعکاس سیاست رسمی آنها در محتواهای رسانه ای

همگامی این چنینی باعث شده تا حق فلسطینیان برای دفاع، به تروریسم ترجمه و سیاست مبتنی بر ترور رژیم در فلسطین بی اهمیت جلوه داده شود. استفاده مطبوعات از عبارات درگیری، خشونت، ناآرامی، جنگجویان فلسطینی، بدترین ناآرامی مذهبی، حرکت امنیتی، تحریکات مسلمانان، برگرداندن نظم و شورش هزاران نمازگزار برای نمایش قربانی بودن رژیم و قرار دادن آن در حالت تدافعی باعث شده تا این گونه بازنمایی شود که رفتار تهدیدآمیز مسلمانان باعث می شود صهیونیست ها اقدامات حفاظتی انجام دهند.در بریتانیا نیز رسانه ها، افراد مخالف سیاست رسمی را کنار می گذارند. جرمی کوربین، سیاستمدار برجسته از افرادی بود که به دلیل به چالش کشیدن سیاست های رژیم صهیونیستی، با برچسب «یهودستیز» روبه رو شد. جورج گالووی نماینده سابق پارلمان بریتانیا نیز که در رسانه های مختلف، نابرابری ها را درباره مساله رژیم و فلسطین فاش می کرد، با اخراج روبه رو شد. لذا ایجاد چالش در مقابل اقدامات اشغالگران، با خشم صاحبان قدرت مواجه خواهد شد.

تلاش های جهانی رژیم صهیونیستی

کنترل رسانه ها، نشر کتب و مقالات گوناگون، برگزاری جلسات سخنرانی، تبلیغ درسطح دانشگاه ها، جذب دانشجویان و ریاست بسیاری از بنگاه های رسانه ای به دست حامیان رژیم صهیونیستی، برخی از برنامه های آنها برای تاثیر بر افکار عمومی جهانی است؛ برای مثال حامیان رژیم در رسانه ها ودانشگاه های اروپا وآمریکا حضورفعال دارند.بیشتر تحلیلگران روزنامه های مشهور و شبکه های رادیویی و تلویزیونی، به طور آشکار و پنهان از این رژیم حمایت می کنند. برای مثال در آمریکا بیش از 200 واحد سازمان آیپک در دانشگاه ها، شیوه گفتار و رفتار استادن و دانشجویان را در قبال رژیم رصد می کنند. رسانه ها همچنین ابزاری برای جذب یا طرد افراد در ساختار هستند. برای مثال لابی صهیونیستی از راه ارسال ایمیل های گسترده و کنترل رسانه ها می تواند به راحتی بخت کسی را برای کرسی سیاسی افزایش یا کاهش دهد. رسانه ها در واقع ابزار قدرت نرم رژیم هستند و همین باعث می شود موضوع فلسطین به فراموشی سپرده شود. ناچمن شای از اعضای کنست در مصاحبه با مرکز شورنشتاین در سال 2014 گفت: «اکنون نبرد از قدرت سخت به قدرت نرم منتقل شده است. رسانه ها در این انتقال نقش بسزا دارند».

چگونه فلسطین به مساله اول دنیا تبدیل شد؟

با این حال بعد از هفتم اکتبر و عملیات طوفان الاقصی،فلسطین به یکی از مهم ترین حوزه های بحرانی در جهان تبدیل شد و رسانه های جریان اصلی که تا قبل از آن به جنگ اوکراین و...می پرداختند، متوجه جنگ غزه شدند. برای این موضوع که چگونه این جنگ باعث شد فلسطین به مساله اول دنیا تبدیل شود، می توان به دلایل زیر اشاره کرد:

میزان بالای جنایت های اشغالگران در حق فلسطینیان

میزان جنایت های رژیم صهیونیستی از جمله حمله به مدارس، پناهگاه ها و بیمارستان ها، جنگ غزه را به یک تراژدی در تاریخ تبدیل کرده است. تاکنون حدود 37هزار نفر در طول هشت ماه گذشته در این جنگ شهید و حدود20هزار نفر زخمی شده اند. این در حالی است که طبق آمار سازمان ملل درفوریه2024، تعدادغیرنظامیان کشته شده درجنگ اوکراین که از سال 2022 آغاز شده حدود 10 هزار نفر است. بیش از15هزارنفر ازشهدا درغزه، کودک هستند.این جنایت ها تاثیر گسترده ای بر افکار عمومی برجای گذاشته و انعکاس گسترده رسانه ای یافته است.

عملکرد رسانه ها

عملکرد رسانه ها ازدلایل مهمی است که مساله فلسطین رابه دنیا شناساند.بعد از طوفان الاقصی،رسانه های مختلف که ازپوشش منطقه ای و جهانی برخوردار هستند نقش مهم و پررنگی در انعکاس اخبار فلسطین و پوشش گسترده آن ایفا کرده اند. در این راه بیش از 100خبرنگار در سرزمین های اشغالی جان خود را از دست دادند. رسانه هایی همچون المنار، العالم و به ویژه شبکه الجزیره که در سطح جهان پخش می شوند، از هفتم اکتبر، بخش های مختلفی از اخبار و گزارش های خود را به پخش اخبار فلسطین و پوشش زنده آن اختصاص دادند. رژیم صهیونیستی ابتدا سعی کرد با تعطیلی دفاتر این رسانه ها از جمله الجزیره، پوشش خبری را متوقف کند اما خللی در روند پوشش اخبار ایجاد نشد.

آگاهی جهانی نسبت به مساله فلسطین

اگر تا قبل از این موضوع فلسطین به یک موضوع سیاست خارجی در بسیاری از کشورها مربوط بود و حمایت های جهانی شامل آن نمی شد، اما پخش جنایت های رژیم در ایجاد فاجعه انسانی در غزه باعث ایجاد آگاهی در جوامع مختلف نسبت به این مساله شد.

ایجاد آگاهی بیشتر بین اقشار مختلف به ویژه در بین کشورهای اروپایی نمود بیشتری یافته است. درواقع مردم در اقصی نقاط این منطقه از سوئد در اروپای شمالی تا آلمان، انگلیس، فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی با وجود ممنوعیت تظاهرات و حتی اعمال جرائم سنگین نسبت به تظاهرکنندگان، تجمعات زیادی را در حمایت از فلسطین و علیه کشتار توسط صهیونیست ها و حمایت کشورهای اروپایی به راه انداختند. همین آگاهی جهانی باعث شده است تا بسیاری از دانشجویان در دانشگاه های مختلف آمریکا در حمایت از فلسطین به پاخیزند و حتی کشورهایی چون سوئد و اسپانیا در اروپا حمایت خود را از کشور مستقل فلسطینی اعلام دارند.

حمایت های گسترده در بین جوانان غربی

یکی ازمهم ترین موضوعاتی که فلسطین رابه مساله اول دنیا تبدیل کرد،آگاهی نسل جدید درغرب ازجنایت های رژیم درقبال فلسطینیان در طول دهه های گذشته و به ویژه بعد از عملیات طوفان الاقصی بود.مهم ترین تلاش رسانه های جریان اصلی در غرب بر تاثیرگذاری روی جوانان نسل جدید متمرکز است؛ این درحالی است که بسیاری از صاحب نظران حمایت های جوانان غربی از فلسطین را به عنوان افزایش شکاف بین نسل ها در نظر گرفتند. ازجمله نیل فرگوسن، استاد دانشگاه هاروارد و از جمهوریخواهان تندرو ضمن تایید این مساله گفت: «گروه سنی 18تا24سال در آمریکا و انگلیس به شدت ضد اسرائیل وطرفدار فلسطین هستند. باید درموردافول حمایت اسرائیل نگران باشیم.» آنچه امروز دربسیاری ازدانشگاه های مشهور آمریکا و برخی کشورهای غربی می گذردواین محافل را به محلی برای اعتراض به نسل کشی در غزه تبدیل کرده، نمود دیگری ازتغییردرنگرش نسل جوان جهان نسبت به موضوع فلسطین است؛موضوعی که ازدیدصاحب نظران وسیاستمداران غربی هم دورنمانده وبه شدت آنان را نگران کرده.همان قدر که رژیم صهیونیستی از مبارزه مسلحانه مقاومت وحشت دارد و آن را خطرناک می داند، بیداری جهانی نسبت به ماهیت این رژیم نیز برای آن خطرناک و مهلک است.