از ابتدای تابستان اخبار متعددی درباره تب دنگی در ایران و میزان مبتلایان به آن شنیده می شود. از آنجایی که مردم ایران سابقه مواجهه با کرونا و مخدوش بودن اطلاع رسانی در روزهای اولیه آن را دارند، به صورت طبیعی کمی دربرابر اخبار رسمی در این زمینه موضع گیری دارند. این مسئله وقتی کمی جدی تر می شود که اطلاع رسانی رسمی در این زمینه دچار چنددستگی می شود. برای نمونه به این دو اظهارنظر رسمی از سوی دو مقام وزارت بهداشت در چند روز اخیر دقت کنید:

حسین فرشیدی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، در هفته ای که گذشت در توضیح ریشه ورود بیماری تب دنگی به ایران گفت: «پشه «آئدس» عامل انتقال بیماری «تب دنگی» است. از سال 95 با توجه به گسترش بیماری تب دنگی در برخی کشورهای همسایه، رصد منظم استان های مختلف کشور در دستور کار وزارت بهداشت قرار گرفت و در بیش از 70 نقطه کشور دستگاه ها اقدامات شناسایی برای رصد بیماران احتمالی و پشه های آلوده را به صورت مستمر انجام دادند». وی ادامه داد: «سال 98 پشه آلوده در شهرستان لنگه استان هرمزگان پیدا و موضوع با حساسیت توسط وزارت بهداشت پیگیری شد که با اقدام های گسترده و راهبرد فعال این وزارتخانه برای پیدا کردن بیماران از سال 98 تا 26 اردیبهشت امسال با وجود تست های مختلف، هیچ بیماری فعالی که از داخل کشور مبتلا به بیماری شده باشد، در کشور وجود نداشت».

فرشیدی گفت: «26 اردیبهشت امسال متاسفانه تعدادی از بیماران مبتلا به تب دنگی از امارات وارد کشور شدند و در چند هفته تعدادی بیمار مبتلا به تب دنگی در تعدادی از استان های جنوبی شناسایی شد». وی افزود: «علاوه بر رایزنی های بین المللی با سازمان بهداشت جهانی، در داخل کشور نیز نظام بهداشتی تقویت و به طور فعال اقدام های لازم انجام شد که این اقدامات موجب شد انتقال بیماری از پشه های آلوده داخل کشور به یک شهرستان محدود شود». معاون وزیر بهداشت ادامه داد: «با گذشت حدود یک ماه و نیم از شناسایی این بیماران، با اقدام های گسترده وزارت بهداشت و هشدارهای لازم به دستگاه های مختلف، این بیماری تا کنون شیوع گسترده ای نداشته و تعداد بیماران آلوده در داخل کشور به شش بیمار منحصر شده که دستاورد مهمی برای نظام بهداشت و سلامت است». وی ادامه داد: «علاوه بر اقدام های گسترده در شهرستان هایی که پشه آلوده یا بیمار مبتلا در آن شناسایی شده، اقدام های احتیاطی در شهرستان و استان های هم جوار به طور فعال اجرا می شود». فرشیدی گفت: «پشه های آلوده در استان های بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان، به ویژه چابهار شناسایی شدند که در استان های هم جوار مانند فارس، خوزستان و کرمان احتمال وجود پشه آلوده وجود دارد؛ خوشبختانه اگر چه بیماران آلوده ای شناسایی شده، ولی تا کنون پشه آلوده در این سه استان وجود نداشته است». وی انسان، پشه و ویروس را سه رکن مهم برای انتقال تب دنگی دانست و افزود: «در مناطقی که بیمار مبتلا به تب دنگی وجود دارد، ولی پشه آلوده نیست، نگرانی برای انتقال بیماری وجود ندارد».

معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه بهسازی محیطی مهمترین اقدام برای پیشگیری از تخم ریزی و رشد پشه آئدس است، گفت: «پشه آئدس در آب حتی به مقدار اندک می تواند تخم ریزی و زادو ولد کند که بهسازی محیط و جمع آوری آب های راکد از جمله اقدام های پیشگیرانه است». وی با بیان اینکه این نوع پشه جذب رنگ سیاه می شود، افزود: «لاستیک های مستعمل رهاشده که محل تجمع آب است، می تواند به عنوان محلی برای تخم ریزی و شیوع پشه آئدس عمل کند». فرشیدی با اشاره به علائم بیماری تب دنگی ادامه داد: «سردرد و بدن درد علائم مهم بیماری تب دنگی است و این بیماری به عنوان بیماری درد شکننده استخوان معروف است و تا یک ماه علائم آن نیز می تواند ادامه داشته باشد». وی افزود: «فرد مبتلا به تب دنگی باید به سرعت قرنطینه شود تا در معرض گزش مجدد پشه و انتقال ویروس به فرد دیگر قرار نگیرد». معاون وزیر بهداشت گفت: «یک درصد بیماران بدحال مبتلا به تب دنگی ممکن است بر اثر خون ریزی داخلی منجر به مرگ بیمار شود».

با رسیدن اخباری از جنوب کشور درباره این بیماری شایعاتی درباره میزان گسترش آن هم در میان مردم شنیده می شود. از جمله اخباری درباره شیوع این بیماری در مناطق مرکزی و شمالی کشور که برای برخی به معنی گسترش روزافزون این بیماری است. با این حال، یک چهره شناخته شده در عرصه بیماری های عفونی در این هفته به این خبر واکنش نشان داد. دکتر پیام طبرسی اعلام کرد هنوز هیچ نمونه ای از این بیماری در تهران مشاهده نشده است.

متخصص بیماری های عفونی با بیان اینکه تب دنگی انتقال فردبه فرد ندارد، گفت: «گزارشی از شیوع بیماری دنگی در تهران وجود ندارد». پیام طبرسی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و متخصص بیمارهای عفونی با اشاره به اینکه تب دنگی یک بیماری ویروسی است که از طریق گزش پشه های آلوده به ویروس دنگی به انسان منتقل می شود، گفت: «علائم آن شامل تب بالا، دردهای شدید عضلانی و مفصلی، سردرد، راش پوستی و در برخی موارد حالت تهوع و استفراغ است».

وی با بیان اینکه در گذشته بیماری تب دنگی در کشور نبوده، اضافه کرد: «این بیماری در کشورهای همسایه، ازجمله پاکستان و هندوستان و بعضی از کشورهای آسیا شیوع پیدا کرده است. همچنین با بارندگی شدیدی که طی ایام اخیر در دوبی اتفاق افتاد و ماندن آب در سطح محلات این منطقه سبب انتشار پشه آئدس و بیماری تب دنگی در آن کشور شد و به دنبال این موضوع، تعداد زیادی از مسافران ایرانی که در دوبی به سر می برند نیز به این بیماری دچار شدند». طبرسی با اعلام تب دنگی در کشور شیوع گسترده ندارد، عنوان کرد: «تب دنگی انتقال فردبه فرد ندارد. تاکنون گزارش های در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری شمال و جنوب کشور همچون بندرعباس، بوشهر، هرمزگان ثبت شده است، اما گزارشی از شیوع بیماری دنگی در تهران وجود ندارد».

طبرسی با بیان اینکه درحال حاضر درمانی برای تب دنگی وجود ندارد و داروها تنها برای تسکین درد تجویز می شوند، گفت: «95 درصد موارد خودبه خود برطرف شده و تنها پنج درصد از مبتلایان به بیماری تب دنگی به نوع وخیم بیماری دچار می شوند». این عضو هیئت علمی توصیه کرد افراد در صورت مسافرت به کشورهای عربی و داشتن علائم بالا، به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کنند تا تست ویروس از آنها گرفته شود». وی با بیان اینکه فعلا مشکل و نگرانی در داخل کشور نداریم گفت: «در جنوب کشور، به خصوص استان های هرمزگان و بوشهر و استان های شمالی، به دلیل اینکه گزارش هایی ثبت شده، به شهروندان توصیه می کنیم دقت بیشتر به خرج دهند و حتما به بهداشت محیط خود توجه کنند و مکان های مستعد برای زندگی این حشرات، از جمله مکان هایی که باعث ماندگاری آب راکد می شود، مانند لاستیک های مستعمل، زیر گلدان ها یا کولرهای آبی را کنترل کنند». متخصص بیمارهای عفونی تاکید کرد: «در مناطق آندمیک (بومی) این بیماری که این نوع پشه وجود دارد، برای پیشگیری از ابتلا به تب دنگی می توان از مواد دورکننده حشرات استفاده کرد. لازم است در این مناطق حتما برای در و پنجره از توری استفاده شود و همچنین پشه بند نیز باید مورد استفاده قرار گیرد».

مقامات وزارت بهداشت می گویند این بیماری را در جنوب ایران کنترل کرده اند. معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: «انتقال داخلی تب دنگی با اقدام های گسترده وزارت بهداشت به یک شهرستان و شش مبتلا در کشور محدود شده است». حسین فرشیدی در حاشیه افتتاح شش طرح بهداشتی و درمانی در دزفول در گفت وگو با خبرنگاران با اشاره به اطلاع رسانی اخیر وزارت بهداشت در مورد شیوع بیماری تب دنگی در برخی استان های کشور گفت: «تب دنگی بیماری شناخته شده ای است که در بیش از 140 کشور آلودگی به این بیماری وجود دارد». وی مقایسه تب دنگی با کووید19 را اشتباه دانست و ادامه داد: «کرونا بیماری ناشناخته ای بود که برای نخستین بار بشر با آن مواجه شد، این درحالی ست که تب دنگی بیماری شناخته شده ای در دنیا ست».