هزاره جدید برای ایرانی ها با آپارتمان های 70 متری آغاز شد که رفته رفته تا 45 متر آب رفت. در حالی این کوچک شدن متراژ خانه در کشور اتفاق افتاد که بر اساس آمایش سرزمینی مشخص شده، تنها یک درصد از زمین های قابل سکونت کشور برای خانه سازی مورد استفاده قرار گرفته است. اخیرا نیز همزمان با روی کار آمدن دولت چهاردهم برخی از کارشناسان راه حل بحران مسکن را نه عرضه زمین به مردم بلکه حفظ انحصار و ساخت خانه های کوچک در همین زمین محدود عرضه شده، دانستند. البته برخی اعضا و حامیان رده بالای اصلاح طلبان که در دولت حضور دارند در بازار مسکن ذی نفع هستند و به همین دلیل با مسکن مهر، نهضت ملی مسکن و اعطای زمین رایگان به مردم مخالف هستند.

«محمد صالح شکوهی بیدهندی»؛ کارشناس حوزه شهری در گفت و گو با خبرگزاری مهر، مورد اقدامات لازمی که دولت آینده باید برای حوزه مسکن انجام دهد، می گوید: آقای پزشکیان در مناظره ها و تبلیغات انتخاباتی تاکید بر مشاوره گرفتن از کارشناس ها و رسیدن به اجماع نظرات داشتند. الان زمان آن رسیده که در حوزه های مختلف از جمله مسکن و شهرسازی نظر کارشناس ها شنیده شود تا درباره این حوزه به یک اجماع درست رسید. اتفاقا حوزه مسکن و شهرسازی یکی از حوزه هایی است که نظرات کارشناسی متفاوت بسیار جدی درون آن مطرح است و رسیدن به اجماع در آن معنای خاصی دارد.

او ادامه می دهد: تنوع و تکثر دیدگاه های حوزه مسکن ایجاب می کند که هرکسی که به عنوان وزیر راه و شهرسازی انتخاب می شود و حتی خود آقای پزشکیان به عنوان رئیس شورای عالی مسکن و رئیس جمهور از کارشناس هایی با دیدگاه های مختلف در جلسات دعوت کنند و نظرات آنان را بشنوند تا پس از آن به یک راهبرد مشخص برسند. مهم تر از آن نیز باید به یک برنامه جامع که همان تکلیف قانون جهش مسکن است با همین راهبردهای مورد توافق برسند. همچنین، استدلال های راهبردهایی که مانند مناظره هستند را نیز تدوین و تجهیز کنند. سپس، به یک راهبرد واحد برای کل برنامه ریزی حوزه مسکن در چهار سال آینده خواهند رسید که مبتنی بر طرح جامع مسکن و مقررات موجود است.

کارشناس حوزه مسکن درخصوص تاثیر برخی از افراد حاضر در ستاد انتخاباتی رئیس جمهور و اثر آن ها بر روی مسکن توضیح می دهد: آقای عبدالعلی زاده، خطاهایی در وزارت مسکن و شهرسازی انجام دادند مانند سیاست گذاری های حوزه زمین و محدود کردن شهرها. همچنین، آقای آخوندی نیز در حوزه سیاستگذاری تلاش داشتند مداخله دولت در حوزه مسکن را کم کنند. هر کدام از این خطاها، درس هایی به همراه داشته است و نباید تکرار شود.

شکوهی می گوید: باید از اشتباه ها درس گرفت و مسیر درست را پیدا کرد. به عقیده من فردی جوان تر از این دو نفر برای وزارت راه و شهرسازی باید انتخاب شود تا وزیر جدید تجربه های گذشته را بسنجد و نتایج آن ها را بررسی کند. با بررسی این نتایج می توان فهمید آیا با اجرای آن سیاست ها شرایط مردم بهبود بخشیده شده یا سفره مردم تنگ تر شده است. اگر به این نتیجه رسید که سفره مردم با سیاست های محدود کردن عرضه زمین و واگذاری مسکن به بازار تنگ تر شده، پس زمان بازنگری است.

او درباره طرح ساخت خانه های کوچک از سوی برخی از کارشناس ها تصریح می کند: آقای پزشکیان حافظ نهج البلاغه و قرآن هستند و می توانند به روایات و مبانی قرآنی رجوع کنند تا ببینند در آنجا خانه بزرگ و دار واسع تا چه اندازه مورد تاکید قرار گرفته است. در مقابل، منشورهای خارجی توصیه به کوچک سازی خانه دارند. البته باید در این جا متذکر شد، کوچک سازی خانه منجر به فردگرایی می شود در حالی که خانه وسیع باعث حفظ خانواده و حتی صله رحم می شود.

کارشناس حوزه مسکن می افزاید: این نظام ارزشی که کشور را به سمت خانه های کوچک سوق داده، یک نظام ارزشی فردگرا است که در مقابل نظام ارزشی اخلاقی و اسلامی قرار دارد. برخی در این جا محدودیت زمین را مطرح می کنند. مطالعات آمایش سرزمین نشان می دهد 16 درصد مساحت کشور اولویت سکونت دارد که این مقدار 16 برابر شهرها و روستای کشور است. به عبارت دیگر، همه ما می توانیم خانه های 16 برابر مسکن فعلی را داشته باشیم.»

شکوهی تاکید می کند: دولت جدید مبتنی بر ارزش های دینی اگر بدون محدودیت بخواهد به سمت خانه های کوچک برود در پیشگاه خدا باید پاسخگو باشد. باید توجه داشت که در حوزه زمین و مسکن کشورهای غربی نگاه لیبرالیسم ندارند و معتقد هستند در حوزه مسکن و زمین نباید نگاه لیبرالی داشت. تنها در کشورهای غربی با ابزارهایی مانند مالیات از سرمایه ای شدن مسکن و زمین جلوگیری می کنند. در این کشورها سیاست های حاکم بر حوزه زمین و مسکن انسانی تر است و دولت دخالت دارد و اجازه نمی دهند بازار راه خود را پیدا کند اما این نظریات را از طریق منشورهای بین المللی برای کشورهایی مانند ایران تجویز می کنند تا به سمت فردگرایی و ارزش های مدنظر آن ها بروند.