عبور دو کشتی آلمانی از تنگه تایوان به معنای هم پیمانی ژرمن ها با واشنگتن در تقابل تمام عیار با پکن محسوب می شود. هر چند بازیگرانی مانند فرانسه هنوز در این مجادله وارد نشده اند اما اقدام اخیر برلین می تواند مقدمه ای جهت کشاندن یا کشیده شدن دیگر اعضای پیمان آتلانتیک شمالی به جنگی بالقوه در شرق آسیا باشد.

به نظر می رسد استراتژی خلق گره های کور راهبردی درحیاط خلوت چین که ازسوی واشنگتن، لندن و برلین آغاز شده، پیش درآمدی بر منازعه ای پایدار و غیرقابل پیش بینی (به لحاظ دامنه و عمق منازعه) در محیط پیرامونی پکن خواهد بود. سوال اصلی اینجاست که آیا غرب قدرت مدیریت این منازعه را خواهد داشت؟!

اخیرا ارتش چین عبور دو کشتی نیروی دریایی آلمان را از تنگه تایوان محکوم و تاکید کرد که این اقدام خطرات امنیتی را افزایش داده و پیامی «اشتباه» ارسال می کند. براساس بیانیه صادر شده از سوی ارتش چین، نیرو های چینی کشتی های آلمانی را زیر نظر داشته و به آنها هشدار داده اند. چین که تایوان را بخشی از قلمرو خود می داند، می گوید فقط این کشور حق حاکمیت و نظارت بر تنگه تایوان را دارد. آمریکا و تایوان اما مدعی شده اند این تنگه که یکی از مسیر های تجاری جهان به شمار می رود و تقریبا نیمی از کشتی های باری دنیا از آن عبور می کند، یک آبراه بین المللی است. فرماندهی ناحیه شرقی ارتش آزادیبخش خلق چین در بیانیه ای اعلام کرد عبور این دو کشتی آلمانی (یک ناوچه و یک کشتی پشتیبانی) نوعی «تبلیغات عمومی» بوده و نیرو های دریایی و هوایی چین در تمام مدت آنها را زیر نظر داشته و هشدار های لازم را به آنها داده اند.

در این بیانیه آمده است: «رفتار آلمان خطرات امنیتی را افزایش داده و پیامی اشتباه ارسال می کند. نیرو های منطقه همواره در حالت آماده باش هستند و قاطعانه به تمامی تهدیدات و تحریکات پاسخ خواهند داد.»

صورت مساله گویاست! آلمان در حالی که قدرت مدیریت جنگ اوکراین و تبعات امنیتی و استراتژیک آن را از دست داده، به شریک راهبردی واشنگتن در جبهه ای جدید تبدیل شده است. مقامات آمریکایی و اروپایی طی سال های اخیر تلاش کرده اند روایت معمول از پرونده تایوان در نظام بین الملل را زیر سوال برده و حاکمیت چین را بر تایپه نفی کنند. در مقابل چینی ها تاکید دارند که مساله تایوان نه یک موضوع مربوط به «آزادی دریانوردی» بلکه مساله حاکمیت و تمامیت ارضی چین است. تنگه تایوان آب های چین است و هیچ آبراه بین المللی ای وجود ندارد.آنچه مسجل است این که منازعه شکل گرفته در شرق آسیا از جنس حقوقی نیست. دلیل پشت پرده تحرکات اخیر غرب در شرق آسیا، ناظر بر جلوگیری از تبدیل چین به یک هژمون اقتصادی در نظام بین الملل صورت می گیرد. بر همین اساس، آمریکا و برخی بازیگران اروپایی از این که پکن تا سال 2032 میلادی تبدیل به قدرت اقتصادی برتر جهان شود، شدیدا نگران هستند. این نگرانی در مواضع صریح مقامات غربی مشهود است. در چنین شرایطی اعضای ناتو تلاش می کنند از طریق خلق دغدغه های امنیتی پایدار در محیط پیرامونی چین، مانع از تمرکز پکن بر نقشه راه اقتصادی خود شوند. در مقابل چینی ها نیز متوجه ماهیت راهبردی و متعلقات تاکتیکی بازی آمریکا اروپا شده اند. در این میان، هر اندازه پکن در لاک دفاعی فرو برود، ضربات بیشتری دریافت می کند؛ بنابراین مقامات حزب کمونیست چین تصمیم گرفته اند ضمن مخابره هشدار های قاطعانه به غرب، خود را برای مواجهه با هر سناریویی در تایوان، تبت، هنگ کنگ و دریای چین جنوبی آماده کنند. برگزاری چندین مانور نظامی مشترک میان آمریکا و کشور هایی مانند فیلیپین، کره جنوبی و ژاپن به وضوح نشان می دهد که کاخ سفید مواجهه ای بلندمدت را در این حوزه جغرافیایی طراحی کرده و قصد عقب نشینی از آن را حداقل در برهه زمانی فعلی ندارد. در چنین شرایطی چین درصدد است هزینه های راهبردی مداخله گرایی غرب در شرق آسیا را افزایش دهد. چین قویا از کشور های اروپایی خواسته از هر اقدامی که توسعه پایدار آنها را به خطر می اندازد، خودداری کند. دولت تایوان نیز به تاسی از غرب می گوید تنها مردم این جزیره می توانند درباره آینده خود تصمیم بگیرند. کشتی های جنگی آمریکا تقریبا هر دو ماه یک بار از این تنگه عبور می کنند که همواره موجب خشم پکن می شود. کشتی های جنگی برخی ازمتحدان آمریکا مانند کانادا و بریتانیا نیز گهگاه از این مسیر عبور می کنند. چین که هرگز استفاده از زور برای تسلط بر تایوان را رد نکرده، در پنج سال گذشته فعالیت های نظامی خود را در اطراف این جزیره از جمله مانور های نظامی را افزایش داده که در حقیقت، واکنش و پاسخی نسبت به طمع راهبردی غرب به شرق آسیا و به کارگیری استراتژی کلان «مهار همه جانبه چین» از سوی آمریکا و اروپاست.

این مناقشه، قرار نیست به زودی پایان پیدا کند، زیرا برخی پیش شرط های آن مانند تلاقی منافع طرفین تحقق یافته و کلاف سردرگمی را در محیط پیرامونی چین ایجاد کرده است. بدیهی است که پکن چنین مداخله گرایی فرامنطقه ای و غیر قابل قبولی را تحمل نمی کند. ممکن است چینی ها بخشی از پاسخ خود به اقدامات خطرناک غرب را در همان حوزه ای که مورد مداخله قرار گرفته (شرق آسیا) و بخشی دیگر را در حوزه های جغرافیایی دیگر مانند آمریکای لاتین، آفریقا و غرب آسیاست، بدهند. نباید فراموش کرد که تایوان، به خودی خود قدرت تقابل با پکن را ندارد و هرگونه اقدام، واکنش، رفتار و حتی گفتار مقامات تایوانی در تقابل با پکن، نشات گرفته از آن سوی اقیانوس آرام است. اخیرا گارد ساحلی تایوان اعلام کرده که بار دیگر کشتی های خود را برای نظارت و هشدار به چهار کشتی پلیس دریایی چین که در آب های ممنوعه نزدیک جزایر کینمن، تحت کنترل تایوان و در نزدیکی سواحل چین در حال حرکت بودند، اعزام کرده است. تایپه هدف از این اقدامات را تحریک نکردن و عدم درگیری دانسته اما مسلم است که روی این ادعای خوشبینانه نمی توان حساب باز کرد.