شعار روز و هفته گردشگری 2024 با نام «گردشگری وصلح»، بهانه ای است تا بار دیگر به اهمیت اقتصاد گردشگری و اولویت آن برای کشورهای درحال توسعه نظیر ایران پرداخته شود. اینک که بار دیگر در هفته گردشگری که از ششم لغایت سیزدهم مهرماه سال جاری تعیین شده قرار داریم، باید به یکی از مهم ترین معیارهای تعیین کننده ارتقای صنعت گردشگری هر کشور، یعنی صلح توجه بیشتری معطوف کنیم. منطقه خاورمیانه به واسطه شرایط خاصی که طی دهه های گذشته تجربه کرده، همواره در مرکز توجه رسانه های بین المللی بوده است. این ظرفیت و به نحوی تهدید از منظر ویژگی های امنیتی این منطقه که بخشی از آن، تحت تاثیر جنگ ها، تنش های منطقه ای و تعاملات خصمانه فی مابین برخی کشورها و دول است و بخشی دیگر به جهت وجود منابع و ذخایر طبیعی فوق العاده ای است که کریدورهای اقتصادی آسیا به اروپا و خاور دور را تشکیل می دهد، می تواند به عنوان فرصت هایی چشمگیر نیز تلقی شود. امروز در جهان کمتر کسی است که وقتی نام منطقه خاورمیانه را می شنود، ایران را به عنوان یک بازیگر کلیدی و مهم این منطقه نشناسد، اما همین امر از سوی رسانه های جریان اصلی و بین المللی به گونه ای در ذهن مخاطبان، موجی از ایران هراسی را ایجاد کرده است که بعضا بار منفی آن بیشتر از وجوه مثبت آن ارزیابی می شود. آن چیزی که امروز صنعت گردشگری ما کمتر از آن بهره مند شده است، تبدیل این تهدیدها به فرصت های بالقوه از طریق تولیدات رسانه ای فاخر و توزیع این تولیدات از طریق رسانه های اجتماعی مرجع به جهانیان است؛ کاری که شاید بتوان گفت در منطقه ما کشور ترکیه و امارات متحده عربی از سالیان پیش آغاز کردند و به رغم تمامی چالش های امنیتی موجود، توانستند انتفاع عظیمی از ظرفیت های اقتصاد گردشگری برای کشور خود ایجاد کنند. سهم صنعت گردشگری در GDP کشور ترکیه، پس از بخش خدمات، صنعت و کشاورزی که هر یک 64.5، 23.7 و 11.9 درصد را به کیک اقتصاد ترکیه اختصاص دادند، برابر با 8.8 درصد در سال 2023 میلادی بوده است. به طورکلی، مجموع درآمدهای اقتصادی صنعت گردشگری از طریق جذب توریسم بین المللی ترکیه در سال 2023 نزدیک به 56 میلیارد دلار بوده است که پیش بینی می شود این میزان تا سال 2029 به بیش از 250 میلیارد دلار و سهمی برابر با 19 درصد از GDP اقتصاد ترکیه برسد. همچنین سهم بخش سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی کشور امارات متحده عربی در سال 2023، نزدیک به 167 میلیارد درهم بود که معادل 9 درصد از کل تولید ناخالص داخلی یا GDP است. کل درآمد گردشگری در سال 2023 برابر با 117.6 میلیارد درهم بوده است. این در حالی است که درآمدهای ایران از گردشگری ورودی در سال 2023، چیزی برابر 70 هزار میلیارد تومان برآورد می شود که رشد 21 درصدی را نسبت به سال 2022 تجربه کرده است، اما نقش این میزان تنها 1.8 درصد از GDP یا تولید ناخالص داخلی ارزیابی می شود. این به آن معناست که ایران در مقایسه با دو همسایه غربی و جنوبی خود، به دلیل چالش های امنیتی منطقه و مقوله خاورمیانه هراسی که محور رسانه های جهانی بر آن تاکید دارند، نتوانسته است توزیع محصولات و عواید اقتصادی تابع صنعت گردشگری را در کیک اقتصاد سالانه خود لحاظ نماید و همچنان به چشم یک مقوله فانتزی به آن نگاه می کند. موضوع کاهش میزان اتکا به فروش نفت و خام فروشی از سال های 82 به بعد در ایران و پس از آغاز دور نخست تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران مطرح شد، اما باگذشت بیش از دو دهه از طرح چنین مبحثی، تاکنون سازکار اجرایی و عملیاتی دقیقی برای آن ترسیم نشده است. صنعت گردشگری می توانست در این شرایط تحریمی سخت، فریادرسی برای اقتصاد ایران باشد. لذا این طور می توان تفسیر کرد که ما ابتدا باید شعار گردشگری و صلح را در درون کشور با برنامه ریزی دقیق و ایجاد زیرساخت های فیزیکی لازم و تولیدات رسانه ای اثربخش، در مرحله اجرایی و عملیاتی قرار دهیم، سپس با تدوین سیاست های دیپلماسی بین المللی و اعمال آن در روابط منطقه ای، زمینه سازی تعامل سازنده با مقاصد گردشگری متناظر در کشورهای همسایه را ایجاد نماییم تا باسیاست تبادل گردشگری و بعد از آن ایجاد فضای به رسمیت شناختن ایران به عنوان یک مقصد گردشگری ثابت در آسیا، بهره برداری اقتصادی کلان، پایدار و کم هزینه ای را برای کشور عزیزمان به ارمغان بیاوریم. بی شک امنیت روانی حتی می تواند نقش پررنگ تری از امنیت فیزیکی و کالبدی برای جامعه هدف گردشگری در جهان و بخصوص ایران داشته باشد، چرا که تقریبا تمام مردم جهان در طول روز عازم سفرهای متفاوتی هستند که شاید برخی از آنها در زمره تعاریف گردشگری قرار گیرد و اینجاست که حتی القای امنیت ذهنی در مساله گردشگری داخلی هم معنا پیدا می کند و باید به آن توجه شود. دولت چهاردهم برای گشایش درهای ایران به سوی عموم علاقه مندان به تاریخ، فرهنگ و منابع طبیعی و زیست بوم ایران، می بایست در حوزه ایجاد صلح و امنیت پایدار، برنامه های مدون میان مدتی را در نظر داشته باشد تا با استفاده از ابزار دیپلماسی سازنده با جهان که آغاز آن از پیام رئیس جمهور، دکتر مسعود پزشکیان از تریبون سازمان ملل متحد به دنیا مخابره شد، گام های مهمی را در راستای رونق و افزایش بهره وری صنعت گردشگری در ایران، طی سال های پیش رو بردارد.