تحلیلگران برآنند موضع پوتین درباب متوقف کردن غرب از صدور مجوز به اوکراین جهت استفاده از موشک های دوربرد در عمق روسیه حاکی از تغییر دکترین کرملین در آینده دارد. الجزیره در تحلیلی به قلم سارا شمیم به این موضوع پرداخته است. شمیم می نویسد که ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه روز چهارشنبه هشدار داد روسیه در حال تغییر قوانین خود در ارتباط با سلاح های هسته ای است و عملا آستانه استفاده از آنها را کاهش می دهد. کارشناسان می گویند که این تهدید برای ترساندن ایالات متحده و متحدانش در زمانی طراحی شده است که اوکراین اعضای ناتو را تحت فشار قرار می دهد تا به این کشور اجازه دهند از موشک های دوربرد خود برای حملات در عمق خاک روسیه استفاده کند. به عقیده شمیم، در گفته های پوتین نکات مهمی نهفته بود: گفته های او بیانگر تغییر در سیاست هسته ای مسکو است و اینکه چه چیزی می تواند برای جنگ روسیه در اوکراین معنی داشته باشد.

پوتین آخرین تغییرات دکترین هسته ای روسیه را در جریان نشست تلویزیونی شورای امنیت روسیه تشریح کرد. او تصریح کرد حمله ای که «تهدیدی حیاتی» برای حاکمیت روسیه ایجاد کند، در صورتی که ازسوی یک قدرت غیرهسته ای با «مشارکت یا حمایت یک قدرت هسته ای» انجام شود، حمله مشترک آنها به فدراسیون روسیه تلقی خواهد شد. پوتین از هیچ کشوری نام نبرد، اما پیام واضح بود: اگر کرملین به این نتیجه برسد که حمله اوکراین به خاک خود با استفاده از موشک های ایالات متحده، فرانسه یا بریتانیا، «تهدیدی حیاتی» برای حاکمیت روسیه قلمداد شود، مسکو متحدان غربی کی یف را نیز به عنوان مهاجم و عنصر متخاصم در نظر خواهد گرفت. پوتین گفت که چنین سناریویی با معیارهای روسیه براساس دکترین به روز شده این کشور برای استفاده از سلاح های هسته ای مطابقت دارد. رییس جمهور روسیه با فهرست کردن هواپیماهای استراتژیک و تاکتیکی، موشک های کروز، پهپادها، مافوق صوت و سایر وسایل پرنده، افزود: ما چنین احتمالی را زمانی در نظر خواهیم گرفت که اطلاعات موثقی در مورد پرتاب گسترده دارایی های حمله هوایی و فضایی و عبور آنها از مرزهای دولتی دریافت کنیم. رهبر کرملین گفت که این امر در مورد حملات به بلاروس همسایه که مسکو آن را سرسخت ترین متحد خود می داند نیز صدق می کند. در اواخر ماه آگوست، اوکراین، بلاروس را به جمع آوری نیروهای نظامی در مرز مشترک دو کشور متهم کرد. روسیه دارای بزرگ ترین زرادخانه هسته ای در جهان، با ذخیره ای از 6 هزار کلاهک، است که برخی نیز در بلاروس مستقر هستند.

سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه در اول سپتامبر هشدار داد که روسیه دکترین هسته ای خود را که آخرین بار در سال 2020 به روزرسانی شده بود، در پاسخ به تهدیدات فزاینده غرب و متحدانش اصلاح خواهد کرد. این امر پس از آن اتفاق افتاد که اوکراین در ماه آگوست با استفاده از تسلیحات غربی حمله بزرگی را در منطقه کورسک روسیه آغاز کرد و ده ها شهرک را به کنترل خود درآورد. اما تاکنون، روسیه مشخص نکرده که چه تغییراتی در دکترین هسته ای خود ایجاد خواهد کرد. به گفته کارشناسان، ایجاد ابهام در تغییرات دکترین هسته ای روسیه عمدی بوده است. کایر گیلز، مشاور ارشد اندیشکده چتم هاوس مستقر در لندن، اوایل این ماه به الجزیره گفت، تغییرات عمدا مبهم نگه داشته است. گیلز، نویسنده کتاب «آینده؛ چه کسی از اروپا دفاع خواهد کرد؟» معتقد است روسیه می خواهد جهان باور کند که روسیه در استفاده از تسلیحات هسته ای اش تردیدی ندارد. او می خواهد القا کند که اگر موجودیتش به خطر افتد، می تواند باعث جنگ هسته ای شود. این ابهام تا حدی با اظهارات پوتین برطرف شد.

براساس دکترین 2020، روسیه تصریح کرد که اگر به این نتیجه برسد که «موجودیت این کشور در خطر است» می تواند حتی به حملات متعارف با سلاح هسته ای پاسخ دهد. اما فرض بر این بود که روسیه استفاده از تسلیحات هسته ای را حتی در پاسخ به سلاح های متعارف تنها در صورتی در نظر می گیرد که کشوری که به آن حمله می کند، خود یک کشور هسته ای باشد. به هر حال، همان طور که دکترین حاضر بیان می کند، روسیه سلاح های اتمی را به عنوان یک «بازدارنده» در نظر می گیرد. با این حال، موضع جدید پوتین نشان می دهد که روسیه می تواند از سلاح های هسته ای حتی علیه یک کشور غیرهسته ای مانند اوکراین استفاده کند و این در صورتی است که کشورهای دارای سلاح هسته ای از آن حمایت کنند. این امر می تواند اساسا آستانه استفاده از سلاح اتمی را کاهش دهد.

این امر از منظر تئوریک به سه روش انجام می شود: اول اینکه، کشورهای غیرهسته ای در صورت حمله با کمک کشورهای هسته ای می توانند هدف قرار گیرند. دوم اینکه، پوتین با توصیف چنین حملاتی به روسیه به عنوان «حمله مشترک»، عملا زمینه را برای مسکو فراهم کرده تا استدلال کند می تواند متحدان دارای سلاح هسته ای اوکراین، امریکا، بریتانیا و فرانسه را مستقیما در خاک آنها هدف قرار دهد. البته مشروط به اینکه کی یف به گونه ای حمله کند که به «تهدیدی حیاتی» برای حاکمیت روسیه تبدیل شود. سوم اینکه، پوتین با تاکید بر اینکه اگر متحدانی مانند بلاروس هدف قرار گیرند پاسخ خواهد داد، مجموعه شرایطی را که تحت آن روسیه ممکن است پاسخ هسته ای را آغاز کند، تعمیم داده است. کارشناسان خاطرنشان می کنند که علی رغم اهمیت تغییر اعلام شده در دکترین هسته ای مسکو، این آخرین مورد از یک سری تهدیدات هسته ای ضمنی یا صریح پوتین است که از زمان آغاز تهاجم کامل روسیه به اوکراین در فوریه 2022، از سوی رییس جمهور روسیه بیان شده است.