به واسطه تغییر معادلات خاورمیانه و قرار گرفتن منطقه بر لبه پرتگاه رسانه های منطقه ای و فرامنطقه ای تلاش دارند تا به مقوله هایی چون وضعیت حزب الله بعد از شهید نصر الله، پاسخ احتمالی تهران به ترور رهبر متحد نزدیک خود و چرایی ناتوانی جهان در برابر اسراییل بپردازند. در همین راستا روزنامه اعتماد تلاش داشته تا به شکلی اجمالی نگاه برخی از رسانه های معتبر جهان به تحولات اخیر را بررسی کند.

نشریه فارن پالسی، در مقاله ای به قلم دانیل بایمن، عضو ارشد مرکز مطالعات راهبردی و بین المللی و استاد دانشکده خدمات خارجی دانشگاه جورج تاون به تحلیل تبعات شهادت سید حسن نصرالله در منطقه می پردازد و این پرسش را مطرح می کند که آیا اسراییل با ترور رهبر حزب الله ممکن است در مسیر شکست در برابر این جنبش قرار بگیرد؟ بایمن مدعی است: ترور سید حسن نصرالله، رهبر حزب الله و دیگر فرماندهان ارشد این گروه در هفته های اخیر بخشی از تغییر چشمگیر رویکرد رژیم اسراییل در قبال این جنبش مقاومت لبنانی است. راهبرد دیرینه این رژیم در تلاش برای بازدارندگی حزب الله جای خود را به راهبرد دیگری داده است: به ادعای این تحلیلگر اسراییل با بمباران بی رویه مواضع حزب الله در تلاش است تا این بازیگر را (به ادعای) خود عقب رانده و در موضع ضعف قرار دهد. اسراییل به زعم خود امیدوار است تا حزب الله با خروج رزمندگانش از منطقه مرزی اسراییل (سرزمین های اشغالی) موافقت کند و سپس آتش بس گسترده تری را بپذیرد، آتش بسی که اسراییل را قادر می سازد تا 60 هزار اسراییلی فراری از مرزهای شمالی سرزمین های اشغالی را به مناطق مسکونی بازگرداند.

اما نویسنده فارین پالسی معتقد است اسراییل درگیر محاسبات اشتباهی شده است. درست است که حزب الله ضربه سختی خورده و این امکان وجود دارد در کوتاه مدت گزینه عقب نشینی تاکتیکی را برگزیند، اما این جریان به هیچ روی از نظر راهبردی عقب نشینی نخواهد کرد. اصولا ماهیت حزب الله و چینش کادر رهبری و فرماندهی این گروه به گونه ای است که باید در مقابل اسراییل بایستند؛ در واقع، حزب الله به عاملی بازدارنده در برابر اسراییل تعریف شده است. بایمن در بخش دیگری از تحلیل خودمدعی است که بر هم زدن تشکیلات نظامی حزب الله نیز به هیچ روی امکان پذیر نیست. حزب الله، جنبشی اعتقادی و رزمی است که هر دو این عوامل به شدت در تاروپود ملی گرایی لبنان تنیده شده اند و رهبری فرهمند سید حسن نصرالله نیز این سه عامل را به خوبی به هم پیونده داده است. از سوی دیگر، تجربه اسراییل به خوبی نشان داده است حتی گروه های بسیار کوچک تر از حزب الله نیز بارها توانسته اند ضربات سختی به این رژیم وارد کنند. بایمن با یادآوری برخی مثال های تاریخی، به حمله حماس در 7 اکتبر اشاره می کند و می افزاید که این گروه، حتی با توجه به سال ها محاصره همه جانبه از سوی اسراییل، توانست عملیات بسیار پیچیده ای را علیه اسراییل رقم زند. پس، با توجه به اینکه در گذشته، حزب الله خود را قوی و مصمم نشان داده است، بعید به نظر می رسد تن به خواسته های اسراییل بدهد. این تحلیلگر امور راهبردی معتقد است جنبش هایی با ساختار حزب الله به ندرت با کنار رفتن رهبری کلیدی، حتی رهبر قدرتمندی مثل نصرالله، شکست می خورند. اسراییل در دهه های اخیر، بسیاری از رهبران مقاومت در منطقه را ترور کرده، اما هرگز نتوانسته راه مبارزه را مسدود کند. گروه هایی که به خوبی نهادینه شده اند، اغلب دارای رویکردی عمیق و برنامه های جانشینی روشن هستند، گزاره هایی که نابودی شان را از طریق کنار زدن سر رهبری سخت تر می کند. اگرچه اسراییلی ها مکررا شخصیت های ارشد حماس را ترور کردند، این سازمان تحت رهبران جدید سازماندهی شد و به جنگ ادامه داد. نصرالله مدت هاست هدف جوخه ترور اسراییل بود و تقریبا به طور قطع برنامه ای برای جانشینی داشت (امروز گزینه احتمالی جانشینی نصر الله، هاشم صفی الدین است) که گروه را قادر می سازد به راه خود ادامه دهد. به علاوه، از نظر بایمن این ترورها می تواند مواضع گروه های مقاومت را در مقابل اسراییل سرسختانه تر کند. اسراییل در سال 1992، سید عباس الموسوی، سلف سید حسن نصرالله را ترور کرد. اما جنبش با روی کار آمدن سید حسن نصرالله با قدرت بیشتری ادامه یافت و حتی توانست به اشغال هجده ساله اسراییل در جنوب لبنان پایان دهد. این جنبش رفته رفته تقویت شد و به ارتشی در کلاس ملی تبدیل گشت. از سوی دیگر، حزب الله از متحد منطقه ای همچون ایران برخوردار است که در امور مستشاری و راهبردی می تواند به این بازیگر کمک کند.

پاتریک وینتور، سردبیر بخش دیپلماسی روزنامه گاردین نیز در یادداشتی معتقد است ترور سید حسن نصرالله از سوی اسراییل، ایران را در موقعیت سرنوشت سازی قرار می دهد و ایالات متحده را نیز تحقیر می کند. پس این رویداد می تواند پیامدهای گسترده ای برای تهران و واشنگتن به دنبال داشته باشد. وینتور مدعی است: هنگامی که آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، روز جمعه در نیویورک به خبرنگاران گفت که روزهای آتی مسیر آینده خاورمیانه را مشخص خواهد کرد، قادر نبود مسائلی را پیش بینی کند که می تواند منطقه را بیشتر به سمت بن بست هدایت کند. حتی اگر در آن بازه زمانی، او امیدوار بود که حزب الله و اسراییل را متقاعد خواهد کرد که از لبه پرتگاه کنار روند، اما امروز این امید کم رنگ شده است. اکنون، با تایید ترور سید حسن نصرالله، رهبر حزب الله، منطقه پس از یازده ماه سرانجام از لبه پرتگاه عبور کرده و به جایی رسیده که واقعا پیش از این در آن قرار نداشته است. همه نگاه ها به پاسخ احتمالی تهران است. به اعتقاد سردبیر دیپلماسی گاردین، این کشور با انتخاب سرنوشت سازی مواجه است که همواره به دنبال اجتناب از آن بوده است، انتخابی که به نظر می رسد دولت چهاردهم را در شرایط دشواری قرار داده؛ دولتی که خواهان تشدید تنش نیست. به ادعای وینتور، عمل گرایی ممکن است باعث شود ایران به حزب الله توصیه کند تا خسارات وارده را جبران کرده و آتش بسی را بپذیرد که ماحصلش صلح در غزه نباشد. با این همه بعید است تهران چنین خواسته ای داشته باشد و حزب الله تن به این پیشنهاد (ادعایی) دهد. این جنبش بارها متعهد شده تا زمانی که جنگ در غزه جریان دارد، به حمایت از مردم این منطقه ادامه خواهد داد و تلاش خواهد کرد تا اسراییل را در غزه متوقف کند.

به زعم سردبیر دیپلماسی گاردین، از منظر مسعود پزشکیان، رییس جمهور جدید ایران، همانی که با وعده لغو تحریم های اقتصادی و تا حدی با تعامل سازنده با غرب انتخاب شد، شهادت سید حسن نصرالله بدترین اتفاق ممکن بود. سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران نیز به تازگی یک هفته تمام را در نیویورک در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل گذراند و با سیاستمداران اروپایی مانند آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان و دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا دیدار کرد و در تلاش برای متقاعد کردن آنها جهت گشودن بن بست مذاکرات هسته ای بود. حال ماجراجویی های خطرناک اسراییل در منطقه به مانعی بزرگ بر سر راه برنامه های پزشکیان بدل شده است.

پس از آن، رافائل گروسی، رییس آژانس بین المللی انرژی اتمی، نسبت به دور شدن تهران و غرب از توافق درباب مسائل هسته ای ابراز نگرانی کرد. به ادعای گاردین ترور نصرالله کار را برای رییس جمهور اصلاح طلب و خواهان تعامل با غرب سخت تر می کند. پزشکیان معتقد است در شرایط کنونی صبر استراتژیک بهترین گزینه در مقابل اسراییل است. پیشتر ایران در برابر ترور اسماعیل هنیه از صبر استراتژیک پیروی کرد، چراکه خواهان افزایش تنش نبود. در آن بازه زمانی قرار بر این بود که آتش بس در غزه محقق شود؛ توافقی که هرگز محقق نشد، زیرا از نظر ایران، ایالات متحده نتانیاهو را به اندازه کافی برای صلح تحت فشار قرار نداد. اکنون، پزشکیان به ادعاهای ایالات متحده تمایلی نشان نمی دهد، هر چند باور دارد راه دیپلماسی، و نه گزینه نظامی، تنها گزینه برای عبور از بحران حاکم است. با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری در امریکا، به نظر می رسد واشنگتن گزینه های بسیار کمتری برای جلوگیری از بحران منطقه ای دراختیار داشته باشد. نتانیاهو مدعی است برنده میدان است و در مسیر پیروزی کامل قرار دارد. این موضع گیری موجب شده تا کاخ سفید نتواند به راحتی اسراییل را تحت فشار قرار دهد.

خبرگزاری سی ان ان در گزارشی به پیامدهای ترور سید حسن نصرالله و چشم انداز درگیری ها در لبنان و منطقه پرداخته است. سی ان ان در وبگاه خود مدعی است: 48 ساعت گذشته خاورمیانه به واسطه ترورحسن نصر الله و بمباران سراسر لبنان در گیر التهاب است و بار دیگر نگرانی از جنگی تمام عیار افزایش پیدا کرده است. به زعم سی ان ان، ترور سید حسن نصرالله درگیری بین اسراییل و حزب الله در لبنان را تشدید خواهد کرد و ممکن است دامنه درگیری ها به سراسر منطقه سرایت کند. اسراییل مدعی است «دوران جدید» جنگ با حرکت «مرکز ثقل» آن به سمت شمال آغاز شده است. یکی از اهداف جنگ اعلام شده، بازگرداندن ده ها هزار اسراییلی فراری از مرز است. در همین حال، حزب الله متعهد شده تا پایان خونریزی در غزه و اشغال این منطقه به دست اسراییل، حملات را متوقف نکند. به گفته مقامات دولت لبنان، صدها هزار نفر در لبنان به دلیل درگیری های اخیر آواره و بیش از هزار نفر از زمان تشدید حملات هوایی در هفته گذشته کشته شده اند. اسراییل احتمال تهاجم زمینی به لبنان را مطرح کرده است که در صورت انجام، چهارمین تهاجم رژیم اسراییل به این کشور در 50 سال گذشته خواهد بود. همه این تحولات با ترور برجسته ترین رهبران حزب الله رخ داده و رو به تشدید است. سی ان ان مدعی است این به معنای حرکت به سمت جنگی تمام عیار در منطقه است. از سوی دیگر، سی ان ان به نقش غیرمستقیم ایالات متحده در دامن زدن به تنش نیز می پردازد. کاخ سفید ادعا کرده «هیچ اطلاع یا مشارکتی» در حمله روز جمعه اسراییل به بیروت و ترور سید حسن نصرالله نداشته است. با این حال جو بایدن، رییس جمهور امریکا از ترور سید حسن نصرالله استقبال کرد، ولی در عین حال خواستار کاهش تنش شد. به نظر تناقضی جدی در مواضع رییس جمهور امریکا و متحد اصلی اسراییل در منطقه وجود دارد. ناظران هشدار می دهند ترور نماد مقاومت در منطقه، نه تنها حزب الله، که سایر گروه ها را تحریک خواهد کرد علیه اسراییل و ایالات متحده وارد عمل شوند. این به معنای گسترش درگیری است. سی ان ان پیشتر به نقل از یک مقام ارشد دولت و یک مقام امریکایی گزارش داد که ایالات متحده احتمال یک تهاجم زمینی محدود به لبنان را قریب الوقوع می داند، زیرا اسراییل نیروهایش را به مرز شمالی منتقل کرده است. با این حال، این مقامات تاکید کردند که به نظر نمی رسد اسراییل هنوز در مورد انجام حمله زمینی تصمیم قطعی گرفته باشد. اوایل روز شنبه، پیتر لرنر، سخنگوی ارتش اسراییل مدعی شد ارتش این رژیم در حال آماده شدن برای تهاجم زمینی است، اما این تنها یک گزینه در حال بررسی است و نه تصمیمی قطعی. با همه این اوصاف، آنچه مشخص است، تهاجمات اسراییل علیه رهبران و رزمندگان حزب الله، و همچنین سراسر خاک لبنان فعلا ادامه دارد. این امر می تواند با تهاجم زمینی وارد مرحله تازه ای شود و جنگی فرسایشی، همه گیر، و ویرانگر را در منطقه رقم زند. با گذشت نزدیک به یک سال از آغاز جنگ در غزه، به نظر چشم انداز صلح در خاورمیانه از همیشه کم رنگ تر شده است و ادامه ماجراجویی های خطرناک اسراییل می تواند واکنش تند جبهه مقاومت را به دنبال داشته باشد. تحلیلگران می گویند که عقب نشینی های مقطعی حزب الله صرفا تاکتیکی است و بعید است که این جنبش در نتیجه اقدامات اخیر اسراییل تضعیف شده باشد. حنین قدر، یکی از اعضای ارشد موسسه واشنگتن و نویسنده کتاب «سرزمین حزب الله» به سی ان ان گفت که اگرچه حزب الله ضربات سختی متحمل شده، قدرت بازیابی خود را دارد و این بار و تحت رهبری جدیدش ممکن است رویکرد سخت تری علیه اسراییل در پیش گیرد. یک مقام ارشد امریکایی در گفت وگو با سی ان ان مدعی شد ایالات متحده بر این باور است ایران در صورت اطمینان از تضعیف حزب الله و از دست دادن این متحد منطقه ای خود، به طور مستقیم وارد مناقشه خواهد شد. با این حال به نظر می سد، در شرایط کنونی ایران با رویکردهای دیپلماتیک و حمایت لجستیکی از حزب الله، درصدد تقویت این جنبش است.

راجر کوهن، نویسنده و روزنامه نگار برجسته امریکایی با انتشار یادداشتی در نیویورک تایمزمدعی شد: در طول تقریبا یک سال جنگ در خاورمیانه، قدرت های بزرگ ثابت کرده اند که قادر به توقف درگیری ها نیستند. شکست این گروه از بازیگران نشان دهنده دنیای پرتلاطم اقتدار غیرمتمرکز است که احتمالا ادامه خواهد داشت.مذاکرات آتش بس بین اسراییل و حماس برای پایان دادن به درگیری ها در غزه که ایالات متحده مدعی بود پیشرفت های زیادی به دست آورده، به نتیجه نرسید. تلاش کنونی تحت رهبری غرب برای جلوگیری از جنگ تمام عیار میان اسراییل و حزب الله در لبنان نیز صرفا با هدف جلوگیری از وقوع فاجعه ای دیگر در حال انجام است. پس از ترور حسن نصرالله، شانس موفقیت میانجی ها عمیقا نامشخص است.این نویسنده در ادامه آورد، ریچارد هاس، رییس بازنشسته شورای روابط خارجی گفته بود: «در دنیایی که نیروهای گریز از مرکز بسیار قوی تر از نیروهای متمرکز هستند، قدرت و ظرفیت استفاده از آن در دستان بازیگران متعددی قرار دارد.» به باورش خاورمیانه اولین مطالعه موردی این چندپارگی خطرناک است. گروهی از ناظران مدعی اند: ترور حسن نصرالله، رهبری که بیش از سه دهه حزب الله را مدیریت کرد و مردی که این سازمان شیعی را به یکی از قدرتمندترین نیروهای مسلح غیردولتی جهان تبدیل کرد، درگیر خلئی شده که از میان بردنش زمان بر است. نیویورک تایمز مدعی است، شرایط کنونی حتی ممکن است زمینه را برای رویارویی میان اسراییل و ایران هموار کند. ژیل کپل، کارشناس برجسته فرانسوی در خاورمیانه و نویسنده کتابی درباره تحولات جهان از 7 اکتبر، در این باره ادعا کرد: «نصرالله نماینده همه چیز برای حزب الله بود و حزب الله متحد جدی ایران قلمداد می شود.»

نیویورک تایمز در ادامه آورد، برای سال های متمادی، ایالات متحده تنها کشوری بود که می توانست بر اسراییل و کشورهای عربی فشار سازنده وارد کند. این کشور برای تحت تاثیر قرار دادن اسراییل اهرم های زیادی دارد از جمله کمک های نظامی. اما اتحاد آهنین با اسراییل براساس ملاحظات استراتژیک و سیاسی داخلی و همچنین ارزش های مشترک، به این معنی است که واشنگتن هیچگاه ارسال تسلیحات به اسراییل را قطع نمی کند. به باور ناظران فارغ از اینکه چه کسی در کاخ سفید مستقر باشد، ایالات متحده کنار اسراییل قرار خواهد گرفت. این همان گزاره ای است که موجب شد تا دانشگاه های امریکایی تا خیابان های اروپا در اعتراض به انفعال غرب واکنشی تند نشان دهند. ریچارد هاس، با استناد به این مولفه مدعی شد: «اگر سیاست ایالات متحده در قبال اسراییل تغییر کند، این تغییر حاشیه ای و کم رنگ خواهد بود.» علاوه بر امریکا دیگر قدرت ها نیز اساسا ناظر بوده اند. چین، واردکننده بزرگ نفت ایران و حامی اصلی هر رخدادی که ممکن است نظم جهانی به رهبری امریکا را تضعیف کند، علاقه چندانی به پوشیدن ردای میانجی ندارد.روسیه نیز تمایل چندانی نشان نداده، به ویژه در آستانه انتخابات 5 نوامبر در ایالات متحده. این بازیگر نیز که با ایران در حوزه نظامی روابط نزدیکی تعریف کرده به دنبال هرگونه فرصتی است تا با توسل بدان بتواند ایالات متحده را در منجلاب خاورمیانه فرو برد. در میان قدرت های منطقه ای نیز هیچ یک به اندازه کافی قوی و متعهد به آرمان فلسطین نیستند که بتوانند رویاروی اسراییل قرار بگیرند. در این میان صرفا ایران متعهد است، بازیگری که خواهان تنش نیست. مصر نیز از هجوم آوارگان فلسطینی می ترسد. عربستان سعودی به دنبال یک کشور فلسطینی است، اما جان سعودی ها را برای این هدف در خطر قرار نمی دهد.در چنین شرایطی آینده صلح میان اسراییل و فلسطین در ابهام جدی قرار دارد.در این میان نتانیاهو از تلاش های جدی امریکا برای عادی سازی روابط اسراییل با عربستان سعودی که شاید مهم ترین کشور جهان عرب باشد، استقبال نکرده، زیرا بهای آن تعهد جدی به ایجاد کشور فلسطینی است. گزاره ای که حیات سیاسی «بی بی» را به خطر می اندازد. ناظران مدعی اند، نتانیاهو برنامه اش بر طولانی کردن جنگ است تا هم شکست اطلاعاتی اسراییل در جریان حمله هفتم اکتبر را کم رنگ جلوه دهد و هم زمینه را برای فرار از اتهام های کیفری اش فراهم کند. او درگیر بازی انتظار است تا فرآیند حاکم را تا 5 نوامبر به همین شکل ادامه دهد؛ بازه زمانی که ممکن است دونالد ترامپ، متحد قدرتمندش به قدرت بازگردد.