استاد محمدعلی موحد شاعر، نویسنده ، عرفان پژوه و از اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. رییس جمهور به مناسبت روز کتاب و کتاب خوانی با حضور در منزل استاد محمدعلی موحد با این ادیب، شاعر و پژوهشگر تاریخ ایران دیدار و گفت وگو کرد. به گزارش ایسنا، مسعود پزشکیان صبح دیروز جمعه، به مناسبت روز کتاب و کتاب خوانی با همراهی دکتر محسن حاجی میرزایی، رییس دفتر رییس جمهور و دکتر سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به دیدار استاد محمدعلی موحد، یکی از نامداران عرصه شعر و ادب و مورخ و پژوهشگر تاریخ ایران رفت. استاد موحد در این دیدار در سخنان کوتاهی با قدردانی از دکتر پزشکیان که در شرایطی سخت مسوولیت ریاست جمهوری را قبول کرده است، گفت: بنده همیشه دلم با دکتر پزشکیان است؛ انسان رایحه صداقت را از ایشان استشمام می کند. مهم است که انسان با اخلاق با خلایق رو راست باشد. وی برای رییس جمهور در انجام مسوولیت های خطیر این منصب آرزوی موفقیت کرد و اظهارکرد: بنده سختی و حساسیت های موقعیت شما را می فهمم و از خدا برای شما در خدمت به مردم شریف ایران یاری طلب می کنم. رییس جمهور نیز در این دیدار با تشکر از وقتی که استاد موحد برای این ملاقات اختصاص داد و ابراز خرسندی از دیدار با ایشان تصریح کرد: امیدوارم خدا ما را یاری کند تا در این مسیر سخت شرمنده مردم نشویم. پزشکیان با اشاره به پژوهش ها و تالیفات دکتر موحد درباره نهج البلاغه، خاطرنشان کرد: خطبه 216 حضرت علی(ع) معرکه است؛ در آن خلاصه راه باریک آزادی تشریح شده و البته خود آن خطبه عمیق تر هم هست. اساسا وقتی به نهج البلاغه نگاه می کنیم هر عبارت آن خود به اندازه یک کتاب ارزشمند است. استاد موحد در این دیدار همچنین شرحی از نگارش کتاب «هیاهو بر سر هیچ» یا «مبالغه مستعار» که درباره ادعای مالکیت امارات بر جزایر سه گانه ایرانی نوشته شده، ارائه کرد. کتاب «هیاهو بر سر هیچ» یا «مبالغه مستعار» یک پژوهش مستند است که در آن «محمدعلی موحد» مدارکی که شیوخ عرب با استناد بر آن ادعای مالکیت بر جزایر ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ را دارند، مورد تحقیق و بررسی قرار داده است. استاد موحدتلاش کرده تا کتاب «هیاهو بر سر هیچ» را به دور از هرگونه رفتار متعصبانه و دارای جهت گیری به نگارش در بیاورد تا از مجرای مستندات و پژوهشی متقن، زمینه صلح جویی و رفع سوءتفاهمات میان طرفین دعوی را فراهم سازد. «هیاهو بر سر هیچ» به جهت اهمیت اسناد مطرح شده و زمینه ای که سال ها مورد جنجال بوده مورد توجه نهادهای پژوهشی خارج از کشور نیز قرار گرفته و تاکنون به چندین زبان از جمله ترکی استانبولی و فرانسوی برگردانده شده است. ازجمله مواردی که در این کتاب مورد تحقیق و تفحص قرار گرفته، موقعیت طبیعی جزایر سه گانه، ارتباط افغانستان با مسائل خلیج فارس، حضور و نفوذ بریتانیا در خلیج فارس و معاهدات صورت گرفته میان ایران و انگلستان در این زمینه است. علاوه بر این اسنادی از اداره محرمانه حکومت هندوستان در این کتاب بررسی شده که اولین مراحل بروز اختلافات بر سر مالکیت جزایر، بازخوردهای آن در دوره قاجار و ادامه اختلافات در زمان رضاشاه را نشان می دهد. پس از این ارزیابی مفصلی از مدارک و دلایل طرفین صورت گرفته که نامه نگاری ها و ارزیابی این نامه ها را نیز شامل می شود. در پایان نیز ضمائمی از اسناد و مدارک و نامه های ارائه شده، به همراه نقشه خلیج فارس و موقعیت جزایر مطرح شده در اختیار خوانندگان قرار گرفته است. در بخشی از این کتاب که استاد موحد نیز به آن اشاره کرده، آمده است: در سی و چند سال پیش دولتی به نام امارات متحده عربی وجود نداشت. شیخ نشین های ساحل جنوب خلیج فارس در زیر علم انگلستان بودند، یعنی این بریتانیا بود که به نام شیوخ راس الخیمه و شارجه، تنب و ابوموسی را در تصرف داشت و ایران که این جزایر را جزیی از خاک خود می دانست، ناگزیر بود که در لندن و با مسوولان وزارت امور خارجه بریتانیا مذاکره کند. طرف مذاکره متصرفی بود که به دستاویز حفظ حقوق محجورین تحت حمایت خود سرسختی می کرد و با تکیه بر «استاتسکو» خواهان ادامه تصرفات خود بود و از طرف مقابل مطالبه حجت و سند می کرد که بگوید چرا و به چه دلیل این جزایر را از آن خود می داند، ولی خود را از ارائه سند و حجت بی نیاز می دید. محمدعلی موحد عرفان پژوه، تاریخ نگار و حقوقدان و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در سال 1302 در شهر تبریز دیده به جهان گشود. او تحصیل را در مدارس تدین و اتحادنو تبریز آغاز کرد و در سال 1319، پس از اخذ دیپلم متوسطه در رشته ادبی، به تهران آمد. اما به واسطه فوت پدر (در سال 1317) به تبریز بازگشت و سرپرستی خانواده را برعهده گرفت و به مدت 10 سال در تبریز و تهران اقامت گزید. در سال 1319 موفق به اخذ دیپلم ادبی شد و در سال 1329 به شرکت ملی آبادان رفت و پس از خلع ید از انگلستان در سال 1332 سردبیری روزنامه شرکت نفت را عهده دار شد و در همین سال به تهران انتقال یافت. دکتر موحد تحصیلات خود را در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران ادامه داد و در سال 1338 موفق به اخذ مدرک دکترای حقوق خصوصی از این دانشگاه شد. وی سپس برای ادامه تحصیل و مطالعه زیرنظر پروفسور «جنینگز» به کمبریج عزیمت و از دانش پروفسور «شوارتزبرگ» در لندن بهره فراوان برد.

او در دوران تحصیل در انگلستان با ایران شناسانی چون آربری، مینورسکی و لاکهارت همنشینی علمی داشت و تحقیقات خود را بر نسخه های خطی موجود در موزه بریتانیا ادامه داد. او همچنین نسخه «سلوک الملوک» تالیف فضل الله روزبهان خنجی متخلص به امین را تصحیح کرد.

موحد پس از بازگشت به ایران علاوه بر فعالیت به عنوان وکیل پایه یک دادگستری از آغاز تاسیس شرکت ملی نفت ایران در کادر حقوقی شرکت نفت وارد و تا بالاترین درجات تحت عناوین مشاورعالی، رییس هیات مدیره، مشاور ارشد و عضو اصلی هیات مدیره، انجام وظیفه کرد. وی در ابتدای تاسیس اوپک به مدت 6 ماه معاونت اجرایی این سازمان را در ژنو عهده دار بود. دکتر موحد تالیفات و ترجمه های بسیاری را به دنیای ادب و معرفت تقدیم کرد که بزرگ ترین آن چاپ انتقادی مقالات شمس تبریزی است. او کتاب «خواب آشفته نفت» را که در برگیرنده تاریخ معاصر ایران در دوره دکتر محمد مصدق و ماجرای ملی شدن نفت هست، به بازار نشر ایران عرضه کرده که تاکنون 3مجلد از آن منتشر شده و جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی در حوزه تاریخ را به خود اختصاص داده است.

برخی از آثار برجسته دکتر محمدعلی موحد عبارتند از:

• شرح فصوص الحکم ابن عربی
• سفرنامه ابن بطوطه انتشارات علمی فرهنگی 1361
• خزران از آثار آرتور کستلر انتشارات علمی فرهنگی 1361
• تصحیح سلوک الملوک از فضل الله روزبهانی انتشارات خوارزمی 1362
• مقالات شمس تبریزی (تصحیح و تعلیق) تهران - انتشارات خوارزمی (برنده جایزه کتاب سال 1369)
• گفته ها و ناگفته ها، تحلیلی از گزارش عملیات پنهانی سیا در کودتای 28 مرداد 1332
• تعلیقی بر کتاب «خواب آشفته نفت» (تالیف) تهران نشر کارنامه برگزیده کتاب سال 1379
• مالیات سرانه و تاثیر آن در گرایش به اسلام از دانیل دنت (ترجمه) تهران - انتشارات خوارزمی و ده ها تالیف و ترجمه ارزشمند دیگر.