احمد لشگری
-
نحوه توسعه زمانی و مکانی دگرریختی در کمربندهای چین‌خورده - رانده یکی از جنبه‌های مهم درک تکامل ساختاری این پهنه‌های دگرریخت شده است. با تعیین سن دگرریختی در یک ناحیه و مقایسه آن با نواحی مختلف یک کمربند چین‌خورده – رانده می‌توان به درک بهتری از تاریخچه تکامل ساختاری آن دست یافت. زمان شروع و نحوه توسعه دگرشکلی (کوهزایی) در کمربند چین‌خورده -رانده زاگرس از موضوعاتی است که به‌طور گسترده‌ای بررسی شده و باور عمومی بر آن است که کوهزایی در زاگرس از میوسن با برخورد دو ورقه ایران مرکزی و عربستان شروع و از شمال شرق به جنوب غرب به‌تدریج توسعه‌یافته است. در این پژوهش، سن چینخوردگی بر اساس مطالعه هندسه نهشته چینه‌های رشدی، اواخر میوسن میانی (سراوالین) برآورد شده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که زمان آغاز چینخوردگی تاقدیس جریک در این ناحیه همزمان با نهشته شدن آغاجاری زیرین است.
کلید واژگان: فروافتادگی دزفول, تاقدیس جریک, سازند آغاجاری, چینه های رشدیDetermining the direction of deformation migration in the fold- thrust belts, is one of the basic aspects for understanding the structural evolution of the fold and thrust belts. By studying the timing and mechanism of deformation and compare it with different regions of a fold thrust belt, it is possible to gain a better understanding the history of the structural evolution. The timing and development of deformation in the Zagros folded belt is one of the widely studied topics and the general belief is that collision of two plates of central Iran and Arabian began in Miocene, and gradually developed from the northeast to the southwest. According to the present study, the timing of folding of the Jaril anticline in the northern of Dezful embayment is estimated to be end of Middle miocene (Serravalian). The results of the present study indicated that the onset folding of the Jarik anticline in this area coincides with the deposition of the lower Aghajari Formation.
Keywords: Dezful embayment, Jarik anticline, Aghajari Formation, Growth strata -
سازند میشان یکی از واحدهای سنگ چینه ای نئوژن است که در جنوب و جنوب باختری ایران گسترش فراوانی دارد. در سال های اخیر به منظور دستیابی به سن دقیق این سازند، مطالعاتی با استفاده از داده های فسیل شناسی و همچنین استفاده از ایزوتوپ های استرنسیم انجام شده است. در مناطق چین خورده جوان همچون کمربند چین خورده زاگرس که حاوی رسوباتی هستند که دچار دفن شدگی عمیق نشده اند، یکی از مناسب ترین روش های بدست آوردن سن رسوبات، استفاده از مطالعه مغناطیس دیرینه است. با استفاده از این روش می توان رسوبات غیر دریایی رودخانه ای و همچنین رسوبات آبرفتی را که اغلب فاقد ویژگی های زیست چینه ای و رادیومتریک مناسب جهت تعیین سن هستند را سن یابی کرد و همچنین نرخ رسوبگذاری توالی مورد مطالعه را نیز بدست آورد. در این پژوهش سن سازند میشان با استفاده از روش مگنتو استراتیگرافی، در ناحیه تاقدیس جریک واقع در شمال خاوری فروافتادگی دزفول مطالعه شده است، در برش مورد مطالعه، سن مرز زیرین و بالایی سازند میشان به ترتیب 1/14 و 6/ 13 میلیون سال (میوسن میانی) برآورد شده است. همچنین میانگین نرخ رسوبگذاری برای این سازند بعد از تراکم ثانویه 38 سانتیمتر در هزار سال به دست آمد.کلید واژگان: تاقدیس جریک, چینه نگاری مغناطیسی, سازند میشان, فروافتادگی دزفولMishan Formation is one of the Neogene stratigraphic units that is widely distributed in the south and southwest of Iran. In recent years, in order to achieve the exact age of this formation, studies have been carried out using fossil data and the use of strontium isotopes. In the young folded areas, such as Zagros folded belt that containing sediments that have not been deeply buried, using magnetostratigraphic study is one of the most appropriate methods for obtaining the age of sediments. This method can be used for non-marine sediments such as alluvial deposits that often lack the biostratigraphic and radiometric properties for age determination can also obtain the sedimentation rate of the studied sequence. In the present study, the age of the Mishan Formation was studied using magnetostratigraphic method in Jarik anticline on the northeast of Dezful embayment. In the studied section, the age of the lower and upper boundary of the Mishan Formation, is estimated to be 14.1 and 13.6 million years (middle Miocene) respectively. Also the average sedimentation rate for this formation (after secondary compaction) was obtained 38 cm / 1000 years.Keywords: Jarik anticline, Magnetostratigraphy, Mishan Formation, Dezful embayment
-
نشریه علوم زمین، پیاپی 111 (بهار 1398)، صص 29 -42چکیده تعیین هندسه و ساز و کار چین خوردگی در فرو افتادگی دزفول به دلیل دربرگرفتن بخش عمده ذخایر هیدروکربنی ایران و همچنین جایگاه این حوضه در روند تکامل ساختاری کمربند چین - رانده زاگرس، از اهمیت حیاتی برخوردار است. در این پژوهش، چگونگی تکامل هندسی تاقدیس جریک واقع در شمال خاوری فروافتادگی دزفول، بر اساس اطلاعات ژئوفیزیکی حاصل از لرزه نگاری سه بعدی، داده های حفاری چاه که توسط شرکت ملی نفت ایران تهیه و در اختیار قرارگرفته است، تفسیر تصاویر ماهواره ای و داده های حاصل از برداشت های صحرایی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس برش های ساختاری رسم شده، تغییرات هندسی چین در عرض و در راستای امتداد تاقدیس مورد مطالعه قرار گرفته است. تبخیری های سازند گچساران به عنوان افق جدایش بالایی، سبب تغییرات هندسی و سبک دگرریختی در امتداد محور تاقدیس شده است. در منطقه دماغه تاقدیس، ساز و کار جدایشی با هندسه متقارن و مدور در سطح دیده می شود و بخش میانی تاقدیس، سازوکار چین خوردگی جدایشی گسلیده (Faulted detachment fold) را نشان می دهد.کلید واژگان: کمربند چین - رانده زاگرس, فروافتادگی دزفول تاقدیس جریک, سازند گچساران, چین خوردگی جدایشی گسلیدهDetermining the geometry and folding mechanism in Dezful embayment in the southwest of Iran due to the inclusion of a large amount of Iran's hydrocarbon reserves, also its role in the process of structural evolution of Zagros fold- belt, is important. In present study, structural evolution of Jarik anticline in the northwest of Dezful embayment have been studied based on 3D seismic data, drilling data that has been provided National Iranian Oil Company remote sensing, and the field observations. According to the provided structural cross sections, geometric variations of Jarik anticline across and along the anticline axis, has been investigated. Gachsaran formation as an upper detachment horizon, causes geometric and structural changes along the anticline axis. It seems that, in the nose of anticline, occurred the detachment folding mechanism associated with concentric geometry. And in the middle section of the anticline,that folding process is more advanced, faulted detachment folding mechanism has acted.Keywords: Zagros fold-thrust belt, Dezful embayment, Jarik anticline, Gachsaran formation, Faulted detachment folding
-
تعیین هندسه و ساز و کار چین خوردگی در فرو افتادگی دزفول به دلیل دربرگرفتن بخش عمده ذخایر هیدروکربنی ایران، از اهمیت به سزایی برخوردار است. نتایج حاصل از مطالعه ساز و کار چین خوردگی میتواند نقش مهمی در کاهش هزینه های اکتشاف منابع جدید و همچنین توسعه مخازن اکتشاف شده ایفا نماید. در این پژوهش، تکامل هندسی تاقدیس جریک واقع در شمال خاوری فروافتادگی دزفول، بر اساس اطالعات ژیوفیزیکی حاصل از لرزه نگاری سه بعدی، داده های حفاری چاه، تفسیر تصاویر ماهوارهای و داده های حاصل از برداشتهای صحرایی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس برش های ساختاری رسم شده، تغییرات هندسی چین در عرض و در راستای امتداد تاقدیس مورد مطالعه قرار گرفته است. تبخیری های سازند گچساران به عنوان افق جدایش باالیی، سبب تغییرات هندسی و سبک دگرریختی در امتداد محور تاقدیس شده و نقش موثری در شکل هندسی و ساز و کار چینخوردگی داشته است. در بخش دماغه تاقدیس جریک، ساز و کار جدایشی با هندسه متقارن و مدور هممرکز، و در بخش میانی تاقدیس، سازوکار چین خوردگی جدایشی گسلیده (fold detachment Faulted) دیده میشود.
کلید واژگان: کمربند چین- رانده زاگرس, فروافتادگی دزفول تاقدیس جریک, سازند گچساران -
گسل کاسپین(خزر) به عنوان مرز جلگه کاسپین و کوه های البرز یک عارضه زمین ساختی مهم است که می توان آن را گسل پیشانی شمالی رشته کوه البرز در نظر گرفت. فرو نشست گودال کاسپین در شمال و برپایی کوه های البرز و راندگی آن بر روی جنوب حوضه کاسپین جنوبی در راستای این گسل صورت می گیرد. در این مقاله بخشی از گسل کاسپین بین طول های جغرافیایی 30 °52 تا 00 °53، که در نیمه شمالی نقشه زمین شناسی قائم شهر واقع شده است، به صورت قطعه ای در نظر گرفته می شود که بر روی زمین رخنمون ندارد و هنوز به سطح نرسیده است اما تاثیر عملکرد آن به صورت ساختار هایی از جمله تاقدیس های در حال رشد نمایان شده است. این مقاله با معرفی ویژگی های کلی ریخت زمین ساختی منطقه به توصیف طاقدیس های فعال (در حال رشد) و تاثیرات ریخت زمین ساختی- از جمله تاثیر بر روی رودخانه های منطقه، از خاور تا باختر منطقه مورد بررسی، می پردازد.
کلید واژگان: گسل کاسپین, قائم شهر, زمین ریخت شناسی, تاقدیس درحال رشدThe Caspian (Khazar) fault is the boundary between the Caspian plain and Alborz Mountain. As a major tectonic feature، this fault may be considered as the northern mountain front fault of the Alborz Range. Subsidence of the Caspian Sea in north، uplift of the Alborz Mountain، and its over thrusting on southern part of South Caspian basin has occurred along the Caspian fault. In this paper، a segment at the fault which is located between longitudes 52° 30׳ and 53° 00׳ - in the northern part of geological map of Qaemshahr - is considered as a segment that does not outcrop. This paper introduces the general structural and morphotectonic characteristics of this zone and describes the characteristics of the active anticlines (growing folds) and morphotectonic effects in this zone such as effects on rivers.
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.