حسن سجادی پور
-
بر اساس تعالیم اسلامی، پیامبران الهی از آن جهت که در بالاترین مراتب کمال انسانی قرار دارند از خدای متعال جز خیر و خوبی مسئلت ندارند، هم چنین از آنجا که آن بزرگواران معصوم هستند، نه گناه و معصیت را تصور می کنند و نه در عمل کاری بر خلاف دستور و اذن باری تعالی انجام می دهند. از طرف دیگر با توجه به عنایت و توجه خاص خداوند رحیم نسبت به آن ها، اکثر دعاها و درخواست هایشان جز در موارد اندکی که مصلحت نبوده است، محقق شده اند. هم چنین از آنجا که مراتب فضیلت و کمال آن ها یکسان نیست و برخی از آن ها بر برخی دیگر برتری دارند، میزان خیرهای محقق شده در خصوص آن ها متفاوت است. در این تحقیق با استفاده از روش تحلیلی - توصیفی و با بررسی آیات مربوط به دعاها و درخواست های انبیاء و اولیاء الهی، سعی شده است که میزان تحقق این دعاها در خصوص پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت پاک او که در بالاترین مراتب کمال قرار دارند، بررسی گردد. نتیجه به دست آمده از این بررسی ها این است که این دعاها در خصوص پیامبر اکرم (ص) به نحو اکمل و اتم اجابت شده اند و این بیانگر افضلیت آن حضرت نسبت به سایر پیامبران است.کلید واژگان: دعا, استجابت, پیامبر اکرم, آیات قرآن, دعاهای پیامبران
-
نشریه دعاپژوهی، پیاپی 3 (پاییز و زمستان 1401)، صص 189 -202دعا یکی از مفاهیم مهم دینی، و از جمله کنش های قلبی و قالبی انسان موحد برای رفع نیازها، خروج از نقص ها و اوج گیری به سوی کمال است. عالمان اسلامی در تحلیل ابعاد مختلف دعا، به مدد آیات و روایات، کوشش ها نموده و نکته سنجی ها داشته اند. در میان جنبه های مختلف دعا، تبیین دقیق مفهوم اجابت که در واقع ثمره دعا و علت غایی آن است، از اهمیت بسیاری برخوردار است. علامه طباطبایی، با رهیافتی قرآنی، مفهوم اجابت دعا را بر بستر معارف وحیانی و ذوق فلسفی و عرفانی، و در بافتار باور به نظام احسن که محفوف به روابط علی در شبکه اسباب می باشد، موشکافانه به بحث نشسته است. در رهیافت قرآنی علامه، و بر اساس مبانی عقلی و نقلی، پروردگار متعال، ذاتی است همواره معطی و مجیب که هیچ گونه مانعی از جانب او برای اجابت دعا متصور نیست. در این صورت جای این پرسش باقی است که چرا همواره و بدون تخلف دعای داعیان را به اجابت نمی رساند؟ پاسخ تحلیلی این موضوع به طور عمده منوط به بررسی منشا نیازورزی و دعای انسان است که آیا خاستگاهی فطری و توحیدی دارد، یا منشای توهمی و اسباب گرا. علامه با ترسیم دقیق نظام اسباب و در عین حال نفی کلی استقلال از آن، و نیز با تبیین چیستی نیازهای فطری انسان، ثمره دعا با خاستگاه نخست را اجابت قطعی، و دستاورد دومی را اجابتی ممکن و محتمل، و نه ضروری و قطعی، دانسته است.کلید واژگان: دعا, اجابت دعا, قرآن, المیزان, علامه طباطبایی
-
دعا از مهم ترین ابزار ارتباط با خداوند و پاسخ گوی نیاز فطری انسان در اتصال به منبع حقیقی عالم است. یکی از آسیب هایی که به مقوله دعا وارد می شود، آسیب های معرفت شناختی است. اگر شخص دعاکننده از نظر معرفتی دانش و بینش مناسبی نسبت به دعا، محتوا و کارکرد آن نداشته باشد، قطعا کمال و تعالی مورد نظر اتفاق نخواهد افتاد. از این رو بررسی آسیب های معرفت شناسانه در دعا یکی از ضروری ترین بایسته های دعاپژوهی است که پژوهشگران را برآن می دارد در این زمینه تحقیقات مفصلی را انجام دهند. این نوشتار با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای از یک سو تبیین رابطه دعا و مقام رضا و از سوی دیگر رابطه دعا با تلاش و کوشش را برعهده دارد که در ظاهر متناقض به نظر آمده و هریک دیگری را از میدان به در می کند. به عبارتی اگر سخن از رضایت باشد، دیگر دعا و درخواست برای تغییر شرایط معنا نداشته و رضایت از مواهب الهی را مورد تردید قرار می دهد. اگر دعا امری نکوست، تلاش و کوشش چه جایگاهی در زندگی افراد دارد؟ یافته های تحقیق گواه بر آن است که هرچه بینش انسان نسبت به حق تعالی و اسماء و صفات او عمیق تر باشد مشکلات معرفت شناختی پیش نخواهد آمد، و شبهات متناقض نما در نسبت رضا و دعا دفع خواهد گردید.کلید واژگان: دعا, دعاپژوهی, مقام رضا, آسیب شناسی معرفتی, دعای ناآگاهانه
-
الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم نوشته طنطاوی جوهری (1287-1358ق/ 1870-1940م) تنها تفسیر کامل قرآن با روش تفسیر علمی، و از جایگاه ویژه ای در نوع خود برخوردار است. درباره این تفسیر و روش تفسیری آن آراء مختلفی وجود دارد. بسیاری به دلیل نگاه غیرجامع به الجواهر و فراوانی مطالب علوم طبیعی در آن داوری دقیقی نسبت به این تفسیر و روش آن نداشته اند. با مطالعه کامل تفسیر طنطاوی این نتیجه حاصل می شود که وی روش استخدام و به کارگیری علوم طبیعی را برای تفسیر قرآن برگزیده، و در واقع با نگاه به علم به تفسیر قرآن پرداخته است. از دیدگاه او هرچه مخاطب کلام خدا از آیات آفاقی خداوند که در اطراف او هستند بیش تر بداند، قرآن را بهتر خواهد فهمید. دغدغه های سیاسی و اجتماعی از مهم ترین انگیزه های طنطاوی برای نوشتن این تفسیر بوده است. با همه این ها، اندیشه های تفسیری او خالی از آفت و آسیب نیست و نقدهایی ناظر بر آسیب های مبنایی، روشی و غایی بر آن وارد است.کلید واژگان: طنطاوی, الجواهر, تفسیر علمی, قرآنTafsir al-Jawahir fī Tafsīr al-Qurʾān al-Karīm written by al-Ṭanṭawī al-Jawharī (1287-1358 AH/ 1870-1940 AD) is the only complete commentary of the Qurʾān with the method of scientific interpretation and has a special place in this literary genre. There are different opinions about this interpretation and its interpretation method. Due to the non-comprehensive view of al-Jawāhir and the abundance of natural science content in it, many have not made a precise judgment about this interpretation and its method. With the complete study of Ṭanṭāwī's commentary, the conclusion is reached that Ṭanṭāwī chose the method of employing and applying natural sciences for the interpretation of the Qurʾān, and in fact, he interpreted the Qurʾān by looking at science. From his point of view, the more the audience of the word of God knows about the universal verses of God that are around him, the better he will understand the Qurʾān. Political and social concerns have been one of the most important motivations for Ṭanṭawī to write this commentary. Despite all this, his interpretative thoughts are not free of damage and there are criticisms regarding the basic, methodical and ultimate damage to it.Keywords: Ṭanṭawī, Al-Jawāhir, Scientific Interpretation, Quran
-
ابعاد تربیتی وسلامت بخشی دعا، از برجسته ترین ویژگی ها و کارکردهای آن است. یکی از منابع مهم در دعاپژوهی تربیتی، نیایش های مندرج در متن زیارات ماثور است. بررسی مستقل این دعاها به ویژه در حوزه سلامت روان انسانی از اهمیت شایانی برخوردار است. در این میان، زیارت بسیار معتبر «امین الله» که از امام سجاد (ع) صدور یافته، حاوی نکاتی ژرف، به ویژه در بخش ادعیه سیزده گانه آن است. دعاهای مزبور، از لحاظ کمی و کیفی، در بین ادعیه موجود در زیارات معصومین (ع) خاص بوده و ابعاد تربیتی آن تاکنون مورد مطالعه مستقل قرار نگرفته است. در این پژوهش، بخشی از منطق سیر چیدمانی نیایش های این زیارت آشکار گردیده و با استفاده از مدل ساحت های سه گانه شخصیت انسان در ابعاد بینش، گرایش و رفتار، به چگونگی انطباق این دعاها بر این ساحت ها پاسخ داده شده است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی بر مبنای منابع کتابخانهای فراهم آمده و تلاش دارد به قدر وسع، به تحلیل موضوع بپردازد.
کلید واژگان: دعا, تربیت, سلامت روان, بینش, گرایش, رفتار, زیارت امین اللهThe educational and healing aspects of prayer are among its most prominent features and functions. One of the important sources in educational prayer is the prayers contained in the text of effective pilgrimages. Independent study of these prayers is especially important in the field of human mental health. In the meantime, the very prestigious pilgrimage of "Aminullah" issued by Imam Sajjad (AS) contains deep points, especially in its thirteen prayers. These prayers, in terms of quantity and quality, are special among the prayers in the pilgrimages of the Infallibles (AS) and its educational dimensions have not been studied independently. In this research, part of the logic of the arrangement of the prayers of this pilgrimage has been revealed and by using the model of the three areas of human personality in the dimensions of insight, orientation and behavior, how these prayers fit into these areas has been answered. This descriptive-analytical research is based on library sources and tries to analyze the subject as extensively as possible
Keywords: Prayer, Education, Mental Health, Insight, Tendency, Behavior, Pilgrimage of Aminullah -
نشریه دعاپژوهی، پیاپی 1 (پاییز و زمستان 1400)، صص 124 -138
چکیده امام در لغت به معنای مقتدا و پیشوا و امامت به معنای رهبری و پیشوایی است و در اصطلاح منصب الهی و جانشینی پیامبر (ص) در رهبری و مدیریت جامعه در امور مربوط به دین و دنیای امت اسلامی است. شیعه «امامت» را همچون نبوت در زمره مباحث کلامی می داند و بر این باور است که امام باید از ویژگی هایی همانند عصمت، انتصابی بودن، علم لدنی داشتن و افضلیت برخور دار باشد، در حالی که اهل سنت امامت را جزء فروع دین می دانند و هیچکدام از صفات مذکور را برای امام قایل نیستند. ایمه (ع) هرکدامشان با توجه به مقتضیات زمان، روشی را برای تبیین خط مشی، اصول و باورهای شیعه در پیش گرفتند؛ لیکن با توجه به جو اختناقی که بعد از حادثه عاشورا در دوران امامت امام سجاد (ع) به وجود آمد، این سوال مطرح است که آیا حضرت به موضوع بنیادین امامت و ویژگی های آن اشاره کردهاند؟ حضرت برای تبیین این مباحث از چه روش و قالبی بهره گرفتهاند؟ در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی، تحلیلی به بررسی ویژگی های امامت با تاکید بر دعای 47 صحیفه سجادیه پرداخته شده و یافته های پژوهشی حاکی از این است که حضرت در قالب دعا والاترین آموزه های شیعه از جمله جایگاه و ویژگی های امامت را تبیین کردهاند.
کلید واژگان: ویژگی های امامت, امام سجاد (ع), صحیفه سجادیه, دعای چهل و هفتمThe word Imam means a leader and the word Imamate means leadership and technically it refers to a divine position and successorship of the Prophet (PBUH) in leading and managing the society in the affairs related to the religion and worldly life of the Islamic community. Shiites consider "Imamate" as part of theological issues and believe that the Imam must have characteristics like infallibility (Ismah), beign appointed, divine (ladunni) knowledge, and superiority (afzaliyyat), whereas the Sunnis consider Imamate as ancillaries of religion (Furu' al-Din) and do not regard any of the mentioned features for the Imam. Each of the Imams (AS) have chosen a method for explaining the policies, the principles and the beliefs of Shiites regarding the requirements of their time; however, regarding the intense atmosphere which happened after the event of Ashura at the time of the Imamate of Imam Sajjad (AS), these questions are raised "Has the Imam referred to the fundamental issue of Imamte and its characteristics?", "Which method and form has the Imam chosen in explaining these issues?". Using descriptive-analytical method, the present research has investigated the characteristics of Imamate regarding the Supplication 47 of al-Sahifah al-Sajjadiyyah and the findings reveal that the Imam has explained the most valuable teachings of Shiites like the position and characteristics of Imamate in the form of supplication.
Keywords: Characteristics of Imamate, Imam Sajjad (AS), al-Sahifah al-Sajjadiyyah, Supplication forty seven -
«تعلیم قرآن» به عنوان محور اصلی رسالت پیامبر اسلام (ص) از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ بر اساس مستندات تاریخی، آن حضرت برای ترویج آموزش قرآن میان مسلمانان، نظام آموزشی منسجم و هدف مندی را پایه ریزی و دنبال نمود. این نظام آموزشی، از نظر مکانی، بر دو مکان مقدس «خانه» و «مسجد» مبتنی است که هر یک در مقایسه با دیگری، دارای آثار و کارکردهای مشخص و بعضا متفاوتی است. در این میان، آموزش «خانگی» قرآن که از اجزای نظام ارتباط خانگی با قرآن نیز محسوب می شود، به عنوان راهبردی اساسی در فرایند تعلیم و تعلم قرآن کریم، نقش بی بدیلی در سیره آموزشی رسول خدا (ص) دارد. جایگاه آموزش خانگی قرآن، با عنایت به مزایا و کارکردهای فراوان و منحصر به فرد آن، نظیر امکان برگزاری به صورت خصوصی و انفرادی و نیز توجه به آموزش های خانوادگی شامل: آموزش به فرزندان، همسر و خویشاوندان، نشان از تقدم و اصالت آن، نسبت به مکان مقدس مسجد دارد. ضمن آنکه امروزه مسئله تحصیل در خانه به مفهوم آموزش کودکان در خانه به جای رفتن به مدرسه، در نظامات تعلیم و تعلم جهان، جای خود را باز کرده است. مقاله حاضر، ضمن واکاوی سیره پیامبر (ص) در خصوص نهادینه سازی فرهنگ آموزش خانگی قرآن در میان امت اسلامی، به اهمیت ویژه آموزش خانگی قرآن در مقایسه با نقش مساجد در این زمینه، پرداخته است.
کلید واژگان: آموزش قرآن, آموزش خانگی, آموزش خانوادگی, خانه, خانواده, مسجدEthical Research, Volume:8 Issue: 1, 2017, PP 195 -214"Qur'anic education" is of great importance as the main axis of the mission of the Prophet of Islam (PBUH). Based on the evidence, Hazrat founded and pursued a coherent and goal-oriented educational system to promote the teaching of the Quran among Muslims. This educational system is spatially based on two holy sites, "home" and "mosque", each of which has distinct and sometimes different functions and functions in comparison to another. Meanwhile, the "home" education of the Qur'an, which is considered as part of the system of home-based communication with the Qur'an, plays a role in the educational journey of the Prophet as a fundamental strategy in the process of teaching and learning the Holy Qur'an. The home education of the Qur'an, given its many benefits and functions, such as the possibility of private and individual placement, as well as attention to family education, include: education for children, spouses and relatives, showing the primacy and originality It is relative to the holy place of the mosque. Meanwhile, today the issue of home-based education is about opening up the education of children at home, rather than going to school, in the world of education and education. The present article, while analyzing the message of the Prophet (PBUH) regarding the institutionalization of the Koran home education culture among the Islamic Ummah, has emphasized the importance of the home schooling of the Koran in comparison with the role of the mosques in this field.
Keywords: Quran teaching, home education, family education, home, family, mosque -
نجات بخشی ادیان اصطلاحی است غالبا ناظر به معنای رستگاری اخروی؛ سخن بر سر آن است که از نظر ادیان آسمانی چه کسانی می توانند از آتش دوزخ رهیده، اجازه ورود به بهشت را کسب نمایند. آیا این ادیان تنها پیروان خود را اهل سعادت و بهشت می دانند یا برای پیروان دیگر ادیان نیز سهمی از بهشت قایل اند؟
از گذشته های دور رویکرد پیروان هر یک از ادیان در این مسئله عموما رویکردی منحصرگرایانه بوده است؛ ارباب ادیان، هر یک، تنها پیروان خود را شایسته نجات دانسته و برای دیگران سرانجامی دوزخی ترسیم نموده اند.
این نوشتار، نخست، نجات بخشی را از دریچه باور زرتشتیان، یهودیان، مسیحیان و مسلمانان بررسی نموده، سپس، به طور ویژه دیدگاه مکتب تشیع را در این باره به بحث گذاشته است. روش تحقیق در این نوشتار توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی است.کلید واژگان: آموزه نجات, جاهل قاصر و مقصر, یهود, زرتشت, مسیحیت, اسلام, مستضعفانThe notion of salvation in faiths is mostly related to human salvation in hereafter, which deals with the question as who are to be saved from hell fire and who are to be allowed to enter Paradise. This otherworldly happiness is limited to the believers of one of these faiths or in larger scale others can also have a share in heavenly felicity. Traditionally the followers of each of revealed faiths have generally taken exclusivist approach to the question of salvation. People of these religions have each regarded the believers in their own faith as worthy of salvation and deemed believers in other faiths as doomed to be in hell.
The present article is to review first the salvation from the perspective of Zoroastrians, Jews, Christians, and Muslims and then pay a due attention to the issue from Shiite school of thought. The method adopted is descriptive-analytic of the materials provided through searching in library books and documents.Keywords: doctrine of salvation, guilty ignorant, excused ignorant, Zoroastrianism, Judaism, Christianity, Islam, the Oppressed -
پژوهشنامه امامیه، پیاپی 3 (تابستان 1395)، صص 107 -130روایات جری و تطبیق که به معنای اخص آن، گویای تطبیق شماری از آیات قرآن کریم بر اهل بیتb است، نشان از دانش ژرف ایشان در فهم بواطن قرآن دارد. اینکه چگونه می توان این روایات را فهم کرد و تبیین آنها بر کدام مبانی استوار است، پرسشی است که کمتر پاسخ درخور یافته است. نوشتار حاضر، برای پاسخ به این پرسش، به نقش «آموزه وساطت فیض» به عنوان مبنایی معرفتی برای روایات مزبور پرداخته است. در این روایات، از واژگان همچون «اسماء»، «کلمات»، «ابواب»، «والدین» و «رحمت» استفاده شده که هر کدام به گونه ای بر آموزه وساطت دلالت دارند. بر اساس این آموزه، سلسله علل طولی در نظام هستی فیض خداوند را به تمامی موجودات می رسانند و در این میان، انسان کامل به عنوان خلیفه خدا و بالاترین مجرای فیض حق تعالی، در بالاترین رتبه نسبت به سایر مجاری فیض حق قرار دارد.کلید واژگان: روایات جری و تطبیق, مبانی معرفتی, وساطت فیض, اهل بیتNarrations of Jary (applicability) and Tatbiq (comparison), which in their specific meaning manifest the compliance of a number of the verses of the holy Quran with the Household of the Prophet (a), show their deep and comprehensive knowledge in understanding the deep layers of the Quran. How these narrations can be understood and what are the foundations of their explanation are questions which have not been given proper answers. The present paper has investigated the role of the teaching of "mediation of grace" as the epistemological foundations for the mentioned narrations in order to answer these questions. In these narrations, words like Asma (names), Kalimat (words), Abwab (doors), Walidayn (parents), and Rahmat (mercy) are used, each of them refers to the teaching of mediation in some way. Based on this teaching, the chain of reasons in the world of creation delivers the grace of God to all creatures and man, as the caliph of God and the highest channel of the divine grace, has the highest position and rank compared to other channels of the divine graceKeywords: Traditions of Jary, Tatbiq, Epistemic Principles, Mediation of Grace, Those of the Household
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.