فهرست مطالب نویسنده:
حسین معصوم
-
فصلنامه آیین حکمت، پیاپی 28 (تابستان 1395)، صص 173 -196هدف نهایی دین نورانی شدن انسان در پرتو معرفت و قرب به حق و حقیقت است. گوهر دین حقیقت است و طریقت و صدف دین شریعت است. از نگاه سیدحیدر آملی، هدف عالی دین همانا توحید و، به تعبیر اهل معرفت، رسیدن به مقام «فنای فی الله » است. از نگاه ویلیام جیمز، دین با ژرف ترین لحظات شخصی فرد و، در عین حال، با کانون خود واقعیت در ارتباط است. دراین مقاله برآنیم که پس از بررسی نظریات این دو فیلسوف درباره دین، به تطبیق و مقایسه تجربه عرفانی و تجربه دینی بپردازیم.کلید واژگان: دین, شریعت, تجربه دینی, تجربه عرفانی, سید حیدر آملی, ویلیام جیمزAin - e - Hikmat, Volume:8 Issue: 28, 2016, PP 173 -196The ultimate aim of religion is to illumination of human being in light of knowledge and proximity to God. The truth and Path constitute the kernel of religion and Sharia its shell.
To Sayyed Heydar Amoli the supreme purpose of religion is monotheism and in terms of the People of gnosis the attainment of the status of annihilation in Allah.
In Jamess view religion deals with the most profound moment of individuals and at same time is concerned with the very center of reality. The present article is an attempt to examine the views of these two philosophers on religion and make a comparison of their ideas on mystical and religious experiences.Keywords: religion, religious experience, mystical experience, Sayyed Heydar Amoli, William James -
مکتب های فلسفی مشاء و متعالیه، هر چند به طور مستقل و خاص به مباحث معرفت شناختی آن گونه که در فلسفه غربی در دوره جدید مطرح شده نپرداخته اند، هر کدام ضمن مباحث هستی شناسانه خود به آن نظر دارند و برای تبیین چگونگی حصول معرفت به عالم خارج می کوشند.
نمایندگان بزرگ این دو مکتب بزرگ یعنی ابن سینا و صدرالمتالهین، به فراخور هستی شناسی خویش، دیدگاه های بدیعی در باب متعلق شناخت، فاعل شناسا و نیز چیستی علم ارائه کرده اند. ابن سینا علم به عالم خارج را از سنخ انتزاع می داند و، بر این اساس، با قایل شدن به وجود کلی طبیعی در عالم خارج و نیز با اعتقاد به قوای بیرونی و درونی برای نفس آدمی، که در نهایت از عقل فعال مستفیض می شود، به تبیین درک عینی عالم خارج می پردازد. اما صدرالمتالهین با نگاه اصالت وجودی خویش راه دیگری برای این تبیین می پیماید. در این دیدگاه، آنچه عالم خارج را تشکیل داده امری غیرماهوی و از جنس وجود است و وجود کلی طبیعی را برنمی تابد؛ نفس نیز از جنس وجود می باشد و قوای آن مراتب و شئون آن هستند؛ علم به واقعیات خارجی نیز نه از جنس انتزاع بلکه وجود برتر آنها در مراتب مختلف است. این وجود برتر راهگشای عینیت معرفت به عالم خارج در دیدگاه صدرایی است.
در این نوشتار در پی آنیم که چگونگی امکان کسب معرفت عینی به عالم خارج را در فلسفه ابن سینا و صدرالمتالهین تبیین کرده، پایه های تشکیل دهنده این عینیت را با یکدیگر مقایسه کنیم.
کلید واژگان: معرفت عینی, متعلق شناخت, فاعل شناسا, کلی طبیعی, عقل فعال, انطباقAlthough peripatetic and transcendent schools of philosophy have not dealt with epistemological problems independently and specifically as in western philosophy in modern times, each has touched them in course of its own ontological discussions and attempted to explain the way knowledge of eternal world is obtained. Ibn Sina and Mulla Sadra as preeminent representative of these two great schools have presented innovative views on the object, subject as well as nature of knowledge in accordance with their own ontology. Avicenna regarded knowledge of external world as a sort of abstraction and accordingly held 'natural universal' as extra-mentally real of which human soul endowed with internal and external faculties can obtain knowledge imparted by Active Intellect. To his own satisfaction Ibn Sina in this way explained the occurrence of objective knowledge. Mulla Sadra on the other hand with his "existentialistic" view provided different explanation for the problem. In this view, what constitutes external world is not quiddity but existence hence realization of 'natural universal' does not make sense to him. Human soul is an existence with degrees identified as its own faculties. Knowledge of external world is an abstraction but of is a higher degree of existence in different levels. To Mulla Sadar this higher degree can guarantee objectivity of knowledge of external world. This article is an attempt to make a comparative study of Ibn Sina and Mulla Sadra in respect with the possibility of objective knowledge of external world.Keywords: objective knowledge, object of knowledge, subject of knowledge, natural universal, Active Intellect, correspondence -
از مباحث مهمی که در بخش علیت مطرح است، مساله علت غایی است. «غایت» در فلسفه به دو معنای مختلف استعمال می شود: یکی به معنای «ما الیه الحرکه» و دیگری به معنای «ما لاجله الفعل».
در این مقاله علاوه بر معانی غایت، دیدگاه های مختلفی در باب چیستی غایت و نیز مناط و ملاک احتیاج به علت غایی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
در اینکه فعل اختیاری دارای علت غایی است، بین فلاسفه اختلافی نیست، بلکه منشا اختلاف آنان سؤالات سه گانه ذیل است: آیا بعضی از افعال اختیاری مانند افعال گزاف و عبث دارای علت غایی است؟ آیا افغال طبیعی دارای علت غایی است؟ و آیا افعال خداوند دارای علت غایی است؟
کلید واژگان: علت غایی, حکمت, افعال اختیاری, افعال طبیعی, افعال الهیOne of the most important issues concerned with causation is that of ultimate cause. The ultimate in philosophy is used in two senses; one means: “Something to which movement is directed”; the other means: “Something for which movement takes place.” There are three theories with regand to “What is ultimate cause?” 1. The external existence of the ultimate of act; 2. The conception of the ultimate and the outcome of act; 3. Eagerness for the ultimate and the outcome of act. One can point out: What needs the ultimate cause? Triple question: Are some volitional acts like those regarded as absurd as well as natural and divine acts based on the altimate cause? -
این مقاله با این سؤال که اسم اعظم چیست؟ آغاز شده است. آراء و نظریات درباره اسم اعظم، مختلف است که عمدتا بر دو قسم تقسیم می شود: الف قول شایع این است که اسم اعظم، اسمی است لفظی از اسماء خدا. ب عده ای قائلند اسماء لفظی، اسماء اسماء هستند و عمده خود اسمایند، و پیامبر اسلام (ص)، اعظم اسماء الهی است. این، قول محققان است مانند امام خمینی، علامه طباطبائی، علامه حسن زاده آملی و.... هریک از اسماء الهی، مربوط است به وصول به حقیقت آن اسماء، و این امر فقط با تهذیب نفس به دست می آید. احادیثی از اصول کافی، التوحید و مصباح الشریعه موردتوجه قرار گرفته، هم چنین دعاها مانند دعای سمات نیز مورد نظر بوده است؛ و مختار مؤلف این مقاله، قول محققین است. اشعاری هم از مولوی و حافظ در این مقاله آمده است.
کلید واژگان: اسماء حسنی, اسم اعظم, دعای سمات, وجود کتبی, وجود لفظی, وجود ذهنی, وجود خارجی, جلال الدین مولوی, حافظ -
دیالکتیک از نظر لغوی به معنای فن مباحثه و از نظر فلسفی دارای معانی مختلفی است، مانند دیالکتیک زنون،دیالکتیک سوفسطاییان،دیالکتیک سقراط،دیالکتیک افلاطون و... به نظر افلاطون یکی از ویژگی های دیالکتیک این است که آن، مخرب فرضیات است. حال سوال این است که تخریب فرضیه یعنی چه؟ دیالکتیک دو مرحله دارد: 1- دیالکتیک صعودی 2- دیالکتیک نزولی آیا انسان،فطرتا مطلق خواه است؟ این مقاله به بحث و بررسی مسایل فوق می پردازد.کلید واژگان: دیالکتیک, افلاطون, صورت اعلی, مطلق, فلسفه افلاطون
-
چرا فلسفه کانت این مقدار دارای اهمیت است؟ برای تکامل فلسفه اعم از اسلامی و غربی باز بودن درهای آن به روی افکار بشر. یک عمل ضروری است. نفی مطلق فلسفه غرب به همان اندازه دور از صواب است که قبول مطلق آن در این جا آنچه مهم است برخورد حقیقت جویانه و نقادانه است. در این مقاله پارالوژیسم از نظر لغت و اصطلاح توضیح داده شده است. بنابر نظر کانت جوهر فقط در ایده وجود دارد نه در واقعیت کانت اشاره می کند که جوهر را نمی توان بر نفس انسان اطلاق کرد. چندین نکته درباره انتقاد از نظریه کانت در مورد اطلاق جوهر بر نفس انسان یاد شده که برخی از آن ها این است که مثلا مفهوم جوهر و عرض از معقولات ثانیه فلسفی است نه از قبیل معقولات اولی یا مثلا نهایت کاری که کانت - بر فرض صحت استدلال هایش - انجام میدهد رد دلیل اثبات جوهریت نفس است و رد دلیل نشانه رد مدلول نیست یا مثلا بنا به اعتقاد کانت عقل علاقه به مطلق گرایی دارد: ولی بر خلاف نظریه کانت باید گفت که عقل مطلق گرا نیست.
کلید واژگان: پارالوژیسم, نفس, جوهر, ایده, کانت, مطلق گرایی, معقولات ثانویه فلسفی
سامانه نویسندگان
اطلاعات نویسنده(گان) توسط ایشان ثبت و تکمیل شدهاست. برای مشاهده مشخصات و فهرست همه مطالب، صفحه رزومه ایشان را ببینید.
بدانید!
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.