راضیه دوره گر زواره

بسیاری از مناطق حفاظت شده که از نظر اکولوژیکی دارای ارزش بالایی هستند به دلیل شدت آشفتگی های انسانی در امان نبوده اند. پارک ملی خجیر نیز تحت تاثیر آشفتگی ها وتعارضات شدیدی قرار گرفته است. بهترین راه برای به حداقل رساندن آسیب های ناشی ازحضور انسان، بهسازی اکولوژیکی تشخیص داده شده است. هدف اصلی این مطالعه تعیین معیارها و زیرمعیارهای لازم و سپس تعیین اهمیت آن ها نسبت به یکدیگر جهت الویت بندی مناطق نیازمند به بهسازی اکولوژیکی بوده است. پس از بررسی منطقه و برداشت اطلاعات لازم و هم چنین مطالعه مراجع علمی مرتبط، معیارهای مهم شناسایی و با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی ساختار حل مسئله شکل گرفت. در ادامه پایگاه داده ها شامل لایه های معیار تشکیل شد. به منظور کسب اهمیت معیارها که در دو گروه اصلی بیوفیزیکی و آشفتگی ها جای گرفتند، با استفاده از پرسشنامه نظر کارشناسان خبره گردآوری گردید و داده های به دست آمده در نرم افزار Expert choice مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. معیار آشفتگی ها با وزن 0/712 از اهمیت بیش تری نسبت به معیار بیوفیزیکی برخوردار بود که نشان از اثر مهم آشفتگی ها در تصمیم گیری ها می باشد.

پارک ملی خجیر از نزدیک ترین پارک های ملی همجوار شهر تهران است. این پارک ملی از ارزشمندترین بوم سازگان های طبیعی است که متاسفانه به شدت مورد تهاجم انواع آشفتگی های انسانی قرار گرفته است. بهترین راه برای به حداقل رساندن آسیب های ناشی از فعالیت های انسانی، بهسازی بوم شناختی تشخیص داده شده است. هدف اصلی این مطالعه بررسی اولویت بندی مکانی پارک ملی خجیر جهت بهسازی بوم شناختی با توجه به حفاظت از تنوع زیستی است. ابتدا با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی ساختار حل مساله شکل گرفت، سپس پایگاه داده ها شامل لایه های معیار تشکیل شد. به منظور کسب اهمیت معیارها که در دو گروه اصلی بیوفیزیکی و آشفتگی ها جای گرفتند، با استفاده از پرسشنامه نظر کارشناسان خبره گردآوری و داده های به دست آمده در نرم افزارExpert choice تجزیه و تحلیل شد. به دلیل این که معیارها در دامنه متنوعی از مقیاس های مختلف قرار داشتند، لذا لازم بود که هر یک از معیارها قبل از ترکیب با یکدیگر استاندارد گردد. بنابراین استانداردسازی نقشه های عامل براساس منطق فازی صورت پذیرفت، در نهایت لایه های اهمیت معیارها و لایه های استاندارد شده به منظور انتخاب مناطق نیازمند بهسازی با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی ترکیب شدند. زیرمعیار فاصله از جاده با وزن 231/0 در بین سایر زیرمعیارها بالاترین وزن را دریافت کرد. نقشه نهایی اولویت بندی در پنج طبقه کیفی تولید شد که در آن یک لکه با بالاترین اولویت مشخص شد. این لکه با زیستگاه گونه های حساس تطابق داشت که ضرورت به کارگیری تکنیک های بهسازی به منظور حفاظت از تنوع زیستی را بیان می کند.