زهره رحیمی نژاد

منطقه مورد بررسی، بخشی از آمیزه افیولیتی زمین درز سیستان در شرق ایران است که در 60 کیلومتری جنوب گزیک واقع شده است. واحدهای آمیزه افیولیتی منطقه راتوک شامل پریدوتیت (هارزبوژیت- لرزولیت)، گابرو (لایه ای و همسانگرد) و با گسترش کمتر دایک های دیابازی و واحدهای گدازه ای است.بافت های غالب واحد پریدوتیتی دانه ای، ریزدانه ای، پوئی کلیتیک و مشبک بوده و بلورهای تشکیل دهنده آن ها الیوین، پیروکسن و به مقدار کم اسپینل هستند. بررسی ریزپردازش کانی های الیوین، پیروکسن و اسپینل در پریدوتیت ها نشان می دهد که الیوین از نوع فورستریت (Fo88.3-97.4 Fa2.6-11.7)، ارتوپیروکسن از نوع انستاتیت و اسپینل بیشتر آلومینیوم- کروم دار و بندرت آهن دار (Spl0.003-0.691 Chr0-0.443 Mag0.028-0.997) است. نتایج حاصل از شیمی کانی های اسپینل و الیوین نشان می دهد که پریدوتیت های مورد بررسی از نوع گوشته ای و افیولیت مورد مطالعه از نوع MORB بوده و از یک خاستگاه گوشته تهی شده اسپینل لرزولیتی با درجه ذوب بخشی بیش از 20 درصد حاصل شده اند. در الگوی عناصر کمیاب پریدوتیت ها بهنجار شده با گوشته اولیه، برای عناصر Cs،Th،La،P،K ناهنجاری مثبت و برای عناصر Ti،،SrRb،Ba،Nb،Ce،Zr ناهنجاری منفی مشاهده می شود. غنی شدگی نسبی از LREE نسبت به HREEمی تواند تحت تاثیر فرآیندهای ثانویه نظیر دگرسانی و دگرنهادی یا تله گدازه صورت گرفته باشد. دماسنجی ارتوپیروکسن در پریدوتیت ها برای فشار 1 تا 10 کیلوبار دمایی بین 950 تا 1300 درجه سانتی گراد را نشان می دهد.