سید امیر فتاحیان
-
با توجه به روند روزافزون بلایای طبیعی، در صورت ترکیب رویکرد تاب آوری با چرخه مدیریت بلایا می توان به رویکرد جامعی برای مدیریت خشک سالی دست یافت. ازآنجایی که ظرفیت های موجود نقشی متفاوت در این فرایند ایفا می کنند، در این تحقیق به دنبال آن هستیم تا میزان تاثیر عوامل بر وضعیت تاب آوری بر اساس رویکرد سرمایه های اجتماعی موردبررسی قرار گیرد. این پژوهش با هدف کاربردی -توسعه ای، در قالب مطالعه اسنادی (کتابخانه ای) و پیمایشی از نوع همبستگی کانونی انجام گرفته است. با توجه به اینکه هدف از تحقیق بررسی وضعیت تاب آوری جامعه بر اساس متغیرهای مستقل «سرمایه های اجتماع» می باشد، از روش تحلیل همبستگی کانونی برای بررسی رابطه بین مجموعه یا ابعاد سرمایه های اجتماع با مجموعه یا ابعاد چرخه مدیریت بلایا با استفاده از نرم افزار spss22 استفاده گردید. حجم نمونه برآورد شده بر اساس فرمول کوکران، 494 و با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و تصادفی نفر برآورد گردید. داده های موردنظر با استفاده از پرسشنامه جمع آوری گردید. بررسی پایایی داده های به دست آمده نشان از تایید پایایی در سطح عالی (91/0) بود. نتایج به دست آمده از تحلیل کانونی نشان داد کانون اول با مقدار ویژه 92/0 بیشترین توضیح را درباره مدل می دهد، مقدار ضریب تعیین 48/0 محاسبه شده کانون اول نشان می دهد که 48 درصد از واریانس کل جامعه توسط آن تبیین می شود. کانون های دوم و سوم نیز به ترتیب حدود 7 و 1 درصد از تغییرات مدل را توضیح می دهد. همچنین در مرحله آمادگی، سرمایه انسانی، بیشترین اثربخشی با ضریب کانونی 25/0 دارد، به ترتیب سرمایه مالی، سیاسی و فرهنگی و نهایتا سرمایه اجتماعی و طبیعی و فیزیکی که معنادار نمی باشند. همچنین در مرحله کاهش سرمایه مالی بیشترین تاثیرگذاری را در تاب آور سازی جامعه با ضریب کانونی 28/0 بر عهده دارد. در مرحله بازیابی نیز که ناظر بر دوره پس از خشک سالی می باشد، سرمایه فرهنگی بیشترین نقش را با ضریب کانونی 21/0 ایفا می کند.
کلید واژگان: سرمایه های اجتماع, تاب آوری, خشک سالی, تحلیل کانونی, روستاهای شهرستان کنگاورIt seems that by introducing the resilience approach to the activities of the disaster management cycle, a comprehensive approach to drought management can be achieved. In this regard, the intended research seeks to explain the process relationships of disaster management, emphasizing the resilience approach based on community capital. This research has been conducted in the form of a focal correlation survey. The focal correlation analysis method was used to investigate the relationship between the set or dimensions of community capital with the set or dimensions of the disaster management cycle using spss22 software. Based on Cochran's formula, the sample size was 494 rural residents randomly selected by the multi-stage cluster sampling method. The results obtained from the research showed that out of the 3 centers identified, the first one with an eigenvalue of 0.92 explains the most about the model; the value of the coefficient of determination calculated at 0.48 indicates that 48% of the total variance of the community is accounted for by the center. Human capital is the most effective factor in the preparation stage. In the stage of financial capital reduction, it has the most impact on the resilience of society. In the recovery phase, which refers to the post-drought period, the findings showed that cultural capital plays the most important role.
Keywords: Community Capitals, Resilience, Drought, Focal analysis, Villages of Kangavar City -
زمینه و هدف
شهر تهران به واسطه قرار گرفتن چندین گسل فعال در اطراف و درون آن از ریسک بالایی در برابر خطر زلزله برخوردار است. قرارگیری منطقه 20 (شهر ری) تهران در گستره شمال ایران مرکزی این منطقه را به عنوان پرخطرترین منطقه شهر تهران از سایر مناطق شهر متمایز می نماید. از طرفی این محدوده دارای بیشترین بافت فرسوده در شهر تهران می باشد. هدف از انجام این پژوهش شناسایی محدوده های ایمن منطقه 20 شهر تهران در هنگام وقوع زلزله است.
روش بررسیدر این تحقیق الگوی پژوهش کاربردی است بنابراین جزء تحقیقات هدف گرا می باشد. بر اساس ماهیت و روش نیز توصیفی- تحلیلی می باشد. برای ارزیابی خطر وقوع زلزله و شناسایی محدوده های ایمن از GIS و روش های تصمیم گیری چندمعیاره مانند AHP و منطق فازی استفاده شده است. معیارهای به کار رفته شده در این پژوهش بر اساس روش دلفی و از طریق تکنیک گلوله برفی و شرایط منطقه استخراج گردیده است.
یافته هایافته های پژوهش نشان داد که منطقه 20 شهر تهران به لحاظ ایمنی در برابر زلزله از حد نهایی امتیاز فازی (امتیاز 1)، به امتیاز 17/. تا 58/. دست پیدا کرده است و به لحاظ ایمنی در هنگام وقوع زلزله در سطح متوسط به پایین قرار می گیرد. هر چند در این حد نهایی امتیاز فازی بعضی از نواحی و مکان ها در منطقه 20 نسبت به سایر نواحی و مکان ها ایمن تر هستند. به گونه ای که محدوده های غربی، جنوب غربی و شمال منطقه 20 به لحاظ مواجه با خطر زلزله وضعیت به نسب بهتری را دارا می باشند.
بحث و نتیجه گیریمنطقه 20 تهران به دلیل وجود گسل های متعدد به شدت در خطر زلزله خیزی قرار دارد و از سوی دیگر با توجه به وجود مناطق کم دوام و بافت فرسوده شهری نیازمند اقدام اساسی برای کاهش خسارات ناشی از زلزله می باشد.
کلید واژگان: زلزله, محدوده های ایمن, تصمیم گیری چندمعیار, منطق فازی, تهرانBackground and purposeDue to vicinity to several active faults, Tehran is treated by earthquake occurrence. The district 20 of Tehran (Rey City), where is situated in north part of central Iran, has been found as the most dangerous district which has the most blighted areas too. Assessment of earthquake risk and recognize safe and secure regions in district 20 of Tehran is this study’s purpose.
MethodologyThe study is an applied research model. So in this goal oriented research which has been done by descriptive analytic method, GIS and fuzzy logic and multi-criteria decision-making methods were used. The criteria which are been used in this study have been extracted based on the Delphi method and through snowball technique and based on district’s situation.
ResultsAccording to results, the district 20, has achieved a scores of 0.17 to 0.58 out of a fuzzy total score (1 score).It shows its moderate level of safety against prop gable earthquake. In contrast with the main parts of district, there are some regions in the western, southwestern and northern parts of mentioned district where are almost safer and more secure.
Discussion and conclusionBecause of various faults and urban blight areas, the district 20 of Tehran is treated seriously by earthquakes. It is really vital to take some actions to implement some essential and fundamental proceedings in order to reduce the probable damages.
Keywords: Safety areas, earthquake, Multi-criteria decision-making, Fuzzy Logic, Tehran -
در دهه های اخیر بسیاری از سازمان ها و نهادهای مدیریتی به ترویج نوعی نگرش مشارکتی از طریق تاکید بر اجتماعات محلی و در راستای افزایش تعاملات اجتماعی در سطح محله برآمده اند. در این راستا شهرداری تهران نیز به منظور تحقق رویکرد محله محوری اقدام به تاسیس سرای محله در سطح محلات نمود تا بتواند نقش مهمی در شکل گیری روابط میان مردم و پیوند اجتماعی ایفا کند که بعد از گذشت یک دهه با مشکلاتی در این زمینه همراه می باشد. هدف از این پژوهش تحلیل و واکاوی مشکلات سرای محلات در منطقه 3 شهر تهران می باشد. روش پژوهش، کیفی و اطلاعات از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته از 3 گروه مدیران، جامعه مدنی و بخش خصوصی گردآوری شده است. شرکت کنندگان در مصاحبه 30 نفر که از طریق نمونه گیری هدفمند از نوع گوله برفی انتخاب شده اند. پس از انجام مصاحبه ها و خواندن دقیق آن در مورد واکاوی مشکلات سرای محلات 9 زیر مضمون شامل بومی نبودن مدیران، ناهماهنگی سرای محله با سایر نهادهای موثر، موازی کاری، کم توجهی به وضعیت حقوق کارکنان سرا، کمرنگ بودن نقش مردم در سیاست گذاری برنامه ها، فقدان نیازسنجی در برنامه های اجرایی سرا، پایین بودن سطح کیفیت برنامه ها، ایجاد نگاه درآمدزا به سرا و شعارزدگی در برنامه های سرا استخراج شد. بدین ترتیب از این زیر مضمون ها، دو مضمون اصلی مشکلات ساختاری و نهادی و مشکلات مربوط به حوزه عملکردی به دست آمد.کلید واژگان: محله محوری, سرای محله, مشکلات ساختاری, مشکلات عملکردی, منطقه 3
-
ارزیابی آسیب پذیری و مدیریت خطر پذیری لرزه ای با استفاده از روش های پیشرفته از مهمترین راهکارها برای کاهش خطرپذیری ناشی از لرزه در مناطق شهری است. توسعه یک روش ابزاری یکپارچه و پیشرفته برای مدیریت خطرپذیری لرزه ای موثر در تاسیسات پیچیده و ترکیبی و سیستم های شریان اصلی( آب، برق،...) برای توسعه طرح های پیشگیری موثر و مفید ضروری است. بدین منظور، اخیرا در یونان روش مدولار (modular) در چاپ طرح های پژوهشی اروپایی و ملی برای ارزیابی آسیب پذیری و مدیریت خطر پذیری لرزه ای تاسیسات، شریان های اصلی آب وبرق و زیرساخت ها گسترش یافته است. در این جا یک توصیف کلی از روش به همراه چندین مثال از برنامه های کاربردی ارائه شده است. عوامل کلیدی این روش عبارتند از : دارایی، نوع آن، آسیب پذیری ویژگی های خاص و اهمیت (ارزش جهانی) عناصر در معرض خطر، توسعه سناریوهای لرزه (خطر لرزه ای) و خصوصیات ژئوتکنیکی به همراه تجزیه و تحلیل جزئیات پاسخ سایت براساس برآورد خسارات و اولویت های اختصاص داده شده، سیاست های مرمت و استراتژی های کاهش خطرات را می توان تعریف کرد. علاوه بر این پیشرفت های جدید و جنبه های مهم مراحل پیشگیری خطر پذیری بیشتر مورد تجزیه و تحلیل و مد نظر قرار گرفته است در حالیکه همزمان در اروپا تلاش های تحقیقاتی مرتبط به طور مختصر خلاصه شده است. این پیشرفت های جدید عمدتا شامل آسیب پذیری سیستم های فیزیکی و اجتماعی – اقتصادی و تجزیه و تحلیل خطر پذیری، تلفیق فرآیندهای تصمیم گیری درمطالعات بازسازی لرزه ای و استفاده از برآورد خسات زمان واقعی برای کاهش تاثیر بالقوه در جوامع شهری براساس اقدامات بموقع و درست پس از یک زلزله خطرناک است. در نهایت دستورالعمل های خاص برای مدیریت و کاهش خطر پذیری لرزه ای تاسیسات و زیر ساخت ها در محیط های شهری فرآهم شده است.کلید واژگان: خطر پذیری لرزه ای, پیشگیری, آسیب پذیری, سناریوهای لرزه ای, تاسیسات, شریان های حیاتی, زیر ساخت هاVulnerability assessment and seismic risk management using advanced methodologies are of major importance for the reduction of seismic risk in urban areas. The development of an advanced and integrated methodological tool for the efficient seismic risk management of complex lifeline and utility systems is necessary for the establishment of efficient and effective mitigation schemes. To this end, a modular methodology has been recently developed in Greece in the framework of national and EU research projects for the vulnerability assessment and seismic risk management of lifelines, utilities and infrastructures. The general description of the methodology is provided, along with several representative example applications. Key factors of the methodology are the inventory, the typology, the fragility, the specific characteristics and the importance (global value) of the elements at risk, the development of seismic scenarios (seismic hazard) and the geotechnical characterization, with the detailed site response analysis. Based on estimated losses and assigned priorities, restoration policies and mitigation strategies could be defined. Furthermore, new developments and important aspects of the risk mitigation procedure are further analyzed and commented on, while the ongoing research efforts in Europe are shortly summarized. These new developments include mainly the systemic physical and socio economic vulnerability and risk analysis, the incorporation of decision-making processes in the seismic rehabilitation studies and the use of real-time damage estimation for the reduction of potential impact on urban societies on the basis of timely and correct actions after a disastrous earthquake.Finally, specific guidelines are provided for the management and reduction of seismic risk of lifelines and infrastructures inurban environments.Keywords: seismic risk, mitigation, vulnerability, seismic scenarios, lifelines, utilities, infrastructures -
زمینه و هدفوقوع مخاطرات طبیعی تاثیرات مخربی بر سکونتگاه های انسانی گذاشته و تلفات سنگینی بر ساکنان آنها وارد می سازد. ساخته های بشر و زیرساخت های موجود را نابود کرده و خسارت و عوارض اقتصادی و اجتماعی گسترده ای بر جای می گذارد. منطقه 20 شهرداری تهران به علت شرایط زمین شناسی خاص با وقوع مخاطرات طبیعی به خصوص زلزله مواجه می باشد. این پژوهش تلاش دارد به ارائه راهبردهای ارتقای مدیریت بحران های لرزه ای در این منطقه اقدام کند.روشاین پژوهش در طی فرایند سه مرحله ای با ورود اطلاعات اقدام به تشکیل ماتریس ارزیابی عوامل درونی و بیرونی شد و از اطلاعات به دست آمده به تشکیل ماتریس داخلی، خارجی و تشکیل ماتریس SWOT گردید و در نهایت با استفاده از ماتریس برنامه راهبردی کمی (QSPM) اقدام به اولویت بندی شد و بهترین راهبرد جهت بهبود مدیریت بحران لرزه ای در منطقه 20 انتخاب گردید.یافته هاعامل O3 یعنی مقاوم سازی ساختمان های واقع در حریم گسل ها به عنوان مهم ترین عامل در ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی شناخته شد. وضعیت مدیریت بحران لرزه ای منطقه 20 تهران بر اساس ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی به صورت تدافعی می باشد که برای ارتقای مدیریت بحران لرزه ای، اولویت با استفاده از راهبردهای WT (تدافعی) می باشد.نتیجه گیریراهبرد WT2 یعنی ایمن سازی بافت های مسکونی واقع در حریم گسل ها و تعریض خیابان ها به خصوص در مناطق ناپایدار شهری برای امدادرسانی سریع تر به این مناطق در هنگام وقوع زلزله بیشترین جذابیت را برای ارتقاء مدیریت بحران لرزه ای منطقه 20 شهرداری تهران دارد و در اولویت بعدی راهبردهای WT3 و WT1 قرار گرفتند.کلید واژگان: مخاطرات طبیعی, مدیریت بحران لرزه ای, راهبرد, منطقه 20 تهران, SWOT, QSPMBackground And ObjectiveThe occurrence of natural hazards has a devastating impact on human settlements and makes heavy casualties on their residents. They have destroyed man made and existing infrastructures and remains extensive damages and economic and social effects. District 20 of Tehran due to its geology conditions is encountered with a variety of natural disasters especially earthquake. This study aims to provide strategies for improving the seismic disaster management in district 20.MethodIn this study, during a three-stage process, after inserting the data we made an attempt to form an evaluation matrix of internal and external factors. We used the results obtained from this stage to form a matrix of internal and external of SWOT. And finally, using the quantitative strategic planning matrix, we tried to prioritize strategies and subsequently we chose the best strategy to improve the seismic disaster management in district 20.
Findings: Factor O3 namely retrofitting buildings located on the nearby faults was recognized as the most important factor in the internal and external evaluation matrices. The situation of seismic disaster management in district 20, based on the matrix, is defensive, which is the primary factor for improving the districts disaster management.ConclusionWT2 strategy that is to secure the residential textures located on the nearby faults and to widen city streets, especially in unstable urban regions for faster relief actions during an earthquake is the most important factor for improving and promoting seismic disaster management of the area. WT3 and WT1 strategies are the next priorities.Keywords: Environmental disasters, management of seismic crisis, Strategy, Region 20 of Tehran, SWOT, QSPM -
Background And ObjectiveDisregarding the most basic safety construction in cities, inappropriate condition of most urban constructions and lack of planning for these constructions forecast heavy damages resulting from any incidents in future. The present study investigated and estimated the amount of damages to residential buildings in the occurrence of earthquakes within district 2 of Tehran municipality.MethodType of this research is applied-fundamental and its method is descriptive analytical. The studied area is the district 2 of Tehran municipality. In this research, statistical data on residential buildings and spatial data of northern fault in the north of Tehran were collected and this data has been used as basic information of Geographical Information System.FindingsResidential buildings in north of district 2 of Tehran will suffer the most damages in case of earthquake occurrence.ConclusionBecause of old and worn out buildings in south and west parts of district 2, even the distance differences between the threatening northern faults will not reduce the amount of damages on residential buildings.Type of Paper: Research articleKeywords: Earthquake damage analysis_Residential buildings_Tehran_Construction_Earthquake structural damage_District 2 of Tehran_Tehran faults
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.