سید عطا تقوی اصل

علت وجودی، اندیشه سیاسی و هویت سرفصل های مهم در ایجاد، بقا و تداوم کشورها به حساب می آیند. هر سه مولفه مهم دارای پاسخ های مشابهی هستند که کشورها برای یکپارچگی ملی و کاهش بحران های داخلی، تداوم تاثیرگذاری منطقه ای و بین المللی؛ نیازمند شناسایی، تدوین و معرفی عناصر تشکیل دهنده آن هستند؛ به طوری که موردتوافق تمامی شهروندان آن کشور باشند و همه مردم نسبت به آن ها احساس تعلق و همراهی داشته باشند. هر کشوری که از مولفه های مشخص و پذیرفته شده علت وجودی توسط آحاد جامعه خود برخوردار باشد، در دوران گذار، هجوم امواج جهانی (جهانی شدن) و قومیت گرایی نوین، آسیب کمتری می بیند و قادر خواهد بود با استناد و پشتوانه این ظرفیت ها، همگرایی در جامعه را تقویت کند و از پراکندگی و کاهش قدرت ژئوپلیتیکی کشور جلوگیری کند. از طرف دیگر، فقدان، تزلزل و یا کمرنگ شدن این عناصر، می تواند منجر به چالش هایی از قبیل کاهش انسجام اجتماعی، تجزیه سرزمینی، فقدان نظم و ثبات، عدم یکپارچگی در جامعه و بحران هویت در کشور شود. در این مقاله سه کشور قدرتمند حوزه خلیج فارس - ایران، عراق و عربستان سعودی- مورد مقایسه و ارزیابی قرار می گیرند تا میزان شمولیت و تاثیرپذیری هرکدام از این کشورها از مولفه های ذکرشده و سطح انسجام اجتماعی آن ها در این موارد مشخص شود.

اسلام به عنوان یکی از ادیان الهی، بعد از مسحیت، بیشترین پیروان را در جهان به خود اختصاص داده و از بیشترین رشد جمعیت در جهان برخوردار است. ظرفیت های موجود در این دین، به قلمروهای جغرافیای معتقد به آن، قدرت ژئوپولیتیکی کم نظیری هدیه کرده است که تاکنون، دولت های اسلامی و مردم پیرو آن نتوانستند از پتانسیل های آن بهره برداری حداکثری کنند.

این نوشتار به بررسی وضع حقوقی دریای مازندران در دوره زمانی یعنی گذشته و اکنون می پردازد. در این زمینه با توجه به قراردادهای ایران و اتحاد جماهیر شوروی و همچنین توافقهای تازه میان کشورهای این حوزه، ایران باید همچنان بر پایه قراردادهای پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروری، گفت و گوها را دنبال کند...