فهرست مطالب سید محسن زکی نژادیان
-
با وجود اهمیت و گستردگی کاربرد «تعریض» به عنوان بیانی غیرمستقیم و تامل برانگیز، به ویژه در آثار ادبی، بلاغیون متقدم و متاخر در آثار خویش، تنها به تعریفی کوتاه از آن، همراه با ذکر چند شاهد بسنده کرده اند. در این پژوهش کوشیده ایم ضمن نقد و تحلیل تعاریف مذکور و اشاره به برخی از نارسایی های آن ها، تعریف جامع تری از تعریض ارایه دهیم که فاقد کاستی های تعاریف پیشین باشد. همچنین با نگاهی تحلیلی، از دو ویژگی «موقعیت زمانی و مکانی» و «ساخت و ماهیت جمله تعریضی» سخن به میان می آوریم که در ویژگی نخست، شرایط و احوال گوینده و مخاطب مورد بررسی قرار می گیرد و در ساخت جمله تعریضی نیز به پیوند عمیق تعریض با علم معانی پرداخته شده و آشکار می شود که تعریض در ساخت انواع جملات خبری و انشایی، دارای کارکردها و ارزش های بلاغی هنری متفاوتی است؛ چنان که میزان غیرمستقیم گویی، دریافت تعریض از سوی مخاطب، سهولت در انکار و... در انواع جملات، از سطح یکسانی برخودار نیست و سخنوران آگاهانه و با توجه به موقعیت زمانی و مکانی، از جملات متناسب با آن موقعیت بهره می جویند.
کلید واژگان: تعریض, موقعیت زمانی و مکانی, مخاطب, جمله ی انشایی و خبری}Despite the significance and spread of innuendo as an indirect expression especially in literary works, the preceding and recent rhetoric have sufficed to short definitions and a few instances about it. Beside the critique and analysis of those definitions and references to some of their deficits, this study is to suggest a more comprehensive definition beyond the insufficiency of the previous ones. We would also talk about the two features of "time and place circumstances "and" structure and nature" of innuendo sentences. In so doing, for the former one, the condition and mood of the speaker and the audience are discussed. Then, the second feature addresses the deep connection of innuendo and semantics. Ultimately, it is to be clarified that innuendo holds different rhetoric and artistic usages and significances in construction of various composition and statements, such that the level of implicit implication, audience's perception of innuendo, ease of denial, etc. is not the same in different sentences, and speakers consciously would employ suitable sentences regarding time and place circumstances.
Keywords: innuendo, time, place circumstance, audience, composition, statements} -
دلیل آفرینی در شعر به سبب ویژگی های تخیل کلام، تاثیرگذاری و افزایش بعد اقناعی، اهمیت بسیار دارد. ازسویی، خاقانی از سخنورانی است که با آگاهی از ظرفیت های این بیان هنری، توجه ویژه ای به انواع آن نموده؛ لذا بهره گیری وی از آرایه های دلیل آفرین مذهب کلامی، مذهب فقهی و حسن تعلیل، بسامد بالایی دارد. به علاوه، دیگر دلیل آوری های هنری با زیرساختی بلاغی، در سخن وی نمود بسیار یافته که این مقاله به تحلیل آن ها می پردازد. فراوانی آرایه های مذکور تا حدی است که باید دلیل آفرینی را از عناصر سبک ساز خاقانی برشمرد و او را «شاعر دلیل آفرین» نامید. در این پژوهش کوشیده ایم، به این سوال اصلی پاسخ دهیم که فراوانی بالای دلیل آفرینی در شعر خاقانی چه دلایلی دارد؟بدین منظور، با مطالعه دقیق دیوان خاقانی و استخراج انواع دلیل آفرینی ، دسته بندی آن ها و تدبر در احوال و زندگی وی به تحلیل موضوع پرداخته شد.نتیجه بررسی ها آشکار نمود که مهم ترین اسباب فراوانی دلیل آفرینی وی، سه نکته است: نخست، وی به سبب آشنایی با دانش زمانه و برخورداری از ذهن علمی، برای همه سخنانش، دلیل هنری می آورد تا جنبه های القایی سخن را افزایش دهد. دوم، در مفاهیم اندرزی و زاهدانه ای که تکیه بر عزلت و ترک دنیا دارند نیز با ذکر دلیل، سخن می گوید تا تاثیر بیشتری بر مخاطب بگذارد. سوم، او خویشتن ستاست و مدح خویش و قدح دیگری برای مخاطب شعرش، تنها در ساختار دلیل آفرینی هنری، قابل توجیه است.
کلید واژگان: خاقانی, بلاغت, دلیل آفرینی هنری}Justification in poetry holds a pivotal significance due to its features such as word impression, influence on audience. Khāqāni, regarding his knowledge on this artistic expression capacities, specifically concentrates on variety of this artistic type. his employment of justification figures of speech religion and beauty of analysis is highly depicted. other artistic justifications with rhetoric context are frequently seen in word. this paper is to analyze them. frequency of these figures is so high that one must account justification as an element of Khāqāni style-making and entitle him the justifier poet. This research tries to address critique of the divisions of these figures made by the rhetoricians and analyze presence in his poems. Findings show that the main reasons for frequency of justification could be introduced in three key points: first, Khāqāni , due to his familiarization with knowledge of that era and influenced, provides artistic reason for his whole words, even those painted emotionally, he could increase the impressionistic aspects of words. Second, he, in advice and ascetical concepts stressing relying on isolation, poverty, and world abandon, talks reasonably as well. Third, is self-appraised and appraising himself and reproaching others are justified solely through his magical artistic justification structure.
Keywords: khaghani, rhetoric, Artistic reasoning} -
فصلنامه نقد ادبی، پیاپی 49 (بهار 1399)، صص 35 -72
حسن تعلیل، یکی از آرایه های بدیع معنوی، همواره مورد توجه اهل بلاغت قرار گرفته و اغلب آنان در آثار خویش، به تعریفی کوتاه و ذکر چند شاهد مثال از آن بسنده کرده اند. در این پژوهش، ضمن تحلیل و نقد تعاریف مذکور و اشاره به برخی از نارسایی های آن ها ، دو تقسیم بندی تازه از این آرایه ارایه شده که برمبنای آن، این ظرفیت هنری شامل دو رکن اساسی و یک رکن غیراساسی است. در تقسیم بندی معنوی، این ارکان ممکن است به چهار حالت مختلف ظاهر شود. در تقسیم بندی لفظی، براساس وجود چند رکن در هر سوی حسن تعلیل، به سه حالت پدیدار می شود که البته هریک از این ها ارزش بلاغی و هنری متفاوتی دارد. در این پژوهش، آشکار می شود که برخلاف نظر بلاغیان، حسن تعلیل پیوندی خاص با علم معانی دارد؛ زیرا ساخت آن برمبنای جملات پرسشی و خبری است که هدف گوینده معانی ثانو ی نهفته در آن جملات است. به علاوه به مهم ترین اهداف به کارگیری حسن تعلیل با ذکر شواهد پرداخته شده که شامل کارکردهایی همچون «مدح، توصیف، صحنه آرایی، حسن تعلیل برای حسن طلب و...» است. در بخش پایانی نیز، به پیوند حسن تعلیل با دیگر آرایه های بلاغی اشاره و تاکید شده که این آرایه بدون حضور عناصر بلاغی دیگر موجودیت ندارد و درواقع کاربرد این آرایه ها در قالب جملات پرسشی و خبری به شکل گیری حسن تعلیل می انجامد.
کلید واژگان: ارکان, بدیع, جملات پرسشی و خبری, حالات چهار گانه, حسن تعلیل, معانی}The concept of determinism has been studied in Hafiz poetry by many scholars. Some considered determinism, like many other concepts, as a means for literary creation, some viewed it as a justification for astute utterances, while others regarded it as the outcome of Hafiz’ own deterministic views. Though the first two accounts seem accurate, the third one seems imprecise. His literary creation style and worldview, indicative of his free will and open-mindedness, which was manifested in his poems, coupled with the inherent paradox between determinism and reformism, makes it hard to presuppose a relation between determinism and Hafiz’ worldview. By employing an academic and methodological approach, while recognizing different interpretations, one can gain an understanding, which is closely related to Hafiz’ worldview, of deterministic propositions in his poetry. Following this approach, one should refrain from forming arguments on the basis of single verses. Therefore, the current paper has attempted to analyze deterministic propositions in Hafiz poems by applying Ernesto Laclau and Chantal Mouffe theory. Moreover, based on CDA’s presuppositions, language plays a major role in forming understandings and its means is not always clear. Hence, the paper was aimed at indicating that Hafiz’ use of deterministic propositions can be interpreted not as an indication of his worldview but as a method and medium to expand the discourse of astuteness and, at the same time, to undermine the hegemony of ascetic discourse, which had dominated the cultural atmosphere of Iran for centuries.
Keywords: critical discourse analysis (CDA), determinism, discourse of astuteness, Hafiz} -
بهره گیری از امکانات بلاغی و زبانی در حوزه تبلیغات بازرگانی، تاثیرات مثبت و انکارناپذیری بر مخاطب می گذارد. پیام های تبلیغاتی در ذات خود دارای چهار هدف مهم و اساسی هستند: القای اندیشه و پیام، جلب اعتماد مخاطب، تشویق و ترغیب و ماندگاری موضوع در ذهن. شیوه های بلاغی و زبانی به دلیل ظرفیت هایی که دارند، در رسیدن به این اهداف بسیار سودمند می نمایند. در این جستار به بررسی تاثیر کارکرد های بلاغی و زبانی در تبلیغات بازرگانی پرداخته می شود و از شیوه هایی مانند کنایه، تشبیه، استعاره، جناس، تکرار و... سخن به میان می آید که می توانند در اهداف یاد شده بیشترین تاثیر را بر خواننده داشته باشند. به کارگیری این روش ها در تبلیغات بازرگانی از نظر جنبه های القایی و تاثیرگذاری، صورت یکسانی ندارند. نویسندگان این مقاله کوشیده اند میزان اهمیت و تاثیر آن ها را در کاربرد های تبلیغی با شواهد عینی آشکار نمایند و همچنین به تحلیل گفتمانی برخی شواهد بپردازند.کلید واژگان: تبلیغات بازرگانی, کاربردهای زبانی, بلاغت, کنایه, تشبیه, استعاره}Using rhetoric and lingual tools within the domain of commercials has positive and undeniable effects on audience. In their main essence, commercials have four essential and importantPurposesinducing thought and message, attaining audiences trust, encouraging and persuading, and preserving the subject in mind. Because of their capacities, rhetoric and lingual methods are very useful to attain these purposes. This study is to examine rhetoric and lingual functions of commercials including allegory, simile, metaphor, synonymy, repetition, etc. which can leave the most effect on audience in reaching the mentioned purposes. Using these methods in commercials does not adopt the same form in affection and induction perspectives. The writers of this article have tried to reveal the importance and effect of these functions for commercial purposes by using objective evidences and to refer to discourse analysis of some of those evidences.Keywords: commercials, lingual uses, rhetoric, metonymy, simile, metaphor}
-
کنایه به عنوان یکی از ابزارهای بلاغی ارزشمند، دارای کارکرد های متفاوتی است. عطار نیشابوری در رباعیات (مختارنامه)با بسامد بالایی از کنایه بهره جسته و توانسته است، غیرمستقیم، معانی گسترده ی عارفانه را با بهره گیری از این ویژگی زبانی و تصویری به مخاطبان منتقل نماید. می توان یکی از دلایل فراوانی کنایه در رباعیات عطار را تناسب آن با قالب مذکور دانست؛ زیرا رباعی، شعری است با خاستگاه مردمی؛ از این رو فرهنگ کنایات در آن نمود بیش تری دارد. در این پژوهش، آشکار می گردد که بالاترین بسامد کمی و کیفی استفاده از بلاغت کنایه در ساختار های سه گانه به ترتیب، مربوط به «کنایه در ساختار فعل، کنایه در ساختار صفت و کنایه در ساختار موصوف» است. ازطرفی، عطار در رباعیاتش از کنایات قریب، بسیار بهره می جوید که یکی از علل این موضوع، ساده گویی و استفاده ی بی تکلف این شاعر از زبان برای انتقال مفاهیم عرفانی است. همچنین این عارف شاعر، علاوه بر بهره گیری از کنایاتی که شاعران پیش از او به کار برده اند، نوآوری هایی در این زمینه داشته است که اغلب این نوآوری ها در ساختار کنایه ی صفت یا موصوف هستند. گفتنی است که این پژوهش به پیوند کنایات رباعیات عطار با آرایه ی بدیعی تضاد نیز اشاراتی دارد.
کلید واژگان: عطار, رباعیات, تصویر, کنایه, تضاد} -
کنایه بیانی غیرمستقیم و تامل برانگیز از موضوع های گوناگون است که جنبه هنری و خیال پردازی سخن ادبی را نیز رشد می دهد؛ هم چنین شاعر و نویسنده می تواند با کاربرد آن، معانی و مضامین دشوار را با بیانی آشنا و فشرده و هنرمندانه به ذهن مخاطب منتقل و آن را نهادینه کند. در این جستار ابتدا به طور گزیده دیدگاه های ارائه شده درباره کنایه و ارزش هنری و کارکردهای ادبی آن در شعر بررسی می شود؛ سپس کنایه در دو جنبه کیفی و کمی در غزلیات شمس تحلیل و ارزیابی می شود. باتوجه به این بررسی می توان دریافت مولانا از کنایه قریب در شعر خود بسیار استفاده می کند؛ یکی از علت های این موضوع، ساده گویی و استفاده بی تکلف شاعر از تصویر شعری است؛ هم چنین شعر مولانا به جای لفظ، بر معنا تکیه دارد و مخاطبان آن نیز عام است؛ این موضوعات باعث شده است تا مفاهیم بلند عرفانی در بیانی ساده جلوه گر شود.کلید واژگان: مولوی, غزلیات شمس, تصویر, کنایه}Irony as an indirect and reflective expression of various issues, while improving the artistic and creative aspect of literary speech, gives the poem and writer the opportunity to convey difficult meanings and themes with a well-known, yet attentive, and artistically appealing tone familiar to the mind of the audience to be transmitted and internalized. In this study, first, after a brief look at the views expressed on the irony as well as its artistic values and literary functions, the qualitative and quantitative aspects of irony in Shamss sonnets were studied. The results of the investigations revealed that Mowlana used a high frequency of near ironies in his poems. One of the reasons for this can be the simplicity and use of the poet's clear image as well as the result that the Rumis reliance on the meaning, not on the form. Moreover, the generality of Mowlanas audience made the long mystical concepts to be appear in plain terms.Keywords: : Mowlana, Shams's sonnets, Image, Irony}
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.