به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

سید محمد مولی

  • سید محمد مولی، محمدرضا مرادی تلاوت*، علی مشتطی، علی قاطعی، نفیسه رنگزن

    با هدف ارزیابی واکنش رشد، فیزیولوژی و عملکرد ارقام کلزا (.Brassica napus L) به سطوح عنصر بور در شرایط تنش گرمای آخر فصل ناشی از تاریخ های کاشت دیرهنگام در شرایط آب و هوایی ملاثانی- اهواز، این مطالعه به صورت اسپلیت- اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1401-1400 در مزرعه آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. تاریخ های کاشت مورد بررسی شامل سه تاریخ کاشت (30 آبان (شاهد)، 20 آذر و 10 دی ماه) در کرت های اصلی، چهار سطح مصرف بور از منبع اسید بوریک (صفر، 4، 8 و 12 کیلوگرم در هکتار) در کرت های فرعی و ارقام کلزا ((RGS (میان رس)، ظفر (میان رس) و صفار (زودرس)) در کرت های فرعی- فرعی بودند. نتایج پژوهش نشان داد، تاریخ کاشت و تنش گرمای آخر فصل اثر معنی دار بر اغلب صفات مورد بررسی داشت. اثر متقابل فاکتورهای آزمایشی مورد بررسی بر اغلب صفات اندازه گیری شده معنی دار شد. این موضوع نشان دهنده تغییرپذیری قابل توجه ویژگی های رشد و عملکرد کلزا به تاریخ کاشت و مصرف بور در بین ارقام مختلف مورد بررسی بود. در این آزمایش هم چنین اثر بور بر صفاتی از جمله شاخص سطح برگ، نسبت سطح برگ، محتوای رطوبت نسبی آب برگ، نشت الکترولیت ها، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی، معنی دار شد. اثر متقابل سه گانه نیز بر اغلب صفات مورد بررسی معنی دار شد. به طوری که با تاخیر در کاشت و به تبع آن افزایش دما و وقوع تنش گرمای آخر فصل در دوره های زایشی و حساس گیاه کلزا، موجب کاهش شاخص سطح برگ، محتوای رطوبت نسبی برگ، نسبت سطح برگ، سطح ویژه برگ، عملکرد دانه و بیولوژیک گردید، در مقابل، اثر تنش گرمای آخر فصل، نشت الکترولیت ها از سلول های برگ و دمای سایه انداز گیاهی را افزایش داد. بیشترین عملکرد دانه به رقم صفار در تاریخ کاشت 20 آذر با سطح بور 4 کیلوگرم در هکتار با میانگین 4590 کیلوگرم در هکتار تعلق داشت. بیشترین میانگین شاخص سطح برگ در تاریخ کاشت اول و رقم صفار مشاهده شد. کاربرد بور به طور معنی داری شاخص سطح برگ در هر سه رقم مورد بررسی کاهش داد که این نشان دهنده نیاز کمتر ارقام مورد بررسی در این آزمایش به مصرف بور بود. به طور کلی تنش گرمای آخر فصل، بسته به شدت آن موجب ایجاد اختلالات فیزیولوژیک از جمله رطوبت نسبی برگ (RWC)، پایداری غشا و دمای سابه انداز گیاه شد و در نهایت عملکرد دانه را با شدت متفاوت و بسته به نوع ژنوتیپ گیاه، تحت تاثیر قرار داد. بر اساس نتایج بدست آمده می توان گفت که مصرف بور در مزارع کلزا مخصوصا در نواحی گرمسیری می تواند روشی موثر در مقابله با تنش گرمای آخر فصل در نظر گرفته شود و از کاهش عملکرد دانه و عملکرد روغن در واحد سطح جلوگیری نماید.

    کلید واژگان: تنش گرما, خوزستان, شاخص سطح برگ, عملکرد دانه, نشت الکترولیت ها
    Seyyed Mohammad Mola, MohammadReza Moradi Telavat *, Ali Moshattati, Ali Ghatei, Nafiseh Rangzan
    Introduction

    Among the most common problems and stress in the conditions of Khuzestan province, heat stress at the end of the season and the deficiency of nutrients, which occurs in different periods of rapeseed growth, depending on their severity, causes physiological and metabolic disorders and ultimately reduces the yield of rapeseed plants with different intensity depending on the type of plant genotype, they affect

    Materials and Methods

    With the aim of evaluating the growth and yield response of rapeseed cultivars (Brassica napus) to boron element levels in late season heat stress conditions caused by late sowings dates, this study was carried out in a split-split plot arrangement in the form of a randomized complete block design with three replications. The expeiment was carried out in the crop year of 2021-2022 in the research farm of Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan. Sowings dates (November 21, December 11, and December 31) in the main plots, four levels of boron (zero, 4, 8, and 12 kg/ha) in the subplots and rapeseed cultivars (RGS, Zafar, and Saffar) in the sub-sub-plots were investigated.

    Results and Discussion

    The results of the research showed that sowing date and end of season heat stress in Khuzestan conditions had a significant effect on most of the studied physiological traits, seed yield and biological yield. In addition, the effect of boron on traits such as leaf area index, leaf area ratio, and relative moisture content of leaf water, leakage of electrolytes, grain yield and biological performance was significant. The triple interaction effect of planting date, boron and variety was also significant on traits such as relative moisture content of leaf water, leakage of electrolytes, grain yield, and biological performance. So that with the delay in planting and the consequent increase in temperature and heat stress at the end of the season in the period of growth of the rapeseed plant, it causes a decrease in traits such as leaf area index, relative moisture content of leaf water, leaf area ratio, leaf specific area, seed yield and biological yield. And conversely, due to the heat stress at the end of the season, the leakage of electrolytes and the canopy temperature increased significantly. In general, the highest seed yield was obtained in Safar variety on the sowing date of December 11 and the boron level was 4 kg/ha with an average of 4590 kg/ha. Also, the highest average leaf area index was observed on the first sowing date and Safar variety with an average of 5.43 and the lowest value was observed on the third sowing date and Safar variety with an average of 2.11. It was also observed that the application of boron caused a significant decrease in the leaf area index in all three studied cultivars. This issue can indicate the lower need of boron consumption of the studied cultivars in this experiment.

    Conclusion

    In general, the heat stress at the end of the season, which occurs in different periods of rapeseed growth, especially the seed filling period, depending on its intensity, causes physiological disorders in the plant and finally affects the grain yield with different intensity and depending on the genotype of the plant. The analyzed rapeseed genotypes also showed tolerance to different levels of boron element in the heat stress conditions of the end of the season and showed different reactions with different amounts of boron consumption per hectare.

    Keywords: Grain yield, Heat stress, Khuzestan, Leakage of electrolytes, Leaf area index
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال