فهرست مطالب عبدالرضا باقری بنجار

مقاله حاضر به بحث درباره احساس امنیت اجتماعی به عنوان یکی از نیازهای ضروری بشر در دوران امروز که خصوصا ارتباطات و اطلاعات یکی از لوازم ضروری آن به نظر می رسد، می پردازد. مطابق با برخی رویکردها، جهانی شدن به طور عام و جهانی شدن فرهنگی یکی از عواملی است که امروزه امنیت اجتماعی را به خطر انداخته است. نمونه آماری پژوهش مورد نظر، 191 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان بودند. روش نمونه گیری این پژوهش طبقه ای نامتناسب و روش تحقیق، پیمایشی-توصیفی و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بوده است. در این تحقیق داده ها در دو سطح توصیفی و تبیینی و با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. یافته ها نشان می دهد که بین میزان و سابقه استفاده از اینترنت و احساس امنیت اجتماعی رابطه معکوس معنادار وجود دارد. نقطه قوت این پژوهش جدید بودن و مهم بودن در زندگی ارتباطی و شبکه ای امروز است.

جامعه مدنی مجموعه ویژه ای از نهادهای مختلف غیر دولتی است که می تواند مانع از تسلط دولت بر جامعه و فعال ‏‏‏سازی سایر بخش های جامعه شود. این پژوهش با هدف شناخت تفاوت های نحوه ی بازنمایی مفهوم جامعه مدنی و صورت بندی گفتمانی آن در روزنامه های اصلاح طلب و اصول گرا انجام شده است. بدین منظور 85 متن (سرمقاله ها ، صفحات اندیشه) از میان روزنامه های پرتیراژ متعلق یه دو جریان سیاسی عمده کشور یعنی اصول گرایان و اصلاح طلبان (در میان سال های 1388-1393) انتخاب و تحلیل شده است. (در این پژوهش از روش گفتمان فرکلاف و مفصل بندی مفهومی لاکلائو و موفه برای تحلیل استفاده شده است). یافته ها نشان می دهد در مطبوعات ایران مفهوم جامعه مدنی با مفهوم مدینه النبی هم ارز قرار گرفته است. در این میان هر دو طیف در بازنمایی این مفهوم بر سه اصل دولت، شهروندی و مشارکت اجتماعی تاکید کرده اند. با این تفاوت که روزنامه های اصلاح طلب در مفصل بندی این مفهوم به قوانین مردمی و دموکراتیک متوسل می شوند. در مقابل روزنامه های اصول گرا در ساخت بندی گفتمانی از دال مرکزی جامعه- امت دینی استفاده کرده اند.

مفهوم سبک زندگی اصطلاحی است که در علوم مختلفی موردبحث و بررسی قرارگرفته است. عوامل مختلفی بر سبک زندگی اثر گذاشته و یا از آن اثر می پذیرند. یکی از این عوامل، شبکه های ماهواره ای هستند که باعث تغییر یا ایجاد سبک زندگی جدیدی در افراد، بخصوص جوانان می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین میزان و الگوی استفاده از شبکه های ماهواره ای با سبک زندگی جوانان می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی و تحقیقات پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از جوانان شهر بناب بافاصله سنی 15 تا 29 سال است. شیوه نمونه گیری به صورت خوشه ایچندمرحله ای بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 383 نفر تعیین شده است. همچنین از پرسشنامه و نرم افزار SPSS جهت گردآوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. تجزیه وتحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام می شود که در سطح استنباطی آزمون رگرسیون برای بررسی فرضیات مورداستفاده قرارگرفته است. یافته های این پژوهش اثبات می کند که بین میزان و الگوی استفاده از شبکه های ماهواره ای با سبک زندگی ومولفه های آن (مصرف فرهنگی،مصرف مادی، اوقات فراغت، مدگرایی و مدیریت بدن) ارتباط معناداری وجود دارد. طبق تئوری غالب این پژوهش (کاشت جورج گربنر) هرچه میزان استفاده از این رسانه ها بیش تر باشد، سبک زندگی جوانان بیش تر تحت تاثیر شبکه های ماهواره ای قرار می گیرد

امروزه علم و دانش به دلیل ارزش آن و یا به دلیل تاثیراتی که در کلیه ی عرصه های زندگی انسان بر جای گذاشته، اهمیت زیادی یافته است. سوال اصلی در این پژوهش آن است که آیا رابطه ای میان ارتباطات علمی و خوداثربخشی در میان دانشجویان وجود دارد یا خیر؟ جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی دانشجویان دو دانشگاه دولتی شاهد و دانشگاه تهران، که در سال 1389 برای تحصیلات عالی پذیرفته شده اند، تشکیل می دهد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، معادل 360 نفر حاصل شد که از دانشکده های مختلف دو دانشگاه شاهد و تهران متناسب با تعداد کلی هر یک از آن ها تعیین گردید؛ سپس ابزار پرسشنامه به شکل تصادفی در اختیار پاسخگویان قرار گرفت، که با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. داده ها حاکی از میزان نسبتا پایین ارتباطات علمی و سطح متوسط خوداثربخشی شخصی و دانشگاهی در دو دانشگاه است؛ اگر چه میزان هر دو متغیر در دانشگاه شاهد کمتر از دانشگاه تهران بود. هم چنین نتایج حاصل از آزمون پیرسون نشان داد که ارتباطی معنادار میان ارتباطات علمی و میزان خوداثربخشی شخصی و دانشگاهی در میان دانشجویان وجود دارد.

توسعه اجتماعی یکی از مهم ترین چالش های کنونی جوامع درحال توسعه است؛ زیرا از سویی بیانگر سطح انسجام اجتماعی آن ها و از سوی دیگر نشان دهنده ظرفیت های انسانی و اجتماعی این جوامع است. امروزه رابطه بین سطح توسعه یافتگی هر کشور و رفاه، آسایش، رضایت اجتماعی، سلامت روحی و روانی و احساس کامیابی شهروندان آن بر کسی پوشیده نیست. در این پژوهش، رویکرد های توسعه اجتماعی از منظر اعضای هیئت علمی گروه های علوم اجتماعی دانشگاه های دولتی استان تهران بررسی شده است. روش پژوهش، کیفی است و با استفاده از نظریه مبنایی انجام شده است. در نظریه مبنایی، برای گردآوری داده ها معمولا از تکنیک مصاحبه استفاده می شود؛ بنابراین، در پژوهش حاضر نیز از طریق مصاحبه حضوری با استادان گروه علوم اجتماعی، داده های لازم گردآوری شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که همه مصاحبه شوندگان به اهمیت توسعه اجتماعی در کشور اعتقاد دارند. آن ها لازمه رسیدن به توسعه را توجه جدی به حوزه اجتماعی و ارتقای سطح آگاهی و مشارکت واقعی شهروندان در فرایندها و برنامه های توسعه می دانند. تحلیل و ارزیابی دیدگاه مصاحبه شوندگان بیانگر آن است که جامعه ایران هنوز نتوانسته است سطوح قابل قبولی از توسعه اجتماعی را پیاده کند و موانع توسعه اجتماعی در کشور، پررنگ تر و تاثیرگذارتر از عوامل توسعه اند. بدین ترتیب، مفهوم توسعه اجتماعی به عنوان مقوله محوری پژوهش انتخاب شد. این امر نشان می دهد که حوزه عمومی و اجتماعی باید خلاقیت ها و استعدادهای خود را در جهت تحقق مطالبات و اهداف جامعه به کار گیرد. موانعی مانند نبود جامعه مدنی، نداشتن مشارکت اجتماعی، نبود احزاب مستقل، پایین بودن سطح امنیت و اعتماد، حضور پررنگ دولت در همه عرصه ها، توسعه نیافتگی فرهنگی، تقابل بین سنت و نوگرایی، فاصله بین شهر و روستا، توجه نامساوی به اقوام و اقشار، نابرابری های اجتماعی و خویشاوندی نگری، از جمله موانعی هستند که از داده ها بیرون کشیده شده اند و دلالت بر این دارند که برای نیل به توسعه اجتماعی در کشور باید به نحوی اصولی با این عوامل مقابله کرد.

شهروندی از مهم ترین ایده های اجتماعی- سیاسی دوران معاصر محسوب می شود که در تحول تاریخی خود راه فراز و فرودی را پیموده است. این مفهوم بازتاب مجموعه انتظارات در زمینه حقوق و مسئولیت ها در یک اجتماع خاص است که اعضاء نسبت به نهادها، جامعه و یکدیگر دارند. شهروندی نشانگر دو اصل مهم است: یکی موقعیتی که افراد برحسب حقوق و مسئولیت هایشان کسب می کنند و دیگری شرایطی که جامعه برای کسب با اعطای این موقعیت پدید می آورد.
این مقاله به استناد داده های پژوهشی انجام شده در زمینه موضوع، به توصیف میزان آگاهی از حقوق شهروندی در میان مردم شهر خرم آباد و تحلیل عواملی چند بر آن می پردازد. روش مطالعه پیماشی بوده که نمونه ای 382 نفری از مردم شهرستان خرم آباد قرار گرفته اند.
بر اساس نتایج میزان آگاهی از ابعاد حقوق شهروندی در میان مردم شهر خرم آباد یکسان نبوده، در میان ابعاد گوناگون حقوق شهروندی بیشترین میزان آگاهی مربوط به بعد مدنی و کمترین آن مربوط به بعد سیاسی بوده است که نشان از رشد، گسترش و طلب آزادی های مشروع از جمله آزادی بیان، مذهب و ممنوعیت تبعیض بر اساس جنس، زبان و عقیده و همچنین عدم فراهم آوردن فرصت های مناسب برای همه افراد جامعه جهت مشارکت در امور سیاسی دارد و همچنین بین سن، جنس، تحصیلات، شغل، افراد با میزان آگاهی از حقوق شهروندی رابطه معنادار وجود داشته است.

هدف تحقیق حاضر، مقایسه میزان سرمایه اجتماعی در بین جوانان معتاد و غیر معتاد شهر مشهد بود.
روش تحقیق از نوع توصیفی-پیمایشی بوده است. نمونه پژوهش شامل160 نفر معتاد و 160 نفر غیرمعتاد بودند که به شیوه نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند. افراد غیرمعتاد با توجه به سن و وضعیت تاهل با گروه معتاد همتا شدند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه محقق ساخته سرمایه اجتماعی بود.
نتایج نشان داد که سرمایه اجتماعی جوانان معتاد به طور معناداری پایین تر از جوانان غیرمعتاد است. همچنین، میزان مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و شبکه روابط اجتماعی جوانان معتاد به طور معناداری پایین تر از جوانان غیرمعتاد بود. از دیگر نتایج این پژوهش این بود که شاخص روابط خانوادگی و دوستانه بیشترین قابلیت تمییز را در بین جوانان معتاد و غیرمعتاد دارد.
با توجه به تاثیر مثبت مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و شبکه روابط اجتماعی برافراد غیرمعتاد باید شرایط و بستر های مناسب برای سوق دادن جوانان معتاد به درگیر شدن در رویدادهای اجتماعی مانند گسترش سازمان ها و انجمن های داوطلبانه و غیر دولتی نظیر انجمن های مردم نهاد بهای بیشتری داده شود.