به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

فهرست مطالب علی محمد مصدق راد

  • علیرضا دررودی*، علی محمد مصدق راد، حامد دهنوی
    زمینه و هدف

    عدالت در بخش سلامت به معنای موجود بودن کالاها و خدمات سلامت و دسترسی مردم به آن ها، استفاده از خدمات سلامت براساس نیاز، پرداخت هزینه های خدمات سلامت براساس توان مالی و برخورداری از سطح قابل قبول سلامتی است. توزیع عادلانه تخت های بیمارستانی موجب افزایش دسترسی مردم به خدمات سلامت و ارتقای سلامتی آن ها می شود. این پژوهش با هدف سنجش عدالت در توزیع جغرافیایی تخت های بیمارستانی استان مازندران انجام شده است.

    روش شناسی:

     این مطالعه توصیفی - مقطعی در سال 1395 انجام شد. داده های مربوط به جمعیت شهرستان ها، تعداد بیمارستان ها و تخت های بیمارستانی استان مازندران از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و مرکز آمار ایران گرفته شد. میزان عدالت در توزیع تخت های بیمارستانی استان مازندران با استفاده از ضریب جینی در نرم افزار اکسل محاسبه شد.

    یافته ها

    جمعیت استان مازندران در سال 1395 برابر با 3283582 نفر بود. تعداد 44 بیمارستان با 5149 تخت فعال در این سال در استان مازندران وجود داشت (تعداد 3.1 بیمارستان به ازای هر صد هزار نفر جمعیت و 6.1 تخت بیمارستانی به ازای هر هزار نفر جمعیت). حدود 61 درصد بیمارستان های استان مازندران بالای 20 سال قدمت دارند. حدود 86 درصد بیمارستان های استان مازندران زیر 200 تخت دارند. بیش ترین تعداد تخت بیمارستانی به ازای جمعیت مربوط به شهرستان های ساری ، قائم شهر و فریدونکنار بود. حدود 18 درصد بیمارستان ها و 24 درصد تخت های بیمارستانی استان مازندران در شهرستان ساری بود. ضریب جینی توزیع تخت های بیمارستانی در شهرستان‎های استان مازندران برابر با 28.0 بوده است.

    نتیجه گیری

    توزیع تخت های بیمارستانی در استان مازندران با استفاده از شاخص جینی نسبتا عادلانه است. تخصیص عادلانه منابع سلامت به ویژه در شهرهای کم برخوردار استان برای دستیابی به هدف عدالت در سلامت ضروری است.

    کلید واژگان: بیمارستان, تخصیص منابع, توزیع تخت بیمارستانی, ضریب جینی, عدالت}
    Alireza Darrudi*, Ali Mohammad Mosadeghrad, Hamed Dehnavi
    Background & Objectives

    Equity in the health sector means the availability of health services and people's fair access to them, using health services based on need, paying for health services based on financial ability and having an acceptable level of health. Fair distribution of hospital beds increases people's access to health services and improves their health. This research aimed to measure equity in the geographical distribution of hospital beds in Mazandaran province, Iran.

    Materials & Methods

    This cross-sectional study was conducted in 2016. the data related to the population of the cities, the number of hospitals and hospital beds in Mazandaran province were obtained from the ministry of health, and the and the Iranian national statistics center. The equity in the distribution of hospital beds in Mazandaran province was calculated using the Gini coefficient and Lorenz curve.

    Results

     Mazandaran Province population was 3,283,582 and there were 44 hospitals with 5,149 beds in 2016. There was 1.3 hospital per 100,000 people and 1.6 hospital beds per 1000 people in the Mazandaran Province. About 61% of hospitals in Mazandaran province are over 20 years old and 86% of hospitals have less than 200 beds. Sari, Qaemshahr and Fereidoonkar cities have had the highest hospital beds per population. About 18% of hospitals and 24% of hospital beds in Mazandaran province were in Sari city. The Gini coefficient for hospital bed distribution among Mazandaran counties was 0.28.

    Conclusion

    The distribution of hospital beds in Mazandaran Province was relatively fair. Equitable allocation of hospital beds particularly in less developed cities is necessary for achieving population health fairness. The distribution of hospital beds in Mazandaran province using the Gini index is almost fair. Fair allocation of health resources, especially in underprivileged cities of the province is necessary.

    Keywords: Hospitals, Resource Allocation, Hospital Bed Distribution, Gini Coefficient, Equity}
  • علی محمد مصدق راد، پروانه اصفهانی*
    مقدمه

    مطالعات مرور نظام مند منابع ارزشمندی برای سیاستگذاران، مدیران و کارکنان سلامت برای سیاستگذاری، برنامه ریزی و ارائه خدمات سلامت مبتنی بر شواهد هستند. با وجود این، برخی از مطالعات مرور نظام مند ضعیف انجام و گزارش می شوند. این مطالعه با هدف تبیین روش شناسی مرور نظام مند در نظام سلامت انجام شد.

    مواد و روش کار

    این مطالعه به روش مرور حیطه ای انجام شد. مقالات منتشر شده روش شناسی پژوهش مرور نظام مند در نظام سلامت تا 19 آپریل 2024 میلادی در 3 پایگاه اطلاعاتی PubMed، Scopus، Web of science و موتور جستجوگر Google Scholar جستجو و جمع آوری شد. تعداد 109 مقاله پس از غربالگری انتخاب شدند و با استفاده از روش تحلیل روایتی تحلیل شدند.

    یافته ها

    مطالعه مرور نظام مند "یک مطالعه ثانویه صریح و نظام مند برای شناسایی، ارزشیابی انتقادی و ترکیب شواهد اولیه پژوهشی واجد شرایط به منظور پاسخ به یک سوال پژوهشی مشخص" است. مرور نظام مند به سیاستگذاران، مدیران، کارکنان سلامت، بیماران و مردم جامعه کمک می کند تا بهترین شواهد فعلی را با هزینه کمتر در عمل بکار گیرند. همچنین، مرور نظام مند برای توسعه یک نظریه جدید یا ارزیابی یک نظریه موجود استفاده می شود. یک دستورالعمل اجرایی ساده و جامع برای مرور نظام مند شامل هفت مرحله تدوین سوال پژوهش، جستجوی مقالات، غربالگری مقالات، ارزشیابی کیفیت مقالات، استخراج داده ها، تحلیل و ترکیب داده ها و تفسیر یافته ها و نتیجه گیری معرفی شد. همچنین، ساختار نگارش یک مقاله مرور نظام مند و چک لیست ارزشیابی مطالعات مرور نظام مند ارائه شد.

    نتیجه گیری

    محدودیت های روش شناسی مطالعات مرور نظام مند، نتیجه گیری این مطالعات را تحت تاثیر قرار می دهد. در این مطالعه یک روش مناسب برای انجام مرور نظام مند ارائه شد.

    کلید واژگان: پژوهش مرور نظام مند, روش شناسی, نظام سلامت}
    Ali Mosadeghrad, Parvaneh Isfahani*
    Objective (s)

    Systematic reviews are a valuable resource for policy makers, managers and health workers for evidence-based policy making, planning and delivery of health services. However, some systematic reviews are poorly conducted and reported. This study aimed to explain the methodology of systematic review in the health system.

    Methods

    This study was conducted using a scoping review method. Published articles on systematic review methodology in the health system until April 19, 2024 were searched in 3 databases, including PubMed, Scopus, and Web of Science and Google Scholar search engine. Overall, 109 articles were selected after screening and analysed using narrative analysis method.

    Results

    A systematic review is "an explicit and systematic secondary study to identify, critically appraise, and synthesize primary research evidence to answer a specific research question." Systematic reviews help policymakers, managers, health workers, patients, and the public to apply the best current evidence to practice at a lower cost. Moreover, systematic review is used to develop a new theory or evaluate an existing theory. A simple and comprehensive protocol for conducting a systematic review was proposed. It includes seven steps of formulating research question, searching the literature, screening and selecting studies, appraising the quality of studies, extracting data from included studies, analysing and synthesizing data, and interpreting findings and presenting a conclusion. In addition, the structure of writing a systematic review article was explained and a checklist for evaluating systematic review articles was presented.

    Conclusion

    Methodological limitations of systematic reviews affect the conclusions of these studies. In this study, a suitable model for conducting a systematic review was presented.

    Keywords: Systematic Review Study, Methodology, Health System}
  • مرضیه نجفی، علی محمد مصدق راد، محمد عرب*
    مقدمه

     مصرف کالاهای آسیب رسان به سلامت تحت تاثیر تبلیغات این کالاها است. حضور طیف گسترده ای از ذی نفعان با اهداف متفاوت در تبلیغات این کالاها موانع متعددی در برقراری همکاری موثر ایجاد کرده است. مطالعه حاضر با هدف شناسایی چالش های ممنوعیت تبلیغات کالاهای آسیب رسان به سلامت و ارائه توصیه هایی در راستای تسهیل مشارکت ذی نفعان این حوزه انجام شد.

    روش کار

     این مطالعه با روش ترکیبی در چهار مرحله انجام شد. در ابتدا با روش کیفی، تحلیل ذی نفعان و مرور حیطه ای چالش ها و راهکارهای ممنوعیت تبلیغات کالاهای آسیب رسان به سلامت شناسایی، سپس با روش دلفی و مشارکت 21 نفر از خبرگان مدل مشارکت بین بخشی در این حوزه طراحی شد.

    یافته ها

     چالش های این قانون در حوزه های زمینه ای (سیاسی، اقتصادی و اجتماعی)، بین سازمانی (هماهنگی و ارتباطات) و مدیریتی (برنامه ریزی، رهبری، سازمان دهی و کنترل) دسته بندی و ذی نفعان پرقدرت شناسایی شدند. راهکارهای کشورهای مختلف در زمینه مشارکت بین بخشی اجرای برنامه های سلامت در پنج حوزه مالی، حاکمیت و رهبری، ساختار، فرآیند و مدل ها طبقه بندی شد.

    نتیجه گیری

     مدل پیشنهادی تصویر همه جانبه ای از ابعاد و اجزای مشارکت بین بخشی ممنوعیت تبلیغات کالاهای آسیب رسان به سلامت است. ارتباط بین اجزای فرعی و اصلی این مدل، شناسایی موانع موجود و تدوین راهکارهای اصلاحی را امکان پذیر می کند.

    توصیه های سیاستی: 

    ایجاد ساختاری مستقل برای اجرای سیاست ها و برنامه های بین وزارتی، وضع قوانین حمایتی، نظارت مستمر با حضور کننده ای از سازمان های پرقدرت، توانمند سازی ذی نفعان کلیدی و جامعه، اصلاح فرآیند صدور مجوز تبلیغات توصیه می شود.

    کلید واژگان: ممنوعیت, محدودیت, تبلیغات, کالاهای آسیبرسان به سلامت, سیاست}
    Marziyeh Najafi, Ali Mohammad Mosadeghrad, Mohammad Arab *
    Introduction

     The consumption of unhealthy products is influenced by the advertising. The control of these advertisements requires the participation of a wide range of stakeholders with different roles and objectives. These differences have created many obstacles in effective cooperation between participants. The aim of present study was identifying the challenges of banning the advertising of health-damaging products and providing solutions to facilitate stakeholder participation.

    Methods

     This study investigated the challenges and solutions of the implementation of banning the advertising of products harmful to health and designed an intersectoral collaboration model with a mixed method in four steps; qualitative, stakeholder analysis, scoping review and Delphi. In Delphi stage 21 experts participated.

    Findings

     The challenges have been identified in three areas: political, economic and social context; inter-organizational coordination and communication; and management involving planning, leadership, organization and control. Additionally, influential stakeholders were identified. The solutions also identified and categorized including finance, governance and leadership, structure, process and models.

    Conclusion

     The proposed model provides a comprehensive overview of the dimensions and components of intersectoral collaboration when implementing the law that bans advertisements of unhealthy products. The model’s sub-components are intricately connected to the main components, making it possible to identify existing obstacles and formulate corrective solutions.

    Policy Recommendations: 

    It recommends the creation of independent structures to carry out inter-ministerial policies and programs, the development of protective laws and policies, continuous monitoring by a representative of influential organizations, the empowerment of key stakeholders and communities, and the reform of advertising licensing.

    Keywords: Prohibition, Limitation, Product, Harmful To Health, Policy}
  • علی محمد مصدق راد، کنشکا غیاثی*

    مقدمه  مهاجرت و پناهندگی یک پدیده جهانی در حال افزایش است و به عنوان یک عامل اجتماعی تعیین کننده سلامت منجر به نابرابری های سلامتی بین جمعیت مهاجران و جمعیت میزبان می شود. مهاجر Migrant «شخصی است که به طور موقت یا دائم و به دلایل مختلف از محل زندگی معمول خود دور می شود، خواه در داخل کشور یا آن سوی مرزهای بین المللی باشد» (1). مهاجر بین المللی کسی است که کشور محل سکونت معمول خود را تغییر دهد. مهاجران نه به دلیل تهدید مستقیم آزار و اذیت، آسیب جدی یا مرگ، بلکه، به دلایلی مثل بهبود شرایط زندگی، یافتن فرصت های شغلی یا تحصیلی و یا پیوستن به خانواده از کشور خود مهاجرت می کنند. در مقابل، پناهندگانRefugees  "افرادی خارج از کشورهای مبدا خود هستند که به دلیل ترس از آزار و اذیت، درگیری مسلحانه، خشونت و تهدید جدی جان یا آزادی در کشور مبدا خود، به حمایت بین المللی نیاز دارند" (2). بنابراین، مهاجران برخلاف پناهندگان، حتی زمانی که در خارج از کشور خود هستند، از حمایت دولت خود برخوردارند. آن ها اگر به کشور خود برگردند، همچنان، از این حمایت برخوردار خواهند شد. در نهایت، پناهجو Asylum seeker شخصی است که به دنبال حمایت بین المللی است، برای وضعیت پناهندگی درخواست داده و منتظر تصمیم نهایی دولت میزبان است (2). حدود یک میلیارد نفر در جهان در سال 2020 میلادی در حال مهاجرت بودند. از این تعداد، 281 میلیون نفر مهاجر بین المللی بودند (3). حدود 110 میلیون نفر در جهان در سال 2023 میلادی به اجبار به دلیل جنگ، خشونت، نقض حقوق بشر و آزار و اذیت آواره شدند (5/62 میلیون نفر آواره داخلی، 4/36 میلیون نفر پناهنده، 1/6 میلیون نفر پناهجو و 3/5 میلیون نفر سایر افراد نیازمند حمایت بین المللی). بیش از نیمی از پناهندگان (52 درصد) از سه کشور سوریه (5/6 میلیون نفر)، افغانستان (1/6 میلیون نفر) و اوکراین (9/5 میلیون نفر) هستند. انتظار می رود که تعداد مهاجران و پناهندگان به دلیل جنگ، بلایا، تغییر اقلیم، تخریب محیط زیست و بحران های اقتصادی افزایش یابد. ایران، ترکیه، آلمان، کلمبیا و پاکستان به ترتیب با حدود 4/3، 4/3، 5/2، 5/2 و 1/2 میلیون نفر بیشترین جمعیت پناهنده را میزبانی می کنند. کشورهای با درآمد پایین و متوسط میزبان 75 درصد از پناهندگان جهان هستند (4) و فشار زیادی بر منابع مالی و نظام خدمات عمومی آن ها  وارد می شود. مهاجران و پناهندگان جزو گروه های آسیب پذیر جامعه محسوب می شوند. آن ها به خاطر موانعی از جمله تفاوت های زبانی و فرهنگی؛ بیگانه هراسی و تبعیض؛ شرایط بد زندگی، مسکن و کار؛ و دسترسی ناکافی به خدمات سلامت، در نا امنی در حاشیه جامعه زندگی می کنند و اغلب از سلامت جسمی و روحی-روانی پایینتری برخوردار هستند. طرد اجتماعی، سیاسی و اقتصادی منجر به فقر، بی خانمانی و استثمار می شود که خطرات بیشتری را متوجه مهاجران و پناهندگان می کند. همه گیری  کووید-19 چالش های بیشتری را هم از نظر افزایش خطر ابتلا به عفونت و مرگ برای مهاجران و پناهندگان ایجاد کرد و نابرابری های موجود در دسترسی و استفاده از خدمات سلامت را برجسته کرده است (5). مهاجران و پناهندگان سفرهای طولانی و طاقت فرسا را با دسترسی ناکافی به غذا، آب و بهداشت انجام می دهند که خطر ابتلا به بیماری های واگیر، به ویژه سرخک و بیماری های ناشی از غذا و آب را افزایش می دهد. آن ها همچنین، در معرض خطر آسیب های تصادفات، سرمازدگی، سوختگی، حاملگی ناخواسته و عوارض مربوط به زایمان و بیماری های غیرواگیر به دلیل تجربه مهاجرت و سیاست های محدود کننده ورود و قرنطینه هستند. بسیاری از آن ها ترس، اضطراب، افسردگی، نا امیدی، عزت نفس پایین، خستگی و اختلال استرس پس از سانحه را تجربه می کنند و از سلامت روانی پایین تری برخوردار هستند. مهاجران و پناهندگان اغلب از برنامه های ملی برای ارتقای سلامت، پیشگیری از بیماری، درمان و مراقبت، و همچنین از حمایت مالی در سلامت محروم می شوند. موانع حتی برای زنان، کودکان و افراد دارای معلولیت بیشتر است (5). کمبود منابع یکی از مهم ترین دلایل دسترس کم آن ها به خدمات و مراقبت های سلامت است. مهاجران و پناهندگان نیازهای بهداشتی و درمانی متنوعی دارند که ممکن است با نیازهای جمعیت میزبان متفاوت باشد. آن ها برای محافظت از خود و جمعیت میزبان باید از سلامت خوبی برخوردار باشند. آن ها از حق سلامت برخوردار هستند و مقامات کشورها موظف به ارائه خدمات و مراقبت های سلامت با کیفیت به آن ها هستند. بنابراین، سیاست هایی باید برای تضمین دسترسی عادلانه مهاجران و پناهندگان به خدمات سلامت تدوین، تصویب، تامین مالی و اجرا شود. ایران بیشترین تعداد پناهنده در جهان را دارد که اکثریت آن ها از کشور افغانستان آمدند. حدود 780 هزار مهاجر افغان ثبت نام شده و 6/2 میلیون مهاجر افغان بدون مدرک در ایران زندگی می کنند (6). دولت ایران سیاست هایی برای ارائه خدمات سلامت به مهاجران و پناهندگان قانونی تدوین و به اجرا درآورده است. به عنوان مثال، پناهندگان دارای کارت آمایش واجد شرایط ثبت نام در برنامه بیمه سلامت ایران هستند. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان هزینه های حق بیمه حدود 100 هزار مهاجر ثبت نام شده در بیمه همگانی سلامت عمومی ایران را در سال 2020 میلادی پوشش داد. با این حال، مهاجران غیرقانونی به این طرح بیمه درمانی دسترسی ندارند (7). آن ها باید هزینه های خدمات سلامت تخصصی را از جیب خود بپردازند. در نتیجه، ممکن است درمان خود را به تعویق بیندازند یا هزینه های سلامت فاجعه باری را متحمل شوند که در نهایت، سلامت آن ها و جامعه میزبان را به خطر می اندازد. این احتمال وجود دارد که آن ها برای نیازهای فوری سلامتی خود به دنبال درمان نباشند، یا به وام روی بیاورند یا فرزندان خود را برای پرداخت هزینه خدمات سلامت سر کار بفرستند. بحران اقتصادی در ایران به ویژه در پی همه گیری کووید-19 منجر به تشدید چالش های دسترسی مهاجران غیرقانونی در ایران به خدمات سلامت شده است.  در سال 2020 میلادی، تقریبا 2/63 درصد هزینه های سلامت جهان از منابع عمومی، 6/36 درصد از منابع خصوصی و 2/0 درصد از کمک های خارجی تامین شده است (8). حدود 17 میلیارد دلار کمک خارجی در این سال برای تامین هزینه های سلامت کشورهای کم درآمد و متوسط اختصاص یافت. سهم ایران از این میزان تقریبا 5 میلیون دلار (01/0 درصد) بود (9). سازمان ملل و سازمان بهداشت جهانی باید اقداماتی را برای افزایش کمک های خارجی به کشورهای با درآمد متوسط مثل ایران که میزبان تعداد زیادی از مهاجران است، انجام دهد.  کشور ایران با توجه به بحران های سیاسی، اقتصادی و محیط زیستی در منطقه خاورمیانه، با «بحران مهاجرت و پناهندگی» مواجه است. بنابراین، قوانین و سیاست هایی باید برای تامین مالی پایدار و ارائه خدمات سلامت با کیفیت و بدون تبعیض به مهاجران و پناهندگان تدوین و اجرا شود.  سیاستگذاران و مدیران نظام سلامت ایران باید اقدامات نوآورانه ای برای تدوین قوانین و سیاست های مرتبط با سلامت مهاجران و پناهندگان، ارزشیابی آسیب پذیری و تاب آوری نظام سلامت کشور، شناسایی مخاطرات سلامتی و نیازهای بهداشتی و درمانی مهاجران و پناهندگان، شناسایی فرصت های حمایت از نظام سلامت کشور در ارائه خدمات سلامت به مهاجران و پناهندگان، افزایش فضای مالی، ایجاد بیمه درمانی اختصاصی مهاجران و پناهندگان، تضمین دسترسی عادلانه به خدمات سلامت مورد نیاز آن ها و آموزش کارکنان سلامت در زمینه ارائه خدمات سلامت به مهاجران و پناهندگان بکار گیرند.  رویکرد سیاستگذاران و مدیران ارشد نظام سلامت ایران باید از واکنش اضطراری و ارائه خدمات اورژانسی به مهاجران و پناهندگان نیازمند خدمات سلامت به ارائه مراقبت های سلامت یکپارچه برای مهاجران و پناهندگان تغییر یابد. دسترسی همه مهاجران و پناهندگان به نظام سلامت پاسخگو و مردم محور برای دریافت خدمات پیشگیری، درمانی و بازتوانی ضروری است. مسکن نامناسب و ناامن، تغذیه نامناسب، قرار گرفتن در معرض خشونت و موانع آموزش و اشتغال، موجب آسیب پذیری بیشتر مهاجران و پناهندگان می شود. بنابراین، توجه ویژه ای باید به عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر سلامت مهاجران و پناهندگان مثل غذا، مسکن، امنیت، آموزش و اشتغال شود و با بکارگیری سیاست ها و برنامه های کاهش تبعیض، زمینه مشارکت مهاجران و پناهندگان در جامعه فراهم شود. پژوهش های محدودی در زمینه سلامت مهاجران و پناهندگان در ایران انجام شده است. پژوهشگران باید به تحلیل اثربخشی سیاست های سلامت مهاجران و پناهندگان در ایران، چالش های دسترسی مهاجران و پناهندگان به خدمات سلامت و راهکارهای تامین مالی و ارائه خدمات سلامت به آن ها بپردازند و شواهد مناسبی را برای سیاستگذاری و برنامه ریزی سلامت مهاجران و پناهندگان فراهم کنند.

  • علی محمد مصدق راد، حامد دهنوی، علیرضا دررودی*
    مقدمه

    عدالت در نظام سلامت عبارت است از "موجود بودن کالاها و خدمات سلامت و دسترسی مردم به آنها، استفاده از خدمات سلامت بر اساس نیاز، پرداخت هزینه های خدمات سلامت بر اساس توان مالی و برخورداری از سطح قابل قبول سلامتی". توزیع عادلانه تخت های بیمارستانی نقش بسزایی در دستیابی به هدف پوشش همگانی سلامت دارد و منجر به افزایش دسترسی مردم به خدمات سلامت و ارتقای سلامتی مردم می شود. این پژوهش با هدف سنجش عدالت در توزیع جغرافیایی تخت های بیمارستانی استان تهران انجام شد.

    مواد و روش کار

    برای انجام این پژوهش توصیفی و مقطعی از داده های وزارت بهداشت و مرکز آمار ایران استفاده شد. در این پژوهش تمام بیمارستان ها و تخت های بیمارستانی استان تهران مورد توجه قرار گرفت. میزان عدالت در توزیع تخت های بیمارستانی استان تهران با استفاده از منحنی لورنز و ضریب جینی در نرم افزار اکسل محاسبه شد.

    یافته ها

    جمعیت استان تهران برابر با 13,267,637 نفر بود. تعداد 158 بیمارستان با 25,866 تخت فعال در این سال در استان تهران وجود داشت (تعداد 1/2 بیمارستان به ازای هر صد هزار نفر جمعیت و 1/9 تخت بیمارستانی به ازای هر هزار نفر جمعیت). بیشترین تعداد تخت بیمارستانی به ازای جمعیت مربوط به شهرستان های تهران، ورامین و فیروزکوه بود. حدود 90 درصد بیمارستان ها و 95 درصد تخت های بیمارستانی استان تهران در شهرستان تهران بود. ضریب جینی توزیع تخت های بیمارستانی در شهرستان های استان تهران برابر با 0/299 بوده است.

    نتیجه گیری

    توزیع تخت های بیمارستانی در استان تهران با استفاده از شاخص جینی نسبتا عادلانه است. تخصیص عادلانه منابع سلامت به ویژه در شهرهای کم برخوردار استان برای دستیابی به هدف عدالت در سلامت ضروری است.

    کلید واژگان: بیمارستان, تخصیص منابع, توزیع تخت بیمارستانی, ضریب جینی, عدالت}
    Ali Mohammad Mosadeghrad, Hamed Dehnavi, Alireza Darrudi*
    Objective (s)

    Health equity is “the availability of health services and people's access to them, using health services based on need, paying for health services based on financial ability and having an acceptable level of health”. Equitable distribution of hospital beds plays a significant role in achieving universal health coverage and improving people's health. This study aimed to measure the equity in the geographical distribution of hospital beds in Tehran province, Iran.

    Methods

    Data for this descriptive and cross-sectional study was collected from the Ministry of Health and the Iranian Statistics Center. All hospitals in Tehran province were included in this study in 2016. Lorenz curve and Gini coefficient were used to calculate the equity of hospital beds distribution using the Excel software.

    Results

    Tehran province population was 13,267,637 at the study commence. There were 158 hospitals with 25,866 beds in Tehran province in 2016 (1.2 hospital per 100,000 people and 1.9 hospital beds per 1000 people). Tehran, Varamin and Firoozkooh cities had the highest hospital beds per population. Tehran, the capital, had 90% of the total Tehran province hospitals and 95% of the hospital beds. The Gini coefficient for hospital bed distribution among Tehran cities was 0.299.

    Conclusion

    The distribution of hospital beds in Tehran Province was relatively fair. Equitable allocation of hospital beds particularly in less developed cities is necessary for achieving health equity in access to health resources.

    Keywords: Hospital, Resource allocation, Hospital bed distribution, Gini coefficient, Equity}
  • علی محمد مصدق راد، محمدرضا منظم اسمعیل پور، سید جمال الدین شاه طاهری، سید ابوالفضل ذاکریان، عادل مظلومی، منیره خادم، محیا عباسی، علی کریمی، حسن کریمی، فریده گلبابایی*
    مقدمه

    هدف سلامت شغلی، حفظ و ارتقای سلامت کارکنان و بهبود رفاه فیزیکی، روانی و اجتماعی آنها از طریق پیشگیری، کنترل و حذف مخاطرات شغلی است. در این راستا، هماهنگی و ادغام فعالیت های آموزشی، پژوهشی و خدماتی به منظور پیشگیری و کنترل مخاطرات بالقوه سلامت شغلی جامعه تحت پوشش ضروری است. این مطالعه با هدف تدوین برنامه جامع اقدام مشترک بهداشت حرفه ای دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی تهران انجام شد. 

    روش کار

    در این مطالعه اقدام پژوهی مشارکتی، کمیته برنامه ریزی استراتژیک با حضور اساتید گروه بهداشت حرفه ای دانشکده بهداشت و مدیران و کارشناسان گروه بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی تهران تشکیل شد. کمیته برنامه ریزی استراتژیک به ارزشیابی استراتژیک محیط داخلی و خارجی گروه های بهداشت حرفه ای در دانشکده بهداشت و معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران پرداخت و نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدهای موجود را شناسایی کرد. سپس، اهداف کلی و اختصاصی در زمینه ارتقای سلامت شغلی جامعه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی تهران تدوین شد. همچنین، استراتژی ها و اقدامات ممکن برای دستیابی به اهداف تعیین شده شناسایی و بهترین و موثرترین استراتژی ها انتخاب شدند. در نهایت، برنامه عملیاتی دستیابی به اهداف برای سال 1400 تدوین شدند.  

    یافته ها

    انجام این پژوهش کاربردی منجر به ارزشیابی استراتژیک محیط درونی و بیرونی گروه های بهداشت حرفه ای دانشکده بهداشت و معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، تعیین جهت استراتژیک و اهداف کلی و اختصاصی و در نهایت، تدوین برنامه عملیاتی دستیابی به اهداف شد.

    نتیجه گیری

    برنامه جامع اقدام مشترک بهداشت حرفه ای دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی تهران با رویکرد مشارکتی و سیستمی تدوین شد. اجرای درست این برنامه می تواند منجر به بهبود شاخص های بهداشت حرفه ای در منطقه تحت پوشش دانشگاه شود. همکاری دانشگاه و صنعت برای توسعه پایدار جامعه ضروری است.

    کلید واژگان: برنامه ریزی استراتژیک, بهداشت حرفه ای, همکاری دانشگاه و صنعت, برنامه جامع اقدام مشترک}
    Ali Mohammad Mossadeghrad, MohammadReza Monazzam Ismailpour, Seyed Jamaleddin Shahtaheri, Seyed Abolfazl Zakerian, Adel Mazloumi, Monireh Khadem, Mahya Abbasi, Ali Karimi, Hasan Karimi, Farideh Golbabaei*
    Introduction

    The purpose of occupational health is to maintain and improve the health of employees and improve their physical, mental and social well-being through the prevention, control and elimination of occupational hazards. It is necessary to integrate educational, research and health service activities to prevent and control potential occupational health hazards in the community. This study aimed to develop a Joint Comprehensive Plan Of Action (JCPOA) for occupational health at Tehran University of Medical Sciences (TUMS).

    Material and Methods

    In this participatory action research, a strategic planning committee was established, whose members were professors of the occupational health department in the school of public health and managers of the occupational health department in the health deputy of TUMS. The strategic planning committee carried out a strategic evaluation of the internal and external environments of both occupational health deprtments of TUMS and identified the strengths, weaknesses, opportunities and threats. Then, the strategic direction of JCPOA including the vision, mission, values, goals and objectives was determined. Also, the strategies and actions to achieve the goals and objectives were identified. Finally, the action plan to achieve these objectives was developed.

    Results

    This applied research led to the strategic evaluation of the internal and external environments of the occupational health depratment of the School of Public Health and the occupational health depratment of the Health deputy of TUMS, determining the strategic direction, and finally, developing an action plan to achieve the goals and objectives.

    Conclusion

    The JCPOA for occupational health was developed using a collaborative and systemic approach. The proper implementation of this plan can lead to the improvement of occupational health indicators in the community. Cooperation between university and industry is necessary for the sustainable development of society.

    Keywords: Strategic planning, Occupational health, University industry collaboration, Joint comprehensive plan of action}
  • علی محمد مصدق راد، مهناز افشاری، طاهره شریفی، ایمان کلیددار، عباس شاهسونی، مسعود یونسیان، عباس استادتقی زاده، حامد دهنوی*
    مقدمه

    تغییر اقلیم، دگرگونی آب وهوایی طولانی ناشی از فعالیت های انسانی است که ترکیب جو جهانی را تغییر می دهد. کشور ایران در برابر تغییر اقلیم بسیار آسیب پذیر است. تغییرات اقلیمی یکی از بزرگ ترین تهدیدهای سلامت است. نظام سلامت ایران باید پاسخگوی نیازهای سلامتی ناشی از تغییر اقلیم مردم باشد. هدف از این مطالعه شناسایی چالش ها و راهکارهای تقویت تاب آوری نظام سلامت ایران در برابر اثرات تغییر اقلیم بود.

    روش ها

    این مطالعه کیفی با روش پدیدارشناسی تفسیری و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته با 32 نفر از سیاستگذاران، مدیران، کارشناسان و پژوهشگران وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت راه و شهرسازی، معاونت حقوقی ریاست جمهوری، سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان هواشناسی کشور، سازمان انرژی اتمی، سازمان برنامه و بودجه، دانشگاه ها، انجمن ها، پژوهشگاه ها و پژوهشکده ها در سال 1401 انجام شد. شرکت کنندگان به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی با حداکثر تنوع انتخاب شدند. از روش تحلیل چارچوبی برای تحلیل داده ها استفاده شد.

    یافته ها

    تعداد 84 چالش در زمینه تقویت تاب آوری نظام سلامت ایران در برابر تغییرات اقلیمی شناسایی شد که به دو دسته عوامل داخل نظام سلامت (شامل حیطه های حاکمیت و رهبری، تامین مالی، نیروی انسانی، تسهیلات، تجهیزات و داروها، سیستم اطلاعات سلامت و ارائه خدمات سلامت) و عوامل خارج نظام سلامت (شامل حیطه های سیاسی و قانونی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، فناوری و محیط زیست) طبقه بندی شدند. همچنین، 91 راهکار برای رفع این چالش ها به منظور تقویت تاب آوری نظام سلامت کشور ارائه شد.

    نتیجه گیری

    نظام سلامت ایران با چالش های متعددی در زمینه تاب آوری نسبت به اثرات تغییرات اقلیمی مواجه است. اصلاحاتی در سطوح کلان، متوسط و خرد در داخل و خارج نظام سلامت به صورت سیستمی باید انجام شود تا منجر به افزایش سازگاری و تاب آوری مراکز بهداشتی و درمانی کشور شود.

    کلید واژگان: تغییرات اقلیمی, تاب آوری, نظام سلامت, ایران}
    Ali Mohammad Mosadeghrad, Mahnaz Afshari, Tahere Sharifi, Iman Keliddar, Abbas Shahsavani, Masud Yunesian, Abbas Ostadtaghizadeh, Hamed Dehnavi*
    Introduction

    Climate change is a long-term climate variations caused by human activities that alters the composition of the global atmosphere. Climate change is one of the biggest threats to health. Iran's health system should respond to climate change-related health threats. The purpose of this study was to identify the challenges and solutions to build a climate resilient health system for Iran.

    Methods

    This qualitative study was conducted using interpretive phenomenology method and semi-structured interviews with 32 policy makers, managers, experts and researchers from the Ministry of Health, Ministry of agriculture, Ministry of roads and city planning, Environmental protection organization, National meteorological organization, Atomic energy organization, Universities, Associations, and Research institutes. Participants were selected through purposeful and snowball sampling methods. Framework analysis method was used to analyze the data.

    Results

    Eighty four challenges to the resilience of Iran's health system against climate change were identified, which were grouped into two categories of factors inside the health system, (i.e., governance and leadership; financing; health workforce; facilities, equipment and medicines; health information system; and health services delivery) and factors outside the health system (i.e., political, economic, social, technological, environmental and legal factors). Overall, 91 solutions were identified to solve these challenges and to strengthen Iran's climate resilient health system.

    Conclusion

    Iran's health system is facing several barriers to be climate resilient. Actions at the macro, meso and micro levels, inside and outside the health system should be carried out to increase the adaptability and resilience of the Iranian health care facilities.

    Keywords: Climate Change, Health System, Resiliency, Iran}
  • مرضیه نجفی، علی محمد مصدق راد، محمد عرب*
    مقدمه

    مشارکت بین بخشی در اجرای برنامه های سلامت، به برقراری ارتباط بین بخش سلامت و سایر بخش ها، برای دستیابی به نتایج موثرتر و کارآمدتر، اطلاق می گردد. رسالت و اهداف متفاوت این سازمان ها، مدیریت آن ها را در برقراری ارتباط موثر با چالش مواجه می سازد. مرور حاضر با هدف شناسایی تسهیلگرها و موانع مشارکت بین بخشی در حوزه سلامت انجام شده است.

    روش ها

     پژوهش حاضر به روش مرور حیطه ای با استفاده از الگوی Arksey و O`Malley انجام شد.  جستجو در پایگاه های داده PubMed، Scopus، Web of science و دو موتور جستجوی  Google  و Google Scholar با کلیدواژه های مرتبط و بدون محدودیت زمانی، تا اردیبهشت 1402، انجام شد. تحلیل داده ها با روش تحلیل چارچوبی انجام شد.

    یافته ها

    تعداد 27 مطالعه مرتبط با تسهیلگرها و موانع مشارکت بین بخشی انتخاب شد. تسهیلگرها و موانع مشارکت بین بخشی در برنامه های سلامت به دو گروه درون نظام سلامت (حاکمیت و رهبری، تامین مالی، نیروی انسانی، تسهیلات و تجهیزات، سیستم های اطلاعات و ارائه خدمات سلامت) و خارج از نظام سلامت (عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناوری، زیست محیطی و قانونی) دسته بندی شدند.

    نتیجه گیری

    پیش بینی موانع موجود در همکارهای بین بخشی می تواند بسیاری از چالش های احتمالی در حین اجرای برنامه ها را کاهش دهد. انتظار می رود با شناسایی راهکارهای تقویت مشارکت بین بخشی، اجرای برنامه های سلامت و دستیابی به اهداف تسهیل گردد.

    کلید واژگان: مشارکت بین بخشی, سیاست, موانع, تسهیلگر, برنامه های سلامت}
    Marziyeh Najafi, Ali Mohammad Mosadeghrad, Mohammad Arab*
    Introduction

    Intersectoral collaboration (ISC) in health program implementation refers to coordinated efforts between the health system and other departments to enhance effective and efficient results. Different missions and goals of organizations make it challenging for their management to establish effective communication. This review was conducted to identify facilitators and barriers for intersectoral collaboration in health program implementation.

    Methods

    This scoping review was conducted using the Arksey & O'Malley framework. The search was conducted in PubMed, Scopus, Web of Science databases, and Google and Google Scholar search engines with related keywords without time limitation until April 2023. The data analysis was conducted using the framework analysis method.

    Results

    After the screening, 27 studies concerning the barriers and facilitator of ISC were chosen. Facilitators and barriers were classified into two categories: those within the healthcare system, including governance and leadership, financing, human resources, facilities and equipment, information systems, and health service delivery, and those outside of it, encompassing political, economic, social, technological, environmental, and legal factors.

    Conclusion

    Anticipating potential obstacles in interdepartmental cooperation can mitigate many challenges during program implementation. Strengthening ISC is anticipated to facilitate the implementation of health programs and the attainment of goals.

    Keywords: Intersectoral Collaboration, Policy, Barrire, Facilitator, Health Programs}
  • علی محمد مصدق راد، مهدی عباسی، امیر رضایی ادریانی، محمدرضا میرزایی گودرزی، علیرضا جعفری آزاد*
    مقدمه

    نظام مراقبت بیماری های واگیر شامل جمع آوری، تحلیل و تفسیر داده های مرتبط با بیماری های واگیر، به منظور برنامه ریزی، اجرا و ارزشیابی سیاست ها و مداخلات بهداشت عمومی است. این نظام در ایران با نقاط ضعف و چالش هایی مواجه است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل استراتژیک و شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدهای مرتبط با نظام مراقبت بیماری های واگیر ایران در زمان بحران ها و ارایه راهکارهایی برای تقویت آن انجام شده است.

    روش ها

    این پژوهش با روش مرور حیطه ای انجام شد. مطالعات فارسی و انگلیسی مرتبط با نظام مراقبت بیماری های واگیر ایران در بازه زمانی سال 1380 تا 1401 خورشیدی و 2000 تا 2022 میلادی با کلیدواژه های مناسب جست وجو شد. در نهایت، تعداد 41 مطالعه انتخاب و با کمک نرم افزار MAXQDA و روش تحلیل چارچوبی تحلیل شدند.

    یافته ها

    نقاط قوت و ضعف، فرصت ها، تهدیدها و راهکارهای تقویت نظام مراقبت بیماری های واگیر ایران شناسایی شده و در پنج گروه بیماری های اولویت دار برای مراقبت، ساختار نظام مراقبت، وظایف اصلی نظام مراقبت، وظایف پشتیبان نظام مراقبت و کیفیت نظام مراقبت قرار گرفتند. مهم ترین نقاط قوت نظام مراقبت کشور، بازبینی دوره ای فهرست بیماری های مشمول گزارش فوری، حذف و ریشه کنی بسیاری از بیماری های واگیر، استقرار سریع در شرایط بحرانی و کارایی بسیار بود. انگیزه کم کارکنان، ناکارآمدی نظام گزارش دهی در بیمارستان ها، و همکاری نامطلوب بین بخشی در اولویت بندی بیماری ها از مهم ترین نقاط ضعف بودند. راه اندازی سامانه های ثبت اطلاعات بهداشتی، وجود تجهیزات پیشرفته تشخیصی در کشور و افزایش آگاهی عمومی درخصوص بیماری های واگیر از مهم ترین فرصت ها؛ و گستردگی سرزمینی، پراکندگی جمعیت، بروز همه گیری های بیماری های واگیر در کشورهای همسایه، و حضور مهاجران در کشور از مهم ترین تهدیدها برای نظام مراقبت بیماری ها بودند. برای تقویت نظام مراقبت بیماری های واگیر راهکارهایی مانند تقویت نقش تولیتی مرکز مدیریت بیماری های واگیر، ادغام نظام مراقبت بیماری ها با برنامه پزشکی خانواده، یکپارچه سازی بخش های گوناگون نظام مراقبت، انتشار منظم نتایج و ایجاد سیستم بازخورد دوطرفه موثر معرفی شد.

    نتیجه گیری

    ساختارها، فرایندها و وظایف اصلی و پشتیبان نظام مراقبت بیماری های واگیر ایران باید به گونه ای تقویت شود که موجب بهبود کیفیت خدمات و پاسخگویی مناسب در زمان بحران ها شود. تحلیل وضعیت نظام مراقبت می تواند شواهد مناسبی در اختیار سیاستگذاران نظام سلامت به منظور اتخاذ مداخلات اصلاحی قرار دهد.

    کلید واژگان: نظام مراقبت بیماری های واگیر, اپیدمی, بحران, تحلیل استراتژیک}
    Ali Mohammad Mosadeghrad, Mahdi Abbasi, Amir Rezaei Adriani, Mohammadreza Mirzaei Gudarzi, Alireza Jafari-Azad*
    Introduction

    The communicable disease surveillance system includes the collection, analysis, and interpretation of data related to communicable diseases to be used in planning, implementing, and evaluating public health policies and practices. Iran's communicable disease surveillance system (ICDSS) is facing numerous challenges. This research aimed to identify the strengths, weaknesses, opportunities, and threats of ICDSS and provide solutions to strengthen it.

    Methods

    The research was conducted using a scoping review method. Articles and documents on ICDSS published between 2000 and 2022 were searched using appropriate keywords in the electronic databases of PubMed, Scopus, Web of Science, Magiran, SID, Google, and Google Scholar search engines. Finally, 41 studies were selected and analyzed using MAXQDA software and the framework analysis method.

    Results

    Strengths, weaknesses, opportunities, threats, and enhancement strategies to ICDSS were identified and grouped into five themes of the priority diseases targeted for surveillance, the structure of the surveillance system, core functions of the surveillance system, support functions of the surveillance system, and quality of the surveillance system. The most important strengths of ICDSS were the eradication of some infectious diseases, rapid implementation in critical situations, and high efficiency. The low motivation of employees, inefficiency of the reporting system in hospitals, and weak inter-departmental cooperation in prioritizing diseases were among the weaknesses. Using advanced diagnostic equipment and the increase of public awareness about infectious diseases are the main opportunities and population dispersion; the epidemy of infectious diseases in neighboring countries and the presence of immigrants in the country were the main threats to ICDSS. Solutions such as strengthening the infectious disease management center, integrating the CDSS into the family medicine program, integrating different parts of the surveillance system, regularly publishing the results, and creating an effective two-way feedback system were suggested for strengthening ICDSS.

    Conclusion

    Structures, processes, and core functions of ICDSS should be strengthened. Strategic analysis of ICDSS provides evidence to health policymakers to implement corrective interventions.

    Keywords: Communicable diseases surveillance system, Epidemic, Crisis, Strategic analysis}
  • علی محمد مصدق راد*

    سردبیر محترم،سیاستگذاری سلامت فرایند تدوین، اجرا و ارزشیابی سیاست هایی برای حل مسایل بهداشتی و درمانی جامعه است. سیاست سلامت مجموعه دستورالعمل هایی است که توسط سیاستگذاران و مدیران ارشد نظام سلامت در حوزه های تامین مالی، تولید منابع و ارایه خدمات سلامت به منظور تامین، حفظ و ارتقای سلامتی مردم جامعه تدوین می شود و راهنمای تصمیم گیری و برنامه ریزی مدیران سطوح پایین است. سیاست های سلامت در سطوح کلان (وزارت بهداشت)، متوسط (دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی) و خرد (سازمان بهداشتی و درمانی) نوشته می شود. از شواهد معتبر پژوهشی باید برای سیاستگذاری سلامت استفاده شود تا اجرای سیاست ها منجر به رفع مشکلات سلامتی مردم جامعه شود...

    کلید واژگان: سیاستگذاری سلامت, خلاصه سیاستی, ترجمان دانش, پژوهش های سلامت}
    Ali Mohammad Mosadeghrad*

    Dear Editor,Health policy is course of actions developed by policy makers and senior managers in the areas of financing, resource generation and health service delivery to promote, restore, and maintain health of the community. In fact, health policies are guides for formulating health programs and actions by front-line managers. Research evidence should be used for health policy making. A policy brief is a short document that presents the findings and recommendations of a research project to policy makers and senior managers. It is a tool for providing policy advice to health policy makers, which includes a summary of the issue or problem, solutions to solve the problem and their advantages and disadvantages. The purpose of the policy brief is to help policy makers or people influencing the policy making process to make better and faster decisions. Therefore, the policy brief should include background information to fully understand the problem and its root causes, convince the policy maker of the necessity of solving the problem, provide the necessary information on the best options for solving the problem and encourage the policy maker to make the right decision. The main and mandatory components of a policy brief are the title, executive summary, introduction, policy problem, research method and findings, policy recommendations and policy implications. Optional components of a policy brief include columns, case studies, tables, figures, graphics, photographs, authors' names, acknowledgments, publication details, and references.

    Keywords: Health policy, policy brief, knowledge translation, health research}
  • علی محمد مصدق راد، علیرضا درودی، فرشته کریمی*
    مقدمه

    تعرفه خدمات سلامت، "قیمت دستوری خدمات سلامت است که توسط مراجع قانونی تعیین شده و خریداران خدمات سلامت باید آن مبلغ را در ازای منافع حاصل از دریافت خدمات به ارایه دهندگان خدمت سلامت پرداخت کنند". نظام قیمت گذاری و تعرفه گذاری خدمات سلامت در ایران با چالش هایی مواجه است. هدف این مطالعه شناسایی و تبیین روش های قیمت گذاری و تعرفه گذاری خدمات سلامت بود. 

    مواد و روش کار

    این مطالعه با روش مرور حیطه ای در سال 1402 انجام شد. از پایگاه های اطلاعاتی انگلیسی PubMed، Web Of Science، Scopus، Embase و ProQuest و پایگاه های اطلاعاتی فارسی Magiran، Iranmedex و SID و موتورهای جستجوگر Google و Google scholar برای یافتن منابع علمی این مطالعه استفاده شد. در نهایت، تعداد 45 مستند مرتبط با قیمت گذاری و تعرفه گذاری خدمات سلامت انتخاب و با کمک نسخه 10 نرم افزار MAXQDA  تحلیل شدند.

    یافته ها

    تعداد 20 روش قیمت گذاری و تعرفه گذاری خدمات سلامت شناسایی شد که عبارتند از روش های سرانه، روزانه، کارانه، بودجه گلوبال، توافقی، ارزش نسبی مبتنی بر منابع مصرف شده، مبتنی بر هزینه، مبتنی بر ارزش، مبتنی بر عملکرد، مبتنی بر بهترین عملکرد، گروه های تشخیصی مرتبط، بسته ای، مرجع، سطحی، تناسبی، ممتاز، مبتنی بر بازار، مبتنی بر ریسک، اشتراکی و مناقصه رقابتی. هر کدام از این روش های قیمت گذاری و تعرفه گذاری خدمات سلامت مزایا و معایبی دارد. به طور کلی، روش های آینده نگر و ثابت تعرفه گذاری خدمات سلامت منجر به کنترل هزینه های سلامت و افزایش کارایی سازمان های بهداشتی و درمانی می شود. استفاده از روش های مکمل مبتنی بر ارزش و  عملکرد منجر به بهبود کیفیت خدمات سلامت و دستیابی به سلامتی مردم می شود.

    نتیجه گیری

    روش های قیمت گذاری و تعرفه گذاری خدمات و مراقبت های سلامت بر انگیزه ارایه کنندگان خدمات سلامت، دسترسی به خدمات سلامت، کیفیت خدمات سلامت و مخارج سلامت اثر می گذارند. روش سرانه به همراه روش های متغیر مبتنی بر ارزش و عملکرد برای تعرفه گذاری خدمات سرپایی و روش های گروه های تشخیصی مرتبط، بسته ای و مبتنی بر بهترین عملکرد برای تعرفه گذاری خدمات بستری در ایران پیشنهاد می شود.

    کلید واژگان: تعرفه گذاری, قیمت گذاری, خدمات سلامت, مرور حیطه ای}
    Alimohamad Mosadeghrad, Alireza Darudi, Fereshteh Karimi*

    Objective (s): 

    Health services tariff is “the mandated price of health services determined by authorities and must be paid to healthcare providers in exchange of receiving services”. The pricing and tariff-setting system of healthcare services in Iran is facing challenges. This study aimed to identify and explain healthcare pricing and tariff-setting methods.

    Methods

    This study was conducted in 2023. Five English databases (i.e., PubMed, Web of Science, Scopus, Embase, and ProQuest) and three Persian databases (i.e., Magiran, Iranmedex and SID) and Google and Google scholar search engines were searched to find scientific sources. Finally, 45 documents related to healthcare pricing and tariff-setting methods were selected and analyzed using MAXQDA software version 10.

    Results

    Overall, 20 healthcare pricing and tariff setting methods were identified, including capitation, per diem, fee-for-service, global budget, negotiation-based, resource-based relative value scale, cost-plus, value-based, pay-for-performance, best practice-based, diagnosis-related groups, bundled, reference, tiered, sliding-scale, premium, market-based, risk-adjusted, subscription and competitive bidding. Each of these pricing and tariff-setting methods has advantages and disadvantages. In general, the prospective and fixed pricing methods reduce healthcare costs and increase the efficiency of healthcare organizations. The use of complementary value and performance based methods improve the quality of health services.

    Conclusion

    Health care pricing and tariff-setting methods affect access to health services, and quality and cost of health services. The capitation method along with the value and performance based methods are suggested for the pricing of outpatient services; and diagnosis related groups, bundled and best performance-based methods are suggested for the pricing of inpatient services in Iran.

    Keywords: Pricing, Tariffing, Health Services, Scope Review}
  • عادل مظلومی، علی محمد مصدق راد، زینب کاظمی، مجتبی خسروی دانش، فرین خانه شناس، محمدصادق قاسمی، جبرئیل نسل سراجی، سیاوش اعتمادی نژاد، ناصر هاشمی نژاد، سید ابوالفضل ذاکریان، مهناز صارمی، حامد دهنوی، رشید حیدری مقدم، محمد بابامیری، فرهاد طباطبایی قمشه، تیمور اللهیاری، ایمان دیانت، جلیل نظری، لیلا راستگو، مهدی غرسی منشادی
    مقدمه

    وجود برنامه استراتژیک به جهت دهی و همسوسازی اقدامات و منابع سازمان ها در جهت رسیدن به رسالت و اهداف بلندمدت کمک شایانی می کند. در حال حاضر، تدوین یک برنامه استراتژیک جامع در حوزه ارگونومی بمنظور دستیابی به جایگاه برتر علمی و در نهایت پاسخگویی به نیازهای واقعی جامعه یکی از اولویت های دانشگاهی و صنعتی کشور است. بنابراین این پژوهش با هدف تدوین برنامه استراتژیک رشته ارگونومی برای سال های 1400 تا 1404 در ایران اجرا شد.

    روش کار

    تحقیق حاضر با استفاده از استراتژی اقدام پژوهی مشارکتی در سال 1400 انجام شد. در این راستا، کمیته برنامه ریزی استراتژیک متشکل از 18 نفر از اساتید، کارشناسان و دانشجویان مقطع دکتری رشته ارگونومی و مهندسی بهداشت حرفه ای تشکیل شد. این کمیته با تشکیل جلسات منظم هفتگی اقدام به تعیین مجموعه عوامل مهم و تاثیرگذار بر عملکرد رشته ارگونومی از دو منظر عوامل داخلی و عوامل خارجی از مدل SWOT پرداختند. یک چک لیست محقق ساخته جهت جمع آوری اطلاعات مربوط به نقاط قوت، ضعف، و فرصت ها و تهدیدهای رشته ارگونومی مورد استفاده قرار گرفت. در نهایت اهداف کلی و اختصاصی رشته و اقدامات مورد نیاز برای هر هدف تعیین شد.

    یافته ها

    براساس تحلیل SWOT انجام شده، جایگاه استراتژیک رشته ارگونومی در موقعیت "حفظ وضعیت حاضر" به دست آمد که مجموعه استراتژی های معماری سازمانی، مدیریت کیفیت، نفوذ در بازار و مدیریت هزینه به عنوان استراتژی های منتخب را شامل می شود. در برنامه عملیاتی ارائه شده، در مجموع 57 هدف اختصاصی در شش حیطه آموزشی، پژوهشی، خدمات تخصصی رشته ارگونومی و همچنین بهبود رضایت اساتید و کارکنان رشته، بهبود رضایت دانشجویان، و بهبود رضایت جامعه از خدمات ارگونومی استخراج گردید که برای دستیابی به این اهداف 124 اقدام مرتبط پیش بینی شد.

    نتیجه گیری

    در پژوهش حاضر برنامه استراتژیک 4 ساله رشته ارگونومی در ایران ارائه شد. دستیابی به دورنمای رشته ارگونومی با استفاده از اهداف شناسایی شده در این پژوهش و همچنین بکارگیری بهینه از اقدامات پیش بینی شده برای هر هدف؛ و برنامه ریزی در جهت استفاده حداکثری از فرصت ها و به حداقل رساندن آسیب و چالش های ناشی از ضعف ها مسیر خواهد شد

    کلید واژگان: برنامه ریزی استراتژیک, رشته ارگونومی, تجزیه و تحلیل SWOT, ایمنی و سلامت}
    Adel Mazloumi, Ali Mohammad Mosadeghrad, Zeinab Kazemi, Mojtaba Khosravi Danesh, Farin Khanehshenas, Mohammad Sadegh Ghasemi, Jebrail Nasl Seraji, Siavash Etemadinezhad, Naser Hasheminejad, Seyed Abolfazl Zakerian, Mahnaz Saremi, Hamed Dehnavi, Rashid Heidarimoghadam, Mohammad Babamiri, Farhad Tabatabai Ghomsheh, Teimour Allahyari, Iman Dianat, Jalil Nazari, Leila Rastgoo, Mahdi Gharasi Manshadi
    Introduction

    Strategic planning aligns organizations’ resources to achieve their mission and long-term objectives and goals. At the moment, a comprehensive strategic plan in the field of Ergonomics is one of the academic and industrial priorities in Iran to achieve a superior scientific position and ultimately meet the real needs of society. Therefore, this study was conducted to develop a strategic plan for Ergonomics from 2021 to 2025.

    Material and Methods

    This study was conducted using a participatory action research strategy in 2021. In this regard, the strategic planning committee consisting of 18 professors, specialists, and Ph.D. students in the Ergonomics and occupational health engineering fields was formed. The committee evaluated the internal and external environment of the Ergonomics using a strength, weaknesses, opportunities, and threats (SWOT) matrix and a researcher-developed checklist through several regular weekly sessions. Then, general and specific goals, and possible measures to achieve the goals were identified.

    Results

    According to SWOT analysis, Ergonomics major is in the “hold and maintain” position which consisted of organizational architecture, quality management, market management, and cost management. In the proposed action plan, a total of 57 specific goals in six areas were extracted including education, research, specialized services in ergonomics, improving faculty member/employees/students’ satisfaction, and improving community satisfaction with ergonomic services. To achieve these goals, 124 related actions were also predicted.

    Conclusion

    Achieving Ergonomics major perspective will be possible by using the goals identified in this study, the proper implementation of the predicted objective-specific measures, planning to reach the maximum use of the opportunities, and minimizing challenges due to the major weaknesses.

    Keywords: Strategic Planning, Ergonomics, SWOT Analysis, Safety, Health}
  • علی محمد مصدق راد*

    سردبیر محترم،واژه معنویت (Spirituality) از فعل لاتین Spiro به معنای نفس کشیدن و زنده کردن و کلمه لاتین Spiritus به معنای نفس، هوا، زندگی و روح گرفته شده است. معنوی بودن به این معناست که شخص با چیزی فراتر از خودش که قابل توضیح نیست، ارتباط برقرار می کند که معمولا به هدف زندگی و آرامش درونی او مرتبط است. به عنوان مثال، اعتقاد به خدا موجب تقویت معنویت در فرد می شود که بر ابعاد سلامت جسمی، روحی-روانی و اجتماعی او اثر می گذارد. آیه « الذین آمنوا و تطمین قلوبهم بذکر الله الا بذکر الله تطمین القلوب؛ همان کسانی که ایمان آورده‏ اند و دل هایشان به یاد خدا آرام می ‏گیرد، آگاه باش که با یاد خدا دل ها آرامش می یابد» مصداق عینی این موضوع است. معنویت بعد غیر مادی انسان را تشکیل می دهد و به معنای یافتن معنی و هدف در زندگی است که منجر به تعالی، معنادار بودن و هدفمندی زندگی انسان می شود. بعد روحانی انسان در توسعه و تکامل او نقش بسزایی داشته و موجب انسجام و یکپارچگی وجود انسان می شود و کمک می کند که بهتر با خدا، خود و محیط پیرامون ارتباط برقرار کند. معنویت موجب ایجاد روابط، یافتن معنا و توسعه حس هویت فردی می شود. معنویت کمک می کند تا انسان جایگاه خود در جهان و هدف و دلیل وجودی خود را درک کند...

    کلید واژگان: معنویت, نظام آموزشی, دانشگاه, دانشجویان علوم پزشکی}
    Alimohamad Mosadeghrad*

    Dear Editor, The spirituality makes a person understand the meaning and purpose of his/her life and achieve satisfaction and happiness. Spirituality causes more harmony between physical, mental and social dimensions of health and increases the adaptability of a person to the surrounding world, improves his attitude towards the world, and reduces negative emotions and tensions. The medical education system is responsible for training medical sciences’ students and preparing them to work in the health system and should consider education and training students in spirituality. The institutionalization of spirituality in the medical education primarily leads to the improvement of health and the reduction of students' anxiety and depression. There are also positive correlation between spirituality and mental health, quality of life, satisfaction and commitment of healthcare workers. Also, studies proved the positive role of spirituality in increasing hope, improving quality of life and reducing depression and stress of patients. Therefore, the concepts, principles and techniques of strengthening spirituality should be taught to medical students (knowledge), so that they gain sufficient motivation for spiritual care of themselves and others (attitude) and by applying these knowledge and skills meet the spiritual needs of patients (performance).

    Keywords: Spirituality, Education system, University, Medical students}
  • علی محمد مصدق راد، مریم تاجور، سارا طاهری*
    مقدمه

     رهبری «علم و هنر نفوذ در کارکنان، ترغیب و آماده سازی آنها برای دستیابی به اهداف سازمانی» است. هدف این پژوهش شناسایی چالش های رهبری مدیران زن در سازمان های بهداشتی و درمانی و ارایه راهکارهای مناسب برای رفع آنها بود.

    روش کار

     این پژوهش پدیدارشناسی تفسیری از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته حضوری با 27 نفر از مدیران زن در سازمان های بهداشتی و درمانی شهر تهران انجام شد. نمونه پژوهش با روش هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. روش تحلیل موضوعی و نرم افزار MAXQDA2018 برای تحلیل داده ها استفاده شد.

    یافته ها

     تعداد 20 چالش در رهبری مدیران زن سازمان های بهداشتی و درمانی شناسایی شد که در 4 گروه چالش های ساختاری، فرآیندی، انسانی و فرهنگی طبقه بندی شدند. ویژگی های شخصی و شخصیتی مدیران زن مثل مهربانی، دلسوزی، عطوفت و انعطاف پذیری، به همراه تجربه کم مدیریت، اختیارات نا کافی، ناهماهنگی با مدیران مافوق و همتا، کمبود منابع، بار کاری زیاد، انگیزه، دانش و مهارت کم زیردستان، گروه های غیررسمی، مردسالاری سازمانی، باورهای غلط جنسیتی و تبعیض سازمانی از مهم ترین چالش های رهبری مدیران زن سازمان های بهداشتی و درمانی بودند. برخی از راهکارهای مناسب برای رفع این چالش ها عبارتند از تقویت هوش، دانش و مهارت های مدیریتی، پایبندی به ارزش های اخلاقی، رعایت عدالت، مدیریت ویژگی های جنسیتی، تفویض اختیار، خلق منابع، افزایش ریسک پذیری، بهبود ارتباطات، مدیریت موثر تعارض، توسعه شبکه های ارتباطی، مراقبه، تقویت مربیگری، اصلاح کلیشه های جنسیتی و رفع تبعیض جنسیتی.

    نتیجه گیری

     مدیران زن با چالش های متعددی در رهبری کارکنان خود در سازمان های بهداشتی و درمانی مواجه هستند که باید شناسایی و رفع شوند. مدلی برای تقویت رهبری مدیران زن سازمان های بهداشتی و درمانی توسعه یافت که منجر به افزایش بهره وری آنها خواهد شد.

    کلید واژگان: مدیران زن, رهبری, سازمانهای بهداشتی و درمانی و چالش‎ ها}
    Ali Mohammad Mosadeghrad, Maryam Tajvar, Sara Taheri *
    Introduction

     Organizational leadership is ‘the science and art of influencing employees, and mobilizing them to achieve organizational goals’. The purpose of this research was to identify the leadership challenges of female managers in healthcare organizations.

    Methods

     This interpretive phenomenological research was conducted through in-depth semi-structured face-to-face interviews with 27 female managers in healthcare organizations in Tehran, Iran. The research sample was selected by purposeful and snowball methods. Thematic analysis method and MAXQDA2018 were used to analyze the data.

    Results

     Overall, 20 challenges were identified in the leadership of female managers of healthcare organizations, which were classified into four groups of structural, process, human, and cultural challenges. Personal and personality characteristics of female managers such as kindness, compassion, and flexibility, along with little management experience, insufficient authority, inconsistency with superior and peer managers, lack of resources, high workload, low motivation, knowledge and skills of subordinates, informal groups, organizational masculinity, gender misconceptions, and organizational discrimination were among the most important leadership challenges of female managers of healthcare organizations. Some of the solutions to solve these challenges include strengthening intelligence, knowledge, and management skills, adhering to moral values, managing gender characteristics, delegating authority, creating resources, increasing risk-taking, improving communication, effective conflict management, developing communication networks, meditation, coaching, correcting gender stereotypes and removing gender discrimination.

    Conclusion

     Female managers face several challenges in leading their employees in healthcare organizations that need to be identified and resolved. A model was developed to strengthen the leadership of female managers of healthcare organizations, which will lead to an increase in their productivity.

    Keywords: Female managers, Leadership, Healthcare organizations, Challenges}
  • علی محمد مصدق راد، پروانه اصفهانی*
    زمینه و هدف

    تقاضای القایی عبارت است از ارایه مراقبت یا خدمت غیرضروری به بیماران و مراجعان نظام سلامت با اعمال قدرت و سفارش افراد متخصص. تقاضای القایی موجب استفاده ی بیش از حد از خدمات سلامت، افزایش زمان انتظار برای دریافت خدمات سلامت، افزایش قیمت خدمات سلامت، افزایش هزینه های بخش سلامت و کاهش کارایی نظام سلامت می شود. سیاست گذاران و مدیران سلامت باید اقداماتی برای کاهش تقاضای القایی در نظام سلامت به کارگیرند. شناسایی علل تقاضای القایی در نظام سلامت اولین قدم در این زمینه است. این پژوهش با هدف شناسایی علل تقاضای القایی در نظام سلامت انجام شد. 

    روش بررسی

    این پژوهش با روش مرور حیطه ای انجام شد. کلیه مقالات منتشر شده در زمینه ی علل تقاضای القایی در نظام سلامت تا 31 خرداد 1402 خورشیدی(21 ژوین 2023 میلادی) در 9 پایگاه داده ای و موتور جستجوگر Google Scholar جستجو و جمع آوری شدند. در نهایت، تعداد 38 مقاله انتخاب شد. داده ای با روش تحلیل موضوعی و با استفاده از نرم افزار MAXQDA10 تحلیل شدند. 

    یافته ها

    تعداد 38 مطالعه مرتبط با علل تقاضای القایی در نظام سلامت در بازه ی زمانی 1974 تا 2021 میلادی منتشر شدند. تعداد پژوهش های علل تقاضای القایی در نظام سلامت از سال 2011 میلادی با رشد همراه بوده است. تعداد 32 علت تقاضای القایی در نظام سلامت شناسایی شد که در سه سطح کلان(نظام سلامت)، میانی(سازمان بهداشتی و درمانی) و خرد(ارایه دهنده و گیرنده ی خدمت سلامت) تقسیم بندی شد. پرتکرارترین علل تقاضای القایی در نظام سلامت در مطالعات قبلی به ترتیب شامل سیاست گذاری نامناسب، نظارت ناکافی، نظام پرداخت نامناسب، تعداد زیاد پزشکان، عدم توجه به راهنماهای بالینی، انگیزه ی مالی ارایه دهندگان خدمات سلامت، پوشش بیمه ای بیمار، انتظارات زیاد و غیرمنطقی بیماران، تعرفه ی نامناسب خدمات سلامت، پیچیدگی خدمت سلامت و شکاف اطلاعاتی بیماران بود.

    نتیجه گیری

    تقاضای القایی اثرات منفی بر نظام سلامت دارد و منجر به افزایش هزینه های سلامت، اتلاف منابع سلامت، کاهش کارایی نظام سلامت و در نهایت، کاهش دسترسی مردم به خدمات سلامت ضروری خواهد شد. عوامل متعددی در سطوح مختلف نظام سلامت منجر به ایجاد تقاضای القایی خدمات سلامت می شود. بنابراین، مداخلاتی باید به طور سیستمی در سه سطح نظام سلامت، سازمان های بهداشتی و درمانی و ارایه دهندگان و گیرندگان خدمات سلامت به کار گرفته شوند تا تقاضای القایی خدمات سلامت کاهش چشمگیری داشته باشد.

    کلید واژگان: تقاضای القایی, علل, نظام سلامت}
    Ali Mohammad Mosadeghrad, Parvaneh Isfahani*
    Background and Aim

    Induced demand is the provision of healthcare services to patients by the influence of healthcare providers. Induced demand causes excessive use of health services, increases the waiting time for receiving health services, increases the price of health services, increases the costs and reduces the efficiency of the health system. Policymakers and health managers should take measures to reduce induced demand. Hence, they should understand the reasons for induced demand in the health system. Therefore, this research aimed to identify the reasons for induced demand in the health system.

    Materials and Methods

    This research was carried out using the scoping review method. All published articles and documents about the reasons for induced demand in the health system until June 21, 2023 were searched in nine databases and Google Scholar search engine. Finally, 38 articles were selected and reviewed. The data were analyzed by thematic analysis method and using MAXQDA10 software.

    Results

    Thirty-eight studies about the reasons of induced demand in the health system were published between 1974 and 2021. The number of researches in this area has been growing since 2011. Overall, 32 reasons for induced demand in the health system were identified and grouped into three categories: macro (health system), meso (health care organization) and micro (provider and receiver of health services). The most frequent reasons for healthcare induced demand in the literature include inappropriate policies, insufficient monitoring, inappropriate payment system, large number of physicians, lack of attention to clinical guidelines, financial motivation of healthcare providers, patient insurance coverage, unreasonable patients’ expectations, inappropriate price of health services, the complexity of the health service and patients’ inadequate medical knowledge.

    Conclusion

    Induced demand has negative effects on the health system and will lead to an increase in health costs, waste of health resources, a decrease in the efficiency of the health system, and finally, a decrease in people’s access to essential health services. Several factors at different levels of the health system lead to induced demand for health services. Therefore, interventions should be systematically applied at three levels of the health system, healthcare organizations, and providers and recipients of health services to prevent and reduce healthcare induced demand.

    Keywords: Induced Demand, Reasons, Health System}
  • علی محمد مصدق راد*، فریناز مقدسی

    سردبیر محترم کارکنان سلامت نقش بسزایی در پایداری، تاب آوری و تقویت نظام سلامت دارند.1 کادر پرستاری بزرگترین گروه شغلی بخش سلامت است و حدود 59% مشاغل بخش سلامت را به خود اختصاص می دهد. کادر پرستاری در جهان در سال 2020 میلادی، 27/9 میلیون نفر بود که 19/3 میلیون نفر آن را پرستاران حرفه ای تشکیل می دادند. بیش از 80% پرستاران جهان در کشورهایی هستند که نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می دهند.2 افزایش تقاضا برای خدمات سلامت، سالمندی پرستاران و افزایش جابجایی پرستاران موجب کمبود پرستار در سراسر جهان شده است. شیوع بیماری کووید-19 نیز این کمبود را تشدید کرده است. در سال 2018 میلادی حدود 5/9 میلیون کمبود پرستار در جهان وجود داشت که حدود 89% این کمبود (5/3 میلیون نفر) مربوط به کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط پایین است. برای رفع کمبود پرستار تا سال 2030 میلادی در همه کشورهای جهان، تعداد کل فارغ التحصیلان پرستاری باید به طور متوسط 8% در سال افزایش یابد و ظرفیت کشورها برای استخدام و حفظ این فارغ التحصیلان بهبود یابد.2 کشورهای توسعه یافته کمبود نیروی پرستاری را با استخدام پرستاران خارجی جبران می کنند که مساله کمبود پرستار در کشورهای در حال توسعه را تشدید می کند. از هر هشت پرستار، یک نفر مهاجر هستند. پرستاران مهاجر 2/%15 کادر پرستاری در کشورهای با درآمد بالا را تشکیل می دهند.2 در مجموع 11/2 میلیون پرستار در سال 2016 میلادی در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی کار می کردند (8/6 پرستار به ازای هر 1000 نفر جمعیت). پرستاران مهاجر به طور قابل توجهی به افزایش تعداد پرستاران این کشورها کمک کردند. به ترتیب 5، 7، 11، 15 و 45% پرستاران مهاجر این کشورها در ایالات متحده، آلمان، انگلستان، استرالیا و کانادا کار می کنند.3 مهاجرت پرستار انتقال داوطلبانه پرستار از یک ایستگاه کاری در کشوری به ایستگاه کاری دیگر در کشور دیگر به منظور جستجوی شرایط کاری متفاوت است. مهاجرت پرستاران یک موضوع پیچیده است. ترکیبی از عوامل فشاری Push و کششی Pull موجب مهاجرت پرستاران می شود. بار کاری سنگین، کمبود امکانات، حقوق و دستمزد کم، شرایط زندگی و کاری نامطلوب، عدم حمایت مدیران، فقدان ارتقاء و نداشتن آینده از مهمترین دلایل تصمیم پرستاران برای ترک کشور خود و کار در کشور دیگر است. در مقابل، دستمزد بهتر، محیط امن تر، زندگی و معیشت بهتر و فرصت های آموزشی و شغلی مناسب برای اعضای خانواده، مهمترین علل جذب پرستاران در کشورهای توسعه یافته است.4و5 مهاجرت پرستاران اثرات مثبت و منفی بر دو کشور مبدا و مقصد دارد. پرستاران مهاجر با کار در کشور خارجی و ارسال پول برای خانواده خود، در افزایش درآمد کشور مبدا نقش دارند. در مقابل، مهاجرت پرستاران موجب کاهش تعداد پرستاران کشور مبدا، افزایش بار کاری، استرس و فرسودگی شغلی، کاهش انگیزه، رضایت شغلی و تعهد سازمانی و افزایش جابجایی و غیبت پرستاران باقی مانده و در نهایت، کاهش کیفیت خدمات پرستاری و آسیب به بیماران می شود. نظام سلامت کشور مبدا با از دست دادن پرستاران متخصص تضعیف می شود و نه تنها کیفیت خدمات پرستاری کاهش می یابد، بلکه، تربیت نسل آینده پرستاران دچار مشکل خواهد شد. کشور مقصد کمبود پرستاران خود را با هزینه بسیار کم، از پرستاران مهاجر تامین می کند. ولیکن، آموزش و تربیت این پرستاران به منظور انطباق با فرهنگ سازمانی جدید زمان بر و هزینه زا است. کیفیت خدمات این پرستاران در ابتدا ممکن است پایین باشد و موجب نارضایتی بیماران شود.6و7 به طور کلی، مهاجرت پرستاران زمانی اتفاق می افتد که هزینه ادراک شده مهاجرت به کشور دیگر کمتر از هزینه درک شده اقامت پرستاران در کشور خودشان باشد. مهاجرت پرستاران با هزینه های ملموس و غیرملموس متعددی همراه است. ترک خانواده و جامعه، مسافرت، یافتن محل سکونت و شغل مناسب، نیاز به یادگیری زبان جدید، انطباق با محیط و فرهنگ جدید، از دست دادن حمایت اجتماعی، نژادپرستی و تبعیض، فرآیند صلاحیت مجدد و انطباق با شیوه های مختلف بالینی زمان بر و پرهزینه است.8 بیشتر پرستاران تمایلی به ترک کشور خود ندارند و در صورت شرایط کاری بهتر و پیشنهاد دستمزد بیشتر حاضر به ماندن در کشور خودشان هستند. با ظهور بیماری کووید-19 و نقش کلیدی پرستاران در خط مقدم مبارزه با این بیماری، تلاش برای جذب پرستاران از کشورهای با درآمد پایین و متوسط افزایش یافت. گزارشات در ایران نیز بیانگر افزایش تمایل به مهاجرت پرستاران است. بار کاری زیاد، حقوق و مزایای کم و عدم حمایت از پرستاران و خانواده آنها در صورت بیماری از عوامل افزایش تمایل آنها به مهاجرت است. استراتژی ها و اقدامات مدیریت مهاجرت پرستاران باید در سطوح کلان و خرد برنامه ریزی و اجرا شود. نهادها و موسسات مرتبط بین المللی مانند سازمان بهداشت جهانی و سازمان بین المللی کار باید قوانینی وضع کنند که مهاجرت کارکنان متخصص از کشورهای در حال توسعه با کمبود نیروی کار متخصص را محدود کند و از اجرای این قوانین توسط دولت ها اطمینان حاصل کنند. دولت باید اقدامات موثری برای آموزش، توسعه و حفظ پرستاران و کاهش مهاجرت آنها بکار گیرد. وضع قوانین و مقررات در زمینه بهبود شرایط کاری و معیشتی پرستاران و پرداخت حقوق کافی و اطمینان از اجرای این قوانین ضروری است. در نهایت، مدیران بیمارستان ها باید با ارتقای شرایط کاری پرستاران، پرداخت حقوق و دستمزد کافی و عادلانه و آموزش اصول اخلاق حرفه ای به طور فعال در جهت حفظ پرستاران تلاش کنند. 

  • عادل مظلومی، علی محمد مصدق راد*، فریده گلبابایی، محمدرضا منظم اسماعیل پور، سجاد زارع، مهدی محمدیان، رمضان میرزایی، ایرج محمدفام، حسن صادقی نائینی، مسعود ریسمانچیان، یحیی رسول زاده، غلامعباس شیرالی، محمود حیدری، یحیی خسروی، حامد دهنوی، ملیحه کلاهدوزی، هانیه اخلاص، میرغنی سیدصومعه، سولماز بالاجمادی، مهدی غرسی
    مقدمه

    مدیریت استراتژیک، با تعیین جهت حرکت سازمان و تهیه چشم انداز استراتژیک و بیانیه ماموریت، زمینه رشد، سودآوری، تولید و گنجاندن برنامه های ایمنی و سلامت کارکنان در سراسر سازمان را فراهم می کند. همچنین وجود یک برنامه استراتژیک جهت تقویت علمی و کاربردی رشته بهداشت حرفه ای و ایمنی کار یکی از اولویت های دانشگاهی و صنعتی کشور است. هدف از مطالعه حاضر ارایه برنامه استراتژیک توسعه رشته تخصصی مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در ایران می باشد.

    روش کار

    مطالعه حاضر از نوع مطالعات اقدام پژوهی مشارکتی است که در سال 1400 انجام شد. کمیته تدوین برنامه ریزی استراتژیک متشکل از 20 نفر از اساتید، کارشناسان و دانشجویان مقطع دکترا بودند طی 14 هفته با تشکیل جلسات منظم هفتگی و با جمع آوری اطلاعات درون سازمان و برون سازمان و تحلیل محیط داخلی و خارجی سازمان و شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدهای موجود در محیط اقدام به تعیین ماموریت، دورنما، ارزش ها و اهداف کلی و اختصاصی سازمان برای سال های 1400 تا 1404 نموند. همچنین، اقدامات لازم  برای دستیابی به اهداف تعیین شده شناسایی و برنامه عملیاتی دستیابی به اهداف در زمینه ارتقای عملکرد رشته تخصصی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار تدوین شدند.

    یافته ها

    انجام این پژوهش کاربردی منجر به ارزشیابی استراتژیک محیط درونی و بیرونی رشته تخصصی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، تعیین جهت استراتژی های اساسی، ماموریت، دورنما، ارزشها و اهداف کلی شد. درنهایت هفت هدف اختصاصی و 286 اقدام برای ارتقای عملکرد رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار مشخص شد. در تحلیل SWOT انجام گرفته از محیط داخلی و خارجی رشته بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، 27 نقطه قوت، 7 نقطه ضعف، 26 فرصت و 12 تهدید به دست آمد. طبق نتایج ماتریس SWOT موقعیت استراتژیک رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در موقعیت استراتژی های احتیاطی و حفظ شرایط موجود قرار دارد.

    نتیجه گیری

    این برنامه، در راستای برنامه 4 ساله رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار نوشته شده است. در تدوین برنامه به اسناد و سیاستهای ارگان های بالادستی توجه شده است. موقعیت استراتژیک رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، استراتژی محتاطانه است. در این موقعیت می توان استراتژی های حفظ شرایط موجود را به کاربرد؛ بنابراین، پیشنهاد می شود با تمرکز بر استراتژی های محتاطانه تا حد امکان نقاط ضعف رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار و ایمنی کار کاهش یابد و قابلیت های استراتژیک آن افزایش یابد. رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار به تدریج از سال دوم اجرای برنامه استراتژیک می تواند بر توسعه فعالیت ها متمرکز شود.

    کلید واژگان: برنامه استراتژیک, بهداشت حرفه ای و ایمنی کار, تحلیل درونی و بیرونی, نقاط قوت و ضعف}
    Adel Mazloumi, Ali Mohammad Mosadeghrad*, Farideh Golbabaei, MohammadReza Monazzam Ismailpour, Sajjad Zare, Mahdi Mohammadiyan, Ramazan Mirzaei, Iraj Mohammadfam, Hassan Sadeghi Naini, Masoud Rismanchian, Yahya Rasulzadeh, Gholam Abbas Shirali, Mahmoud, Yahya Khosravi, Hamed Dehnavi, Maliheh Kolahdozi, Hanieh Ekhlas, Mirghani Seyed Somae, Solmaz Balajamadi, Mehdi Ghorsi
    Introduction

    Strategic management involves determining the organization’s direction, preparing a strategic vision and mission statement, and providing the basis for growth, profitability, and production. It also includes the inclusion of employee safety and health programs throughout the organization. The existence of a strategic plan for the scientific and practical strengthening of occupational health and safety is one of the country’s academic and industrial priorities. The purpose of this study is to present a strategic plan for developing the specialized field of occupational health and safety engineering in Iran.

    Material and Methods

    The current study is a collaborative action research study that was conducted in 2021. The strategic planning committee consisted of 20 professors, experts, and doctoral students. Over the course of 14 weeks, they held regular weekly meetings, collected information from inside and outside the organization, analyzed the organization’s internal and external environment, and identified its strengths, weaknesses, opportunities, and threats. Based on this analysis, the committee determined the organization’s mission, perspective, values, and general and specific goals for 2021-2024. They also identified the necessary measures to achieve these goals and developed an operational plan to improve the performance of the specialized field of occupational health and safety.

    Results

    Conducting this applied research led to the strategy of internal and external analysis of the specialized OHS field, determining the direction of the basic strategy, mission, perspective, values, and general goals. Finally, seven specific goals and 286 actions were determined to improve the performance of OHS. The SWOT analysis of OHS’s internal and external environment identified 27 strengths, seven weaknesses, 26 opportunities, and 12 threats. According to the results of the SWOT matrix, the strategic position of the OHS field is to implement preventive strategies and maintain existing conditions.

    Conclusion

    This plan aligns with the 4-year OHS plan. In developing the program, attention has been paid to the documents and policies of upstream organizations. The strategic position of occupational health and safety engineering is a prudent strategy. In this situation, strategies for maintaining existing conditions can be applied. Therefore, it is suggested to reduce the weaknesses of OHS as much as possible and increase its strategic capabilities by focusing on prudent strategies. From the second year of implementing the strategic plan, the OHS field can gradually focus on developing activities.

    Keywords: Strategic plan, Occupational health, safety, Internal, external analysis, Strengths, weaknesses}
  • علی محمد مصدق راد، محبوبه پارساییان، سید پوریا هدایتی*
    مقدمه

    فرهنگ سازمانی اعتقادات، باورها و ارزش های مشترک کارکنان سازمان است که نگرش ها، هنجارها، احساسات، عادت ها و رفتارهای آنها را تعیین می کند. فرهنگ سازمانی، تاثیر زیادی بر عملکرد بیمارستان دارد. این مطالعه با هدف سنجش فرهنگ سازمانی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد.

    مواد و روش کار

    این مطالعه پیمایش پرسشنامه ای و توصیفی - مقطعی در 14 بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1399 انجام شد. از یک پرسشنامه محقق ساخته شامل 48 گویه در دو بعد انسجام داخلی و انطباق خارجی و 4 مولفه کار تیمی، مسیولیت پذیری، ریسک پذیری و پاسخگویی برای سنجش فرهنگ سازمانی بیمارستان ها استفاده شد که چهار نوع فرهنگ سازمانی بی تفاوتی، محافظه کار، بازاری و متعالی برای بیمارستان ها تعیین می کند. پرسشنامه توسط 600 نفر از مدیران و کارکنان بیمارستان ها تکمیل شد. از نسخه 22 نرم افزار آماری SPSS برای تحلیل داده ها استفاده شد.

    یافته ها

    میانگین امتیاز فرهنگ سازمانی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران 2/76 از 5 امتیاز بود. میانگین امتیاز ابعاد انسجام داخلی و انطباق خارجی فرهنگ سازمانی 2/69 و 2/82؛ میانگین امتیاز مولفه های کار تیمی، مسیولیت پذیری، ریسک پذیری و پاسخگویی فرهنگ سازمانی 2/52، 2/87، 2/46 و 3/18؛ و میانگین امتیاز سطوح اعتقادات، ارزش ها، رفتارها و نمادهای فرهنگ سازمانی بیمارستان ها به ترتیب 2/81، 2/86، 2/56 و 2/79 از 5 امتیاز بود. تعداد 13 بیمارستان دارای فرهنگ متعالی و یک بیمارستان دارای فرهنگ بازاری بودند. میانگین امتیاز فرهنگ سازمانی در بیمارستان های تک تخصصی بیشتر از بیمارستان های عمومی بود که این اختلاف از نظر آماری معنادار بود.

    نتیجه گیری

    مدیران باید با تقویت بعد انسجام داخلی فرهنگ سازمانی و مولفه های کار تیمی و مسیولیت پذیری فرهنگ سازمانی بیمارستان ها را ارتقا دهند. همچنین، اقداماتی باید برای تقویت سطوح ارزش ها و اعتقادات فرهنگ سازمانی برنامه ریزی و اجرا شوند.

    کلید واژگان: فرهنگ سازمانی, انسجام داخلی, انطباق خارجی, بیمارستان}
    Ali Mohammad Mosadeghrad, Mahboubeh Parsaeian, Pouria Hedayati*

    Objective (s): Organizational culture is the shared beliefs and values ​​of the employees, which determine their attitudes, norms, feelings, habits and behaviors. Organizational culture has a great influence on hospital performance. This study aimed to measure the organizational culture of hospitals affiliated to Tehran University of Medical Sciences.

    Methods

    This descriptive and cross-sectional questionnaire survey was conducted in 14 hospitals of Tehran University of Medical Sciences in 2020. A researcher-made questionnaire including 48 items in two dimensions of internal coherence and external adaptation and 4 components of teamwork, accountability, risk-taking and responsiveness was used to measure the organizational culture of hospitals. The questionnaire was designed specifically for healthcare organizations. The questionnaire determines four types of organizational culture of indifference, conservative, market and excellence for hospitals. The questionnaire was completed by 600 managers and employees. SPSS statistical software version 22 was used for data analysis.

    Results

    The average score of organizational culture of hospitals affiliated to Tehran University of Medical Sciences was 2.76 out of 5 points. The average score of internal coherence and external adaptation dimensions of organizational culture were 2.69 and 2.82; The average score of the components of teamwork, accountability, risk-taking and responsiveness were 2.52, 2.87, 2.46, and 3.18; and the average scores of the levels of beliefs, values, behaviors and symbols of organizational culture were 2.81, 2.86, 2.56 and 2.79 out of 5 points, respectively. Thirteen hospitals had an excellent culture and one hospital had a market culture. The average score of organizational culture in specialty hospitals was higher than in general hospitals (p<0.05).

    Conclusion

    Hospital managers should promote the organizational culture by strengthening the internal coherence dimension of the organizational culture and the components of teamwork and accountability. Also, measures should be taken to strengthen the levels of values ​​and beliefs of the organizational culture.

    Keywords: Organizational culture, internal integration, external adaptability, hospital}
  • علی محمد مصدق راد*، عباس شاهسونی

    سردبیر محترم

    اقلیم (آب و هوا) Climate برگرفته از واژه یونانی باستان کلیما κλίμα ، به میانگین شرایط آب و هوایی یک منطقه جغرافیایی در یک دوره زمانی نسبتا طولانی (حدود 30 سال) گفته می شود. برخی از این متغیرهای هواشناسی عبارتند از دما، فشار اتمسفر، باد، رطوبت و بارش. به عنوان مثال، فلات ایران دارای چهار اقلیم گرم و خشک (فلات مرکزی ایران)، سرد کوهستانی (مناطق کوهستانی غرب کشور)، معتدل و مرطوب (کرانه جنوبی دریای خزر) و گرم و مرطوب (کرانه شمالی خلیج فارس و دریای عمان) است.
     تغییر اقلیم  به هر گونه دگرگونی آب و هوایی گفته می شود که طولانی تر از رخدادهای منفرد آب و هوایی باشد؛ به طور مستقیم یا غیرمستقیم به فعالیت های انسانی نسبت داده شود؛ ترکیب جو جهانی را تغییر دهد و علاوه بر تغییرات آب و هوایی طبیعی، در دوره های زمانی مختلف مشاهده شود. تغییر اقلیم یکی از مهمترین چالش های قرن جاری است. گرما و سرمای بی موقع، ذوب شدن یخ ها، بالا آمدن سطح آب دریاها، وقوع سیل های با شدت بالا و خشکسالی ها از تبعات تغییر اقلیم است. میانگین تغییرات آب و هوایی برای هزاران سال نسبتا پایدار بوده است. ولیکن، از 50 سال گذشته با شتاب بیشتری در حال افزایش است، میانگین دمای زمین 0/7 درجه سانتیگراد افزایش یافته است و پیش بینی می شود که حدود 1/8 تا 4 درجه سانتیگراد تا سال 2100 میلادی افزایش یابد.

    کلید واژگان: تاب آوری, نظام سلامت ایران, تغییرات اقلیمی}
    Ali Mohammad Mosadeghrad*, Abbas Shahsavani

    Dear Editor,
    Climate change is one of the most important challenges of the current century. High temperatures, ice melting, sea level rise, floods, droughts and wildfires are the consequences of climate change. Climate change affects human health directly by changing weather patterns (extreme heat, floods, hurricanes, storms and droughts) and indirectly by changing the quality of water, air and food. Climate change increases the risk of respiratory and cardiovascular diseases; food, water and vector borne illnesses; infectious diseases, injuries and premature deaths.
    Iran is very vulnerable to climate change due to its geographical location, dry and semi-arid weather conditions (80%) and economic structure. Iran's health system is facing the double challenge of dealing with the human impacts of climate change and reducing its significant contribution to the country's carbon footprint. As a result, the country's health system should be adaptive and resilient to climate change to decrease vulnerability and increase adaptive capacity and ensure continued health services. Therefore, Ministry of Health should formulate national strategic and operational plans to strengthen the adaptability and resilience of the country's health system to climate change. Such plans provide a roadmap for healthcare policymakers, managers and employees to protect and improve people's health in unstable and changing weather conditions.

    Keywords: resilience, of Iran's health system, climate change}
  • فاطمه کاظمی، علی محمد مصدق راد، احمدرضا یزدان نیک، محمدعلی چراغی*
    زمینه و هدف

    تمایل به ترک خدمت مرحله ای قبل از ترک خدمت واقعی در کارمند است. شرایط پیچیده درمان بیماران مبتلا به کووید، فشارهای فیزیکی و تنش های روانی متعددی که در طی پاندمی کووید-19 بر پرستاران وارد می شود، موجب ترغیب آنان به ترک شغل خود می شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل مرتبط با تمایل به ترک خدمت پرستاران در پاندمی کووید-19، در بیمارستان های شهر اصفهان انجام شد.

    مواد و روش ها

    تعداد 416 نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان های شهر اصفهان در این پژوهش توصیفی-تحلیلی مقطعی به صورت نمونه گیری سهمیه ای و از نوع طبقه ای تصادفی منظم شرکت داشتند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای محقق ساخته با روایی و پایایی بالا (95/0) بود که تمایل به ترک خدمت پرستاران را در طی پاندمی کووید-19 در 4 بعد عوامل فردی، شغلی، سازمانی و فرا سازمانی سنجید. از نرم افزار SPSS نسخه 25 برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شد.

    نتایج

    میانگین امتیاز تمایل به ترک خدمت پرستاران در طی پاندمی کرونا در بیمارستان های شهر اصفهان در حد متوسط به بالا 98/2 از 5 بود. در ایجاد تمایل به ترک خدمت پرستاران میانگین عوامل فرا سازمانی (30/3) بیشتر از میانگین عوامل سازمانی (05/3) بوده است. بین اطلاعات دموگرافیک مانند؛ میزان پاداش دریافتی، نام شغل دوم، میزان درآمد خانواده با تمایل به ترک خدمت رابطه دیده شد.

    نتیجه گیری

    عوامل متعددی در طی پاندمی کووید 19، منجر به ترک خدمت در گروه شغلی پرستاران می شود. از آنجایی که میزان تمایل به ترک شغل در بیمارستان های دولتی نسبت به بیمارستان های خصوصی بیشتر است، مدیران این سازمان ها باید توجه بیشتری به ارزیابی عوامل، تعیین میزان تاثیر آن ها و اتخاذ تصمیمات اثربخش داشته باشند.

    کلید واژگان: تمایل به ترک شغل, پرستاران, کووید-19, عوامل فردی, عوامل شغلی, عوامل سازمانی, عوامل فرا سازمانی}
    Fatemeh Kazemi, Alimohammad Mosadeghrad, Ahmadreza Yazdan Nik, Mohammadali Cheraghi*

    Context:

     The intention to quit is a step before the actual leaving the job. The complex conditions of treating covid 19 patients, nurses physical pressures and mental tensions during the covid-19 pandemic, encourage them to quit their jobs. The present study was conducted to determine the factors related to the willingness of nurses to quit during the covid-19 pandemic in the hospitals of Isfahan city.

    Method

    416 nurses working in the hospitals of Isfahan participated in this cross-sectional descriptive-analytical research in the form of quota sampling and systematic random stratification. The data collection tool was a researcher-made questionnaire with high validity and reliability (0.95) that measured the intention to quit of nurses during the covid-19 pandemic in 4 dimensions of individual, occupational, organizational and transorganizational factors. SPSS version 25 software was used for data analysis.

    Findings :

    The average score of nurses' willingness to leave during the corona pandemic in Isfahan hospitals was 2.98 out of 5. The average of Transorganizational factors (3.30) was higher than the average of organizational factors (3.05) in driving the intention to leave of nurses. A relation was seen between demographic information such as; received compensation, secondary job and total income and intention to quit.

    Conclusion

    During the covid-19 pandemic, several factors lead to the quit in the group of nurses. Since the willingness to leave the job in public hospitals is higher than in private hospitals, managers of these organizations should pay more attention to evaluating factors, determining their impact and making effective decisions.

    Keywords: willingness to leave the job, nurses, covid-19, individual factors, occupational factors, organizational factors, Transorganizational factors}
  • فاطمه احتشامی، علی محمد مصدق راد، مریم تاجور
    زمینه و هدف

     خیرخواهی و انسان دوستی به کمک های فردی برای خیر عمومی، تسکین درد و رنج و ارتقای کیفیت زندگی مردم اشاره دارد. خیرین در تامین مالی، تولید منابع و ارایه خدمات سلامت مشارکت دارند. این مطالعه با هدف تبیین نحوه مشارکت خیرین در تولید منابع نظام سلامت ایران و عوامل موثر بر آن انجام شد.

    روش شناسی:

     این پژوهش کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته و تحلیل اسناد در سال 1397 انجام شد. مصاحبه های نیمه ساختار یافته با 38 نفر از خیرین سلامت و 26 نفر از سیاست گذاران، مدیران و کارشناسان حوزه معاونت اجتماعی وزارت بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی کشور به صورت هدفمند و به روش گلوله برفی تا مرحله اشباع انجام شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل موضوعی تحلیل شدند.

    یافته ها

     خیرین سلامت در تامین منابع سرمایه ای، جاری و انسانی نظام سلامت ایران مشارکت دارند. تامین منابع سرمایه ای شامل وقف و اهدای املاک و مستغلات، ساخت، توسعه و بهره برداری از پروژه های عمرانی و تامین تجهیزات سرمایه ای است. تامین منابع جاری شامل تعمیر و بازسازی مراکز بهداشتی و درمانی و تامین دارو و ملزومات مصرفی است. هم چنین، خیرین به صورت مشارکت نیروهای داوطلب سلامت و به کارگیری کارکنان در مراکز درمانی خیریه در تامین منابع انسانی نظام سلامت کشور مشارکت دارند. عوامل اقتصادی، مدیریتی، قانونی، رفتاری، اخلاقی، محیطی و فناوری بر مشارکت خیرین در تولید منابع نظام سلامت ایران تاثیر می گذارند.

    نتیجه گیری

    خیرین مشارکت گسترده ای در توسعه منابع نظام سلامت ایران دارند. عوامل متعددی در داخل و خارج نظام سلامت بر مشارکت خیرین سلامت اثر می گذارد. سیاست گذاران و مدیران سلامت با ارتقای آگاهی خیرین، تشویق و حمایت از آن ها باید منابع آن ها را به سمت اولویت های نظام سلامت هدایت کنند.

    کلید واژگان: خیریه ها, داوطلبان, جمع آوری کمک های مالی, ایران}
    Fatemeh Ehteshami, Ali Mohammad Mosadeghrad, Maryam Tajvar
    Background & Objectives

     Philanthropy refers to individual contributions for the common good, relief of pain and suffering, and improvement of people's quality of life. Philanthropists and donors are involved in financing, generating resources and providing health services. This study aimed to explore donors' participation in generating resources in the Iranian health system and identify factors affecting the allocation of donors' resources.

    Materials & Methods

     This qualitative research was conducted using semi-structured interviews and document analysis in 2018. Semi-structured interviews were conducted with 38 health donors and 26 policy makers, managers and experts in the field of social affairs of the Ministry of Health and medical universities using purposeful and snowball sampling methods. Data were analyzed using thematic content analysis method.

    Results

     Donors participate in providing the capital, current and human resources. Capital resources include endowment of land, construction, development and operation of healthcare facilities and provision of capital equipment. Current resources include the repair and reconstruction of healthcare facilities and technologies and the provision of medicine and consumables. Human resources include employees working in charity hospitals and clinics and volunteers working in healthcare projects. Economic, managerial, legal, behavioral, ethical, environmental and technological factors affect the participation of donors in generating resources for Iran's health system.

    Conclusion

     Donors contribute considerably to resources generation in Iran's health system. Several factors inside and outside the health system affect the participation of health donors. Policy makers and health managers should direct donors’ resources towards the priorities of the health system by educating, encouraging and supporting them.

    Keywords: Charities, Volunteers, Fund Raising, Iran}
  • مریم اسماعیلی*، علی محمد مصدق راد، علی اکبری ساری
    زمینه و هدف

    سلامت سازمانی بیانگر سازگاری مطلوب جسمی ، روحی و اجتماعی سازمان نسبت به محیط پیرامون آن است. سلامت سازمانی نقش کلیدی در افزایش بهره وری سازمان ها دارد. بیمارستان ها باید از سلامت سازمانی کافی برخوردار باشند تا بتوانند خدمات با کیفیت، ایمن و اثربخش به جامعه ارایه دهند. این پژوهش با هدف تعیین سطح سلامت سازمانی بیمارستان های شهر اصفهان انجام شد.

    روش شناسی

    این مطالعه پیمایشی توصیفی و تحلیلی به صورت مقطعی با استفاده از یک پرسشنامه محقق ساخته در 14 بیمارستان دولتی، خصوصی، تامین اجتماعی و خیریه شهر اصفهان در سال 1394 انجام شد. تعداد 578 نفر از کارکنان بیمارستان ها با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند و در این مطالعه شرکت کردند. پرسشنامه سنجش سلامت سازمانی شامل 3 بعد اصلی، 18 بعد فرعی و 54 گویه در مقیاس لیکرت پنج تایی بود. از نسخه 21 نرم افزار SPSS برای تحلیل داده های پژوهش استفاده شد.

    یافته ها

    میانگین امتیاز سلامت سازمانی بیمارستان های شهر اصفهان برابر با 0.61±3.17 از 5 امتیاز بود. سه بیمارستان از سلامت سازمانی خوب، ده بیمارستان از سلامت سازمانی متوسط و یک بیمارستان از سلامت سازمانی ضعیف برخوردار بود. بیمارستان های خیریه از سلامت سازمانی بیشتری نسبت به سایر بیمارستان ها برخوردار بودند. بیمارستان ها به ترتیب از سلامت اجتماعی، جسمی و روحی بیشتری برخوردار بودند. بیشترین سلامت سازمانی در ابعاد برنامه ریزی، رسمیت، اخلاقیات و رهبری و کمترین سلامت سازمانی در ابعاد عدالت سازمانی و تصمیم گیری مشاهده شد. ابعاد روابط درون بخشی، استفاده بهینه از منابع، رهبری، انسجام، کنترل و تعهد بیشترین تاثیر را بر سلامت سازمانی داشتند.

    نتیجه گیری

    بیمارستان های شهر اصفهان از سلامت سازمانی در حد متوسطی برخوردار بودند. مدیران باید اقداماتی را برای بهبود سلامت -سازمانی بیمارستان ها به کار گیرند.

    کلید واژگان: بیمارستان, رهبری, فرهنگ سازمانی}
    Ali Mosadeghrad
    Background & Objectives

    Organizational health is the physical, mental and social adaptation of the organization to its surrounding environment. Organizational health plays a key role in increasing the productivity of the organization. Hospitals must be healthy to provide quality, safe and effective services to society. This study aimed to measure the organizational health of Isfahan city hospitals in Isfahan, Iran.

    Materials & Methods

    This survey was conducted using a questionnaire in 14 public, private, charity and social security hospitals in Isfahan city in 2015. A total of 578 hospital managers and employees participated in this study. The organizational health assessment questionnaire included 3 main dimensions, 18 sub-dimensions and 54 questions on a five-point Likert scale. SPSS software, version 21, and descriptive statistics (frequency, percentage, mean and standard deviation) and inferential statistics (regression and analysis of variance) were used for data analysis.

    Results

    The average score of organizational health in Isfahan hospitals was 3.17±0.61 out of 5 points. Three hospitals had good organizational health, ten hospitals had moderate organizational health, and one hospital had poor organizational health. Hospitals had more social, physical and mental health, respectively. The highest organizational health was observed in the dimensions of planning, formality, ethics and leadership, and the lowest organizational health was observed in the dimensions of organizational justice and decision making. The dimensions of intra-departmental relations, optimal use of resources, leadership, cohesion, control and commitment had the greatest impact on organizational health. Charity hospitals had higher scores in organizational health scale than other hospitals.

    Conclusion

    Isfahan hospitals had an average level of organizational health. Hospital managers should take necessary measures to improve the health level of their organization.

    Keywords: Hospital, Leadership, Organizational Culture}
  • سارا طاهری*، علی محمد مصدق راد

    حدود 5/49 درصد جمعیت ایران در سال 1400 زن بودند. با وجود این، تفاوت زیادی بین اشتغال مردان و زنان در بازار کار وجود دارد. نرخ مشارکت اقتصادی مردان و زنان به ترتیب 63 و 11 درصد در سال 1400 بود. [1] فقط 5/5 درصد از زنان مدیران عالی، 3/9 درصد مدیران میانی و 23 درصد مدیران پایه در سال 1398 بودند. سهم زنان از گروه عمده شغلی قانونگذاران، مقامات عالی رتبه و مدیران در کشور 5/20 درصد در سال 1398 بود. [2]زنان حدود 7/60 درصد کارکنان وزارت بهداشت را در سال 1400 تشکیل دادند. [1]ولیکن، حضور آنها در پست های ارشد سازمان های بهداشتی و درمانی محدود است. در حالی که یک مسیر راهه شغلی خطی، نردبانی و سریع برای ارتقای شغلی مردان وجود دارد (پدیده پله برقی شیشه ای)، زنان با موانع ادراکی و سازمانی نامریی زیادی برای جابجایی در پست های مدیریت همتراز (پدیده دیوار شیشه ای) یا ارتقا به سطوح بالای سازمانی (پدیده سقف شیشه ای) مواجه هستند. [3] موانع فردی، خانوادگی، سازمانی و اجتماعی بر سر راه ارتقای شغلی زنان به سطوح ارشد سازمان ها وجود دارد. احساساتی بودن، اعتماد به نفس و انعطاف پذیری پایین، تمایل به انجام عالی کارها و ترس از پذیرش مسیولیت، مانع پیشرفت زنان در مسیر راهه شغلی آن ها می شود. تعارض کار- خانواده از موانع اصلی زنان برای دستیابی به مشاغل مدیریتی بالای سازمان است. زنان به دلیل داشتن مسیولیت بیشتر کار در خانه، تمایل کمتری به پذیرش مسیولیت های مدیریتی دارند. همچنین، همسران مدیران زن به دلایلی مانند استقلال بیشتر اجتماعی و اقتصادی زن، آگاهی زن نسبت به حقوق خود و در نتیجه، تغییر رفتار و عدم اطاعت از همسر و امکان درگیری خانواده با مسایل کاری زن، ممکن است با ارتقای شغلی آن ها موافقت نکنند. علاوه براین، والدین در خانواده به نوعی در برنامه های توانمندسازی خود، بین فرزندان پسر و دختر تبعیض قایل می شوند. آنها برای پسران نقش های فعالی برای حضور در جامعه تعیین می کنند، ولیکن، ترجیح می دهند که فعالیت های دختران محدود به محیط خانه شود که منجر به کاهش اعتماد به نفس دختران می شود. تبعیض سازمانی مثل حقوق و دستمزد نابرابر، دسترسی نابرابر به منابع سازمانی، مشارکت نابرابر در تصمیم گیری ها، دسترسی محدود به شبکه های ارتباطی و فرصت نابرابر برای ارتقای شغلی از عوامل سازمانی محدودکننده زنان برای مشاغل مدیریت ارشد سازمان است. در نهایت، باورهای ذهنی و کلیشه های سنتی جنسیتی غلط در جامعه مثل «زن موجود ضعیفی است.»، «زن نباید تهاجمی رفتار کند»، «جای زن در خانه است.»، «زن احساساتی است و نمی توان روی قضاوت او حساب کرد.»، «زن نباید به مرد دستور دهد»، «مرد نباید از زن دستور بگیرد» و «مدیریت امور سازمان را نمی توان به زن سپرد.»، موجب کاهش حضور زنان در مشاغل مدیریتی می شود. [4] حضور مدیران زن و مرد در تیم مدیریت سازمان موجب ارتقای عملکرد و بهره وری سازمان می شود. بنابراین، مداخلاتی باید در سطوح مختلف بکار گرفته شود. در سطح خانواده باید تبعیض بین پسر و دختر کاهش یابد و دختران طوری تربیت شوند تا اعتماد به نفس، پشتکار، عزم راسخ و سخت کوشی را تجربه کنند. اعضای خانواده نظیر همسر، فرزند و والدین باید از مدیران زن حمایت کنند و وظایف ایشان در محیط خانه را کم کنند تا وظایف پست‎های رهبری ارشد سازمان را انجام دهند. مدیران ارشد باید فرصت های بیشتری برای توانمندسازی کارکنان و مدیران زن فراهم کنند. افزایش تعداد زنان در هیات مدیره سازمان های بهداشتی و درمانی، آموزش و ارتقای دانش و مهارت های مدیریت و رهبری آن ها، تعیین مربیانی برای آموزش و مشاوره مدیران زن، تعیین معیارهای علمی و عینی ارتقای شغلی مستقل از جنسیت و ایجاد فرصت های ارتقای شغلی برابر برای زنان ضروری است. برابری جنسیتی باید در مدارس و دانشگاه ها آموزش داده شود تا نگرش عموم مردم در این زمینه تغییر یابد. ریشه کنی تبعیض جنسیتی از نظام سلامت نیازمند تعهد و تلاش سیاستگذاران و مدیران ارشد حکومت و دولت است. سیاستگذاران نظام سلامت با توجه به حضور زیاد کارکنان زن در سازمان های بهداشتی درمانی، باید سهمیه ای برای مدیران زن این سازمان ها تعیین کنند و سیاست ها، استراتژی ها و برنامه هایی برای افزایش برابری جنسیتی، جلوگیری از تبعیض علیه زنان و افزایش حضور آنها در سطوح ارشد سازمان ها تدوین و اجرا کنند.

    کلید واژگان: مدیران زن, سازمان های بهداشتی و درمانی, موانع ارتقای}
    Sara Taheri*, Ali Mohammad Mosadeghrad

    This article has no abstract.

    Keywords: female managers, promotion barriers, healthcare organizations}
  • علی محمد مصدق راد، محمدحسین رنجبر همقاوندی، علیرضا محسنیان، سپهر متانت، ساناز بردبار*
    مقدمه

    پزشکی خانواده، برنامه ای مبتنی بر جامعه برای ارایه خدمات سلامت است که در آن گروه پزشکی آموزش دیده، خدمات اولیه بهداشتی و درمانی را به صورت جامع، هماهنگ، مستمر و فرد محور با هدف تامین، حفظ و ارتقای سلامت مردم ارایه می کند. برنامه پزشکی خانواده شهری در ایران از سال 1391 اجرا شد. تعارض منافع یکی از چالش های مهم در اجرای برنامه پزشکی خانواده در ایران است. هدف از این پژوهش، شناسایی انواع و مصادیق تعارض منافع در برنامه پزشکی خانواده و ارایه راهکارهای مدیریت و کنترل آن است.

    روش ها

    این مطالعه با روش مرور حیطه ای انجام شد. مطالعات منتشر شده در پایگاه داده های انگلیسی پابمد، اسکاپوس، وب آو ساینس و پایگاه های فارسی نورمگز، مگ ایران، پایگاه استنادی جهان اسلام و موتور جستجوی گوگل اسکولار در زمینه تعارض منافع در برنامه پزشکی خانواده در بازه زمانی ژانویه 1980 تا جولای 2022 جستجو و بررسی شدند. در نهایت، 31 مقاله مرتبط انتخاب و با روش تحلیل چارچوبی بررسی شدند.

    یافته ها

    تعداد 18 مصداق تعارض منافع در برنامه پزشکی خانواده شناسایی شد که به دو دسته کلی تعارض منافع مستقیم و تعارض منافع غیر مستقیم تقسیم شدند. دریافت پول، هدیه، نمونه کالا و گرنت از شرکت های دارویی و تجهیزات پزشکی بیشترین تکرار را در مطالعات داشتند. تعداد 28 راهکار برای مدیریت تعارض منافع در برنامه پزشکی خانواده شناسایی شد که در چهار سطح بنیادی (دولت و وزارت بهداشت)، کلان (دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی، سازمان بیمه سلامت و شرکت های تجهیزاتی و دارویی)، میانی(سازمان های بهداشتی و درمانی) و خرد(ارایه دهنده و دریافت کننده خدمت سلامت) دسته بندی شدند. وضع قوانین و مقررات، استفاده از روش پرداخت مبتنی بر عملکرد، افزایش نظارت و کنترل بر عملکرد پزشکان خانواده، شفاف سازی روابط مالی پزشکان خانواده با صنایع، بکارگیری نظام آموزشی مبتنی بر شواهد و توسعه دانش و مهارت های پزشکان خانواده از جمله راهکارهای اشاره شده در مطالعات بود.

    نتیجه گیری

    تعارض منافع، چالشی جدی در حوزه مراقبت های بهداشتی اولیه و برنامه پزشکی خانواده است که می تواند به فساد منجر شود. اقدامات مدیریت تعارض منافع برنامه پزشکی خانواده برای تاثیرگذاری باید در سطوح فردی، سازمانی و کشوری اجرا شوند و باید نظامی ایجاد شود تا هزینه تعارض منافع برای افراد زیاد گردد.

    کلید واژگان: نظام مراقبت های بهداشتی اولیه, پزشکی خانواده, تعارض منافع}
    Ali Mohammad Mosadeghrad, MohammadHossein Ranjbar Hamghavandi, Alireza Mohsenian, Sepehr Metanat, Sanaz Bordbar*
    Introduction

    Family medicine is a program in which the family physician and his team members are responsible for providing comprehensive, coordinated, continuous, and individual and family-based health services to promote, restore, or maintain health in a community. Iran's urban family medicine program was initiated in 2011 and conflict of interest (COI) is a challenge to its effective implementation. This research aimed to identify the types and examples of COI in family medicine programs and to present solutions to control it.

    Methods

    This study was carried out using the scoping review method. All articles and documents published in six databases (i.e., Pubmed, Web of Science, Scopus, SID, Magiran, and Noormags) and Google Scholar search engine in the field of COI in family medicine program between January 1980 and July 2022 were searched. Finally, 31 related documents were selected and analyzed using the framework analysis method.

    Results

    Overall, 18 examples of COI were identified in the family medicine program, which were divided into two categories: direct and indirect COI. Receiving money, gifts, samples, and grants from pharmaceutical and medical equipment companies has been cited more in the literature. Furthermore, 28 solutions for managing conflict of interests were identified and categorized into four levels: Meta (government and the Ministry of Health), macro (medical universities, health insurance companies and pharmaceutical and medical equipment companies), meso (health organizations) and micro (health services provider and receiver). Developing rules and regulations, using performance-based payment methods, monitoring and controlling the performance of family doctors, clarifying the financial relations of family doctors with industries, using an evidence-based educational system, and enhancing family doctors’ knowledge and skills were cited in the literature.

    Conclusion

    Conflict of interest is a serious challenge in primary health care and family medicine program which may lead to corruption. Conflict of interest strategies should be implemented at the individual, organizational, and national levels to be effective. A system must be created to increase the cost of COI to individuals.

    Keywords: primary health care system, family medicine, conflict of interest}
نمایش عناوین بیشتر...
سامانه نویسندگان
  • دکتر علی محمد مصدق راد
    مصدق راد، علی محمد
    استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
اطلاعات نویسنده(گان) توسط ایشان ثبت و تکمیل شده‌است. برای مشاهده مشخصات و فهرست همه مطالب، صفحه رزومه ایشان را ببینید.
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال