فهرست مطالب علیرضا ساعی فر

مساجد جزو اماکن عمومی به شمار می آیند و همانند سایر اماکن مشابه رعایت موازین بهداشتی در آنها ضروری است. در صورت کم توجهی به این موضوع مهم ممکن است این اماکن به صورت کانونی در انتشار عوامل بیماری زا در آمده و سلامتی جمعیت استفاده کننده را به مخاطره اندازند. کلیه امور مساجد اعم از عمرانی، نگهداری و تعمیراتی به طور عمده از طریق مشارکت های مردمی انجام می گیرد، طرح حاضر نیز با هدف ارتقاء وضعیت بهداشتی مساجد با جلب مشارکت هیئت های امناء مساجد از طریق ارائه برنامه آموزشی و نظارتی اجرا شده است.
در این طرح 24 باب مسجد واقع در محدوده پایگاه تحقیقات جمعیتی شهر ارومیه تحت برنامه آموزشی و نظارتی قرار گرفته اند. برنامه آموزشی شامل آموزش گروهی به صورت سخنرانی، بحث گروهی، آموزش فردی و الصاق اطلاعیه های بهداشتی به دیوار فضای داخلی مساجد بوده است. برنامه نظارتی نیز شامل بازدیدهای بهداشتی و ارائه پس خوراند در دو نوبت می باشد. جمع آوری اطلاعات در دو مرحله قبل از اجرای برنامه و بعد از آن به وسیله تکمیل چک لیست ضمن بازدید از محل صورت گرفته است.
مقایسه آماری میانگین امتیازات مربوط به وضعیت رعایت بهداشت فردی و وضعیت بهداشتی ابزار و وسایل کار در مساجد مورد مطالعه در دو مرحله قبل و بعد از اجرای برنامه آموزشی و نظارتی نشان می دهد که برنامه اجرا شده موجب افزایش معنی داری در این دو زمینه بهداشتی شده است (05/0 P<). در مورد وضعیت بهداشتی ساختمان مساجد مورد مطالعه، افزایش معنی داری در میانگین امتیازات مرحله بعد از اجرای برنامه نسبت به مرحله قبل مشاهده نگردیده است (12/0 P=).
یافته های بررسی نشانگر تاثیر برنامه اجرا شده در وضعیت بهداشتی مساجد مورد مطالعه می باشد. این ارتقاء وضعیت بهداشتی از نظر آماری معنی دار است اما از نکته نظر اجرایی قابل توجه نیست. نظر به جمعیت قابل ملاحظه ای که از مساجد بهره می گیرند، هرگونه بهبود در وضعیت بهداشتی این اماکن در ارتقاء سطح سلامت جامعه حائز اهمیت است.