فاطمه اکبری گلوردی
-
فصلنامه علوم روانشناختی، پیاپی 116 (آبان 1401)، صص 1697 -1701زمینه
ادراک بیماری، بازنمایی های سازمان یافته شناختی می باشد که بیماران تالاسمی از بیماری شان و اثرات آن دارند. پژوهش ها نشان می دهد برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودمدیریتی و پریشانی بیماران موثر است اما کاربرد این درمان بر ادراک بیماری در جامعه مورد نظر شکاف تحقیقاتی می باشد.
هدفپژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر ادراک بیماری در بیماران تالاسمی انجام شد.
روشروش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه بیماران مبتلا به تالاسمی شهر بهشهر که در سال 1400 عضو انجمن تالاسمی بودند، تشکیل دادند (تقریبا 90 نفر). تعداد 40 نفر به روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند (هر گروه 20 نفر). ابتدا هر دو گروه به پرسشنامه ادراک بیماری برادبنت و همکاران (2006) پاسخ دادند (پیش آزمون). سپس گروه آزمایش به مدت 8 جلسه تحت برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی کابات زین (2009) قرار گرفتند و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیره انجام شد.
یافته هانتایج نشان داد در مرحله پس آزمون نمره مولفه های ادراک بیماری در پیامدها، طول مدت، ماهیت، نگرانی، پاسخ های عاطفی و علت بیماری، افراد گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل کاهش معنی داری یافته است (0/05 >p) و در مولفه های کنترل شخصی، کنترل درمان و شناخت بیماری افزایش یافته است که ناشی از اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر ادراک بیماری بود.
نتیجه گیری:
برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در بیماران تالاسمی سبب کاهش نگرانی و تلاش بیشتر آنان در جهت کنترل شرایط بیماری شان گردید و لذا آگاهی و استفاده از این رویکرد جهت ادراک از بیماری در افراد مبتلا به تالاسمی می تواند کمک کننده باشد.
کلید واژگان: ادراک بیماری, تالاسمی, کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهیBackgroundDisease perception is an organized cognitive representation that thalassemia patients have of their illness and its effects. Research has shown that mindfulness-based stress reduction programs are effective on self-management and reducing patient anxiety, but the application of this treatment on disease perception in the target population is a research gap.
AimsThe aim of this study was to evaluate the efficacy of mindfulness-based stress reduction program (MBSR) on disease perception in thalassemia patients.
MethodsThe research method is quasi-experimental with pre-test-post-test design with control group. The statistical population of the study consisted of all patients with thalassemia in Behshahr who were members of the Thalassemia Association in 1400 (approximately 90 people). Fourty thalassemia patients selected by purposive sampling as a research sample and randomly assigned to experimental and control groups (20 patients in each group). First, both groups answered the Bradbent et al.'s (2006) Perception of Disease Questionnaire (pre-test). The experimental group then underwent mindfulness-based stress reduction program of Kabat Zinn (2009) for 8 sessions and the control group did not receive any intervention. Data analysis was performed using multivariate analysis of covariance.
ResultsThe results showed that in the post-test stage, the score of disease perception components in the outcomes, duration, nature, concern, emotional responses and cause of the disease, the subjects in the experimental group compared to the control group decreased significantly (P<0.05). In the components Personal control, treatment control and disease cognition increased according to the mindfulness-based stress reduction program (MBSR) (P<0.05).
ConclusionMindfulness-based stress reduction program (MBSR) for thalassemia patients reduces their anxiety, and leads to their greater efforts to control their disease status.
Keywords: Disease Perception, Thalassemia, Mindfulness Based Stress Reduction Program -
مقدمه و هدف
یکی از چالش های بیماران تالاسمی کاهش کیفیت زندگی است. مطالعه پیش رو با هدف بررسی اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR) بر کیفیت زندگی و مولفه های آن در بیماران تالاسمی انجام شد.
روش کارروش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری را بیماران مبتلا به تالاسمی شهر بهشهر تشکیل دادند که عضو انجمن تالاسمی بودند (تقریبا 90 نفر). با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 40 نفر از بیماران تالاسمی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند (هر گروه 20 نفر). ابتدا هر دو گروه به پرسش نامه کیفیت زندگی منتظری و همکاران (1385) پاسخ دادند (پیش آزمون). سپس گروه آزمایش به مدت 8 جلسه تحت برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی کابات زین (2009) قرار گرفت. گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 و آمار استنباطی تحلیل کوواریانس چندمتغیره تجزیه وتحلیل شد.
یافته هایافته ها نشان داد نمره مولفههای کیفیت زندگی افراد گروه آزمایش در مرحله پس آزمون نسبت به گروه کنترل افزایش معنی داری یافته است که ناشی از برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR) بوده است (0/05 >P).
نتیجه گیریبرنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR) بر کیفیت زندگی و مولفه های آن در بیماران تالاسمی تاثیرگذار است. درنتیجه می توان از این روش درمانی برای افزایش کیفیت زندگی بیماران تالاسمی استفاده کرد.
کلید واژگان: برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR), تالاسمی, کیفیت زندگیIntroduction and purposeReduced quality of life is one of the daunting challenges posed to thalassemia patients. The present study aimed to evaluate the effectiveness of the mindfulness-based stress reduction program (MBSR) on quality of life and its components in thalassemia patients.
MethodsThis quasi-experimental study was conducted based on a pre-test-post-test control group design. The statistical population of the study consisted of patients with thalassemia in Behshahr who were members of the Thalassemia Association (approximately 90 people). A total of 40 thalassemia patients were selected by purposive sampling and randomly assigned to experimental and control groups (n=20 in each group). Firstly, both groups answered Montazeri et al.'s Quality of Life Questionnaire (2006) (pre-test). Thereafter, the experimental group underwent the MBSR program by Kabat Zayn (2009) for eight sessions, while the control group did not receive any intervention. Data were analyzed in SPSS software (version 22) using inferential statistics of multivariate analysis of covariance.
ResultsAs a result of the MBSR program, in the post-test stage, the score of quality of life components showed a significant increase in the experimental group, as compared to that in the control group (P<0.05).
ConclusionAs evidenced by the results of this study, the MBSR program was effective in the quality of life and its components in thalassemia patients. Therefore, this treatment can be used to increase the quality of life in thalassemia patients.
Keywords: Mindfulness-based stress reduction program (MBSR), Quality of life, Thalassemia
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.