محبوبه الهی
-
بررسی پوشاک یکی از روش های شناخت فرهنگ جوامع و پیش درآمد شناخت ریشه های فرهنگی، رفتارهای اجتماعی و نظام های دینی، عقیدتی و اقتصادی است. لباس از ابتدای شکل گیری تمدن، در اشکال مختلف و در تناسب با نیازهای انسان شکل و فرم گرفته است و به شاخصه های فرهنگی، زیبایی شناختی، باورها، کاربردها، کارکردها، قدرت، سیاست و جایگاه اجتماعی اشاره دارد. پژوهش حاضر با هدف تایید این فرضیه که لباس ایرانی حامل پیام و روایتگر ارتباط منطقی با مفاهیمی است که از فرهنگ ایرانی نشات گرفته اند، به این پرسش پاسخ خواهد داد که آیا ازطریق بررسی نمونه آثار مکتوب و تصویری می توان به این ارتباط دست یافت؟ اگرچه روش تحلیلی- تاریخی، جوابگوی بخشی از حقیقت موضوع است ولی به واسطه درهم تنیدگی ماهیت موضوع با اعتقادات، آیین ها و فرهنگ ایرانی باید از روش فراتاریخی نیز برای خوانش و تفسیر موضوع بهره برد. شیوه جمع آوری اطلاعات این پژوهش، اسنادی و کتابخانه ای است و به جست وجوی پیوندهای منطقی موجود در تاریخ و هنر ایران و تفسیر و تحلیل برمبنای داده های موجود در قالب آثار هنری شکل گرفته در بستر تاریخ می پردازد. نتایج و شواهد کسب شده از این پژوهش به وابستگی نوع پوشش با دین و آیین و دیگر مباحث مرتبط با فرهنگ اشاره داشته و روایتگر این موضوع است که انواع لباس در فرهنگ ایرانی، همواره متناسب با شرایط، نوع بینش و توسعه نظام فکری ایرانی طراحی شده اند و با افزایش تجربه زیستی و مدنیت، این دانش پاسخی مناسب تر، متنوع تر، کاربردی تر و دقیق تر به تناسبات انسانی داده است. ارتباط نوع خاصی از لباس با مفاهیم مرتبط با آن به صورت شناسه ای هویت ساز، ابعاد نمادین و رازهای تاریخی را رمزگشایی کرده و موید ارتباط منطقی میان صورت و سیرت لباس ایرانی است.
کلید واژگان: لباس, سیرت لباس, پیش از اسلام, آثار هنری, منابع مکتوبIntroductionNumerous documents emphasize on the importance of clothing to cover defects in body organs and to enhance beauty. In order to understand the social and cultural functions of clothes and its role in giving identity to the members of society, clothes in different societies can be analyzed as a set of linguistic signs embodied in the type, shape and cover, reflecting values hidden in the Iranian thought system. Iranian clothing reflects the identity that originates in Iranian culture. At the same time, paying attention to semantic indicators is important. Examining the link between clothing and meaning in the studied time period--the ancient period and Zoroastrianism--is one of the cases that represent the association of clothing with humans as a guide or a warning in the path of life.
Research MethodAlthough the current research relies on historical investigations, a historical study cannot fully express the nature of phenomena in the context of time and, thus, it is not very useful. Transhistorical approaches are formed from examining elements and signs, which add or integrate various elements related to different historical periods and styles to a specific context. Art works, visual sources, and written sources are studied under the analysis of historical clothes, and along that all religious, moral, cultural connections are evaluated and analyzed. As a rule, the examination of the written and visual sources represents those patterns that shape the structure of Iranian clothing in the ancient period while showing the relationship between the appearance of clothing and meanings. Finally, as a witness and example, one can refer to the followers of Zoroastrianism, who construct a trans-historical connections with their culture and daily life that led to the formation of symbols, signs, and of course certain clothes—including Sedra and Koshti--which represented their values, beliefs, and cultural principles. The method of collecting information in this research was library study. The review and analysis of written and visual sources proved the patterns that formed the structure of Iranian clothing in the ancient period as well as the relationship between the appearance of clothing and concepts and meanings.
Research FindingsThe historical heritage of Iranian clothing refers to the cultural and identity roots and represents the lifestyle, thinking, customs, and rituals that are symbolic and represent special aesthetic effects, norms, beliefs, and convictions. It shows dignity and beauty, cleanliness, thoughtfulness, flexibility, and excellence; at the same time, it narrates the beliefs that are alive in the depth of Iranian clothing. Examining the cover of ancient Iran shows strength, culture, tact, attention to ethnic and regional culture, purity and chastity, and attention to beauty with a mixture with religion, history, and identity. Iranian clothing carries many symbols that express the relationship between human being and his living environment. Clothing in Iranian culture is a display of superiority. The examples presented in this article indicate adherence to humane and sublime values of Iran. In Avesta and the related texts of ancient Iran, clothing is mentioned for various reasons. Historical texts related to ancient and later periods have described Iranians as a well-dressed, graceful nation. Iranians adhere to their cultural characteristics and beliefs through their clothing; stone carvings and dressed figures left over from the past are the narrator of this story. Thus, to know the implications of clothing in Iran, one must go through history.
ConclusionIranian clothing with all its features alone is a rich cultural carrier. Since clothing can be designed as an artistic text, its evaluation and exploration can be realized through the study of historical development, artistic viewpoints, and the use of artistic concepts. In this way, visual and written sources were illuminating the connections between clothing and people’s identities. They have introduced clothing as an identity-building phenomenon. The heritage of Iran's clothing history is indebted to the thoughts, religious and spiritual values, values as well as dignity, social status, decency, and chastity. The cultural essence of clothing includes both the material and the spiritual aspects of clothing, where the movement towards excellence, connection with nature, modesty, shame, and social status can be seen in it.
Keywords: Clothes, Textile, Style Of Clothing, Pre-Islam Iran, Identity -
سیروسلوک عملی و نظری متصوفه، یکی از مهم ترین و بهترین گنجینه های نشانه شناختی فرهنگی، طریقتی و عرفانی در فرهنگ ایرانی ا ست. در این گنجینه فرهنگی، کاربرد و تعبیه نشانه های رمزگونه در سبک پوشش، لباس و ملزومات مرتبط با آن همچون کلاه و سربند اتفاق می افتد. این مقاله چگونگی استفاده متصوفه از هر امر خلاقه ای را جهت بسط، توسعه، دوام و درخشندگی سلوک آنان در فضای اجتماعی بیان می کند و به روش ها و منش طراحی نشانه شناسی تربیتی و مدیریت نظام مند دینی در بهره وری از این عناصر در تحقق منویات عارفانه در پرورش انسانی می پردازد. این نشانه ها برخوردار از بیشترین موارد مادی و بصری از قبیل رنگ، فرم، حالت، طرح، نقش و روش استفاده در مراتب، موقعیت ها، منش ورود و انجام مراحل و مناسک در رابطه مریدی و مرادی میان اهل تصوف هستند. این مقاله در عین حال که شاخصه های مادی را می کاود، تلاش دارد درگیر تنوع گستره تشکیلاتی و فرایندهای تصوف نشود و از حیطه نشانه ها فراتر نرود. در این واکاوی عناصر مهمی همچون شکل، مدل، رنگ و حالت سرپوش ها و کلاه ها که منجر به قواعد، قوانین، مراتب و قاعده مندی می شود، به شیوه تحلیلی توصیفی مورد بررسی قرار گرفته است. مهم ترین دستاورد این مقاله، بیان ظرفیت های لباس و ملزومات مرتبط با آن در مسیر نشانه شناسی و طرح سلوک رفتاری انسان است که می تواند حامل نظامات و مراتب فکری بوده و در تغییر نوع بینش و نگاه انسان امروزی به مقوله لباس تاثیرگذار باشد.
کلید واژگان: ترک تاج, دوازده ترک, رموز پوشش, سرپوش صوفیان, کلاه تاج -
پوشاک مردم جامعه با استفاده از مجموعه علایم مادی، نظام ارتباطی فرهنگی ویژهای را در میان آنان برقرار میکند. گاهی ارزشهای نمادین موجود در جامعههای گوناگون در قالب لباس افراد، نمایان میگردد و نقش مهم و برجستهای در پاسداری از هویت اجتماعی و فرهنگی آنها و دوام بخشیدن بدان در طول زندگی تاریخی نسلها ایفا میکند. شاید در آغاز شکلگیری اجتماعهای بشری، پوشاک صرفا جنبه حفاظتی داشته و برای مصون نگهداشتن بدن در برابر عوامل طبیعی و اقلیمی به کار میرفته است؛ ولی بعدها با گسترش باورهای دینی و فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی، کارکرد اجتماعی و فرهنگی، و عقاید دینی، کارکرد اجتماعی و فرهنگی و نمادین پوشاک، برجستهتر شد و لباس، بیش از هر چیزی نشان دهنده هویت انسانی، اجتماعی و قومی انسانها گشت. اعضای هر جامعه از راه نشانههای نمادین جامههایی که بر تن دارند، میان خود، نظام ارتباطی فرهنگی ویژهای برقرار مینمایند. برای درک عملکرد اجتماعی و فرهنگی پوشاک در هویت بخشی به اعضای جامعه باید با توجیه و تبیین چگونگی ارزش پوشاک در هویت اجتماعی و فرهنگی فرد و جمع در جامعههای گوناگون آشنا باشیم. در این مقاله در صدد بررسی ارزشهای ملی و فردی پوشاک هستیم و میکوشیم مصداقهای آگاهی ایرانیان از این مقوله را در گستره تاریخ، کند و کاو نماییم؛ همچنین میزان اهمیت پوشاک در بحث هویت را تحلیل میکنیم و بدین پرسش، پاسخ میگوییم که آیا عوامل تاثیرگذار بر شکلگیری لباس، همان عناصری هستند که بهصورت مستقیم در شکلگیری هویت، موثر واقع میگردند و آنچه شکلدهنده هویت فردی، قومی و ملی جامعه میباشد در شکلگیری پوشاک نیز نقش مستقیم دارد یا خیر.
کلید واژگان: هویت, نشانه شناسی, فرهنگ دین, پوشاک, رنگ, مدClothing forms a kind of a communication network between people through the usage of signs and symbols. Sometimes the symbolic values of the societies find their way into clothing and apparel. These values play a big role in maintaining the cultural elements of people. The basic role of clothing might have been for protection reasons only but later on, according to the development of social and cultural activities, it found a new symbolic role. The dress mostly is a representative of social identity of its wearer. To understand the sociological role of clothing, in making part of the identity of the people, one must understand its values. Also should be aware of the fact that, same as language differences, clothing also is a way to identify various cultures from each other; therefore it is as vital for a culture, as the linguistic aspects. Local customs of each area can play the same role, therefore as changing people's language has vast impacts on vanishing their identity, changing the clothing can have same impact on identity aspects. In this Paper, we will investigate the national, regional and personal values of clothing; and will also provide examples of Iranian people's awareness about this issue in the history. Studying the impacts of clothing on identity is another important issue that we will try to address and also we will try to find the answer to the question that are the effective parameters on identity, the same parameters that have direct impact on clothing or not.
Keywords: Identity, Clothing, Semiotics, Culture, Religion, Color, Fashion -
نشریه گلجام، پیاپی 10 (تابستان 1387)، صص 101 -136هر چیز در نظام آفرینش نمادی است که دلالت بر حقیقت وجود چیز دیگری دارد که باید آن را جست و برای دریافت آن از دایره موجودیت آن خارج و یا در عمق آن وارد شد. مظهر نماد را می توان از طبیعت یا منتزع از آن دانست. در طراحی فرش اشکال خالص و انتزاعی با چنان مهارتی به کار گرفته می شوند که احساسی عمیق و ارزنده را با قدرتی کامل بیان می نمایند. ماهی از جمله نمادهایی است که در این حوزه تحقیقی به آن می پردازیم و در مناطق مختلف ایران با اشکال و نقش های متفاوتی قابل رویت است که مسلما این اشکال و نقش ها را تحت تاثیر شرایط جغرافیایی، هنری و فرهنگی به خود گرفته است.کلید واژگان: ماهی در هم, دوستکامی, حاشیه سماوری, هراتیEach entity in the universe is a symbol, containing a meaning which must be sought in its own circle of existence or maybe even out of it. The source of every symbol is either nature or a derivative of it, in one way or another. In carpet designing process, a deep and rich sensation is expressed using pure and abstract objects and shapes. Fish too, is a symbol of this kind which will be considered in this paper. This symbol can be observed in various parts of Iran embodied in different shapes and forms which means it has definitely been affected by geographical, artistic and cultural parameters of every specific area.Keywords: Mahi, dar, ham (Interwoven Fish), Doostkami, Hashiyeh Samavari (Samovar Margin), Harati
-
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.