محمد ابوالقاسمی
-
کمبود منابع غذایی دام ها بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک به عنوان یکی از مهمترین محدودیت ها در افزایش تولیدات دامی محسوب می شود. معرفی گونه هایی که علاوه بر مقاوم بودن در برابر خشکی و شوری، خوشخوراک بوده و بتواند علوفه قابل توجهی تولید کند ضروری بنظر می رسد. لذا در این تحقیق به مطالعه خصوصیات رویشی گونه شور جنوبی (Salsola imbricata) همانند تولید علوفه، میزان پوشش تاجی و بذر آن در شرایط مزرعه (با یک جمعیت طبس در مرکز خدمات جهاد خرانق با شوری خاک 22 دسی زیمنس بر متر) و در شرایط کشت در مناطق بیابانی و شور (با دو جمعیت طبس و بوشهر مرتع شتری ساغند با شوری خاک 50 دسی زیمنس بر متر) پرداخته شده است. نتایج نشان داد پایه های سه ساله گونه شور جنوبی جمعیت طبس در شرایط مزرعه (مرکز جهاد خرانق) دارای تولید علوفه خشک 1651 گرم بر بوته با متوسط پوشش تاجی 16986 سانتیمتر مربع و در منطقه ساغند پایه های سه ساله گونه شور جنوبی جمعیت طبس دارای تولید علوفه خشک 1389 گرم بر بوته با متوسط پوشش تاجی 13070 سانتیمتر مربع می باشد. البته جمعیت بوشهر دارای وضعیت مناسبتری بود بطوری که متوسط پوشش تاجی آن 17786 سانتیمتر مربع و متوسط تولید 1890 گرم بر بوته برآورد گردید. بطور کلی با توجه به تولید بالای هر بوته از گونه شور جنوبی و با توجه به کیفیت مطلوب علوفه (پروتئین بالای 22 درصد و قابلیت هضم پذیری و انرژی مطلوب) این گونه می تواند بعنوان گونه پرتولید و خوشخوراک برای احیای مناطق خشک، شور و بیابانی معرفی شود.کلید واژگان: شور جنوبی, کیفیت علوفه, تولید علوفه, مرتع
-
مراتع از گونه های مختلف گیاهی با خصوصیات رویشی متفاوت تشکیل شده که ارزش چرایی معینی دارند. ازاین رو دام چراکننده نیز برحسب آن از خود رفتار چرایی خاصی بروز می دهد. بدون شناخت این رفتارها، برنامه ریزی و مدیریت مرتع و دام مقدور نمی باشد. این پژوهش طی سال های 1394 تا 1396 در مراتع حاشیه کویر طبس بر روی گله های شتر انجام شد. پارامترهایی مانند مدت زمان چرا، مدت زمان استراحت، زمان حرکت دام، طول مسافت طی شده و سرعت حرکت دام با استفاده از دستگاه GPS بررسی گردید. نتایج نشان داد که در فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان مدت زمان چرا، زمان حرکت دام، طول مسافت طی شده و سرعت حرکت دام در سطح 1 درصد و پارامتر مدت زمان استراحت در سطح 5 درصد دارای اختلاف معنی دار بودند. بیشترین مدت زمان چرا (342 دقیقه)، مدت زمان استراحت (119 دقیقه) و طول مسافت طی شده (66/21 کیلومتر) توسط شتر در مراتع مورد مطالعه در فصل تابستان و کمترین آنها در فصل زمستان بود. بیشترین سرعت حرکت (12/2 کیلومتر بر ساعت) و زمان حرکت (359 دقیقه) در فصل بهار و کمترین آنها در فصل زمستان بود. بنابراین اطلاع از پارامترهای مذکور مدیریت مرتع را در تعیین زمان مناسب برای حرکت شتر در مرتع یاری کرده و سبب افزایش عملکرد دام خواهد شد.
کلید واژگان: زمان چرا, دام, مدیریت مرتع, ارزش چرایی, زمان استراحتRangelands are composed of different plant species with different vegetative characteristics that have a certain grazing value. Hence, the grazing livestock also shows a special grazing behavior according to it. Without knowing these behaviors, planning and managing rangelands and livestock is not possible. This research was carried out on camel herds in the rangelands of the Tabas desert from 2015 to 2017. Parameters such as grazing time, rest time, livestock movement time, distance traveled, and livestock movement speed were examined by GPS. The results showed that in spring, summer, fall, and winter, grazing time, livestock movement time, distance traveled, livestock movement speed at (p < /em><0.01), and rest time at (p < /em><0.05) were significantly different. The highest grazing time (342 minutes), rest time (119 minutes), and distance traveled (21.66 km) by camels in the studied rangelands were in summer and the lowest in winter. The highest speed (2.12 km/h) and travel time (359 minutes) were in spring and the lowest in winter. Therefore, knowing the mentioned parameters will help the rangeland management in determining the appropriate time for the camel to move in the rangeland and will increase the livestock performance.
Keywords: Grazing time, Livestock, Range management, grazing value, rest time -
به منظور درک مکانیسم تنوع زیستی الگوهای اکولوژیکی در اکوسیستم ها و پایه ای برای حفاظت و مدیریت تنوع زیستی، تولید و غنای گونه ای طی یک سال در مراتع تنگ چنار استان یزد اندازه گیری شد و منحنی پاسخ خصوصیت غنای گونه های گیاهی در امتداد شیب تغییرات تولید بررسی شد. از آنالیز رگرسیون خطی و غیرخطی جهت بررسی رابطه بین غنای گونه ای به عنوان متغیر وابسته و تولید به عنوان متغیر مستقل استفاده شد. میزان متوسط غنای گونه ای در هر پلات برابر 4/2 گونه محاسبه شد. 57 درصد تراکم نسبی تولید به بوته ای ها، 5/21 درصد پهن برگان علفی و 5/21 درصد به علف گندمیان اختصاص یافت. بیشترین درصد حضور در پلات ها به گونه های Artemisia sieberi و Stipa hohenackeriana اختصاص یافت. کل تولید در تنگ چنار حدود 278 گرم بر متر مربع ثبت شد که با توجه به مقادیر تولید در نظریه گرایم، انتظار می رفت که این سایت در سمت چپ منحنی هامپ بک قرار گیرد و رابطه خطی افزایشی بین تولید و غنا در این سایت مشاهده شود اما نتایج نشان داد که رابطه رگرسیونی بین غنا و تولید برای تمام فرم های رویشی معنادار نبوده و نمی توان ادعا کرد که تولید متغیر خوبی جهت پیش بینی متغیر غنا در سایت تنگ چنار است و شاید فاکتورهای دیگری نظیر عناصر غذایی خاک و فاکتورهای اقلیمی نظیر دما و بارندگی بر غنای گونه ای تاثیر بیشتری از عامل تولید خواهد گذاشت. با توجه به این نتایج می توان بیان کرد که فرضیه کوهانی شکل گرایم در مقیاسی فراتر از محلی بایستی آزمون شود.کلید واژگان: تنوع زیستی, گرایم, مدل کوهانی, مرتع, تنگ چنارIn order to understand the biodiversity mechanism of ecological patterns in ecosystems and the basis for conservation and management of biodiversity, the production and species richness was measured during a year in the Tang-e-Chenar rangelands of Yazd province and the response curve of the richness of plant species along the slope of production changes was examined. Analyses of linear and nonlinear regression were used to determine the relationship between richness as dependent variables and productivity as independent variables. Fourteen species were identified in sampling in 30 plots. The average richness was calculated to 2.4 species. According to the results of the relative density in the plot 57% of the shrubs, forbs 21.5% and grasses 21.5 %, respectively. Total production was recorded about 278 g/m2 in Tangechenar that according to production values in theory hump-backed expected that this site is on the left side of the curve hump-backed. In other words, a relationship of increasing linear between production and richness should be seen in site. Relationship between production and richness in each life form was not found all of vegetation forms and have any significant correlation. It cannot be claimed that production is a good variable for predicting the richness in TangeChenar and other factors such as soil nutrients and climatic factors such as temperature and rainfall on the richness will have a greater effect on the factor of production. Based on results it can be concluded that the hump-backed hypothesis should be tested on a scale beyond the local.Keywords: biodiversity, Grime, hump-backed, rangeland, Tangechenar site
-
سطح قابل توجهی از مراتع کشور در اثر عوامل مختلف ازجمله بهره برداری های بی رویه، تغییرات اقلیمی و دیگر عوامل تخریب یافته و بخش مهمی از گیاهان مرتعی در معرض خطر قرار گرفته و فراوانی برخی از گونه های گیاهی مهم آنها به شدت کاهش یافته است. برای ایجاد پایداری در این گونه مراتع، اصلاح و احیاء آنها از طریق انتخاب گونه های مناسب و یافتن بهترین شیوه های کشت و استقرار از اولویت ویژه ای برخوردار است. به همین منظور بذرهای مهمترین جمعیت های بوته ای و علوفه ای چند ساله، همراه با جمعیت های موجود آنها از مراتع مناطق مختلف استان های یزد و خراسان جنوبی در تاریخ های مناسب جمع آوری گردید. به منظور بررسی و مطالعه جمعیت گونه های گیاهیHalothamnus subaphyllus ،Salsola imbricate وSalsola yazdiana, در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط مزرعه اجرا و صفات عملکرد تولید علوفه، درصد پوشش تاجی، ارتفاع و عملکرد بذر تولیدی یادداشت برداری شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SAS و مقایسه میانگین ها با آزمون دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که جمعیت های خرانق (تولید 1094 گرم در بوته و پوشش تاجی 10548 سانتی متر مربع) و طبس (تولید 1734 گرم در بوته و پوشش تاجی 17221 سانتی متر مربع) گونه Halothamnus subaphyllus و جمعیت طبس گونه Salsola imbricata (تولید 2278 گرم در بوته و پوشش تاجی 22221 سانتی متر مربع) و جمعیت بهاباد گونه Salsola yazdiana (تولید 530 گرم در بوته و پوشش تاجی 4624 سانتی متر مربع) از نظر صفات مورد ارزیابی در مقایسه با سایر جمعیت ها برتر بودند و می توانند در برنامه های اصلاح و احیا مراتع شور مورد توجه قرارگیرند.کلید واژگان: علوفه, Halothamnus subaphyllus, Salsola imbricata, Salsola yazdiana, هالوفیتA significant area of the country's rangelands has been destroyed by various factors such as uncontrolled exploitation, climate change, and other factors. An important part of the rangeland plants has been endangered, and the abundance of some important plant species has been severely reduced. To create stability in such rangelands, their improvement and rehabilitation by selecting suitable species and finding the best cultivation and establishment methods have a special priority. For this purpose, the seeds of the most important populations of perennial plants and forages, along with their existing populations, were collected from the rangelands of different regions of Yazd and South Khorasan provinces on appropriate dates. The study was conductedin the form of a randomized complete block design with three replications in the field conditions, and the characteristics of forage production yield, canopy cover percentage, height, and seed yield were recorded. Data were analyzed using SAS software, and the means were compared with the Duncan test. The results showed that the populations of Kharanagh, (production 1094 g per plant and canopy cover 10548 cm2) Tabas (production 1734 g per plant and canopy cover 17221 cm2) Halothamnus subaphyllus and Tabas population of Salsola imbricata (production 2278 g per plant and canopy cover 22221 cm2) and Bahabad population of Salsola yazdiana (production 530 g per plant and canopy cover 4646 cm2) were superior in terms of the evaluated traits compared to other populations that could be taken into account for the improvement of saline rangelands.Keywords: forage, Halothamnus subaphyllus, Salsola imbricata, Salsola yazdiana, Halophyte
-
آغازگر الکتریکی یک جزء مهم زنجیره انفجار است که با تبدیل جریان الکتریکی به گرما توسط سیم پل، انرژی لازم برای شروع یک واکنش شیمیایی را فراهم می کند. این آغازگر به علت وزن پایین و قابلیت اطمینان بالا، در حوزه صنایع هوافضا کاربرد گسترده ای در موتورهای سوخت جامد، سیستم های جدایش و... دارد. در این تحقیق، یک مدل ریاضی برای بررسی عوامل موثر بر عملکرد آغازگر الکتریکی معرفی شده است. مقایسه نتایج شبیه سازی عددی با روش تفاضل محدود و داده های تجربی نشان داد که این مدل توانایی پیش بینی زمان آغازش و تعیین پروفایل دمای ناپایا در راستای محوری و شعاعی را دارد. مدل مذکور نشان داد که کاهش ضریب انتقال حرارت تماسی بین سیم پل و ماده آغازگر نسبت به افزایش آن تاثیر بیشتری بر نرخ انتقال حرارت دارد. هم چنین مشخص شد که با افزایش شدت جریان، تغییرات دما در راستای محوری کاهش و در راستای شعاعی افزایش می یابد
کلید واژگان: آغازگر الکتریکی, انتقال حرارت, شبیه سازی عددی, شدت جریان, دما, سیم پلThe electric initiator is an important component of the explosive train which provides requiered energy to initiate a chemical reaction by converting the electric current to the heat via a bridgewire. This initiator is widely used in the field of aerospace industry in the solid rocket propellant motors, separation systems and etc due to its low weight and high reliability. In this research, a mathematical model has been introduced to investigate the effective parameters on the electric initiator performance. Comparison of numerical simulation results by finite difference method and experimental data showed that this model has the ability of the prediction of the ignition time and determine the transient temperature profile in axial and radial direction. The model showed that the reduction of the contact heat transfer coefficient between the bridgewire and the primer compared to its increase has a greater effect on the heat transfer rate. It was also found that with increasing the current, the temperature changes decreased along the axial direction and increased in radial direction.
Keywords: Electric Initiator, Heat Transfer, Numerical Simulation, Current, Temperature, Bridge Wire -
این پژوهش در فلات مرکزی ایران با هدف بررسی درآمد و هزینه و میزان سودآوری سامان های عرفی که شترداری در آنها مرسوم است طی سالهای 1394 الی 1396 انجام شد. برای این منظور با انتخاب 28 سامان عرفی با تعداد متوسط 126 نفر شتر در هر سامان میزان درآمد و هزینه برای هر نفر شتر طی مقطع زمانی منظم در هر سال (فصل بهار) با ابزار پرسشنامه توسط بهره برداران تکمیل و محاسبه شد. نوع تحقیق کاربردی، جامعه آماری شامل 28 گله دار شتر و نمونه گیری بصورت تصادفی انجام شد. متغیرها شامل عوامل درآمد و هزینه شترداری بود. با استفاده از تحلیل اقتصاد مهندسی میزان ارزش حال درآمدها (PVincome) و ارزش حال هزینه ها (PV cost) برای سال های مورد مطالعه محاسبه و سپس ارزش حال خالص (NPV) و نسبت منفعت به هزینه (BCR) نیز با نرم افزار اکسل محاسبه گردید. نتایج نشان داد که در تمام سامان های عرفی میزان ارزش حال خالص مثبت و نسبت منفعت به هزینه بزرگتر از یک بود (BCR≥1). بیشترین درآمد ناخالص در هریک از سامان های عرفی مربوط به فروش شتر زنده (شتر نر، شتر 6 ماهه، شتر حذفی) و بیشترین هزینه مربوط به دستمزد ساربان و خرید علوفه دستی بود. مع الوصف با محاسبه درآمدهای ناخالص از هزینه ها میزان سودآوری مشخص شد، لذا پیشنهاد می شود که با توجه به سودآوری مناسب این حرفه دستگاه های ذیربط برنامه ای جهت گسترش پرورش این صنعت همراه با صنعت توریسم داشته و با توجه به این که علوفه رویشگاه های مذکور، قادر به تامین نیاز تغذیه ای شترهای موجود در سامان های عرفی نمی باشند و ادامه این وضعیت، پوشش گیاهی را به مخاطره خواهد انداخت، از این رو، باید با احتیاط عمل شود.
کلید واژگان: پرسشنامه, درآمد ناخالص, مرتع, ارزش حال خالص, شترداریThis study was conducted in the central plateau of Iran to examine the income, cost, and profitability of conventional systems, in which camel is common during the years 2015 to 2017. For this purpose, by selecting 28 conventional systems with an average of 126 camels, the amount of income and cost per camel during the regular period of each year (spring) was completed and calculated by the operators with a questionnaire. The type of research is practical, and the statistical population included 28 camel herders. Random sampling was performed. Variables included income factors and camel costs. Using the analysis of engineering economics, the current value of income (PV income) and the present value of costs (PV cost) were calculated for the studied years, and then the net present value (NPV) and the benefit-to-cost ratio (BCR) was calculated with Excel software. The results showed that in all conventional systems, the net present value was positive, and the benefit-to-cost ratio was greater than one (BCR≥1). The highest gross income in each of the conventional systems was related to the sale of live camels (male camels, 6-month-old camels, elimination camels) and the highest cost was related to camel driver’s wages and the purchase of manual forage. However, by calculating gross income from expenses, the amount of profitability was determined, so it is suggested that due to the appropriate profitability of this profession, the relevant agencies have a plan to expand the cultivation of this industry along with the tourism industry and considering that forage of these habitats will not be able to supply the nutritional needs of camels in traditional areas, and the continuation of this situation will endanger the vegetation; therefore, it should be done with caution.
Keywords: questionnaire, Gross income, rangeland, net present value, camel-breeding systems -
منطقه حفاظت شده کالمند بهادران با مساحتی حدود 255 هزار هکتار در فاصله 30 کیلومتری شهرستان یزد و در جنوب شرقی شهرستان مهریز با مختصات جغرافیایی ¢00 و °31 تا ¢40 و °31 عرض شمالی و ¢15 و °54 تا ¢20 و °55 طول شرقی قرار دارد. پوشش گیاهی منطقه به روش فیزیونومیک - فلوریستیک مورد بررسی قرار گرفت. برخی از خصوصیات خاک بر اساس روش های معمول مورد سنجش قرار گرفتند و داده های حاصل به روش PCA آنالیز شد. نتایج نشان داد که ارتباط ویژه ای بین جوامع گیاهی مختلف و خصوصیات خاک وجود دارد. مهمترین عوامل در تفکیک این جوامع گیاهی هدایت الکتریکی، اسیدیته، بافت، کربن آلی و نسبت جذب سدیم می باشد. به طور کلی هر جامعه گیاهی با توجه به شرایط زیستگاه، نیاز های اکولوژیک و دامنه بردباری متفاوتی با عوامل محیطی و مشخصات خاک دارد.
کلید واژگان: جوامع گیاهی, عوامل محیطی, تجزیه مولفه های اصلی, منطقه حفاظت شده کالمند بهادران, یزدThe Bahadoran Kalmand protected area with an area of 255000 hectares is located at about 30 km Yazd township and in the southeastern township of Mehriz with geographical coordinates of 31° 00′ to 31° 40′ North latitude and 54° 15′ to 55° 20′ East longitude. The vegetation cover was studied using the physiognomic-floristic method. Some soil characteristics were evaluated based on conventional methods and data were analyzed by Principal Component Analysis (PCA) method. The results showed that there was a special relationship between different plant communities and soil characteristics. The most important factors in separating these plant communities were electrical conductivity, acidity, texture, organic carbon, and sodium adsorption ratio. In general, in regard to habitat conditions, each plant community has different ecological needs and tolerance range with environmental factors and soil characteristics.
Keywords: plant associations, environmental factors, Principal component analysis, Bahadoran Kalmand protected area, Yazd -
جنس Salsola (علف شور) بزرگترین جنس در زیرخانواده Salsoloideae با 130 گونه به طور گسترده در مناطق خشک و نیمه خشک جهان پراکنش دارد. برتری این جنس بر سایر جنس ها در این است که جزو گیاهان علوفه ای بوده و علاوه بر حفاظت خاک، قدرت تولید بذر آن بالا و میزان تولید علوفه بالایی دارد. تحمل به شرایط آب و هوایی گرم و خشک بیانگر اهمیت آن برای احیای مراتع در مناطق نیمه خشک و خشک است. از جمله در ایران گونه های S. rigida, S. laricina, S. imbricata, S. richteri از منابع تامین علوفه دام در مناطق خشک و نیمه خشک کشور هستند. تولید علوفه نسبتا زیاد گونه های این جنس (150 تا 700 کیلوگرم در هکتار) و خوشخوراکی تعداد قابل توجهی از گونه های جنس یاد شده همراه با ارزش غذایی مناسب (پروتئین بیش از 10 درصد)، این گونه ها را در زمره گونه های با اهمیت برای مراتع استپی و بیابانی قرار می دهد. علاوه بر این برخی از گونه های این جنس از جملهS. imbricata, S. richteri ارزش دارویی دارند. احیای مراتع با استفاده از گونه های مختلف جنس علف شور از طریق بذر و کشت نهال گلدانی امکان پذیر است. برای تکثیر بهتر، بذر هر سال برای همان سال استفاده شود. در نوشتار پیش رو گونه های مهم علف شور، همراه با کاربردهای آن برای توسعه و ترویج این گیاهان ارزشمند برای اهداف مختلف ارایه شده است.
کلید واژگان: اکوسیستم های, مرتعی, علوفه, شورروی, SalsolaIran Nature, Volume:5 Issue: 3, 2020, PP 77 -84The genus Salsola is the largest species of the Salsoloideae with a population of 130 species, widely distributed in arid and semi-arid regions of the world. The superiority of this genus over other genera is high seed production and high forage yield. Tolerance to severe climatic conditions such as high temperatures and prolonged droughts indicates the importance of this species in semiarid and arid environments. Species such as S. rigida, S. laricina, S. imbricata, S. richteri are used as livestock forage in arid and semi-arid regions. The relatively high forage production of species of this genus (150 to 700 kg/ha) with good nutritional value (protein content more than 10%) makes these species important for steppe and desert rangelands. In addition, some species of this genus, including S. imbricata and S. richteri have medicinal value. Rangelands rehabilitation using Salsola species is possible through seeds and potted seedlings. For better propagation, seeds should be used every year for the same year. Here, the important species of Salsola along with its applications for the development and extension of these valuable plants for various purposes are presented.
Keywords: Salsola, rangeland ecosystems, forage, Halophyte -
ذخیره نزولات آسمانی همراه با کشت گونه های گیاهی در احیا و اصلاح مراتع بخصوص مراتع مناطق خشک مورد توجه است. در این تحقیق تاثیر تیمارهای کنتور فارو، پیتینگ و هلالی آبگیر در استقرار گونه کمای طبسی (Ferulatabasensis) در منطقه کالمند بهادران استان یزد که یکی از رویشگاه های این گونه می باشد، مورد بررسی قرار گرفت. کشت بذر در دو زمان اوایل پاییز به عنوان کشت پاییزه و اواخر زمستان به عنوان کشت بهاره انجام گرفت. تحقیق بر اساس طرح آماری اسپلیت پلات با تیمار اصلی 2 تاریخ کشت و تیمار فرعی 3 روش کاشت در سه تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی پایه ریزی گردید. بذور در دو سال 1392 و 1393 کشت گردید. نتایج نشان داد که میزان سبز شدن بذور در کشت پاییزه بطور معنی داری بیشتر از کشت بهاره بود. از بین روش های کاشت تاثیر روش هلالی آبگیر اندکی بیش از دو روش دیگر بوده است. بطور کلی هر سه روش کاشت سبب سبز شدن بیش از 50 درصدی بذور شدند. اگرچه تعدادی از این نهال ها در سال بعد از کاشت به دلایل مختلف از بین رفتند، لیکن حضور حدود 30 درصدی نهال ها در سال دوم و سوم کاشت نشان از موفقیت نسبی روش های ذخیره نزولات در استقرار گیاهان کشت شده، داشته است.
کلید واژگان: فارو, پیتینگ, هلالی, مراتع استپی, روش کشت, تاریخ کشتRainfall storage with plant species planting is used for rehabilitation and improvement of rangelands, especially in arid areas. In this study the effect of rainfall storage treatments furrow, pitting and crescent pond on the establishment of Ferula tabasensis in Kalmand Bahadoran area of Yazd province was evaluated. This area is one of the habitats of the species studied. Seeds were planted at two season, early fall as autumn sowing and late winter as spring sowing. The research was a split plot design, based on randomized complete blocks with three replications. The main plot was planting time (spring and autumn) and sub plot was planting method (farrow, pitting and crescent pond). The seeds were planted in 2013 and 2014. The results showed that seed emergence rate in autumn were significantly higher than spring planting. Among the planting methods, the impact of the crescent pond method was slightly more than the other two methods. In general, planting methods caused more than 50% seed emergence. Although some of these seedlings were destroyed for various reasons, however, the establishment of about 30% of seedlings shows that the methods of rainwater harvesting in the establishment of cultivated plants have had a positive effect.
Keywords: Furrow, Pitting, Crescent pond, Steppe rangelands, Planting Method, Planting date -
Astragalus kahiricusاز گونه های علوفه ای مرغوب است که انتشار گسترده ای در شمال، شمال شرق ، مرکز و جنوب شرقی و بخش مرکزی کشور دارد. از این گیاه خوش خوراک به شدت در تمامی مراحل فنولوژیک برای چرای دام استفاده می شود. در مطالعه حاضر، تاثیر روش های مختلف جمع آوری آب باران شامل کنتور فارو، پیتینگ و هلالی آبگیر و فصل کاشت بر استقرار گونه A.kahiricus در منطقه کالمند بهادران بررسی شد. بذور با توجه به مطالعات قوه نامیه در آزمایشگاه خراش داده شدند. بذور خراش داده شده در قالب طرح آماری اسپلیت پلات با تیمار اصلی تاریخ کشت در پاییز و اواخر زمستان 1392 و تیمارهای فرعی روش کاشت پیتینگ، فارو، هلالی آبگیر در سه بلوک مقایسه شد. در بهار تعداد پایه های مستقرشده در هر کرت شمارش و تجزیه و تحلیل شد. براساس نتایج، کشت پاییزه موفقتر از کشت بهاره بوده است. اگرچه در تیمار هلالی آبگیر 18 درصد بذرها سبز شدند و نسبت به سایر تیمارها نتایج بهتری در سبزشدن بذور به دست آمد، به دلیل خشکسالی فقط حدود 4 درصد بذور سبزشده مستقر شدند. به طور کلی، استقرار کم بذور بیان کننده آن است که ذخیره نزولات همراه با کاشت مستقیم بذور در مراتع استان یزد با بارندگی متوسط کمتر از 100 میلی متر با ریسک زیادی روبه روست، به طوری که در سالهای خشکسالی با بارندگی کمتر از میزان متوسط، احتمال سبزنشدن بذور یا خشک شدن نهال های کوچک مستقرشده وجود دارد. در این مناطق بهتر است روشهای کشت نهالهای گلدانی همراه با ذخیره نزولات بررسی شود.کلید واژگان: اصلاح مرتع, ذخیره نزولات, مراتع خشکAstragalus kahiricus is a high quality forage species that has a wide spread in the northeast, north, center, southeast and central part of the Iran. This palatable plant is heavily grazed in all phonological stages by livestock. In this study the effect of rainwater harvesting methods including furrow, pitting and crescent pond and planting season on establishment of A. kahiricus in Kalmand bahadoran were evaluated. The seeds were scratched in vitro according to germination studies. The scratched seeds were compared as split plot design with main treatment of cultivation date in autumn and late winter 2013 and sub treatment of pitting, furrow, crescent pond in three blocks. In the spring, the number of established plant in each plot was counted and analyzed. Based on the results autumn planting been more successful than spring planting. Although 18% of the seedlings were generated in the crescent pond and there were better results than the other treatments, but only 4% of the seeds were established due to drought. Generally low seed establishment suggests that rainfall collecting with seeding in regions with average rainfall less than 100 mm encounters with a high risk. In these areas should be evaluated methods of potted seedlings combined with rainwater harvesting.Keywords: rainwater harvesting, Arid rangelands, Range improvement
-
پوشش گیاهی مهم ترین عامل تاثیرگذار بر پایداری و تعادل اکوسیستم ها است. بنابراین شناخت عواملی که باعث استقرار و پراکنش پوشش گیاهی می شود، ضروری است. این مطالعه به منظور تعیین ارتباط جوامع گیاهی با عوامل خاکی در منطقه حفاظت شده کالمند بهادران انجام شد. خصوصیت های خاک جوامع گیاهی نظیر بافت خاک، هدایت الکتریکی، اسیدیته، نسبت جذب سدیم، کربن آلی، آنیون ها و کاتیون ها مشخص و داده ها به روش PCA آنالیز گردید. نتایج نشان داد که علاوه بر عوامل اقلیمی، مهم ترین خصوصیت های خاک در پراکنش جوامع گیاهی؛ هدایت الکتریکی، اسیدیته، بافت و نسبت جذب سدیم می باشد. به طور کلی هر جامعه گیاهی با توجه به شرایط زیستگاه، نیاز های اکولوژیک و دامنه؛ بردباری متفاوتی با عوامل محیطی و مشخصات خاک دارند.کلید واژگان: جوامع گیاهی, عوامل محیطی, تجزیه مؤلفه های اصلی, منطقه حفاظت شده کالمند بهادران, یزدVegetation cover is one of the most importantfactors for ecosystem sustainability. Thus, recognizing factors that result in establishment and distribution of vegetation is crucial. This study was carried out to determine the relationship between plant associations and some soil properties in Bahadoran Kalmand protected region. Soil features of plant associations including texture, EC, PH, SAR, Cations, Anions, and OCs were measured and data was analyzed using Principal Component Analysis. The results indicated that, in addition to climatic factors, the plant associations distribution pattern was mainly affected by soil characteristics including EC, PH, texture, and SAR. Generally speaking, depending on habitat conditions,ecological needs, and tolerance, each plant association shows different resistance toward environmental factors and soil properties.Keywords: Plant associations, Environmental factors, Principal Component Analysis, Bahadoran Kalmand protected region, Yazd
-
در پژوهش حاضر، ترکیب فلوریستیکی منطقه حفاظت شده کالمند در فاصله 10 کیلومتری شهرستان مهریز، استان یزد مطالعه شد. به این منظور، در فصل های بهار، تابستان و پاییز سال 1395 از منطقه نمونه برداری و پس از آماده سازی و شناسایی نمونه ها، تعداد 168 گونه گیاهی (3 گونه بازدانه، 140 گونه نهان دانه دو لپه ای و 25 گونه نهان دانه تک لپه ای) از 30 تیره و 103 جنس شناسایی شدند. بزرگ ترین تیره ها ازنظر غنای گونه ای به ترتیب Asteraceae (24 گونه)، Fabaceae (23گونه)، Poaceae (21 گونه)، Amaranthaceae (12 گونه) و Lamiaceae (10 گونه) بودند. همی کریپتوفیت با 6/31 درصد، تروفیت ها با 9/30 درصد و کامفیت ها با 8/23 درصد شکل های زیستی غالب منطقه بودند. ازنظر پراکنش جغرافیایی بیشترین سهم به عناصر ایرانی-تورانی (78 درصد) متعلق بود و سایر گونه ها به دو، سه یا چند ناحیه جغرافیایی تعلق داشتند. از میان گونه های شناسایی شده، 31 گونه گیاهی (5/18 درصد) انحصاری ایران بودند که بر اساس معیار IUCN در دو دسته گونه های در معرض انقراض و با خطر کمتر قرار گرفتند.کلید واژگان: پراکنش جغرافیایی, شکل زیستی, گونه های انحصاری, یزدThe current investigation concerns the flora of Bahadoran Kalmand protected region, 10 km southeastern of Mehriz, Yazd province. To this end, in the spring, summer and autumn of 2015, sampling was done from the area. A total of 168 plant species belonging to 30 families and 103 genera were identified. From the total identified species are 3 gymnosperms, 140 dicotyledones and 25 monocotyledones. The largest families in terms of species richness were Asteraceae (24 species), Fabaceae (23 species), Poaceae (21 species), Amaranthaceae (12 species) and Lamiaceae (10 species), respectively. Hemicryptophytes (31.6%), therophytes (30.9%) and champhytes (23.8%) constitute the dominant life forms of the study area. From a chorological point of view, Irano-Turanian elements were dominant chorotypes (78%) and the other species were belonged to two, three or more phytogeographical regions. The area comprises 31 (18.5%) Iranian endemic species which according to IUCN conservation categories were classified as Endangered (EN) and lower risk (LR) in Iranian red data list.Keywords: Chorology, Life Form, Endemic Species, Yazd
-
Astragalus squarrosusدرختچه ای بدون خار و خوش خوراک بوده که در ماسه زارهای نواحی خشک تا فراخشک بیابان های مرکزی، جنوب شرقی تا شمال شرقی کشور پراکنش دارد. در تحقیق حاضر تاثیر تیمارهای ذخیره نزولات آسمانی شامل کنتور فارو، پیتینگ و هلالی آبگیر و فصل کاشت بر استقرار اولیه گونه A. squarrosus در منطقه کالمند بهادران بررسی شد. این منطقه از لحاظ نوع خاک، وضعیت بارندگی و دما مشابه رویشگاه اصلی این گونه است. بر پایه بررسی های قوه نامیه، بذرها در آزمایشگاه خراش داده شدند. بذرهای خراش داده شده در قالب طرح آماری اسپلیت پلات با تیمار اصلی تاریخ کشت در پاییز 92 و 93 و اواخر زمستان 92 و 93 و تیمارهای فرعی روش کاشت پیتینگ، فارو، هلالی آبگیر در سه بلوک مورد مقایسه قرار گرفت. در بهار تعداد پایه های مستقرشده در هر کرت شمارش و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج کشت پاییزه موفق تر از کشت بهاره بوده است. همچنین تیمار فارو با 5/11% استقرار بذرها نسبت به سایر تیمارها نتایج بهتری در استقرار بذرها داشته است. همچنین نتایج اثر متقابل فصل و تیمار ذخیره نزولات نشان داد در تیمار فارو در کشت پاییز 1392 حدود 27% بذرها مستقر گردیدند این درحالی ست که بذرهای کشت زمستان 93 در هیچ کدام از تیمارها سبز نشدند. به طورکلی استقرار کم بذرها گویای آن است که ذخیره نزولات توام با بذرکاری در مراتع استان یزد با بارندگی میانگین کم تر از 100 میلی متر با خطر زیادی روبروست به طوریکه در سال های خشکسالی با بارندگی کمتر از مقدار میانگین، احتمال سبزنشدن بذرها یا خشک شدن بذرهای کوچک مستقرشده وجود دارد. در این مناطق بهتر است روش های کشت نهال های گلدانی همراه با ذخیرهنزولات بررسی شود.کلید واژگان: فارو, پیتینگ, هلالی, مراتع استپی, اصلاح مرتعAstragalus squarrosus is a species of shrub without spine and palatable. This plant distributes in sandy dunes of arid and hyper arid regions in central, south-eastern and north-eastern desert of Iran. In this study the effect of rain harvesting treatments including furrow, pitting and crescent pond and planting season on initial establishment of A. squarrosus in Kalmand Bahadoran was evaluated. This region in terms of soil type, condition of rainfall and temperature is similar of the main habitat of this species. The seeds were planted at two season late fall as autumn sowing and late winter as spring sowing season. Also, the seeds were scratch according to germination studies in the lab. The scratched seeds were compared in split plot design with main treatment of planting season in the autumn of 2013 and 2014 and winter of 2013 and 2014. Subsequent treatments of pitting, furrow, crescent pond in three blocks were compared. In the spring, the number of established plants in each plot was counted and analyzed. Based on the results, fall planting been more successful than spring planting. Also, furrow treatment with 11.5% seed establishment had better results in seed establishment than other treatments. Also, the results of season and treatment interaction showed that 27% of seeds were planted in furrow during autumn 2013. But seeds in any of the treatments were not grown in winter 2014. Generally, low seed establishment suggests that rain storage combined with seeding in areas with average rainfall less than 100 mm faces with a high risk. In these areas, methods of potted seedlings combined with rain harvesting should be examined.Keywords: Furrow, Pitting, Crescent pond, Steppe rangelands, Range improvement
-
شناسایی صلاحیت های حرفه ای / مورد نیاز مدیران مراکز پیش دبستانی و بررسی وضع موجود و مطلوب
-
از نظر بسیاری از متخصصان و صاحب نظران آموزش عالی، مهم ترین عامل ناکارآمدی سیاست گذاری آموزش عالی ایران در حال حاضر، منطبق نبودن سیاست ها و تصمیم های این حوزه با پشتوانه های علمی، نظری و پژوهشی است. سیاست پژوهی به عنوان فرایندی پژوهشی، معطوف به ارائه گزینه های سیاستی و ناظر به عمل، به سیاست گذاران، تعریف می شود و می تواند در سیاست گذاری منطقی و عقلایی در حوزه آموزش عالی بسیار موثر باشد؛ ازاین رو هدف کلی این مقاله، آسیب شناسی فرایند سیاست پژوهی در آموزش عالی ایران است. به منظور نیل به این هدف، جامعه آماری مقاله حاضر، مراکز، موسسه ها و پژوهشکده های سیاست پژوهی، اعم از موسسه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا غیروابسته به این وزارتخانه، سیاست گذاران باسابقه در حوزه آموزش عالی و همچنین خبرگان علمی این حوزه بودند که 14 نفر از آن ها به صورت هدفمند برای انجام مصاحبه های عمیق انتخاب شدند و روایی یافته ها نیز با روش های تطبیق مشارکت کنندگان و بازبینی همکاران بررسی شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از کدگذاری باز و محوری استفاده شده است. یافته های پژوهش، حاکی از وجود 113 گزاره مفهومی (مقوله فرعی)، 14 مقوله اصلی در قالب پنج بعد عوامل زمینه ای و محیطی، عوامل ساختاری، عوامل کارکردی (مربوط به سیاست گذاران/ تصمیم گیران آموزش عالی و سیاست پژوهان آموزش عالی)، و عوامل تعاملی و ارتباطی بود که روابط بین آن ها در الگوی پژوهش ترسیم شد.کلید واژگان: آسیب شناسی سازمانی, سیاست پژوهی آموزش عالی, سیاست گذاری آموزش عالیAccording to many experts and scholars of higher education, nowadays the most important factor of inefficiency of higher education policymaking in Iran is nonconformity of policies and decisions with scientific, theoretical and research basics. Policy research is defined as a research process focused on providing policy options and referred to the practice of policymakers and can contribute to reasonable and rational policymaking in the field of higher education. Therefore, the purpose of this study was pathology of higher education policy research process in Iran. In order to achieve this objective, statistical population of study were institutions and research centers of policy research including those affiliated to the Ministry of Science, Research and Technology (such as Institute of Research and Planning in Higher Education (IRPHE), National Research Institute for Science Policy (NRISP), Institute for Social and Cultural Studies - ISCS) and those not affiliated to the Ministry, as well as informed policymakers in the field of higher education and 14 of them were chosen purposefully to carry out in-depth interviews. The validity of the findings was evaluated by methods of member checking and peer review. To analyze the data, open and axial coding was used. Results revealed the existence of 113 conceptual statements (subcategories) and 14 main categories in terms of five dimensions: contextual & environmental factors, structural factors, functional factors (related to Policy/decision makers in higher education and higher education policy researchers) and interactive & communicational factors which relations between them were drawn in the research model.Keywords: Organizational pathology, higher education policy research, higher education policymaking
-
همواره در مناطق بیابانی این سوال مطرح بوده که منشا تپه های ماسه ای کجاست؟ در این زمینه نظریه های متعددی ارائه گردیده و روش های مختلفی جهت یافتن منشا تپه های ماسه ای ابداع و به کار گرفته شده است. با توجه به نظر مطروحه راجع به نقش کویرها به عنوان منشا ماسه های بیابانی، در این پژوهش ارتباط موقعیت سطوح کویری نسبت به ماسه زارهای استان یزد با استفاده از فنون پیشرفته GIS مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا نقشه ماسه زارهای استان و همچنین نقشه کویرهای استان و مناطق همجوار تهیه گردید. سپس فاصله و جهت جغرافیایی نزدیکترین کویرها نسبت به واحدهای ماسه ای مجاور اندازه گیری و بررسی گردید. ضمنا مرکز ثقل جغرافیایی واحدهای ماسه ای استان و کویرهای مجاور تعیین شد. بر اساس نتایج، حدود 60 درصد از واحدهای ماسه ای فاصله ای کمتر از 10 کیلومتر تا کویرها دارند و میانگین فاصله آنها تا نزدیکترین کویر 12745 متر است. در بیش از 79 درصد از ماسه زارها، نزدیکترین کویر در جهت غرب تا شمال قرار دارد. متوسط زاویه جهت کویرها نسبت به ماسه زارها 332 درجه در امتداد شمال و جهت گردش عقربه های ساعت بود که با گل بادها و گل طوفان های عمده استان نیز مطابقت دارد. بنابراین اگر همه ماسه زارها و کویرهای استان به یک ماسه زار و یک کویر تبدیل شود آن گاه ماسه زاری با مساحت تقریبی 424567 هکتار و یک کویر مجتمع به مساحت 220506 هکتار وجود خواهد داشت. این کویر مجتمع دقیقا در شمال غربی ماسه زار مجتمع شده قرار خواهد گرفت. و سرانجام، با توجه به هم سویی بادهای غالب، فرضیه نقش کویرها به عنوان منشا اصلی ماسه زارهای استان یزد قوت بیشتری می گیرد.
کلید واژگان: منشا ماسه, بیابان, کویر, یزد, GISThe source of sandy dunes has been the main question in desert regions. Several theories have been already presented about this question around the world. In addition, several methods have been already invented and applied to find the source of sandy dunes. In this research, the relationship between playa and sandy area in Yazd province was studied using GIS. At first, the maps of sand dunes and playa in the province as well as neighboring areas were produced. Then, the distance and direction of all sandy polygons to the nearest playa was calculated. Meanwhile, the geographic center of sandy polygons and playa polygons were identified. According to the results, around 60% of sandy polygons had a distance less than 10 kilometers to the playa, and their average distance to the nearest playa was calculated to be 12745 meter. In more than 79% of sandy dunes, the nearest playa was located in the North West. The average angle of playas to the sandy dunes was 332 degree (N), matching with the main windroses and sandroses of province. Therefore, if all sandy dunes and playas are converted to one place, we will have one sandy dune with an average area of 4717 hectares as well as a playa with an average area of 220506 hectares in the northwest of sand dune. Eventually, according to the prevailing wind direction, the hypothesis of the role of playas as the main source of sand dunes in the Yazd province is reinforced.Keywords: Sand source, desert, playa, Yazd, GIS -
با آگاهی از خصوصیات بوم شناسی گیاهان و درک اهمیت و نقشی که آنها در حفاظت خاک و تامین علوفه مورد نیاز دام در مراتع ایفاء می کنند می توان راهکارهای مناسب را فراروی مدیریت حفظ، احیاء و توسعه منابع طبیعی تجدیدشونده، به ویژه پوشش گیاهی، قرار داد. در این تحقیق، آت اکولوژی گونه شن دوست Stipagrostis pennata (سبد) در استان یزد انجام شده است. در ارتباط با گونه یاد شده فاکتورهایی نظیر انتشار جغرافیایی، ویژگی های اقلیمی، توپوگرافی، خاک و فنولوژی مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظور سه سایت مطالعاتی منصوریه (در منطقه طبس)، مسجد شکر (در مسیر جاده یزد به طبس) و بافق برای گیاه سبد انتخاب شد. نتایج نشان داد که گونه Stipagrostis pennata گیاهیست شن دوست که دارای ساقه ها و انشعابهای ایستا می باشد و در عرصه تپه های شنی فعال و روان و کم ارتفاع و نیز در چاله ریگها و کوچه ریگها با شیب های مختلف رویش دارد. دامنه ارتفاعی رویشگاه های آن 700 تا 1600 متر از سطح دریا می باشد. بیشترین میزان بارندگی 110 میلی متر در رویشگاه مسجد شکر و کمترین آن 5/55 میلی متر در رویشگاه بافق می باشد. بافت خاک در رویشگاه های این گیاه شنی است و میزان اسیدیته خاک 28/8 تا 53/8 و هدایت الکتریکی آن از 48/0 تا 2/1 دسی زیمنس متغیر می باشد. این گونه از اوایل اسفند ماه رشد رویشی خود را آغاز می کند. ظهور ساقه گل دهنده در اواسط اردیبهشت ماه، دوره ریزش بذر در اواخر خردادماه و دوره خواب آن در طول فصل تابستان و پاییز است. این گونه مرتعی به دلیل داشتن اندام هوایی قابل ملاحظه و ساقه های طویل، خاک رویشگاه خود را در برابر طوفانهای شن و فرسایش بادی حفاظت نموده و علوفه نسبتا«مناسبی را برای دامهای این مناطق تولید می کند. با توجه به نتایج بدست آمده، این گونه گیاهی مرغوب را می توان با اطمینان کامل برای تثبیت شنهای روان و تولید علوفه مرتعی در مناطق حاشیه کویر معرفی نمود.
کلید واژگان: آت اکولوژی, Stipagrostis pennata, فنولوژی, استان یزدRecognition of the autecology of plants and understanding their importance in soil protection, as well as forage production for livestock, is a proper strategy for management, conservation, and development of renewable natural resources, specially vegetation. This investigation was carried out on autecology of Stipagrostis pennata in Yazd province. For this plant, ecological characteristics such as geographic distribution, climatic properties, topography, and soil were studied. Also phenology and root system of the plant were examined. For this purpose, three study sites of Mansoorieh (in Tabas area), Masjed-e-shokr (beside Yazd-Tabas high way), and Bafgh were determined. The results showed that Stipagrostis pennata is a psammophyte plant with standing stems and branches. This plant grows in low-height sand dunes and sandy hills. Elevation range for areas in which this plant grows is 700-1600 meters above sea level. Measure of soil acidity (pH) is 8.25-8.53 and electrical conductivity (EC) is 0.48 to 1.2 ds. This species starts its vegetative growth at the end of February and flowers in early May. Its seeds ripen in mid June. During summer and autumn, the plant is in dormancy stage. Due to high aerial organs, Stipagrostis pennata has a good resistance against sandy storms and winds. So it is highly recommended for mobile sand dune stabilization and control of soil erosion in desert areas. It also produces a fairly good amount of forage for livestock and wildlife. -
پژمردگی و خشکیدگی بروز یافته در جنگلهای دست کاشت تاغ استان یزد پدیده ای است که همواره مورد توجه دست اندرکاران منابع طبیعی استان بوده است. چگونگی گسترش ابعاد و شادابی درختچه های تاغ 12 ساله این منطقه با اجرای شیوه های مختلف هرس (کف بر، 35 سانتیمتری، 70 سانتیمتری و بدون هرس) در دو سطح تراکم 125 و 250 اصله در هکتار قبلا در زمستان 1373 تحت بررسی قرار گرفته بود. نتایج بررسی های 6 ساله منتهی به سال 1379 در آن پژوهش، حکایت از اثر مثبت هرس بر جوان سازی و افزایش شادابی درختچه های یاد شده بوده است و برش از ارتفاع 35 سانتیمتری برتر از دیگر برشها معرفی شده بود. در پایان فصل رویش سال 1384، در حالی که درختچه های همان محل قبلی، 11 فصل رویش پس از هرس شدن را سپری کرده اند، در پژوهش حاضر تحت بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در درختچه های شاهد 23 ساله خشکیدگی سرشاخه ها و پژمردگی به شدت توسعه یافته است، در حالی که بر روی درختچه های هرس شده چنین حالتی مشاهده نمی گردد. در 5 ساله 84-1379 افزایش معنی داری بین قطر تاج و ارتفاع گیاهان هرس شده حاصل نگردید، حتی کاهش معنی دار نیز بر روی قطر تاج و ارتفاع درختچه های شاهد نیز بروز نمود (P<0.05) درختچه های برش داده شده در ارتفاع 35 سانتیمتری دارای قطر تاج 262 سانتیمتر با ارتفاع 164 سانتیمتر می باشند. این درختچه ها در برخورد با هجوم ماسه های روان مقاومت خوبی از خود نشان داده اند.
کلید واژگان: تاغ, اندام هوایی, ارتفاع, شادابی, بیابان, تپه های ماسه ای, یزدWilted and dried up stands of haloxylon aphyllumspecies in afforested areas of Yazd has allways been a focal point of natural resources experts. Using various pruning treatments, the effect of pruning on the wideness of canopy cover and vigor of 12-year-old semi-trees of haloxylon aphyllumhad been evaluated formerly. That study had been conducted in two different sections of the forest in the winter of years 1994. One section had shown a tree-density of 125 semi-trees per hectare, and the other had represented a tree-density of 250 semi-trees per hectare. The treatments included cutting at different heights of 70, 35, 10 cm and also no cutting (control). The results of that previous six-year study (1994-2000) showed that pruning increased vigority and regrowth of plants treated with different levels of pruning. The 35-cm pruning treatment was preferred over other treatments. At the end of growing season of year 2005, eleven years after pruning treatments, the same trees were evaluated for the second time. Results of the new study (in 2005) showed that while non-pruning (control) 23-year-old semi-trees are wilted and almost dried up, the semi-trees with pruning are vigorous and healthy. In terms of canopy cover and height, no significant difference was found between trees with different pruning treatment in the 5 years of 2000-2005. There was a significant reduction in the canopy cover and height of non-pruning (control) semi-trees (p<0.05). For the semi-trees which had been cut at a height of 35 cm, the diameter of canopy and the height were 262 and 164 cm, respectively. This semi-trees showed a good resistance against movement of sands and sand dunes.Keywords: Haloxylon aphyllum, canopy cover, height, vigor, Desert, sand dunes, Yazd -
-
اندازه گیری و تهیه نقشه جریان ماسه بادی به روش نصب تله های رسوبگیر (پژوهش موردی: دشت یزد - اردکان)دشت یزد – اردکان یکی از مناطق توفان خیز و حساس به فرسایش بادی در کشور است. از سال 1367 تاکنون اقدامات پراکنده ای در زمینه اندازه گیری دبی جریان رسوبات بادی در این منطقه صورت گرفته است که هنوز هم ادامه دارد. در سال 1381 برای نخستین بار طرح ملی احداث ایستگاه های رسوب سنجی فرسایش بادی در دشت یزد به اجرا درآمد. بدین منظور دو ایستگاه ثابت و بیش از پنج پایگاه موقت اندازه گیری دبی جریان رسوب در دشت یزد احداث شد. به منظور ایجاد ایستگاه های یاد شده ازتله های رسوبگیر مواد جهشی، که عملکرد مناسب آنها در طرح های تحقیقاتی قبلی به اثبات رسیده بود، استفاده شد. نمونه برداری هر 10 روز یک بار یا بعد از وقوع توفان های شدید صورت می گرفت. به منظورپردازش مقادیر دبی رسوب و رسم خطوط هم جریان ماسه بادی، از روش درون یابی نقاط با استفاده از معادله کریجینگ معمولی ونرم افزار سورفر استفاده شد. سپس با انتقال خطوط هم ارزش جریان ماسه به محیط ایلویس نقشه مربوطه تهیه شد. نتایج به دست آمده نشان داد که در پاره ای از نقاط مرکز دشت یزد، به ویژه در محدوده تپه های ماسه ای، دبی جریان حمل ماسه بیشتر از سایر نقاط است و اغلب به بیش 1750 کیلوگرم در واحد عرض یک متر در سال می رسد. از دشت سرپوشیده (زمین های دشت رسی) به سمت دشت سر های پخش آب و لخت (دشت های با پوشش سنگفرش بیابانی) مقدار بار رسوبی به شدت کاهش می یابد، و به کمتر از 50 کیلوگرم در واحد عرض یک متر به مدت یک سال می رسد. نتایج اندازه گیر ی ها بیانگر این واقعیت است که برای اصلی حرکت رسوب حمل شده در دشت یزد از قطاع غربی تا جنوب غربی است، درحالی که باد های غالب و گاه توفانی از قطاع شمال غرب تا غرب می وزند. همین مسئله سبب شده تا امتداد یا برای یافتگی خطوط هم جریان ماسه بادی در دشت یزد نیز شمال غربی – جنوب شرقی باشد. از سوی دیگر در ماه های فصل بهار، به ویژه از اردیبهشت تا خرداد نیز، بیشترین مقدار رسوب حمل شده دیده می شود. تجزیه وتحلیل توزیع ارتفاعی رسوبات جهشی نشان داد که بیش از 85 درصد رسوبات در طبقه ارتفاعی کمتر از 50 سانتی متر، حدود 12 درصد آن در ارتفاع 100-50 سانتی متر و تنها کمتر از 5 درصد جمعیت جهشی در ارتفاع بیش از 100 سانتی متر حرکت می کنند.
کلید واژگان: فرسایش بادی, تله های رسوبگیر, نقشه هم جریان ماسه بادی و دشت یزد -
به دنبال معرفی الگوی کلی اثرات متقابل بافت خاک، بارندگی و انبوهی تاغکاری ها روی رشد و سرسبزی آنها، طرح حاضر به صورت ملی و پیشاهنگ در چند منطقه مبتلا به پژمردگی از جمله یزد به اجرا درآمد. هدف از اجرای این طرح واسنجی الگوی یادشده برای شرایط ویژه یزد و معرفی نتایج به واحد اجرا بوده است.
برای این منظور تیمارهای انبوهی در دو سطح کمتر و دو سطح بیشتر از رقم محاسبه شده از روی الگوی کلی و همچنین خود رقم محاسبه شده و شاهد (در مجموع شش تیمار انبوهی)، در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهارتکرار از ابتدای فصل رویشی سال 1372 روی تاغزاری که تا آن زمان 15 فصل رویشی را پست سرگذارده بود، اجرا شد. پس از تنک کردن، ارتفاع و قطر تاج درختان باقیمانده اندازه گیری شد و در پایان 10 فصل رویش بعدی هر سال تکرار شد. در پایان دوره 10 ساله رشد ارتفاع، قطر تاج و شاخص اندازه کلی درختان (حاصلضرب ارتفاع در مربع قطر تاج) در تیمارهای مختلف، در فاصله اولین و آخرین اندازه گیری مورد تجزیه و تحلیل ترسیمی و آماری قرار گرفت.
رشد کلیه تیمارها نسبت به اندازه اولیه اندک بوده و تفاوتهای ناچیز آنها معنی دار نیست. بر پایه رشد مطلق شاخص اندازه کلی درختان، بشترین و کمترین رشد به ترتیب در تیمارهای شماره 4 و شاهد دیده می شود که شامل 60 و 138 اصله در هکتار است.
کلید واژگان: تاغ, پژمردگی, تنک کردن, انبوهی, بافت خاک, یزد -
بررسی تاثیر مهم ترین مسایل اقتصادی - اجتماعیاز آن جا که مسایل اقتصادی - اجتماعی بر رفتار بهره برداران منابع طبیعی مؤثر است و این تاثیر در نهایت موجب توسعه یا تخریب مرتع می گردد، لذا شناخت و معرفی میزان تاثیر هر کدام از آن مسایل می تواند به بهبود مدیریت مرتع مفید باشد. در این تحقیق بهره برداران مرتع در استان یزد به عنوان جامعه ی آماری انتخاب، سپس به تعداد لازم منطقه ی نمونه، گزینش و در هر منطقه ی نمونه 3 روستا یا مرکز تجمع دامداران انتخاب شد. به صورت تصادفی حداقل 10 درصد خانوارها در هر روستا به عنوان نمونه ی آماری، انتخاب و جمعا به وسیله ی 262 پرسش نامه، داده های اقتصادی - اجتماعی مورد نیاز از قبیل میزان سواد، بعد خانوار، میزان درآمد، سن، تعداد دام، سطح زیر کشت، نوع سوخت، وضعیت مرتع، درآمد مشاغل جنبی و غیره در مناطق مختلف جمع آوری و به عنوان متغیرهای مستقل منظور گردید.کلید واژگان: مرتع, زیرناحیه ی آب و هوایی, هم بستگی, عوامل اقتصادی اجتماعی, بهره برداری, تولید علوفه, تاج پوشش, خوش خوراکی
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.