محمدرضا رمضانی مقدم
-
نشریه یافته های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی، سال دوازدهم شماره 1 (بهار و تابستان 1402)، صص 73 -92
به منظور تعیین ارزش زراعی و مصرف (VCU) برخی ژنوتیپ های پنبه در استان خراسان رضوی در سال های1393 و 1394، عملکرد وش و اجزای آن و برخی خصوصیات ریخت شناختی مرتبط و کیفیت الیاف ژنوتیپ ها و ارقام شاهد براساس طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار مقایسه شدند. ژنوتیپ های مورد بررسی کاشمر، خورشید و R7 و ارقام تجاری گلستان، خرداد، و ورامین ارقام شاهد بودند. نتایج نشان داد وزن غوزه در سال دوم و عملکرد وش و زودرسی در سال اول بیشتر بود. همچنین ژنوتیپ هایR7 و خورشید به ترتیب از بیشترین و کمترین تعداد شاخه زایا در سال های آزمایش برخوردار بودند. رقم شاهد خرداد و ژنوتیپ خورشید دارای بیشترین تعداد غوزه (17 غوزه) در هر دو سال آزمایش بودند. ژنوتیپ کاشمر نیز در هر دو سال آزمایش از بیشترین قطر طوقه (قطر اولین گره ساقه روی سطح خاک) و ارتفاع بوته (120 سانتی متر) برخوردار بود. همچنین در هر دو سال ارقام شاهد خرداد و گلستان دارای بیشترین و ژنوتیپ های جدید خورشید و کاشمر دارای کمترین تعداد شاخه رویا بودند. ژنوتیپ کاشمر از کیل و استحکام الیاف بالاتری (به ترتیب کیل 39/96 در سال اول و استحکام 30/48 گرم بر تکس در سال دوم) برخوردار بود. براساس نتایج این تحقیق، باتوجه به بسته بودن ساختار تاج پوشش(کانوپی) و ارتفاع بوته بیشتر و تعداد شاخه رویای کمتر ژنوتیپ های خورشید و کاشمر، این ژنوتیپ ها برای کشت در استان خراسان رضوی و مناطق مشابه مناسب و قابل توصیه می باشند.
In order to determine the Value of Cultivation and Use (VCU) of some cotton genotypes in Khorasan-Razavi province during 2014 and 2015, the seed cotton yield and its components and some related morphological and fibers quality traits of the genotypes and the control cultivars were compared based on randomized complete blocks design with four replications. Studied genotypes were: Kashmar, Khorshid and R7, and Golestan, Khordad, and Varamin commercial control cultivars were the control cultivars. The results showed that the weight of the boll was higher in the second year, and the seed cotton yield and earliness were higher in the first year. Also, R7 and Khorshid genotypes had the highest and lowest number of fruiting branches in the years of the trial, respectively. Khordad control cultivar and Khorshid genotype had the highest number of bolls (17 bolls) in both years of the trial. Kashmar genotype also had the highest crown diameter (the diameter of the first node of stem on the soil surface) and plant height (120 cm) in both years of the trial. Also, in both years, Khordad and Golestan control cultivars had the highest and the new Khorshid and Kashmer genotypes had the lowest number of vegetative branches in the first and second year. Kashmar genotype had higher gin turn out and fiber strength (39.96 % in the first year and 30.48 g/tex strength in the second year, respectively). Based on the results of this research, with due attention to close canopy structure of the and higher plant height and less number of vegetative branches of Khorshid and Kashmer genotypes, these genotypes are suitable and recommendable for cultivation in Razavi Khorasan province and similar areas.
Keywords: Upland Cotton, Ealiness, Canopy structure, Seed Cotton Yield -
نشریه تحقیقات بذر، پیاپی 42 (بهار 1401)، صص 35 -45
به منظور ارزیابی اثرات پیش تیمارهای حشره کش در دماهای مختلف بر شاخص های جوانه زنی و رشد گیاهچه بذرهای دو رقم پنبه در شرایط آزمایشگاه، آزمایش فاکتوریل در پایه طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر موسسه جهاد دانشگاهی کاشمر در سال 98-1399 انجام شد. عامل اول شامل دو نوع بذر (کرک دار (شاهد) و بذر بدون کرک) و عامل دوم نوع رقم (رقم ورامین و خورشید)، عامل سوم دما در چهار سطح (18، 20، 22 و 24) و عامل چهارم اعمال حشره کش در سه سطح (شاهد، گایوچو و کروز) بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد بیش ترین طول گیاهچه (74/16سانتی متر) مربوط به تیمار رقم بدون کرک ورامین توام با گایوچو است. هم چنین کم ترین این صفت (44/12سانتی متر) مربوط به رقم بدون کرک خورشید بدون کاربرد حشره کش بود. هم چنین بیش ترین درصد جوانه زنی (81/95 درصد) مربوط به تیمار بدون کرک رقم خورشید و کاربرد گایوچو بود. هم چنین کم ترین این صفت (3/83 گرم) مربوط به رقم کرک دار خورشید و عدم مصرف حشره کش بود. به طور کلی برای تولید بذوری با درصد جوانه زنی بالا بذور بدون کرک رقم خورشید و مصرف گایوچو و برای شاخص طولی بنیه بالاتر بذر دلنیته شده رقم ورامین با مصرف گایوچو توصیه می شود.
کلید واژگان: رشد گیاهچه, رقم خورشید پنبه, رقم ورامین پنبه, شاخص بنیه بذر و کرکIn order to evaluate of effect the precursors of insect pesticides at different temperatures in laboratory on germination characteristics and seedling growth of downy and de linter seeds of two cotton cultivars, this research was conducted in as a factorial experiment with four-factor in the form of completely randomized design (CRD) with four replications in Seed technology laboratory of Kashmar University Jihad Institute in Kashmar in 2019-2020. In factorial experiment, the first factor includes two types of seeds (downy and de linterseeds) and the second factor is the type of cultivar (Varamin and Khorshid cultivar), the third factor is temperature at four levels (18, 20, 22 and 24 oC) and the factor Fourth, insecticide application at three levels (control, Gaucho and Cruz). The results also showed the simple effect of cultivar, temperature, insecticide and also the interaction of seed and cultivar type, effect of seed and temperature type, effect of seed and insecticide type, effect of cultivar and insecticide, effect of temperature and effects of combined cultivar, seed type and insecticide on percentage of germination and simple effect of cultivar, temperature, insecticide and also the interaction of seed and cultivar type, effect of seed and temperature type, effect of seed and insecticide type, effect of cultivar and insecticide, effects of combined cultivar, seed type and insecticide on seedling length at the probability level of 1% were significant. The results of the average comparison showed that the highest seedling length (74/16 cm) was related to de-linter seeds of Varamin cultivar with Gaucho application and lowest the seedling length (12.44 cm) was related to de-linter seeds of Khorshid cultivar with out insecticide application. The results showed that the highest percentage of germination (93.98%) was related to de-linter seeds of Khorshid cultivar and also downy seeds with Gaucho (93.43) application. Generally, in order to produce seeds with a high germination percentage, Khorshid seeds and application of Gaucho and to increase SV II index Varamin cultivar in the first crop with application of Gaucho was recommended.
Keywords: Khorshid cultivar of Cotton, Linter, Seedling growth, SV II index, Varamin cultivar of Cotton -
به منظور بررسی تاثیر کم آبیاری در زمان های مختلف بر برخی ویژگی های فیزیولوژیک و کارایی مصرف آب گیاه چای ترش در دو روش کاشت، آزمایشی مزرعهای به صورت اسپلیت پلات یا کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کاشمر در دو سال زراعی 95-1394 و 96-1395 انجام شد. تیمارهای آزمایش آبیاری به عنوان کرت اصلی در هفت سطح (تامین 100 درصد نیاز آبی (I100)، 80 درصد نیاز آبی از هشت برگی تا اواخر گلدهی (I180)، 80 درصد نیاز آبی از هشت برگی تا اوایل گلدهی (I280)، 80 درصد نیاز آبی از اوایل تا اواخر گلدهی (I380)، 60 درصد نیاز آبی از هشت برگی تا اواخر گلدهی (I160)، 60 درصد نیاز آبی از هشت برگی تا اوایل گلدهی (I260)، 60 درصد نیاز آبی از اوایل تا اواخر گلدهی (I360) و روش کاشت به عنوان کرت فرعی در دو سطح (نشاءکاری و کشت مستقیم) بودند. نتایج نشان داد که محتوای نسبی آب برگ تنها تحت تاثیر کم آبیاری و روش کاشت و عملکرد دانه تنها تحت تاثیر کم آبیاری قرار گرفت. محتوای نسبی آب برگ در روش کاشت نشایی بیشتر از کاشت مستقیم بود. بیشترین محتوای نسبی آب برگ (66/84 درصد)، عملکرد دانه (54/667 کیلوگرم در هکتار) و کاسبرگ (73/392 کیلوگرم در هکتار) در تیمار I100 حاصل شد که برای عملکرد دانه و کاسبرگ اختلاف معنی داری با تیمار I180 مشاهده نشد. اثر متقابل یا برهمکنش کم آبیاری و روش کاشت نشان داد که نشاءکاری توانست سبب بهبود میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنویید، پرولین، عملکرد کاسبرگ و کارایی مصرف آب دانه و کاسبرگ در اکثر سطوح آبیاری گردد. بیشترین میزان کارایی مصرف آب دانه (15/0 کیلوگرم بر مترمکعب) و کاسبرگ (08/0 کیلوگرم بر مترمکعب) در تیمار I160 و روش کاشت نشایی حاصل شد و تیمار I180 و روش کاشت نشایی در جایگاه بعدی قرار داشت. با توجه به نتایج حاصله، آبیاری به میزان 80 درصد نیاز آبی از مرحله هشت برگی تا اواخر گلدهی و کشت نشایی به عنوان شیوه مدیریت مناسب جهت دستیابی به عملکرد مطلوب و حفظ منابع آب در منطقه مورد مطالعه مناسب به نظر می رسد.
کلید واژگان: تنش خشکی, کاروتنوئید, محتوای نسبی آب برگ, نشاءکاریIntroductionThe increasing demand for medicinal plants in traditional medicine as well as the pharmaceutical industry has created the need for some plants to be grown commercially, but the lack of soil moisture poses a serious threat to their production. Planting method can affect the emergence and growth rate of crop and lead to decrease water consumption and increase irrigation water efficiency as yield increases. Roselle (Hibiscus sabdariffa L.) is one of the drought tolerant plants. Saving water consumption by cultivating drought tolerant plants has been proposed as a strategy to combat drought. It should be noted, however, that irrigation without proper planning can reduce the growth and production of crops. In this regard, determining time of deficit irrigation with minimum damage is an appropriate solution that achieves optimum yield while saving water consumption. The aim of this study was to investigate the effect of different irrigation regimes and planting method on some physiological traits, yield and water use efficiency of Roselle plant.
Materials and MethodsThe experiment was conducted as split plot based on randomized complete blocks design with three replications at the Research Farm of Kashmar Agricultural and Natural Resources Research Station, during two growth seasons 2016 and 2017. Irrigation (in seven levels i.e. I100: 100% crop water requirement (CWR), I180: 80% CWR from 8-leaf stage to end of flowering, I280: 80% CWR from 8-leaf stage to beginning of flowering, I380: 80% CWR from beginning to end of flowering, I160: 60% CWR from 8-leaf stage to end of flowering, I260: 60% CWR from 8-leaf stage to beginning of flowering, I360: 60% CWR from beginning to end of flowering) and planting method (in two levels i.e. direct and indirect) were in main plots and sub plots, respectively. In the transplanting method, the seeds were sown in the transplant tray on March 10, 2016 and 2017 and transplanted to the farm in four-leaf stage. Direct cultivation was also carried out in April, in 2.5 × 7 meter plots at a depth of 1.5 cm.In order to measure physiological traits, sampling from the youngest leaves of plants under stress and control conditions was carried out at the maximum flowering stage. Physiological traits including chlorophyll a, chlorophyll b, carotenoid, leaf relative water content and proline content were measured using these leaves. At the harvest time, two square meters of each plot were harvested. Then, seed and calyx yield were measured and using the measured amount of water consumed, water use efficiency based on seed and calyx were calculated.Data were analyzed with SAS software; obtained averages compared with using Tukey's Studentized Range (HSD) Test at the 5% probability level.
Results and DiscussionThe results showed leaf relative water content was affected only by irrigation and planting method and seed and calyx yields were affected only by irrigation. The leaf relative water content in seedling planting method was higher than direct planting. The highest relative leaf water content (84.66%), seed (667.54 kg ha-1) and calyx yield (392.73 kg ha-1) were obtained in I100 treatment that for yield had no significant difference with I801 treatment. The lowest these traits were also obtained in I360 treatment.The interaction effect between irrigation and planting method was significant on chlorophyll a, chlorophyll b, carotenoids, leaf proline content, seed and calyx water use efficiency. In most irrigation levels, transplanting improved these traits compared to direct sowing. I100 and transplanting treatment had the highest chlorophyll a (0.31 μmol g-1 fw), chlorophyll b (0.16 μmol g-1 fw) and carotenoids (0.56 μmol g-1 fw) and I360 and transplanting treatment had the highest leaf proline content (7.95 μmol g-1 fw). The highest seed (0.15 kg m-3) and calyx (0.08 kg m-3) water use efficiency were obtained in I160 and transplanting treatment and I180 and transplanting treatment was located in the second level. I360 and direct planting method had the lowest seed (0.06 kg m-3) and calyx (0.03 kg m-3) water use efficiency.
ConclusionThe results of this study revealed that deficit irrigation at 80% of the crop water requirement from 8-leaf stage to the end of flowering along with transplanting method was more effective in saving irrigation water with a good yield of the Roselle plant compare to treatment of 100% of the crop water requirement.
Keywords: Carotenoid, Drought stress, Leaf relative water content, Transplanting -
مقدمه و هدف
پنبه (Gossypium spp.) از مهمترین محصولات کشاورزی در جهان به شمار میآید و از جمله گیاهان زراعی است که ارتباط بین دو بخش کشاورزی و صنعت را فراهم نموده و نقش بسیار با ارزشی در اقتصاد کشورها ایفا مینماید. اهداف این پژوهش شامل بررسی تنوع صفات زراعی و مورفولوژیک، تشخیص صفات موثر بر عملکرد وش و نهایتا گروه بندی ارقام پنبه تتراپلویید کشور بود.
مواد و روش ها40 ژنوتیپ مختلف پنبه شامل ارقام تجاری، وارداتی و دورگ در سال زراعی 96-1395 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی کاشمر در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت و بررسی شدند. صفات تعداد غوزه باز و بسته، قطر طوقه، عملکرد چین اول، عملکرد چین دوم، عملکرد کل، وزن غوزه، تعداد غوزه، تعداد و طول شاخه های رویا و زایا، ارتفاع بوته و زودرسی محصول اندازه گیری شدند.
یافته هابا توجه به نتایج آمار توصیفی، صفات تعداد غوزه باز و بسته، عملکرد وش، زودرسی و وزن غوزه بیشترین دامنه و ضریب تغییرات را به خود اختصاص دادند که نشان دهنده تنوع فنوتیپی این صفات در ژنوتیپ های مورد مطالعه بود. تجزیه خوشه ای از لحاظ صفات مورد مطالعه، ژنوتیپ ها را در سه گروه اصلی قرارداد. به منظور بررسی صحت گروه بندی تجزیه خوشه ای، از تابع تشخیص نیز استفاده شد. نتایج تابع تشخیص نیز نشان داد که ژنوتیپ ها به درستی گروه بندی شده اند و میزان موفقیت تابع تشخیص در شناسایی گروه ها زیاد بود که به ترتیب 89/3، 100 و 71/4 درصد از ژنوتیپ ها در گروه های خود به درستی گروه بندی شده اند. همچنین بر اساس نتایج تابع تشخیص کانونیک مهمترین صفات تاثیر گذار بر عملکرد وش ژنوتیپ های پنبه، شامل درصد زودرسی، تعداد غوزه بسته و وزن غوزه بودند. هر دو روش تجزیه خوشه ای و تابع تشخیص ژنوتیپ های مورد بررسی را در سه گروه مجزا قرار دادند به نحوی که نتایج تابع تشخیص نشان داد که ژنوتیپ ها در روش تجزیه خوشه ای به درستی گروه بندی شده اند ژنوتیپ های گروه 1 که شامل 28 ژنوتیپ بود، کمترین میانگین ارتفاع بوته را به خود اختصاص داد و به همراه گروه 2 دارای کمترین میانگین تعداد غوزه بسته نیز بود. همچنین ژنوتیپهای گروه اول و گروه دوم دارای بیشترین میانگین عملکرد وش و زودرسی بودند. از طرفی گروه دوم که 5 ژنوتیپ را در بر می گرفت، کمترین میزان میانگین صفات وزن غوزه و درصد کیل را دارا بود.
نتیجه گیریبراساس مجموع نتایج، انتخاب ژنوتیپ های گروه اول برای برنامه های به نژادی در جهت افزایش عملکرد وش از طریق صفات وزن غوزه، زودرسی و درصد کیل می تواند ما را در رسیدن به این هدف یاری کند.
کلید واژگان: پنبه آپلند, تنوع فنوتیپی, صفات زراعی, گروه بندیIntroduction and ObjectiveCotton (Gossypium spp.) is one of the most important agricultural products in the world. It is one of the crops that have provided the connection between the two sectors of agriculture and industry and it plays a very valuable role in the economies of countries. The objectives of this study were to investigate the diversity of agronomic and morphological traits, to identify the traits affecting the seedcotton yield and finally the grouping of tetraploid cotton cultivars in the country.
Material and Methods40 different cotton genotypes including commercial, imported and hybrid cultivars were cultivated and studied in the farm of Kashmar Agricultural Research Station in 2016-2017 in a randomized complete block design with three replications. The traits of number of open and closed bolls, crown diameter, first harvest yield, second harvest yield, total yield, and boll weight, number of bolls, number and length of vegetative and reproductive branches, plant height and early maturity of the crop were measured.
ResultsAccording to the results of descriptive statistics, the number of open and closed bolls, seedcotton yield, early maturity and boll weight had the highest range and coefficient of variation which showed the phenotypic variation of these traits in the studied genotypes. Cluster analysis in terms of the studied traits divided the genotypes into three main groups. In order to check the accuracy of cluster analysis grouping, the detection function was used. The results of the detection function also showed that the genotypes were correctly grouped and the success rate of the detection function in identifying the groups was high that 89.3, 100 and 71.4 percent of the genotypes were properly grouped in their groups, respectively. Also, based on the results of the canonical detection function, the most important traits affecting the seedcotton yield of cotton genotypes were early maturity, number of closed bolls and boll weight. Both cluster analysis and detection function methods were divided the studied genotypes into three separate groups. In a way the results of the detection function showed that the genotypes were correctly grouped in the cluster analysis method. The genotypes of group 1 that included 28 genotypes, had the lowest average of plant height and along with group 2, it also had the lowest average number of closed bolls. Also, the genotypes of the first group and the second group had the highest mean of seedcotton yield and early maturity. On the other hand, the second group, which included 5 genotypes, had the lowest mean of the traits boll weight and percentage of fibers.
ConclusionBased on the total results, the selection of the first group of genotypes for breeding programs to increase its seedcotton yield through boll weight, early maturity and fibre percentage traits can help us to achieve this goal.
Keywords: Agronomic traits, Grouping, Phenotypic variation, Upland cotton -
به منظور ارزیابی اثر کشت مخلوط جایگزینی بر عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص های رشدی دو گیاه پنبه (Gossypium hirsutum L.) و ذرت (Zea mays L.)، آزمایشی در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گناباد، در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال زراعی 94-1393 و 95-1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه الگوی مخلوط جایگزینی (یک ردیف ذرت و یک ردیف پنبه (1:1)، یک ردیف ذرت و دو ردیف پنبه (1:2)، یک ردیف ذرت و سه ردیف پنبه (1:3)) و کشت خالص دو گیاه بود. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، عملکرد دانه، عملکرد علوفه و نسبت برابری زمین برای ذرت و ارتفاع گیاه، تعداد شاخه زایشی و رویشی، عملکرد دانه، عملکرد وش و نسبت برابری زمین بود. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد شاخه زایا، تعداد شاخه رویا، عملکرد وش، تجمع ماده خشک و شاخص سطح برگ در واحد سطح پنبه برای تیمار دو ردیف پنبه + یک ردیف ذرت شد. بالاترین عملکرد وش برای کشت خالص پنبه در سال های اول و دوم به ترتیب با 7/1878 و 1/1764 کیلوگرم در هکتار به دست آمد و کمترین میزان به تیمار یک ردیف پنبه+ یک ردیف ذرت اختصاص داشت که در مقایسه با کشت خالص به ترتیب 84 و 77 درصد در سال های اول و دوم کاهش داشت. بیشترین شاخص سطح برگ پنبه در 60 روز پس از سبز شدن در کشت مخلوط دو ردیف پنبه و یک ردیف ذرت در سال های اول و دوم به ترتیب با 96/1 و 63/1 مشاهده شد. در مورد ذرت نیز در سال های اول و دوم بالاترین عملکرد علوفه خشک در کشت خالص به ترتیب با 8/5489 و 5639 تن در هکتار و کمترین مقدار به ترتیب در الگوهای یک ردیف ذرت + دو ردیف پنبه با 1/1894 و 9/2196 تن در هکتار مشاهده شد. بیشترین شاخص سطح برگ ذرت به ترتیب با 73/2 و17/3 در سال های اول و دو آزمایش مربوط به تیمار سه ردیف پنبه + یک ردیف ذرت بود. در بین تیمارهای کشت مخلوط در ذرت بالاترین نسبت برابری زمین به ترتیب با 60/0 و 58/0 مربوط به الگوی 1 ردیف ذرت و 3 ردیف پنبه و برای پنبه نیز در همین الگوی کشت در سال های اول و دوم آزمایش به ترتیب با 59/0 و 58/0 مشاهده شد. نتایج این بررسی نشان داد که می توان از کشت مخلوط ذرت و پنبه به عنوان یک راهکار مدیریتی پایدار برای بهبود عملکرد دو گیاه ذرت و پنبه استفاده نمود.
کلید واژگان: شاخه رویا, شاخه زایا, عملکرد علوفه, عملکرد وشAgroecology journal, Volume:13 Issue: 3, 2021, PP 363 -378IntroductionIntercropping is highly recommended to be used in many parts of the world for food or fibers productions, because of its overall high productivity. Intercropping consists of growing two or more crops together at once, even though the crops are not sown or harvested simultaneously. The success of intercropping is due to an enhanced temporal and spatial complementarity of resource capture. Many studies have reported that intercropping can increase crop yield due to efficient utilization of nutrients and light, and enhanced positive interactions between crops. Features of an intercropping system can differ with soil conditions, climate, economic situation, and preferences of the local community. In this study, we carried out a two-year field experiments to evaluate yield and yield components as well as growth indices in cotton and maize grown in an alternative intercropping systems.
Materials and MethodsThe experiment was carried out based on a randomized complete block design at Gonabad Agricultural and Natural Resources Research Station. The cotton (Khordad cv.) and maize (D.C 370) plants were evaluated using an alternative intercropping system. The treatments consisted of one row of cotton along with one row of maize, two rows of cotton along with one row of maize, three rows of cotton along with one row of corn, and pure cotton and maize cropping. The seeds were sown 20 cm apart in the rows in May. Irrigation was performed every 10 days and monitored using a volumetric flow meter. Twenty days after emergence, sampling was carried out by harvesting three plants of each species to measure growth indices such as plant height, leaf rea index and dry weight. At the end of growing season the crops were harvested and yield and yield components were determined. The data were analyzed by using SAS 9.1 software.
Results and DiscussionThe effect of intercropping was significant on maize seed and forage yield. Since plant density in intercropping treatments was less than pure culture, the maximum maize seed and forage yields were obtained from pure culture treatment. By contrast, the minimum seed and forage yields were related to one row maize along with two rows cotton treatment. Reduction in maize biological yield due to intercropping was reported by Khorami-Vafa (2006), Tuna and Orak (2007) and Patel et al., (1999). Three rows cotton along with one row maize treatment produced the maximum maize seed and forage yields. Yield increasing in this treatment may be due to more space between maize plants, providing more light and reducing intraspecific competition. No significant difference was found between intercropping treatments in terms of cotton yield. The maximum cotton yield was obtained from cotton pure cropping, whereas, the minimum yield was related to one row cotton along with one row maize treatment. Amongst intercropping treatments, the maximum cotton yield was obtained from two rows cotton along with one row maize treatment. The increase in maize and cotton biomass followed a similar trend in both years. The maximum reproductive and vegetative branches, dry matter and leaf area index were related to two rows cotton along with one row maize treatment. The maximum maize leaf area was related to three rows cotton along with one row maize treatment. In general, dry matter accumulation linearly increased 30 days after seed sowing in both maize and cotton plants and reached to its maximum 60 days after seed sowing and then started to decrease due to leaf senescence and abscission. Furthermore, in both species, leaf area index reached to its maximum 69 days after seed sowing and then started to decrease due to canopy closure, shading, leaf senescence and abscission. Mukhala et al, (1999) and Koocheki et al, (2010) have shown intercropping cause a significant increase in leaf area index.
ConclusionGenerally it is concluded that maize and cotton yield in intercropping treatments were higher also traits such as leaf area index and dry matter accumulation in one row maize along with three row cotton was higher than other treatments.
Keywords: Forage yield, Lint yield, Monopodial branch, Sympodial branch -
در مناطق زیادی هنوز هم به دلیل آب و خاک شور، پنبه های دیپلویید کشت می شوند. این مطالعه به منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد وش لاین های امید بخش انتخابی از دورگ های بین گونه ای هرباسیوم و آرباریوم شامل سه لاین به همراه دو شاهد دیپلویید غوزه قرمز و آریا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مدت دو سال 1396 و 1397 در چهار شهرستان کاشمر، نیشابور، سبزوار و فیض آباد اجرا شد. صفات تعداد غوزه های باز و بسته در بوته، قطر طوقه، عملکرد چین اول و دوم و عملکرد کل، وزن غوزه، تعداد شاخه های رویا و زایا، ارتفاع بوته، کیل و زودرسی محصول، اندازه گیری گردید. تجزیه واریانس مرکب برای دو سال و چهار منطقه انجام و برای تعیین پایداری ارقام از ضریب رگرسیون خطی فینلی و ویلکینسون و پارامتر پایداری لین و بینز استفاده شد. اثر متقابل لاین × منطقه × سال عملکرد وش معنی دار بود. لاین های آزمایشی KD-92-11 با 58/02 درصد، KD-92-19 با 57/92 درصد و KD-92-17 با 56/94% بیشترین درصد زودرسی را داشتند. لاین KD-92-17 با 1030 کیلوگرم در هکتار محصول بیشتری تولید و با 20/1 و 19/1، بیشترین تعداد شاخه زایا و غوزه باز را تولید کرد. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش لین و بینز نشان داد که لاین KD-92-19 کمترین واریانس درون مکانی را در بین لاین های آزمایشی داشته و از پایداری بالاتری برخوردار بود و برای برنامه های اصلاحی آینده مناسب است.
کلید واژگان: پارامتر پایداری, روش لین و بینز, زودرسی, عملکرد وش, غوزه قرمزIndigenous diploid cotton is cultivated in many areas of country due to the saline soil and water. To study adaptability and seedcotton yield stability of three promising native cotton lines selected from interspecific hybrids of G. herbaceum & G. arboreum including three lines along with two diploid controls were planted in a randomized complete block design in four locations (Kashmar, Nishabour, Sabzevar and Feyz-Abad for two years 2017-2018. Number of opened and closed bolls in plant, crown diameter, seedcotton yield, boll weight, Number of vegetative and fertile stems, plant height, fiber percentage and earliness were measured. Combined analysis of variance for two years and four locations were performed. Finlay and Wilkinson linear regression coefficient and, Lin and Binns parameters, were used for determination of stable cultivars. Interaction of year × location × genotype on seedcotton yield was significant. Genotype KD-92-11 with 58.02%, KD-92-19 with 57.92% and KD-92-17 with 56.94% had the highest early maturity. The line KD-92-17 with 1030 Kg/h, had the highest seedcotton. Also, KD-92-17 with 20.1 and 19.1 produced the highest fertile branch and open boll among diploid lines, respectively. Results of stability analysis with Lin and Binns method showed that KD-92-19 had the lowest inside location variance for seedcotton yield. The KD-92-19 had the highest yield stability and can be recommended for locations that have saline irrigation water and soil.
Keywords: Early maturity, Lin, Binns method, Red boll, Seed cotton yield, Stability parameter -
به منظور بررسی وضعیت آلودگی بذور پنبه به قارچ فوزاریوم، نمونه هایی ازطبقات مختلف 10 رقم پنبه از استانهای خراسان جنوبی، رضوی، گلستان و فارس تهیه شد. قسمتهای مختلف بذر که شامل بذرکامل، پوسته، مغز (آندوسپرم + جنین)، آندوسپرم و جنین بود، در محیطهای غذایی سیب زمینی دکستروزآگار وآب آگار کشت گردید. از تعداد 23 نمونه بذر پنبه، 76 جدایه فوزاریوم بدست آمد. آلودگی بذور کرکدار و دلینته به قارچ فوزاریوم به ترتیب 7/98 و 3/1 درصد بود. از بین بذور مورد بررسی در این تحقیق، رقم ورامین با 35 جدایه دارای بیشترین درصد آلودگی بود. بیشترین درصد جداسازی قارچ فوزاریوم مربوط به مغز بود. شناسایی بر اساس صفات ریخت شناسی نشان داد جدایه های مذکور به ترتیب با فراوانی 39، 23، 10، 2، 1 و 1 جدایه متعلق به گونه های Fusarium equiseti، F. proliferatum، F. semitectum، F. compactum، F. nygamai و F. solani میباشند. گونه های F. compactum وF. nygamai برای اولین بار در ایران از بذور پنبه گزارش میشوند. بکارگیری واکنش زنجیره ای پلی مراز و استفاده از آغازگرهای اختصاصی گونه های غالب F. equiseti و F. proliferatum، با استفاده از DNA گونه قارچی مربوطه و همچنین DNA بذوری که به طور طبیعی به این گونه-ها آلوده بودند، منجر به تولید نوارهای DNA اختصاصی شد. به این ترتیب نتایج شناسایی این دو گونه بر اساس صفات ریخت شناسی، با روش مولکولی نیز مورد تایید قرار گرفت. این مطالعه نشان داد، ردیابی فوزاریومهای مذکور در بذور آلوده با استفاده از واکنش PCR امکان پذیر است.کلید واژگان: آندوسپرم, ریخت شناسی, مولکولی, کرک دار, ورامینDetection of Fusarium contamination of cotton seeds using morphological traits and molecular markersIn order to investigate the contamination of cotton seeds with Fusarium fungi, samples of different classes of 10 cotton cultivars were obtained from Southern Khorasan, Razavi, Golestan and Fars provinces. Various sections of a seed such as full seed, coat, kernel (endosperm and embryo), endosperm and embryo were cultured on the nutrient medium of potato dextrose agar and water agar. Of the 23 cotton seed samples, 76 isolates of Fusarium was obtained. The contamination in fuzzy and delinted seeds were 98.7 and 1.3 percent respectively. The hightest percentage of purified Fusarium was from kernel. Identification based on morphological traits showed that the isolates with the frequency of 39, 23, 10, 2, 1 and 1 isolates belonging to the species Fusarium equiseti, F. proliferatum, F. semitectum, F. compactum, F. nygamai and F. solani. Species of F. compactum and F. nygamai are reported for the first time from Iran. The application of Polymerase chain reaction and the use of specific primers of F. equiseti and F. proliferatum dominant species have led to the production of proprietary DNA bands using the DNA of the relevant fungal species, as well as the seed DNA that naturally contaminated these species. In this way, the results of identification of these two species based on morphological traits were confirmed by the molecular method. This study revealed that Fusarium traces are detected in infected seeds using the PCR reaction.Keywords: Endosperm, Morphological, Molecolar, fuzzy, Varamin
-
شوری یکی از مهم ترین عوامل محدودکننده کشاورزی است. پنبه به عنوان یک گیاه روغنی-الیافی از جمله گیاهان مهم صنعتی به شمار می رود. مرحله جوانه زنی و گیاهچه ای از حساس ترین مراحل رشد پنبه به شوری هستند. در این تحقیق، 14 رقم آلوتتراپلوئید تجاری و محلی پنبه از نظر تحمل به شوری بررسی شدند. ابتدا این رقم ها در آزمایش های فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به روش ساندویچی و در شرایط آزمایشگاهی مورد آزمون جوانه زنی در سطوح شوری 0، 8 و 16 دسی زیمنس بر متر قرار گرفتند. سپس صفات طول ریشه چه و ساقه چه، وزن تر و خشک ریشه چه و ساقه چه، درصد جوانه زنی، ضریب آلومتری، درصد آب گیاهچه و شاخص بنیه بذر اندازه گیری و شاخص های تحمل به تنش بر اساس عملکرد زیستی (وزن خشک گیاهچه) در محیط تنش و غیر تنش محاسبه شدند و بر طبق این شاخص ها رقم ها در دو سطح 8 و 16 دسی زیمنس بر متر تجزیه به مولفه های اصلی شده و نمودار بای پلات رسم شد و در نهایت دندروگرام دسته بندی رقم ها بر اساس شاخص های STI (شاخص تحمل به تنش)، SSI (شاخص حساسیت به تنش)، عملکرد در محیط تنش و غیر تنش رسم شد. نتایج به دست آمده از تجزیه واریانس اثر رقم، شوری و برهم کنش شوری و رقم نشان داد، صفات وزن خشک ریشه، وزن خشک ساقه، وزن تر ریشه، طول ساقه، شاخص بنیه گیاهچه، درصد آب گیاهچه، ضریب آلومتریک، وزن خشک گیاهچه، طول گیاهچه در سطح یک درصد و در صفات وزن تر ساقه، طول ریشه در سطح پنج درصد معنی دار بودند. دسته بندی و بای پلات رقم ها بر اساس شاخص های STI و SSI در سطح شوری 8 و 16 دسی زیمنس بر متر نشان داد که رقم های سپید و گیزا در هر دو سطح در دسته متحمل ها و رقم کاشمر در هر دو سطح در گروه حساس ها در مرحله جوانه زنی بودند.کلید واژگان: بای پلات, پنبه, جوانه زنی, شوری, تجزیه مولفه اصلیSalinity is one of the most important factors limiting agricultural production. Cotton, as an oil-fiber plant, is one of the most important industrial plants and is sensitive to salinity, especially at germination and seedling stages. Therefore, in this study, 14 allotetraploid varieties of commercial and local cotton were selected. The study was carried out as factorial with a completely randomized design and three three replications, using the sandwich method. Germination tests were performed at three salinity levels of 0, 8 and 16 ds.m-1. Afterwards, root and shoot length, fresh and dry weight of root and shoot, germination percentage, allometric coefficient, seedling water percentage and seed vigor index were measured and stress tolerance indices were calculated based on yield (seedling dry weight) in stress and non-stress conditions. Given these indices, all cultivars were aalyzed at two levels of 8 and 16ds.m-1, using principal component analysis and biplot diagrams were drawn. Finally, the dendrogram classification of genotypes was plotted based on STI indices (stress tolerance index), SSI (stress susceptibility index), and the performance (dry weight plantlet) in stress and non-stress conditions. The result of variance analysis for genotype, salinity and salinity×genotype demonstrated that dry weight root, dry weight shoot, fresh weight root, stem length, vigor index seedling, allometric coefficient, dry weight seedling, and length seedling were significant in p-value 0.01, and fresh weight shoot, length root were significant in p-value 0.05. Clustering and the biplot of the genotypes based on STI and SSI indices at salinity levels of 8 and 16 ds.m-1 indicated that the Sepid and Giza genotypes were tolerant and that the Kashmar genotype was sensitive to salt levels at germination stage.Keywords: Biplot, Cotton, Germination, Salt, Principal components
-
از مهم ترین عوامل کاهش درجه مکانیزاسیون برداشت پنبه، متناسب نبودن کمباین های وش چین با الگوی کشت و استفاده نکردن از ارقام مناسب است. به منظور ارزیابی عملکرد کمباین های وش چین پنبه در الگوی کشت داخل کشور، کارایی سه نوع کمباین برداشت پنبه (خودگردان سه ردیفه پنبه طراحی و ساخته شده در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، کمباین جاندیر دو ردیفه خودگردان، و کمباین جاندیر دو ردیفه کششی) مطالعه شدند. در این تحقیق، در قالب طرح آماری کاملا تصادفی بر پایه آزمایش فاکتوریل، تاثیر سرعت پیشروی کمباین در سه سطح (1/2، 4/3 و 8/4 کیلومتر بر ساعت) و رقم پنبه در دو سطح (خرداد و ورامین) بر صفات زیر بررسی شد: درصد وزنی وش باقی مانده بر ساقه پنبه در چین های اول و دوم، درصد وزنی وش های ریخته شده در سطح مزرعه، بازده مکانیکی برداشت، ظرفیت موثر مزرعه ای، مصرف سوخت، درصد مواد خارجی در مخزن کمباین و هزینه های ثابت و جاری. نتایج بررسی ها نشان می دهد که کمباین سه ردیفه وش چین دارای بالاترین ظرفیت مزرعه ای (48/0 هکتار در ساعت) و پایین ترین درصد بازده (9/64 درصد) نسبت به دو کمباین دیگر است؛ بالاترین بازده (68/74 درصد) متعلق به کمباین دو ردیفه خودگردان است. پایین ترین میزان درصد وزنی وش باقیمانده بر ساقه پنبه (87/7 درصد) در سرعت پیشروی 1/2 کیلومتر بر ساعت دیده می شود. نتایج حاصل از ارزیابی و مقایسه اقتصادی کمباین سه ردیفه با دو کمباین دوردیفه نشان می دهد که کمباین سه ردیفه وش چین، به علت پایین تر بودن هزینه ثابت، نسبت به دو کمباین دیگر، پایین ترین دوره برگشت سرمایه (29/3 سال) را نیز دارد.کلید واژگان: ارزیابی مزرعه ای, رقم پنبه, سرعت پیشروی, کمباین پنبهThe most important limiting factors in reduction of mechanization degree of cotton harvesting are access to suitable harvester for a specific planting pattern and lack of suitable varieties. In order to evaluate the performance of cotton picking combines in conventional planting patterns, three cotton picking combines (self-power three-row cotton picker that was designed and built in Khorasan Razavi Agricultural Research Center, self-propelled two-row cotton picker and tractor-mounted two-row cotton picker) were studied. In this context , the effects of type of cotton picker (three levels), forward speed (2.1, 3.4 and 4.8 km/h) and cotton variety ( Khordad and Varamin) were investigated and the effect on parameters such as weight percentage of cotton losses at first and second picking stages, weight percentage of cotton waste, efficiency, effective field capacity and fuel consumption were recorded. The results showed that self-propelled three-row cotton picker had the highest effective field capacity (0.48 ha/hr.) and the lowest efficiency percent (64.9%) as compared to the other cotton pickers. The highest efficiency (74.68%) belonged to self-propelled two-row cotton picker. The lowest weight percentage of cotton losses (7.87%) was obtained at 1.2 km/hr. forward speed. The economic analysis and comparison of cotton pickers showed that the self-propelled three-row cotton picker, due to lower initial cost as compared to others cotton pickers, had the lowest period of initial cast return (3.29 years).Keywords: Cotton Picker, Cotton Variety, Farm Evaluation, Speed
-
توزیع اندازه خلل و فرج خاک از عوامل مهم تاثیرگذار در کیفیت فیزیکی آن و نشان دهنده نوع مدیریت خاک می باشد. انرژی انتگرالی آب بیان گر مقدار انرژی مورد نیاز گیاه برای جذب واحد وزن آب خاک در یک دامنه رطوبتی مشخص است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر شاخص های موقعیت و شکل منحنی توزیع اندازه خلل و فرج خاک بر میزان انرژی انتگرالی آب در دامنه های مختلف رطوبتی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق در استان خراسان رضوی انجام شد. در این مطالعه پس از انجام نمونه برداری های لازم از خاک 30 نقطه ایستگاه و انجام اندازه گیری های آزمایشگاهی و صحرایی، ضرایب منحنی مشخصه رطوبت خاک، شاخص های منحنی توزیع اندازه خلل و فرج، آب قابل استفاده گیاه، دامنه رطوبتی با حداقل محدودیت، گنجایش انتگرالی آب و انرژی انتگرالی آب در دامنه های مختلف رطوبتی محاسبه و در نهایت روابط آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزایش قطر خلل و فرج و کاهش تنوع اندازه آنها و همچنین تمایل منحنی توزیع اندازه خلل و فرج خاک به بلندتر بودن در مرکز و کشیده تر بودن آن در دو انتهای منحنی نسبت به حالت لوگ نرمال می تواند منجر به کاهش انرژی انتگرالی آب و افزایش سهولت جذب آب توسط گیاه در دامنه های مختلف رطوبتی گردد.کلید واژگان: بافت خاک, جذب آب توسط گیاه, گنجایش انتگرالی آب, منحنی مشخصه رطوبت خاکSoil pore size distribution (SPSD) is one of the most important soil physical quality indices which reflect soil inherent characteristics and its management system. The soil water integral energy (EI) is an index that represents the amount of energy needed to uptake a mass unit of soil water by plants. In this research, we studied the effects of SPSD curves location and shape parameters on EI index of different soil water ranges in medium to coarse-textured soilsof Torogh Agricultural and Natural Resources Research and Education Station in Khorasan-Razavi province. Thirty points with different soil textures and organic carbon contents were selected. After conducting required laboratory and field measurements using standard methods, the soil moisture release curve (SMRC) parameters, the SPSD curve parameters, plant available water (PAW) and least limiting water range (LLWR) which were measured in matric heads of 100 and 330 cm for the field capacity, integral water capacity (IWC) and EI of the mentioned soil water ranges were calculated and the relationships between the SPSD curve location and shape parameters and EI values (for PAW100, PAW330, LLWR100, LLWR330 and IWC) were statistically analyzed. The results showed that, in medium to coarse-textured soils, increasing the equivalent pore diameter and reducing the diversity of soil pore sizes along with the tendency of the SPSD curves to be more peaked in the center and more tailed at the two ends compared with lognormal distribution could lead to lower EI and easier uptake of water by plants in different soil water ranges.Keywords: Integral water capacity, Plant water uptake, Soil moisture release curve, Soil texture
-
-
شناسایی و استفاده از ارقام متحمل به تنش خشکی یکی از راه کارهای بهبود تولید پنبه در سیستم های زراعی تحت تنش می باشد. بدین منظور تعداد 22 رقم پنبه با استفاده از آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده دانشگاه فردوسی مشهد تحت دو شرایط بدون تنش و تنش کمبود آب (1- مگا پاسکال) رشد یافتند. رطوبت گلدان های حاوی ارقام پنبه تا مرحله دو برگ حقیقی در حد ظرفیت زراعی نگه داری و پس از آن با استفاده از روش وزنی تا پایان آزمایش پتانسیل آب در حد 1- مگا پاسکال حفظ شدند. تنش خشکی سبب کاهش معنی دار اما متفاوت وزن خشک اندام های هوایی و ریشه گیاهچه در ارقام حساس و متحمل شد. نتایج ضرایب همبستگی نشان داد، صفات وزن خشک برگ و ریشه بالاترین و وزن خشک ساقه و ارتفاع کمترین همبستگی را با وزن خشک بوته، تحت تنش کمبود آب داشتند. در شرایط تنش میزان تلفات برگ در ارقام متحمل کمتر از ارقام حساس بود. تنش خشکی تاثیر کمتری بر افزیش دمای برگ ارقام متحمل داشت. ارقام ورامین، 43347، خرداد، دلتاپاین 25، 43200 وB-433 با کمترین کاهش در میزان تعداد و سطح برگ، و نیز وزن خشک برگ، ریشه و ساقه و وزن خشک بوته و نیز محتوای نسبی آب برگ و هدایت روزنه ای به عنوان ارقام متحمل و ارقام 43259، نازیلی84، کوکر 349، نارابرای، شیرپان 539 و Asj2*349 با بیشترین کاهش در مقادیر صفات مذکور به عنوان ارقام حساس به تنش خشکی در مرحله گیاهچه ای شناخته شدند.کلید واژگان: تحمل خشکی, دمای برگ, مقاومت روزنه ای, وزن خشک, همبستگیIntroductionMajor cultivated cotton regions of Iran are located in dry and semiarid climates, therefore water deficiency or drought stress is inseparable part of cotton production systems in these regions. So identification and introduction of drought tolerant cotton genotypes is crucial. showed that water stress decreased plant growth rate, leaf area and finally photosynthesis in cotton. In addition plant height reduction is a primary effect of water stress. According to results, net photosynthesis, stomatal conductance and transpiration decreased simultaneously with an increase in drought stress intensity.
Physiologic traits monitoring were notified as a proper gadget for selection and improvement of germplasm. Whereas investigation of many genotypes in field conditions under drought stress is difficult and it is not accurate enough, also good correlation has observed between the results of drought tolerance at seedling stage and field experiments, therefore this research has tried to evaluate some of the morphologic traits in cotton genotypes at seedling stage under drought stress and none stress conditions.
Materials and Methods22 cotton cultivars were grown under none water stress (field capacity) and drought stress conditions(-1MPa) using a factorial arrangement of treatments based on randomized completely design with three replications at College of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad in 2011. Then each genotype (10 seed) was sown at a pot (1.5 l-1). At two true leaf stages, pots were tinned to one seedling. Soil moisture content was kept up to two true leaf stages at field capacity and at the end of experiment, it was conserved about -1MPa using weight method.
The measured parameters were:Plant height, leaf area, dry weight of leaf, stem, root and whole plant and also decreasing percent of each parameter under stress in comparison with control in any genotype was determined at the end of experiment. Stomatal resistance and leaf temperature were measured with leaf porometer set (model Decagon Devices, Inc) on three leaf stage of cotton seedling. Relative water content (RWC) of leaf was also measured. Variance analysis, Comparison of trait means and correlation between traits were carried out using SAS and Excel and least significant difference (LSD).
Results and DiscussionInteraction between water deficiency stress and cotton cultivars were significant (PKeywords: Correlation, Drought tolerance, Dry weight, Leaf temperature, Stomatal resistance -
تعیین نحوه و میزان تاثیرگذاری عوامل موثر بر عملکرد ارقام پنبه نقش به سزایی در ارزیابی عملکرد در شرایط تنش خشکی دارد. لذا این پژوهش به منظور تعیین عملکرد، اجزاء عملکرد، ضرایب همبستگی و اثرات مستقیم و غیر مستقیم اجزاء موثر بر عملکرد بر روی چهار رقم حساس و متحمل به خشکی پنبه انجام گرفت. ارقام پنبه به عنوان کرت های فرعی در سه سطح آب مصرفی به عنوان کرت های اصلی (آبیاری به میزان I33%) 33%، (I66%) 66%) و I100%) 100%) نیاز آبی) به صورت کرت های خرد شده، در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی کاشمر در سال 1390 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد تمامی اجزاء عملکرد پنبه (به جزء وزن غوزه) به طور معنی داری تحت تاثیر تنش خشکی قرار گرفتند. نتایج همچنین نشان داد ابقاء تعداد بالاتر غوزه در بوته عامل اصلی اختلاف ارقام در رابطه با عملکرد وش می باشد. در شرایط تنش همبستگی بالا و معنی دار بین عملکرد وش با تعداد غوزه در بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت مشاهده شد. درصورتی که در شرایط آبیاری کامل این همبستگی تنها بین دو صفت ارتفاع بوته و عملکرد بیولوژیک دیده شد. نتایج تجزیه علیت با استفاده از ضرایب همبستگی ساده نشان داد که مهم ترین جزء موثر بر عملکرد در شرایط تنش خشکی و آبیاری کامل عملکرد بیولوژیک می باشد و اجزاء دیگری چون تعداد و وزن غوزه، درصد زود رسی و شاخص برداشت با تاثیر غیر مستقیم بر این جزء سبب افزایش عملکرد وش می شوند.
کلید واژگان: ارقام متحمل, تجزیه علیت, خشکی, شاخص برداشت, عملکردDetermining environment – associated alterations in grain yield is important in yield assessment under drought stress. Therefore this study was carried out to determine the correlation coefficients and direct and indirect effects of effective components on yield in four drought - tolerant and susceptible cotton cultivars. Cotton cultivars were considered as sub plots and 3 levels of irrigation regime [33% (I33%), 66% (I66%) and 100% (I100% of water requirement)], designated as main plots in a split plot based on complete block design with three replications at Agricultural Research Station of Kashmar, Razavi Khorasan of Iran in 2011. The results showed that all yield components, except boll weight, were negatively and significantly affected by drought stress. The results also showed that retention of greater boll numbers per plant was the main component of cultivars difference in terms of cotton seed yield. High and significant correlations were observed between yield and boll number per plant, biological yield and harvest index under drought stress. While there was only significant correlations between seed yield with plant height and biological yield under non-stress condition. Path analysis showed that the most important component of cotton seed yield is biological yield under both drought stress and non-stress conditions and other components such as: boll number and weight, earliness percent and harvest index caused an increase in cotton seed yield by indirect effect on this component.Keywords: Drought, Harvest index, Path analysis, Tolerant cultivars, Yield -
به منظور بررسی اثرات محلول پاشی و مصرف خاکی سولفات آهن و سولفات روی بر عملکرد و اجزاء عملکرد پنبه آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 16 تیمار در 3 تکرار بر روی پنبه رقم ورامین در ایستگاه تحقیقات پنبه کاشمر به مدت دو سال و در خاکی با شوری 5/2 دسی زیمنس بر متر، اسیدیته 9/7 با بافت سیلتی لوم اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل سه عامل، عامل اول مصرف خاکی سولفات روی در 4 سطح (0، 20، 40 و 60 کیلوگرم سولفات روی در هکتار) ، عامل دوم محلولپاشی سولفات روی در 2 سطح (0، 5/0 درصد) و عامل سوم محلولپاشی سولفات آهن در دو سطح (0، 5/0 درصد) بودند. نتایج نشان داد بین متوسط وش تولیدی تیمارهای مختلف آزمایش تفاوت آماری معنی داری در سطح 5% وجود دارد. بیشترین میزان عملکرد به میزان 3964 کیلوگرم در هکتار از تیمار مصرف خاکی 40 کیلوگرم سولفات روی در هکتار به همراه محلولپاشی سولفات آهن با غلظت 5/0 درصد بدست آمد که نسبت به تیمار شاهد 26 درصد افزایش عملکرد داشت. بالاترین وزن غوزه پنبه (2/6 گرم) و تعداد غوزه (4/9 غوزه) از تیمار اخیر بدست آمد که نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 13 و 19 درصد افزایش نشان داد. تیمارهای آزمایش تاثیری بر ارتفاع بوته و زودرسی پنبه نشان ندادند.کلید واژگان: پنبه, روی, آهن, عملکرد, اجزاء عملکردIn order to study the effects of soil and foliar application of Iron and Zinc sulphates on yield and yield components of varamin cultivar cotton an experiment were conducted in kashmer cotton research station, in a Silty loam textured soil with EC=2.2 ds/m and pH=7.9. Experimental design was factorial as randomized complete block design with three replication which four levels of soil application of zinc sulphate including 0, 20, 40 and 60 kg/ha Zinc sulphate, two levels of foliar application of zinc sulphate including 0 and %0.5 and two levels of foliar application of Iron sulphate including 0 and %0.5 were applied to the field plots. Results showed that the effects of soil and foliar application of Iron and Zinc sulphates on cotton yield, boll weight and boll Number were significant. The highest yield (3964 kg per hectare cotton) obtained from the Soil application of 40 kg per hectare zinc sulfate and spraying zinc sulfate (0.5%) treatment, as 26% increased compared to the control. The highest boll weight (2.6 g) and boll Number (4/9 seed) obtained from recent treatment that increased respectively 13% and 19% compared to the control. The treatments did not show any significant effect on plant height and earliness cotton.Keywords: Cotton, Zinc, iron, Yield, yield components
-
گونه های جنس Gossypium (حدودا 42 گونه) ذخایر عظیمی از تنوع ژنتیکی برای اصلاح پنبه زراعی هستند. برای تعیین روابط ژنتیکی درون و بین گونه ای جنس ،Gossypium 30 جفت آغازگر(Primer) ده تایی RAPD روی 13 رقم از دو گونه دیپلوئید زراعی( Gossypium herbaceum L. (A1) و Gossypium arboreum L. (A2) و 11 ژنوتیپ از دو گونه تتراپلوئید Gossypium hirsutum L. (AD) استفاده گردید. با استفاده از مارکر RAPD کلا 422 باند تکثیر که 366 (87/7٪) تا از این باندها چند شکلی بودند. تشابهات ژنتیکی بین تمام گونه ها محاسبه گردید و بر اساس آنها دندروگرام مربوطه به روشUPGMA ترسیم گردید که با روابط تاکسونومی بین گونه ها یکی بود. در برخی موارد روابط خویشاوندی به خوبی با گروه بندی ژنتیکی استنتاج و تایید شد. تجریه خوشه ایبر اساس تشابهات ژنتیکی برای شناسایی ژنتیکی ارقامی که به طور بالقوه ذخایر مهمی از ژرم پلاسم برای اصلاح پنبه خصوصا صفات کیفی الیاف هستند، صورت گرفت.کلید واژگان: انگشت نگاری DNA, گونه های جنس Gossypium, تشابه ژنتیکی, روابط خویشاوندیGossypium species (about 49 species) are vast resources of genetic diversity for improvement of cultivated cotton. To determine intra- and inter-specific genetic diversity and relationships, it was employed 30 RAPD's random decamer primers on twenty eight cotton accessions from 2 diploid cultivated species (G.arboreum, G.herbaceum) and 2 tetraploid cultivated species (G.hirsutum, G.barbadense). A total of 422 RAPD bands were amplified of which 88% (366) were polymorphic. Similarity indices estimated on the basis RAPD markers and cluster analysis based on similarity values showed high correspondence between RAPD marker system and known taxonomic relationships.Keywords: DNA Fingerprinting, Gossypium Species, genetic similarity, Family Relationships
-
به منظور بررسی اثرات متقابل مقادیر مختلف کود نیتروژنه و آب آبیاری بر کارایی مصرف آب وعملکرد پنبه رقم ورامین طرحی با سه سطح آب آبیاری به میزان 45، 60، 75 درصد تبخیر از تشت کلاس A بعنوان فاکتور اصلی و 5 سطح نیتروژن خالص (0، 60، 120، 180 و 240) کیلوگرم در هکتار به عنوان فاکتور فرعی بصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دوسال در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کاشمر و در خاکی با شوری 2/2 دسی زیمنس بر متراسیدیته 7/8 با بافت سیلتی لوم به اجرا درآمد.نتایج حاصل حاکی ازآن بود که اثر تیمارهای نیتروژن بر عمکرد وش ،تعداد قوزه، تعداد شاخه های جانبی و ارتفاع بوته معنی دار بود. درحالیکه اثر نیتروژن بر وزن قوزه معنی دار نبود. اثر تیمارهای آبیاری بر عملکرد معنی دار بود. اثر متقابل آب و نیتروژن بر عملکردوش ،تعداد قوزه، تعداد شاخه و ارتفاع بوته معنی دار بود و بیشترین عملکرد وش، تعداد قوزه، تعداد شاخه و ارتفاع بوته از تیمار نیتروژنی 180 کیلوگرم در هکتار و تیمار آبیاری به میزان 75 درصدتبخیر از تشت کلاس A بدست آمد. با کاهش میزان آب آبیاری کارآئی مصرف کود نیتروژنه نیز کاهش یافت. بطور کلی نتایج حاصل از اجرای طرح حاکی از آن است که در شرایط آزمایش تیمار برتر شامل مصرف 180 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و آبیاری به میزان 75% تبخیر از تشت کلاس A (با مصرف 11647/5 متر مکعب آب در هکتار) بود.کلید واژگان: پنبه, عملکرد وش, نیتروژن, کارایی مصرف آبIn order toinvestigation the effect of different amount of N-fertilizer and irrigation water on cotton yield of Varamin variety, an experiment was conducted in Kashmar agriculture and natural resource station in a Silty loam textured soil with EC=2.2 dS/m and pH=7.8. Experimental design was split plot as randomized complete block design with three replications which three levels of irrigation water including 45, 60 and 75 % cumulative evaporation of class A pan were as main plots and five levels of nitrogen including 0, 60, 120, 180 and 240 kg N/ha were as sub plots. Results showed that the effect of Nitrogen treatment on cotton yield, boll number, side branch number, and plant height was significant while N effect was not significant on boll weight. Irrigation treatments had significant effect on cotton yield. The highest cotton yield, boll number, side branch number, and plant height was obtained from 180 kg N/ha treatment and irrigation at 75 % evaporation from class A pan. By reducing of irrigation water, N-use efficiency decreased as well. In general results of this experiment showed that the best treatment was irrigation with 75 % evaporation from class A pan and 180 kg N/ha.Keywords: Cotton, Yield, nitrogen, Irrigation water, WUE
-
پنبه به عنوان دومین محصول متحمل به شوری بعد از جو مطرح است، در جنس Gossypium گونه های دیپلوئید با توجه به منشاء شان تحمل بیشتری نسبت به شوری دارند. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی تحمل به شوری در گونه های مختلف زراعی پنبه و جستجو برای یافتن منابع ژنتیکی متحمل 28 رقم از چهار گونه زراعی جنس Gossypium در قالب 4 آزمایش (دو آزمایش در شرایط تنش شوری و دو آزمایش در شرایط غیر تنش) مورد ارزیابی قرار گرفتند. تنوع بالای بین و درون گونه ای برای تحمل به شوری مشاهده گردید، در بین صفات مورد بررسی تنوع ژنتیکی بالا در هر دو سطح پلوئیدی برای صفات K+/Na+ و K+ مشاهده شده ولی دو صفت میزان اسید آمینه پرولین و قند های محلول خصوصا در دیپلوئید ها از تنوع پایینی برخوردار بودند. ارقام گونه G.herbaceumاز تحمل به شوری نسبتا بالایی نسبت به سه گونه دیگر بر خور دارند. ارقام گونه تتراپلوئید G.barbadenseنسبت به شوری حساس تر از سایر گونه ها بوده و به طورکلی ارقامی که بیشترین نسبتK+/Na+را داشتند از عملکرد بالاتری برخوردار بودند. در میان ارقام تتراپلوئید رقم Crema از گونه G.hirsutum با 4884/9 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد را در شرایط تنش شوری داشته و در میان دیپلوئید ها سرخه سمنان (G. herbaceum) با 1836/5 کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین عملکرد در شرایط تنش شوری بود.کلید واژگان: پنبه, تن شوری, تنو بین گونهای, تنو درون گونهای
-
پنبه یکی از محصولات خشک و نیمه خشک ایران است که نیاز آبی زیادی دارد. با توجه به محدودیت منابع آب در ایران، ضرورت دارد روش هایی اتخاذ گردد تا با مصرف آب کمتر محصول قابل قبولی تولید شود. یکی از راه های نیل به این اهداف استفاده از ارقام متحمل به خشکی است. ارقام مختلف متحمل به خشکی از نظر خصوصیات مرفولوژیکی با یکدیگر تفاوت دارند و این امر باعث اختلاف در جذب آفات و خسارت آنها روی این ارقام می شود. بنابراین این بررسی طی سال های 83-1382 در دو آزمایش جداگانه (شاهد و طرح) در ایستگاه تحقیقات پنبه شرق کشور- کاشمر اجرا و 7 رقم متحمل به خشکی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی از نظر آفات مهم پنبه مقایسه شدند. جهت نمونه برداری از آفات، هر هفته یکبار، از هر کرت 10 بوته بطور تصادفی انتخاب و در هر بوته تعداد سفید بالک پنبه در 3 برگ بالایی، سنک قوزه در داخل غنچه ها، گل ها و قوزه ها و زنجرک پنبه در 3 برگ (بالا، وسط و پایین) شمارش و یادداشت می شد. در پایان داده های حاصله با نرم افزار SAS تجزیه و تحلیل و میانگین ها با آزمون چند دامنه ای دانکن مقایسه شدند. نتایج نشان داد که در بین ارقام مورد مقایسه ارقام 43200 بالاترین و سوپراکرا پایین ترین جذابیت را برای آفات داشتند.کلید واژگان: آفات, پنبه, خشکی
-
به منظور انتخاب ارقام سازگار با شرایط اقلیمی خراسان رضوی، این پژوهش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مدت سه سال(1387- 1385) در ایستگاه تحقیقات پسته فیض آباد استان خراسان رضوی با دوازده رقم پسته بادامی سفید، پسته قرمز، برگ سیاه، دانشمندی، پسته گرمه، اکبری، کله قوچی، اوحدی، خنجری، عباسعلی، شاه پسند و ممتاز انجام شد. نتایج نشان داد که اثر سال، رقم و سال × رقم تقریبا بر تمام صفات میوه دهی در سطح یک درصد معنی دار بود. بیشترین تعداد جوانه گل در هر شاخه در ارقام برگ سیاه و اکبری و کمترین در رقم پسته گرمه به دست آمد. رقم پسته گرمه زودگل ترین و رقم اکبری دیرگل ترین رقم بودند و در شروع گلدهی دوازده روز با هم دیگر اختلاف داشتند. رقم بادامی سفید با 20 میوه و رقم عباسعلی با 7 میوه در خوشه به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد میوه در خوشه را داشتند و اختلاف معنی داری در سطح یک درصد بین آن ها وجود داشت. بیشترین درصد میوه پوک حدود 24 درصد و کمترین 4/7 درصد به ترتیب در رقم بادامی سفید و عباسعلی بود. پسته گرمه و پسته قرمز با 32 و 30 دانه در یک انس ریزترین و کله قوچی و دانشمندی با 18 میوه در انس، درشت ترین میوه را داشتند. رقم شاه پسند با 8/14 درصد بیشترین عارضه زودخندانی را نشان داد. در مجموع ارقام ممتاز، شاه پسند و خنجری سازگاری مناسبی نداشتند و ارقام بادامی سفید، اکبری و پسته گرمه از سازگاری بیشتری برخوردار بودند.
کلید واژگان: پسته, ارقام, زودخندانی, پوکی, باردهی, سازگاریIn order to choose climate-compatible pistachio cultivars in Khorasan, this research was carried out in Pistachio Research Station in Feizabad on 12 pistachio cultivars namely Badami-e- sefid, Pesteh-e-ghermez, Barg seyah, Daneshmandi, Pesteh-e-garmeh, Akbari, Kalehghouchi, Owhadi, Khanjari, Abasali, Shahpasand and Momtaz, based on a randomized complete block design with three replications during three years(2006-2008). The results showed that the factors year, treatment (cultivars) and their interaction effects were significant (p < 0.01) for all characteristics. The highest number of flower bud per shoot was on Barg-seyah and Akbari and the lowest on Pesteh-e-garmeh cultivars. The most early and late flowering cultivars were Pesteh-e-garmeh and Akbari respectively, which had 12 days difference at the biggining of flowering. There was significant difference between Badami-e- sefid with 20 nuts per cluster and Abasali with 7 nuts. The highest and the lowest percentage of blank pistachio were 24 and 7.4 on Badami-e-sefid and Abasali, respectively. Pesteh-e-garmeh and Pesteh-e-ghermez with 32 and 30 nuts had the smallest and the biggest nuts per ounce. Shahpasand (native of Damghan region) showed the highest percentage of early splitting (14.8%) and had significant difference (p < 0.01) with other cultivars. In addition, Momtaz, Shahpasand, Khanjari and Owhadi did not show suitable compatibility, but, Badami-e-sefid, Akbari and Pesteh-e-garmeh showed more compatibility than the other cultivars.Keywords: Pistachio (Pistachio vera), cultivar, early splitting, blankness, bearing, compatibility -
به منظور ارزیابی واکنش ارقام پنبه (Gossypium hirsutum L.) به سیستم تک کشتی و سیستم کشت دوگانه پس از جو (Hordeum vulgare L.) آزمایشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان گناباد در سال زراعی 89-1388 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل سه تاریخ کاشت: کشت به موقع (15 اردیبهشت)، کشت پس از انجام آخرین آبیاری جو (30 اردیبهشت) و کاشت پس از برداشت جو در همان زمین جو (15 خرداد) به عنوان عامل اصلی و سه رقم، ورامین، خرداد و سپید به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته (2/60 سانتی متر) در تاریخ کاشت دوم بود. تیمارها اثر معنی داری برتعداد شاخه رویا و زایای پنبه نداشتند. درصد زودرسی در تاریخ کاشت اول بیشترین میزان را داشته و اختلاف معنی داری با دو تاریخ کاشت دیگر داشت. بیشترین عملکرد وش تک قوزه (5/6 گرم) مربوط به رقم ورامین در تاریخ کاشت سوم بود که اختلاف معنی داری با سایر ترکیبات تیماری نشان داد، ضمن اینکه همین رقم در تاریخ های کاشت دیگر میزان عملکرد نسبی بالاتری داشت. از نظر اثر متقابل دو تیمار بر میانگین عملکرد چین اول، با تاخیر در کاشت، از عملکردها کاسته شد، ولی رقم خرداد بالاترین عملکرد کل وش را در تاریخ کاشت اول به میزان 1600 کیلوگرم در هکتار به خود اختصاص داد. در چین دوم فقط اثر تاریخ کاشت معنی دار بود و تاریخ کاشت سوم بیشترین عملکردرا به خود اختصاص داد. در مورد اثر دو جانبه تیمارها بر عملکرد کل، دو رقم ورامین و خرداد در تاریخ کاشت اول عملکرد نسبتا برابری داشتند، ولی رقم خرداد در هر سه تاریخ کاشت، عملکرد نسبتا بیشتری نشان داد. در مجموع، کشت رقم خرداد در تاریخ کاشت سوم (15 خرداد) بصورت کشت دو گانه پس از جو در شرایط آب و هوایی گناباد مناسب به نظر می رسد.
کلید واژگان: الیاف, تراکم بوته, زودرسی, عملکرد وش, قوزهIn order to investigate the response of cotton cultivars (Gossypium hirsutum L.) to conventional-cropping and double-cropping systems a field experiment was conducted as split plot based on randomized completely block design with three replications at Gonabad Agriculture and Natural Resources Research Station during growing season of 2009-2010. The treatments included of recommended planting date (5th May)، sowing after final irrigation of barley (22th May)، sowing after harvest of barley in the same field (5th June) and three cotton cultivars: Varamin، Khordad and Sepid. The results showed that the highest plant height (60. 2 cm) was observed in second sowing date. Experimental treatments did not have any significant effect on number of Monopodial and sympodial branches of cotton. The highest earliness percentage was obtained from recommended planting date compared to other treatments. The highest lint weight per boll (6. 5 g) was related to sowing of Varamin cultivar at 3th planting date and had a significant difference with other treatments. Furthermore، this cultivar at the other planting dates had relatively higher lint yield. In the case of the interaction effect between treatments on 1st pick yield، by delaying in sowing date lint yield decreased، however، Khordad cultivar in recommended planting date had the highest value (1600 kg. ha-1). In the 2st harvest، only the effect of planting date was statically significant and for the 3th planting date was achieved the highest 2st pick yield. In the case of interaction، effects on total lint yield، both Varamin and Khordad cultivars had the same lint yields in the first planting date. Although، in overall at the all planting dates Khordad cultivar showed the highest lint yield. In overall، growing Khordad cultivar at third planting date under double cropping after barley is appropriate in climatic conditions of Gonabad.Keywords: Boll, Earliness, Fiber, Lint yield, Plant density -
پنبه گیاهی مهم و اقتصادی در دنیاست و مصارف عمده ای به لحاظ صنعتی و تغذیه ای دارد و یکی از اصلی ترین محصولات درآمدزا در شمال شرق ایران محسوب می شود. تنوع مبنای تمامی گزینش ها در اصلاح نباتات است، طوریکه با افزایش تنوع ژنتیکی در جامعه دامنه انتخاب وسیعتر می شود. لذا به منظور تعیین تنوع ژنتیکی در پنبه، تحقیقی بر روی 24 رقم از ارقام تتراپلوئید و دیپلوئید پنبه موجود در خزانه ژنتیکی ایستگاه تحقیقات پنبه شرق کشور-کاشمر با استفاده از نشانگر ISSR 13 و آغازگر حاوی توالی های ساده تکراری با هدف تکثیر قطعاتی از DNA ژنومی آنها انجام گردید. در نتایج حاصل از این تحقیق 128 باند امتیازبندی شد که 109 باند آن چندشکلی را به نمایش گذاشتند. برای ارزیابی شباهت ژنتیکی میان ارقام از تحلیل خوشه ایبا استفاده از ضریب تشابه جاکارد و نی (1972) با روش UPGMA استفاده شد. بررسی دندروگرام حاصل بیانگر سطح بالایی از تنوع در ارقام مورد مطالعه بود و حاکی از وجود دو گروه اصلی با شباهت ژنتیکی 70 درصد داشت به طوریکه ژنوتیپ های پنبه را به دو گروه تتراپلوئید و دیپلوئید کاملا تفکیک می نمود. بیشترین درصد چندشکلی مربوط به آغازگر8RC3'' (CT)5'' (100 درصد) و کمترین درصد چندشکلی مربوط به آغازگرهای 8YA3'' (AG)5'' (25 درصد) و 8G3'' (TC)5'' (25 درصد) بدست آمد. براساس ماتریس تشابه بیشترین شباهت ژنتیکی مربوط به ارقام ورامین و خرداد و کمترین شباهت ژنتیکی مربوط به ارقام آوانگارد و بختگان بدست آمد. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که نشانگرهای ISSR بطور موثری می توانند برای بررسی تنوع ژنتیکی ارقام پنبه مورد استفاده قرارگیرند.
کلید واژگان: تنوع ژنتیکی, ارقام پنبه, نشانگر ISSR, دیپلوئید, تتراپلوئیدCotton is one of the most important world crops and is considered as a major cash crop in the North East of Iran. All selections in plant breeding are based on diversity and an increase in genetic diversity determines the range of selection. In the present study، 24 cultivars of cotton available at the research station for cotton in the East of Iran -Kashmar- were studied using the ISSR marker. A total number of 13 primers، with repeated simple sequences، were used for the amplification of genomic DNA. Overall، 128 bands were obtained، 109 of which showed polymorphism. To evaluate genetic similarity between cultivars، cluster analysis accompanied by the similarity coefficient developed by Jaccard and Nee (1972)، were applied using the UPGMA method. Dendrogram analysis showed a high diversity in the cotton cultivars and two main groups with 70 percent genetic similarity dividing the cotton cultivars into two main groups; namely، tetraploid and diploid. The highest polymorphism percentage was related to 5'' (CT) 8RC3'' (100%) and the lowest belonged to 5'' (AG) 8YA3'' and 5'' (TC) 8G3'' (25%) primers. Based on the similarity matrix، the highest genetic similarity was found in Varamin and Khordad and the lowest in Avangard and Bakhtegan cultivars. Based on the obtained results، ISSR markers can be efficiently used for the investigation of genetic diversity among cotton cultivars.Keywords: Genetic diversity, Cotton cultivars, ISSR marker, Diploid, Tetraploid -
ارزیابی عملکرد و کیفیت الیاف ارقام پنبه در تاریخ های مختلف کاشت در سیستم دو کشتیکشت بیش از یک محصول زراعی در سال (چندکشتی) یکی از راهکارهای افزایش تولید و بهره وری بهتر از منابع محیطی و زمان به شمار می رود. به منظور ارزیابی ویژ گی های کمی و کیفی ارقام پنبه در تاریخ های مختلف کاشت در سیستم دوکشتی (دو کشت در سال)، آزمایشی در سال زراعی 89-1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گناباد به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل سه تاریخ کاشت: کشت به موقع (15 اردیبهشت)، کشت پس از انجام آخرین آبیاری جو (30 اردیبهشت) و کشت پس از برداشت جو در همان زمین (15 خرداد) و عامل فرعی شامل سه رقم پنبه: ورامین، خرداد و سپید بودند. صفات اندازه گیری شده در این آزمایش شامل عملکرد وش، طول الیاف، ظرافت الیاف، استحکام الیاف، درصد کشش الیاف و درصد کیل پنبه بودند. نتایج بدست آمده نشان داد که تاخیر در کاشت پنبه موجب کاهش عملکرد وش پنبه شد به طوری که تاریخ کاشت سوم باعث کاهش بیش از 30 درصد عملکرد نسبت به دو تاریخ کاشت دیگر شد. مقایسه میانگین اثرات متقابل نشان داد رقم خرداد در تاریخ کاشت اول و رقم ورامین در تاریخ کاشت دوم بالاترین عملکرد را داشته و اختلاف معنی داری از نظر آماری بین دو این دو وجود نداشت. خصوصیات کیفی الیاف نیز تحت تاثیر تاریخ کاشت و رقم قرار گرفت، به طوری که با تاخیر در کاشت کیفیت الیاف پنبه بهبود یافت و گیاهانی که بعد از برداشت جو در سیستم دوکشتی کشت شدند در اکثر صفات کیفی برتری محسوس و معنی داری داشتند. در بین ارقام نیز رقم ورامین نسبت به دو رقم دیگر کیفیت الیاف بهتری را نشان داد.کلید واژگان: چند کشتی, خصوصیات کیفی, درصد کیل, وش
-
تغذیه متعادل عناصر غذایی و مواد آلی از مهمترین فاکتورهای موثر بر عملکرد و کیفیت محصول درختان انگور می باشد. اسید هیومیک بعنوان یک اسید آلی حاصل از هوموس و سایر منابع طبیعی، بدون اثرات مخرب زیست محیطی همراه با روی و اسیداستیک در جهت رفع برخی از کمبودهای عناصر غذایی در انگور میتواند موثر واقع شود. به منظور بررسی اثر اسید هیومیک، روی و اسید استیک بر عملکرد و اجزاء آن و میزان غلظت عناصر در برگ انگور، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کاشمر در سال 1389 اجرا گردید. تیمارها شامل روی (در دو سطح صفر و 5 در هزار)، اسید هیومیک (در دو سطح صفر و 3 در هزار) و اسید استیک (در دو سطح صفر و 10 در هزار) بود که محلول پاشی در دو نوبت در مرحله رشد میوه ها انجام شد. نتایج نشان داد که محلول پاشی توسط تیمارها توانست عملکرد را به طور معنی داری افزایش دهد. بیشترین عملکرد به میزان 58/13 کیلوگرم در بوته از تیمار مصرف روی، اسید هیومیک و اسید استیک و کمترین عملکرد به میزان 3/5 کیلوگرم در بوته از تیمار شاهد، مشاهده گردید. پس از تجزیه برگی، نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که اثر تیمارهای محلول پاشی بر روی غلظت عناصر در برگ در سطح 5% معنی دار بود. در تیمارهای حاوی روی محلول پاشی باعث افزایش غلظت روی در برگ ها تا 372 ppm شد که این میزان در ترکیب روی با اسید استیک بدست آمد. همچنین بالاترین غلظت عنصر آهن از تیمار حاوی اسید هیومیک و اسید استیک و کمترین میزان فسفر از تیمار محلول پاشی روی به تنهایی حاصل شد.
کلید واژگان: انگور, محلول پاشی, روی, اسید هیومیک, اسید استیکBalanced nutrition and soil organic mater are among most important factors affecting yield and quality of grape (Vitis vinifera cv.peykani). Humic acid as an organic acid derived from humus and other organic sources, in accompany with zinc, and acetic acid can reduce deficiency symptoms in grape. To study the effects of zinc, humic acid and acetic acid on yield and yield components, an experiment with 8 treatments and 3 replications in a randomized complete block design was conducted. Treatments included zinc(0 and 0.005), humic acid (0 and 0.003), and acetic acid (0 and 0.01). Results showed that all treatments increased yield compared to control significantly (P -
تعداد 4 رقم پنبه به صورت یک طرح دای آلل یک طرفه با یکدیگر تلاقی داده شده و والدین و نتایج F1 آنها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در دو آزمایش جداگانه (شرایط آبیاری بدون تنش و شرایط تنش خشکی) کشت گردیدند. تجزیه دای آلل برای صفات عملکرد وش، وزن وش قوزه، تعداد قوزه در بوته، درصد زودرسی و ارتفاع بوته بر مبنای روش 2 گریفینگ (مدل 2) انجام شد. در محیط بدون تنش واریانس ژنوتیپ ها برای ارتفاع بوته در سطح احتمال یک درصد و برای وزن وش قوزه در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. در حالی که در محیط تنش واریانس ژنوتیپ ها برای صفت عملکرد وش و ارتفاع بوته در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. اثرات ترکیب پذیری عمومی برای صفت وزن قوزه و ارتفاع بوته در محیط بدون تنش به ترتیب در سطح احتمال یک و 5 درصد معنی دار شدند. همچنین این اثرات برای صفات عملکرد وش و ارتفاع بوته در محیط تنش به ترتیب در سطح احتمال 5 و یک درصد معنی دار بودند. تجزیه دای آلل حاکی از وجود اثرات افزایشی ژن ها در کنترل صفات فوق بود. تجزیه دای آلل مرکب نشان داد که در کنترل ژنتیکی دو صفت عملکرد وش و ارتفاع بوته، واریانس ژنتیکی افزایشی اهمیت زیادی داشت. در شرایط تنش خشکی،وراثت پذیری خصوصی عملکرد وش بالا و در مورد ارتفاع بوته،در حدود متوسط بود.
کلید واژگان: پنبه, تجزیه دای آلل, ترکیب پذیری عمومی و خصوصی, تنش خشکیten genotypes including six F1 progenies and their parents were grown in Kashmar CottonResearch Station in two separate experiments (non-stress and drought stress conditions), in a randomized complete block design with three replications. Diallel analysis was done based on Griffing’s method II for seed cotton yield, boll seed cotton weight, percentage of earliness, the number of bolls and height of plant. Results showed that the variance of genotypes was significant for boll seed cotton weight and height of plant in non-stress environment and for seed cotton yield and height of plant in stress condition. The effect of general combining ability of boll seed cotton weight and height of plant were significant in non-stress environment. Also it was significant for seed cotton yield and height of plant in drought condition. The effect of specific combining ability wasn’t significant for any trait. Diallel analysis showed that additive gene effect had an important role in controlling the mentioned traits. Combined diallel analysis indicated that additive variance was important for seed cotton yield and height of plant. Broad sense heritability was high for all traits in both conditions, whereas narrow sense heritability varied from low to high in both conditions. -
چهار رقم پنبه در سال 1381 به صورت یک طرح دای آلل یک طرفه با یکدیگر تلاقی داده شدند و در سال 1382 والدین و نتاج F1 حاصل از آن ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و دو منطقه ایستگاه تحقیقات پنبه کاشمر (مکان بدون تنش) و روستای سعدالدین کاشمر (مکان شور) کاشته شدند. تجزیه دای آلل برای صفات عملکرد وش، وزن قوزه، تعداد قوزه در بوته، درصد زودرسی و تعداد بوته بارده در واحد سطح بر مبنای روش 2 گریفینگ (مدل II) انجام شد. در محیط بدون تنش، واریانس ژنوتیپ ها فقط برای وزن قوزه در سطح احتمال 1% معنی دار و در محیط تنش برای صفات عملکرد وش و تعداد بوته بارده در واحد سطح در سطح احتمال1% معنی دار بود. اثر ترکیب پذیری عمومی وزن قوزه در محیط بدون تنش و صفات عملکرد وش و تعداد بوته در واحد سطح در محیط شور، در سطح احتمال 1% معنی دار شدند. اثر ترکیب پذیری خصوصی برای صفت وزن قوزه در محیط بدون تنش و صفت تعداد بوته در واحد سطح در محیط تنش در سطح احتمال 5% و برای عملکرد وش در محیط تنش در سطح احتمال 1% معنی دار بود. تجزیه دای آلل مرکب (تجزیه دای آلل روی داده های مرکب) نشان داد که در کنترل ژنتیکی هرسه صفت وزن قوزه، عملکرد وش و تعداد بوته بارده در واحد سطح، واریانس ژنتیکی افزایشی اهمیت نسبتا بیشتری داشت. مقدار وراثت پذیری عمومی برای همه صفات بالا بود. در شرایط بدون تنش، وزن قوزه، از وراثت پذیری خصوصی متوسط (6/18 درصد) برخوردار بود. در شرایط تنش، وراثت پذیری خصوصی عملکرد پایین (64/5 درصد) و در مورد تعداد بوته بارده در واحد سطح متوسط (38/19) بود.
کلید واژگان: پنبه, عملکرد وش, ترکیب پذیری عمومی و خصوصی, عمل ژن, شوریIn order to estimate heritability of seed yield and yield components in cotton, a diallele cross method was attempted. Ten genotypes including 6 F1 progenies and parents were grown in Kashmar Cotton Research Station (non-saline location) and Saadaldin region, 50 kilometers far from Kashmar (Saline location), in a randomized complete block design with three replications in 2003. Diallel analysis was done based on Griffing method II for seed cotton yield, boll seed cotton weight, percentage of earliness and the number of plants in plot. Results showed that the variance of genotypes was significant only for boll seed cotton weight in non stress environment and for seed cotton yield and number of plant per plot in stress condition. The effect of general combining ability of boll seed cotton weight was significant in non-stress environment. Seed cotton yield and plant number per plot, were significant in salinity condition.The effect of specific combining ability for boll seed cotton weight in non-stress environment and the plant number per plot in stress condition were significant. It was also significant for seed cotton yield in stress condition. Diallel analysis showed that both additive and non additive genes effect had a role in controlling the mentioned traits. Combining diallel analysis indicated that additive variance was important for boll seed cotton weight, seed cotton yield and the number of plant per plot. Broad sense heritability was high for all traits in both conditions, whereas narrow sense heritability varied from low to mediate in both conditions.
Keywords: cotton, seed cotton yield, General, specific combining ability, gene action, Salinity
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.