فهرست مطالب نجمه فاریابی
-
تعامل مثبت و منفی بین گونه های گیاهی نقش مهمی در همزیستی گونه ها و تنوع جوامع گیاهی دارد. قدرت و جهت این تعامل ممکن است در اثر آشفتگی های محیطی همانند چرا و آتش تغییر کند. در این مطالعه تاثیر آتش و چرا بر تعامل بوته و گونه های علفی مراتع گوغر بافت مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور در سه منطقه قرق، چرا و آتش سوزی، زیر 20 گونه درمنه به عنوان گونه غالب منطقه و 20 فضای بین بوته ای یک پلات cm 20× cm 20 انداخته شد. سپس در هر پلات تولید و تاج پوشش گونه های علفی برآورد گردید. نتایج نشان داد در منطقه قرق تاج پوشش و تولید گونه های علفی در حضور گونه بوته ای افزایش یافته است که این خود نمایانگر تعامل مثبت بین بوته و گونه های علفی است. اگرچه قدرت تسهیلاتی بوته در اثر چرا و آتش کاهش می یابد، ولی میزان این کاهش در دو منطقه یکسان نیست. در منطقه تحت چرا، هنوز بین بوته و گونه های علفی تعامل مثبتی وجود دارد. اما بوته ها در اثر سوختن بشدت آسیب دیده اند، به طوری که جهت تعامل از مثبت به منفی تبدیل شده است. به طور کلی نتیجه گیری می شود که بین آشفتگی های محیطی آتش و چرا، آتش در تغییر تعامل بوته و گونه های علفی نقش مهمتری را بازی می کند.
کلید واژگان: بوته, تعامل, منطقه نیمه خشک, آتش و چرا}Negative and positive interactions among plants have important role for species coexistence and community diversity. The strength and direction of the interaction effect may change with environmental disturbances such as grazing and fire. This study was aimed to evaluate the effects of environmental disturbances such as fire and grazing on interactions between shrubs and herbs in rangelands of Goghar Bafte. Hence, beneath 20 dominant species of Artemisia aucheri and 20 open patches, a quadrate of 20 cm×20 cm was plotted and the variation in the biomass, richness and vegetation cover of herbs were measured in regions under exclosure, fire and grazing. Results showed that biomass and vegetation cover of herbs were increased by shrub presence because of positive interaction between shrubs and herbs inside exclosure. Although the facility of shrubs was reduced by grazing and fire, its rate was not equal in both places. Under grazing, interaction between shrubs and herbs remained positive but shrubs were severely damaged by fire and the interaction between species altered from positive to negative. The overall conclusion is that fire plays a more important role in changing the interaction between shrubs and herbs.Keywords: Shrub, interaction, semi, arid region, Fire, grazing} -
مدیریت صحیح مراتع و دستیابی به توسعه پایدار مستلزم طراحی یک سیستم جامع مدیریتی است که حرکت در این راستا متاثر از در اختیار داشتن اطلاعات قوی و مستدل کمی و کیفی از تمام ویژگی های مراتع به ویژه پوشش گیاهی و عوامل تاثیر گذار بر آنهاست. در این مطالعه تاثیر قرق بر پوشش گیاهی مراتع داخل قرق (مرجع) و خارج قرق (بحرانی)، در دو سایت مطالعاتی بررسی، و در هر سایت، مناطق تحت چرا و بدون چرا با یکدیگر مقایسه گردید. با استفاده از روش سیستماتیک- تصادفی، تعداد 160 پلات در ابعاد 5/1×2 متر انداخته شد، در داخل هر پلات، درصد پوشش تاجی هر گونه، لاشبرگ، سنگ و سنگریزه و خاک لخت تعیین و گونه های موجود براساس کلاس گیاهی (I، II و III) برای تعیین تراکم، تفکیک و میزان تولید علوفه خشک اندازه گیری شد. برای بدست آوردن وضعیت مرتع از روش چهار عاملی و برای تعیین گرایش مرتع از ترازوی گرایش استفاده شد. طبق نتایج بدست آمده، در اثر قرق پارامترهایی همانند پوشش لاشبرگ، تولید، درصد تاج پوشش و ترکیب گونه ای کلاس خوشخوراکی I به ترتیب 72/24%، 42/37%، 6/23% و 6/80% نسبت به مناطق خارج قرق افزایش داشته، و در شرایط یکسان درصد خاک لخت، سنگ و سنگریزه، ترکیب گونه ای کلاس III به ترتیب به میزان 29/34%، 16/17% و 96/26% در اثر قرق کاهش یافته است که در تمامی بررسی ها اختلاف میانگین تمامی پارامترها در مناطق داخل و خارج قرق در هر دو سایت مطالعاتی معنی دار شد. بررسی وضعیت و گرایش مرتع نیز حکایت از آن داشت که اعمال پدیده قرق باعث حرکت و ارتقاء از وضعیت ضعیف به خوب و گرایش نیز از منفی تا ثابت و مثبت گردید.
کلید واژگان: بحرانی, مرجع, ترکیب گیاهی, قرق, سایت مطالعاتی}In the current study، the effects of exclosure were examined on rangeland vegetation at two study sites including، reference site (inside the exlosure) and critical site (outside the exclosure). Research was conducted by the systematic-random method and 160 2*1. 5 m plots were established. Inside each plot، the percentage of canopy cover، litter، gravel and bare soil as well as density of class I، II، and III species were recorded. Dry matter yield was also calculated. Four-factor method and trend balance method were applied to determine the range condition and range trend، respectively. According to the obtained results، due to the exclosure، litter، yield، canopy cover percentage and class I species composition increased up to 24. 72%، 37. 42%، 23. 6%، and 80. 6%، respectively. On the other hand، the percentage of bare soil، gravel، and class III species composition decreased to 34. 29%، 17. 16%، and 26. 96%، respectively. Mean differences in all parameters inside and outside the exclosure were significant at both study sites. Our results also indicated that exclosure led to the improvement of range condition and range trend.Keywords: critical, reference, plant composition, exclosure, study site} -
به منظور بررسی نقش پناهگاهی بوته ها برای گونه های یکساله، در دو منطقه قرق و تحت چرا مراتع بخش گوغر بافت در زیر تاج پوشش 20 بوته بالغ درمنه کوهی (Artemisia aucheri)، گون کتیرایی (Astragalus gosipinus) و 20 فضای بین بوته ای یک پلات cm 20× cm 20 انداخته شد. سپس در هر پلات نام و تعداد پایه هر یک از گونه های یکساله یادداشت گردید. واکنش گونه های یکساله به چرا و بوته ها با تجزیه و تحلیل واریانس دو طرفه و مقایسه میانگین PostHoc مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد که بوته ها گونه های یکساله را از چرای مستقیم دام حفاظت می کنند و تنها برای 7 گونه از 22 گونه یکساله منطقه نقش پناهگاه را دارند. اگرچه این 7 گونه جزء گونه های خوش خوراک یکساله هستند، اما به دلیل اینکه درمنه و گون در فصل رویش گونه های یکساله به دلیل اسانس و خار کمتر چرا می شوند؛ بنابراین می توانند در مقابل چرای دام، نقش پناهگاه را برای گونه های یکساله ایفا کنند. بیشتر گونه هایی که در زیر بوته ها در دو منطقه قرق و تحت چرا تراکم زیادی دارند به ندرت در پلات های فضای بین بوته ای دو منطقه قرق و تحت چرا دیده می شوند. که به احتمال زیاد به دلیل تسهیلاتی است که بوته ها برای گونه های یکساله ایجاد کرده اند. بنابراین بوته ها به دلیل نقش پناهگاه و تسهیلاتی که برای گونه های یکساله دارند، اهمیت مهمی در تنوع، حفاظت و مدیریت اکوسیستم های تحت چرا دارند.
کلید واژگان: بوته, پناهگاه, چرا}To study the role of shrubs refuge for annual plant inside and outside exclosure، in Goghar، Bafte، quadrates of 20cm×20 cm were plotted beneath 20 species of Artemisia aucheri، Astragalus gosipinus and 20 open patches، then the name and number of annual species were recorded in quadrates. Species responses to grazing and shrubs were analyzed by two-way ANOVA and Post-Hoccomparisons. Results showed that shrubs acted as biotic refuges by protecting 7 species of 22 annual species against direct grazing. Although these seven species are palatable plants but Artemisia aucheri and Astragalus gosipinus that are less palatable in growing season of annual plants can have refuge role for palatable annual plants in grazed plant communities. Some annual species that were rather abundant under the shrubs were rarely found in the open patches in both the grazed and ungrazed quadrates. These species were most probably facilitated by the shrubs. Consequently، shrubs have important implications for diversity، conservation، and management in grazed ecosystems because of their facilities and roles as refuge. -
یکی از مهمترین عوامل موثر در مدیریت بهره برداری از مراتع، شناخت از ترکیب گیاهی آن می باشد. بهره برداری غیراصولی از مراتع و عدم توجه به توان اکولوژیکی رویشگاه های مرتعی در بهره از این اراضی، عمده ترین دلایل تخریب مراتع می باشد. در این تحقیق ترکیب فلورستیکی و پوشش تاجی در مناطق مرجع (قرق)، کلید (با چرای متوسط) و بحرانی (با چرای مفرط) بررسی و سه منطقه با یکدیگر مقایسه گردید. برای رتبه بندی درصد پوشش گیاهی با استفاده از روش وان در مارل پلاتهای 5/1×2 متری و برای شمارش تعداد گونه پلاتهای 5/0×1 متری به روش سیستماتیک- تصادفی، در سه منطقه انتخاب شده مرجع، کلید و بحرانی انداخته شد. طبق نتایج بدست آمده فرم بیولوژیکی غالب از رابطه: تروفیت > همی کریپتوفیت > کاموفیت > ژئوفیت > فانروفیت، فرم رویشی غالب از رابطه: علفی > بوته ای > گراس > درختچه ای و رتبه بندی پوشش گیاهی بر اساس تاج پوشش از رابطه: مرجع > کلید > بحرانی، پیروی می نماید. در منطقه بحرانی به علت چرای مفرط و خارج از فصل، تاج پوشش گیاهی به شدت کاهش یافت و از میزان خوشخوراکی گیاهان کاسته شد.
کلید واژگان: سیستماتیک, تصادفی, رتبه بندی وان در مارل, مرجع, کلید و بحرانی}Knowledge on floristic composition is one of the most important factors in management of rangeland utilization. Improper utilization of rangelands and lack of attention to the ecological potential of range habitats is the main reason for rangeland degradation. In this study, floristic composition and canopy cover of the species of reference area (exclosure), key area (with mid grazing) and critical area (with over grazing) were considered and three areas were compared together. Ranking of the canopy cover percentage was performed through Van-der-Maarel method and counting the number of the species was carried out using a systematic-random method. According to the obtained results, three relations were obtained as follows: Major biological forms: Therophyte> Hemicriptophyt> Chamophyte> Geophyte> Phanerophyte; Dominant growth form: Herb> shrub> grass> tree; Vegetation ranking based on canopy coverer: reference> key> critical area. In the critical area, due to over grazing and out of grazing season, canopy cover was strongly reduced and plant palatability decreased.Keywords: systematic, random, Van, der, Maarel ranking, reference, key, critical} -
اعمال مدیریت صحیح و کارآمد اکوسیستم های مرتعی مستلزم داشتن اطلاعات کافی از میزان شدت چرا و تاثیر آن بر تنوع و غنای گونه ای مراتع است. این مطالعه به منظور مقایسه تنوع و غنای گونه ای سه منطقه مرجع، کلید و بحرانی در بخشی از مراتع پارک ملی خبر و مناطق همجوار با مساحتی معادل 6000 هکتار انجام شد. در این تحقیق، تنوع گیاهی با استفاده از شاخص شانون در نرم افزار Statistical methodology و غنای گونه ای با استفاده از نرم افزار RAREFRAC.BAS بررسی شد. به این ترتیب که در 120 پلات 5/0×1 متری برای شمارش تعداد گونه و همچنین تعداد 120 پلات دیگر با ابعاد 5/1×2 متر برای تعیین درصد تاج پوشش گیاهی به روش سیستماتیک- تصادفی، در سه منطقه انتخاب شده مرجع، کلید و بحرانی بررسی شد. امید ریاضی غنای گونه ای مناطق مرجع، کلید و بحرانی به ترتیب برابر با 32، 24 و 14 تعیین شد. در نتیجه غنای گونه ای از رابطه مرجع>کلید> بحرانی پیروی می کند. میانگین ضرایب به دست آمده از شاخص شانون در منطقه مرجع برابر با 9662/1، در منطقه کلید برابر با 826/1 و در منطقه بحرانی برابر با 052/1 شد، در نتیجه تنوع گیاهی در مناطق مرجع و کلید دارای تفاوت معنی داری در سطح 5 درصد نیست، در حالی که منطقه بحرانی با هر یک از مناطق مرجع و کلید از نظر تنوع گونه ای تفاوت معنی دار دارد. در منطقه بحرانی به دلیل چرای مفرط و خارج از فصل، تنوع گونه ای به شدت کاهش یافته و از میزان خوشخوراکی گیاهان کاسته شده است.
کلید واژگان: تنوع گیاهی, غنای گونه ای, امید ریاضی, شاخص شانون, فرم رویشی}Proper and efficient management of range ecosystems requires adequate knowledge on grazing intensity and its effects on plant diversity. To compare the plant diversity at reference (RA), key (KA) and, critical (CA) areas of Khabr National Park and vicinities, this study was conducted on an area of 6000 hectares. Plant diversity was determined by using Shannon Index and species richness was determined by rarefaction method. To count species number in 3 locations of RA, KA, and CA, 120 plots of 1 by 0.5 m, and to estimate canopy cover, 120 plots of 2 by 1.5 were used by systematic-random sampling. Expected species richness were 32, 24, and 14 for these areas to provide inequalities of RA > KA > CA. The mean coefficients of Shannon Index was 1.97 in RA, 1.83 in KA, and 1.05 in CA, so diversities of RA and KA were not significant (p>0.05) and both of these areas were significantly different from CA (p<0.05). The species richness in CA was declined considerably due to overgrazing and improper seasonal grazing. Also the proportion of unpalatable species was increased in this area.
بدانید!
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.