نصرت الله طباطبایی فرد
-
زنگ قهوه ای گندم با عاملPuccinia triticina Eriks ، به عنوان یک بیماری مهم در کاهش تولید محصول گندم شناخته شده است که در نقاط مختلف دنیا باعث کاهش چشم گیر این محصول می گردد. این تحقیق به منظور بررسی مقاومت 111 ژنوتیپ گندم مربوط به سال 1397 به صورت آزمایشات سازگاری در چهار اقلیم کشور نسبت به این بیماری در شرایط مزرعه ای و با آلودگی مصنوعی در شهرستان های گرگان، ساری و اهواز اجرا گردید. در مزرعه ژنوتیپ ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در دو خط یک متری تحت آبیاری افشانه (Mist Irigation) به مدت دو سال کشت شدند. همچنین ارزیابی واکنش مقاومت ژنوتیپ ها در مرحله گیاهچه ای در شرایط گلخانه در کرج انجام شد. در شرایط گلخانه، یادداشت برداری 12 روز پس از مایه زنی به روش مک اینتاش و همکاران در مقیاس 0-4 انجام گردید. نتایج نشان داد که از میان 111 لاین پیشرفته گندم، تعداد 25 لاین مقاومت قابل قبولی در طی دو سال داشتند. 86 لاین در یکی از مناطق و یا در طی دو سال حساسیت نشان دادند. از میان 26 لاین امید بخش گندم اقلیم جنوب هفت لاین، از 25 لاین امید بخش گندم اقلیم شمال، تعداد هفت لاین، از 20 لاین امید بخش گندم اقلیم سرد تعداد سه لاین، از میان 20 لاین امید بخش گندم اقلیم معتدل تعداد هفت لاین، از 20 لاین امید بخش گندم شوری یک لاین واکنش مقاومت نشان دادند.
کلید واژگان: زنگ برگی گندم, آلودگی مصنوعی, ژن های مقاومتWheat leaf rust, caused by Puccinia triticina Eriks, is one of the most important wheat diseases due to the extent of dispersion and damage in the world. This research project was conducted in order to evaluate reaction of 111 wheat genotypes of Elite Regional Wheat Yield Trials (ERWYT-97) to wheat rust disease under field conditions in Gorgan, Sari and Ahvaz. At the planting seasons, each genotype was planted in two meter rows in three replications for two years. In Karaj, resistance of genotypes was evaluated at seedling stage and under greenhouse conditions. In greenhouse, data were recorded 12 days after inoculation by McIntosh et al. method. The results showed that out of 111 advanced wheat lines, four climates had 25 acceptable resistance lines at three locations in two years. 86 lines were susceptible in one area or over two years. Also 7, 25, 7, 3, 7 line of 26 promising lines of South Zone wheat, the 25 promising lines of North Zone wheat, 20 promising lines of Cold Zone wheat 20 promising lines of Moderate Zone wheat, 20 promising line of salinity wheat respectively showed only one resistance line.
Keywords: Wheat Leaf rust, artificial inoculation, resistance genes -
رقم جدید گندم نان طلایی از میان لاین های دریافتی از مرکز بین المللی تحقیقات ذرت وگندم (CIMMYT) که در سال 1387 به کشور وارد شد انتخاب گردید و در سال زراعی 89 - 1388 در ایستگاه تحقیقاتی اسلام آباد غرب مورد ارزیابی اولیه قرار گرفت و به دلیل مناسب بودن آن در سال زراعی 90-1389 در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی اقلیم معتدل تحت شرایط آبیاری بهینه و تنش خشکی آخر فصل بهترتیب با میانگین عملکرد دانه 6967 و 5370 کیلوگرم در هکتار در مقابل میانگین عملکرد 6857 و 3850 کیلوگرم در هکتار ارقام شاهد پارسی، سیوند، بهار و پیشتاز در هر دو شرایط انتخاب شد. لاین مذکور در سال زراعی 91-1390 در آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته مناطق معتدل کشور تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل در سه منطقه با میانگین عملکرد 4851 در مقابل 4631 کیلوگرم در هکتار رقم شاهد سیروان برای بررسی سازگاری انتخاب شد. میانگین عملکرد لاین مذکور با کد M-91-18 در آزمایش سازگاری اقلیم معتدل طی سال های 93-1391، در شرایط بهینه 7563 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش خشکی 6385 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با رقم پارسی با عملکرد 8022 کیلوگرم در هکتار در شرایط بهینه و 6200 کیلوگرم در هکتار در شرایط تنش خشکی بود. در آزمایش های تحقیقی-ترویجی لاین M-91-18 دارای میانگین عملکرد دانه 9583 کیلوگرم در هکتار در شرایط بهینه و 8042 کیلوگرم در هکتار در شرایط کم آبیاری در مقایسه با رقم پارسی به ترتیب با عملکردهای 7875 و 6828 کیلوگرم در هکتار در شرایط یاد شده بود. پتانسیل عملکرد رقم طلایی در مزارع کشاورزان در استان های البرز و کرمانشاه به ترتیب 10070 و10670 کیلوگرم در هکتار بود. واکنش این رقم نسبت به بیماری های زنگ زرد و قهوهای تحت آلودگی مصنوعی نیمه مقاوم بود. رقم طلایی از زودرسی قابل توجهی برخوردار است وکیفیت نانوایی خوبی دارد. این رقم در سال 1396 برای کشت در شرایط نرمال و تنش خشکی آخر فصل در مناطق معتدل کشور معرفی شد.
کلید واژگان: گندم آبی, زودرسی, تحمل به خشکی, طلاییA bread wheat breeding line that led to release of Tallaei cultivar introduced from International Research Center for Maize and Wheat (CIMMYT) to Iran through an international nursery in 2009 and was evaluated in a primary trial in Islam Abad-Gharb research station and due to its favorable characteristics was selected for further evaluation. This line showed grain yield of 6967 and 5370 kgha-1 under normal irrigation and terminal drought conditions, respectively, while mean grain yields of four check cultivars: Parsi, Sivand, Bahar and Pishtaz for those two conditions were 6857 and 3850 kgha-1, respectively, Aforementioned line showed grain yield of 4851 kgha-1 in advanced yield trial of temperate regions breeding program under water deficit conditions compared to 4631 khha-1 of drought tolerant check cultivar "Sirvan" in three locations, hence selected for final evaluation in adaptation trial. Grain yield of this line which was presented as M-91-18 at the adaptation trial was 7563 and 6385 kgha-1 against 8022 and 6200 kgha-1 of Parsi check cultivar under normal and water stress conditions, respectively, during two cropping seasons 2012-13 and 2013-14. This line showed overall mean grain yield, of 9583 and 8042 kgha-1 in normal irrigation and water deficit conditions under extensional farmer fields, respectively. For these two conditions check cultivar Parsi showed 7875 and 6828 kgha-1 records. Grain yield potential of this line was recorded as 10070 and 10670 kgha-1 in Alborz and Kermanshah farmers' fields, respectively. According to the latest evaluations the response of this line to yellow and leaf rusts was moderately resistant under severe artificial infection. Wheat line M-91-18 has considerable earliness and good bread making quality and based on its good agronomic characteristics in 2017 this line was released as Tallaei, for cultivation under normal and terminal moisture stress conditions in temperate agro-climatic regions.
Keywords: irrigated wheat, earliness, drought tolerance, Tallaei -
رقم جو نوروز با شجره GOB/Aleli//Canela/3/Arupo*2/Jet/4/Arupo/K8755//Mora از مواد ژنتیکی مرکز بین المللی تحقیقات ذرت و گندم (CIMMYT) بوده که برای اولین بار در سال زراعی 87-1386 از این مرکز دریافت شد و با توجه به عملکرد بالا و صفات مطلوب زراعی مورد گزینش قرار گرفت. نتایج آزمایش های مشاهده ای، مقایسه عملکرد سراسری و تحقیقی-ترویجی لاین های امیدبخش جو در اقلیم گرم جنوب کشور نشان داد که رقم جو نوروز علاوه بر مقاومت به خوابیدگی و تعداد پنجه بالا، از نظر عملکرد دانه و سایر خصوصیات زراعی نیز برتری قابل ملاحظه ای نسبت به شاهدهای نیمروز و زهک داشت. در آزمایش مقایسه عملکرد ارقام امید بخش جو در سال های زراعی 92-1390 در سه ایستگاه اهواز، داراب و زابل، این رقم با میانگین عملکرد 5805 کیلوگرم در هکتار نسبت به رقم شاهد نیمروز با عملکرد 5350 کیلوگرم در هکتار دارای 9 درصد برتری عملکرد بود. رقم نوروز رقمی بهاره با سنبله دو ردیفه و تراکم متوسط، ساقه کوتاه و مستحکم، پنجه زیاد و حذف ژنتیکی گلچه های عقیم جانبی در سنبله بوده و همچنین دارای واکنش مقاوم تا نیمه حساس نسبت به سفیدک پودری و لکه قهوه ای نواری و واکنش کاملا مقاوم نسبت به لکه توری جو می باشد. با توجه به صفات برتر این رقم نسبت به ارقام جو تجاری موجود مانند نیمروز و زهک، انتظار می رود رقم نوروز در سطح وسیعی از مزارع کشاورزان غله کار اقلیم جنوب کشور گسترش یابد.
کلید واژگان: جو دو ردیفه, بیماری لکه توری, مناطق گرم جنوب, ورس ساقهNowruz cultivar, with pedigree of GOB/Aleli//Canela/3/Arupo*2/Jet/4/Arupo/K8755//Mora, was resulted from a cross in CIMMYT and subsequent selection in the segregating population and was initially introduced to Iranian national barley breeding in 2007-08 as a pure line. Based on its yield potential and other appropriate agronomic traits this line was selected for further evaluation in the warm regions. Results of observation nursery, barley yield trials and on-farm trials in south warm and dry zone of Iran indicated that Nowruz had a good level of lodging resistance, high number of tillers and high grain yield as well as its desirable agronomic characteristics compared to check cultivars Nimrooz and Zahak. In the Elite Barley Yield Trial conducted in Ahvaz, Darab and Zabol research stations in 2010-13 cropping seasons, Nowruz with average grain yield of 5805 kgha-1 had 9% higher yield compared to Nimrooz check cultivar with grain yield of 5350 kgha-1. Nowruz is a two-rowed spring barley with an intermediate spike density, strong and short stem, high number of tillers and genetic deletion of lateral sterile florets in spike. Also, it shows resistant to moderately susceptible reactions to powdery mildew and barley stripe but completely resistant reaction to net blotch. Based on its desirable agronomic characteristics, Nowruz is expected to be spread over farmer's lands in south warm and dry zone of Iran.
Keywords: Two-rowed barley, net blotch disease, warm, dry climate zone, stem lodging -
هدف از انجام این تحقیق، شناسایی لاین های امیدبخش جو آبی پرمحصول و دارای پایداری عملکرد در مناطق گرم ایران بود. در این آزمایش 17 لاین امیدبخش جو آبی همراه با دو رقم شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در پنج ایستگاه تحقیقات کشاورزی؛ اهواز، داراب، زابل، گنبد و مغان به مدت دو سال زراعی (96-1394) در شرایط فاریاب مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر اصلی سال و برهمکنش سال در مکان و اثر سه گاانه سال در مکان در ژنوتیپ بر عملکرد دانه معنی دار بودند. برای شناسایی لاین های دارای پایداری عملکرد دانه از ضریب برتری لین و بینز و GGEبای پلات استفاده شد. نتایج نشان داد که کمترین مقادیر ضرایب برتری لین و بینز مربوط به لاین های 2، 3 و 9 بود و بر اساس نتایج تجزیه GGEبای پلات، دو مولفه اصلی اول (اثر اصلی ژنوتیپ) و دوم (برهمکنش ژنوتیپ در محیط) به ترتیب 40 و 24 درصد از تغییرات کل عملکرد دانه را توجیه کردند. بر اساس نتایج آزمایش دو محیط بزرگ و مجزا مشخص شدند. اولین محیط بزرگ واقعی شامل مناطق اهواز و داراب و دومین محیط بزرگ شامل مناطق زابل، گنبد و مغان بود. بر اساس نتایج حاصل از مقایسه میانگین و پایداری عملکرد دانه، لاین 2 به عنوان لاین دارای سازگاری عمومی برای مناطق گرم کشور (شمال و جنوب) و لاین 3 به عنوان لاین دارای سازگاری خصوصی به مناطق گرم شمال کشور شناسایی شدند.
کلید واژگان: پایداری عملکرد, جو, سازگاری, مناطق گرم و مولفه های اصلیThe main purpose of this research was to identify barley promising lines with high grain yield and yield stability for warm region of Iran. In this experiment, 17 barley promising lines and two check cultivars were evaluated in five agricultural research stations; Ahvaz, Darab, Zabol, Gonbad and Moghan, Iran, in 2015-16 and 2016-17 cropping seasons, using randomized complete block design with three replications. Combined analysis of variance showed significant effect of year, year × location and year × location × genotype on grain yield. To identify genotypes with high grain yield and yield satbilty, Lin and Binchr('39')s superiority statistic and GGE biplot analysis method were employed. The lowest values of Lin and Binchr('39')s superiority statistic were for lines No. 2, 3 and 9. GGE biplot analysis revealed that the first and second principle components explained 40% and 24% of total variation, respectively. In this experiment, two mega- environments were identified. The first mega-environment included Ahavaz and Darab, and the second mega-environment included Zabol, Gonbad and Moghan. Considering grain yield and yield stability stability estimates, line NO. 2 has been identified with wide adpatation and released for warm regions (north and south) and line NO. 3 with specific adaptaion for the north warm region of Iran.
Keywords: Adoptability, Barley, Principal components, Warm regions, Yield stability
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.