پرنیان هادیان
-
سگ اهلی از محبوب ترین حیواناتی است که توسط انسان اهلی شده است. سگ اهلی در عین زندگی آزاد در کنار جوامع انسانی، به دلیل برخورداری از حمایت عاطفی و غذارسانی انسان، علاوه بر موفقیت بالا در تولید مثل و ازدیاد نسل غیر عادی، به زیستگاه های طبیعی نیز راه یافته اند. تحت شرایط عدم کنترل رفتار و افزایش جمعیت سگ های اهلی در محیط های طبیعی و حتی شهری باعث آزار و اذیت گونه های حیات وحش گردیده که این مسئله تبدیل به یکی از چالش های کنونی در مدیریت حیات وحش شده است. در پژوهش حاضر اذیت و آزار فصلی سگ های ولگرد بر پستانداران بزرگ جثه (گراز، مرال، قوچ و میش، پازن، پلنگ، خرس و گرگ) در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی شمالی (مساحت 295768 هکتار) بررسی شد. ابتدا سه زیستگاه اصلی جنگلی، مرتعی و مسکونی منطقه حفاظت شده البرز مرکزی شمالی با شبکه ای از سلول های 4×4 کیلومتر مربع تقسیم بندی شدند. سپس از کل 170 کواردرات در منطقه، تعداد 27 کوادرات به طور تصادفی انتخاب شدند و سه بار متوالی در ماه های بهمن، خرداد و شهریور در سال های 1400 و 1401 مورد بررسی قرار گرفت. اثر حضور سگ ها بر حیات وحش منطقه و شاخص های حضور مانند نمایه های گونه های هدف مشاهده و ثبت شدند. از طرفی سگ ها به تفکیک دو نوع مختلف FRD (زاده شده و بزرگ شده در طبیعت) و FRDD (وابسته به گله) ثبت شدند که نسبت FRDها به FRDDها بیش تر بود. سگ های FRDD به دلیل این که حداقل در یکی از مراحل زندگی دارای سرپرست انسانی بودند بیش از نوع دیگر به جابجایی همراه با گله های دام وابسته اند. بر اساس نقاط داغ تراکم کرنل و هم پوشانی با حضور حیات وحش، عمق نفوذ و پتانسیل آسیب رسانی سگ ها برآورد شد. بیش ترین تعارض با گراز (76%) و کم ترین با مرال (1%) بود. گراز در تمام فصول و گرگ در زمستان بیش ترین تعارض را نشان دادند. رفتار فرار در حیات وحش با 74% بیش از درگیری و تلفات بود و بیش ترین فصل مشاهده تعارض سگ ها با حیات وحش در پاییز بود. تعارض در حاشیه مناطق امن زیستگاه نشان دهنده عدم رعایت قوانین چرای دام توسط دامداران کوچنده بود.کلید واژگان: تعارض با حیات وحش, سگ ولگرد, پستاندار, تراکم کرنل, منطقه حفاظت شده البرز مرکزی شمالیDomestic dogs are considered one of the most popular domesticated animals that humans have been keeping. While living freely alongside human societies, they have entered natural habitats due to emotional support and feeding by humans, as well as their high success in reproduction and abnormal reproduction. Under conditions of lack of control over behavior and an increase in the domestic dog population in natural environments even in urban areas, this has caused conflict of wildlife species, which has become one of the current challenges in wildlife management. In this study, seasonal conflict by stray dogs on large mammals (wild boar, maral, wild sheep, Bezoar goat, leopard, brown bear and wolf) was investigated in Northern Alborz-e Markazi protected area (295,768 ha). Firstly, the three main habitats of forest, rangelands, and residential areas of Northern Alborz-e Markazi were divided into a network of 4×4 square km cells. Then, out of the total of 170 quadrats in the region, 27 quadrats were randomly selected and examined three times consecutively in the months of February, July, and September in the year 2022. The effect of the presence of dogs on the wildlife of the area, including presence indicators such as target species profiles, was observed and recorded. On the other hand, dogs were recorded separately in two different types: FRD (born and growth in the wild) and FRDD (herd accompaniment), with the ratio of FRDs to FRDDs being higher. FRDD dogs had a human guardian in one of their life stages, making them more dependent on moving with livestock herds than other types. We estimated the potential of dogs to cause harm by analyzing the hot spots of kernel density and overlap with wildlife presence, as well as the depth of penetration. The highest conflict rate was reported for wild boar (76%) and the lowest for maral (1%). Wild boars exhibited the highest level of conflict throughout all seasons and wolves had the most conflict in winter. In 74% of total cases, escape behavior had been observed in wildlife. It was more than the conflicts and casualties, and the highest season of conflicts between dogs and wildlife was recorded in autumn. The conflict at the edge of the core zone of the protected area showed that nomadic herders did not follow the law.Keywords: Conflict With Wildlife, Stray Dog, Mammal, Kernel Density, Northern Alborz-E Markazi
-
زمینه و هدف
کیسه های پلاستیکی رایگان مزایایی عملی برای مصرف کنندگان دارد اما بدلیل اینکه دیرتجزیه پذیر بودن و افزودنی های آن تاثیرات نامطلوبی بر محیط زیست می گذارد. لذا در این مطالعه عوامل موثر بر قصد و رفتار افراد برای استفاده از کیسه های پلاستیکی با نظریه رفتار برنامه ریزی شده و مدلسازی ساختاری مورد بررسی قرار گرفت.
روش بررسیتعداد کل 360 مشتری در 7 هایپرمارکت بزرگ در مناطق مختلف کلان شهر مشهد به سوالات پرسشنامه پاسخ دادند. داده های بدست آمده با نرم افزار IBM SPSS Statistic 22 و AMOS 24 تجزیه و تحلیل شدند. مدل توسعه یافته ای بر اساس نظریه رفتار برنامه ریزی شده با متغیرهای نگرش شناختی، نگرش موثر، انگیزه اقتصادی، فیدبک، هنجار ذهنی، کنترل رفتاری، قصد و رفتار معرفی شد تا عوامل موثر بر رفتار کاهش استفاده از کیسه های پلاستیکی را تعیین کند.
یافته هانتایج این مطالعه نشان داد که بیش از نیمی از پاسخ دهنده گان به پرسشنامه ها، زن بودند و بیش از 30 درصد آنها در رده سنی 25-35 سال قرار داشتند. تاثیر اطلاعات دموگرافی بر قصد کاهش استفاده از کیسه های پلاستیکی در هایپرمارکت ها با آزمون آنوا مورد بررسی قرار گرفت. تنها سن (p < 0.001 و df = 7 و F= 3.6) و نوع شغل (p < 0.001 و df = 7 و F= 3.5) مشتری تاثیر معنی داری بر قصد دارد. شاخص های کلی برازش مدل ساختاری عبارتند از کای اسکویر برابر با 3/254 با درجه آزادی 106 ، نسبت کای اسکویر به درجه آزادی برابر با 4/2 ، IFIبرابر با 9/0 ، CFI برابر با 9/0، NFI برابر با 89/0 و RMSEA برابر 062/0 است که بر طبق استاندارد برازش مدل مناسب است. یافته های مدل معادلات ساختاری با برازش مناسب می تواند روابط بین متغیرها را توصیف کند: نگرش شناختی تاثیر معنادار آماری بر نگرش موثر دارد. همچنین نگرش شناختی و هنجار از لحاظ آماری دارای رابطه معناداری هستند. بعلاوه نگرش شناختی به طور آماری (p < 0.001) بر کنترل رفتاری تاثیر منفی دارد. بین انگیزه اقتصادی و هنجار رابطه مثبت(ضریب 18/0) و معناداری (p < 0.001) وجود دارد. همچنین، بین فیدبک و هنجار رابطه منفی (ضریب 43/0) و معناداری (p < 0.001) وجود دارد. در همین راستا، بین فیدبک و کنترل رفتاری رابطه مثبت (ضریب 45/0) و معناداری (p < 0.001) وجود دارد . نگرش شناختی تاثیر مثبت (ضریب 16/0) و معناداری (p > 0.05) بر روی قصد برای انجام رفتار دارد. هنجار با ضریب 41/0 تاثیر مثبت و معناداری (p < 0.001) بر روی قصد برای انجام رفتار دارد.
نتیجه گیریپارامترهای اصلی نظریه رفتار برنامه ریزی شده (نگرش، هنجار ذهنی و کنترل رفتاری) به طور معنی داری قصد کاهش استفاده از کیسه های پلاستیکی را توصیف می کنند. افزودن متغیرهای جدید مانند فیدبک و انگیزه اقتصادی به این نظریه، کمک به سایر پیش بینی کننده های رفتار تعیین شود. هنجار از مهمترین متغیرهای است که تاثیر سایر فاکتورها مانند نگرش شناختی، نگرش موثر، انگیزه اقتصادی، فیدبک، و کنترل رفتاری بر قصد کاهش مصرف کیسه های پلاستیکی را میانجی می کنند. اگر چه انگیزه اقتصادی بر کاهش تمایل برای استفاده از کیسه های پلاستیکی مجانی تاثیر دارد، اما شایسته است که رویکرد مداخله ای بر اساس مدل ارایه شده در این مطالعه، برای یافتن راه حل استفاده شود.
کلید واژگان: : نظریه رفتار برنامه ریزی شده, مدل معادله ساختاری, کیسه پلاستیکی, مشهدBackground and AimFree plastic bags have practical benefits for consumers but because of their non-biodegradability and additives, they have adverse effects on the environment. Therefore, in this study, the factors affecting people's intention and behavior for using plastic bags with the Theory of Planned Behavior and Structural Equation Modeling were investigated.
MethodologyA total of 360 customers in 7 major hypermarkets in different areas of Mashhad responded the questionnaire. Data were analyzed using IBM SPSS Statistic 22 and AMOS 24 software. An extended model based on the Theory of Planned Behavior was introduced with the constructs including cognitive attitude, affective attitude, economic motivation, feedback, subjective norm, behavioral control, intention and behavior to determine the factors influencing the behavior.
ResultsThe results of this study showed that more than half of the respondents to the questionnaires were women and more than 30% of them were in the age group of 25-35 years. The effect of demographic information on the intention to reduce plastic bags in hypermarkets was examined by the Anova test. Only the age (p 0.05) effect (coefficient of 0.16) on intention to reduce plastic bag. The norm with a coefficient of 0.41 has a positive and significant effect (p <0.001) on the intention.
ConclusionThe results showed that the structural equation model with appropriate fit could describe the relationships between variables. The main parameters of the Theory of Planned Behavior (attitude, subjective norms, and behavioral control) significantly describe the intention of using plastic bags. Adding new variables such as feedback and economic incentives to this theory will help determine other predictors of behavior. The norm is one of the most important variables that mediate the influence of other factors such as cognitive attitude, affective attitude, economic motivation, feedback, and behavioral control on intention to using plastic bag. Although the economic incentive has an effect on intention to use free plastic bags, it is appropriate to use the intervention approach based on the model presented in this study to find a solution.
Keywords: Theory of planned behavior, Structure Equation Modeling, Plastic bag, Mashhad
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.