مقالات رزومه دکتر عطا مولودی صالح
-
مدل های مبتنی بر آنالیزهای رگرسیونی به منظور بیان الگوهای فراوانی و پراکنش جمعیت ماهیان در ارتباط با فاکتورهای محیطی مورد استفاده قرار می گیرد. از این رو مطالعه حاضر، به منظور بررسی مطلوبیت زیستگاه دو گونه همبوم جویبارماهی، Oxynemachilus kiabii و Oxynemachilus karunensis از رودخانه الک (زیر حوضه رازآور و حوضه کرخه) به اجرا درآمد. نمونه برداری با استفاده از تور ساچوک در هشت ایستگاه (هرکدام با سه تکرار) صورت گرفت. تعداد 5 متغییر زیستگاهی شامل عرض و عمق رودخانه، شیب بستر، سرعت جریان و میانگین اندازه ذرات بستر اندازه گیری و ثبت شد. نتایج نشان داد که بیشترین مطلوبیت زیستگاه جویبارماهی کیابی به صورت عمق رودخانه در محدوده 52>-46 سانتی متر، عرض رودخانه 0/9>-0/6 متر، شیب 6/4>-5/8درصد، سرعت جریان 0/58>-0/52 متر بر ثانیه و اندازه ذرات بستر 12>-0 میلی متر و برای گونه (O. karunensis) به صورت عمق رودخانه در محدوده 16>-10 سانتی متر، عرض رودخانه 2/4>-2/1 متر، شیب 2/2>-1/6 درصد، سرعت جریان 0/4>-0/34 متر بر ثانیه و اندازه ذرات بستر 60>-48 میلی متر می باشد. همچنین بیشترین و کمترین مقادیر SI به ترتیب مربوط به دو فاکتور عمق و میانگین اندازه ذرات بستر برای گونه O. kiabi و سرعت جریان و عمق رودخانه (برای گونه O. karunensis) بود. نتایج نشان داد که رودخانه الک زیستگاه مناسبی برای گونه O. karunensis بوده درحالی که این رودخانه برای گونه O. kiabii مناسب نمی باشد. همچنین رژیم غذایی این دو گونه بررسی شد که نمونه هایی از خانواده های Chironomidae، Simulidae، Baetidae، Gomphidae و Hydropsychidae در دستگاه گوارش آنها مشاهده گردید.
کلید واژگان: جویبارماهیان, حفاظت, گونه بومزاد, مطلوبیت, زیستگاه}Models based on regression analyzes are used to express patterns of abundance and distribution of fish populations in relation to environmental parameters. Therefore, this study was conducted to investigate the habitat suitability indices of Oxynemachilus kiabii and O. karunensis from Alk River (sub-basin of Razavar and Karkheh basin). Sampling was done using a hand net in eight stations (each with three replicates). Five habitat variables were measured and recorded, including river width, river depth, bed slope, water velocity, and average bed size. The results showed that the most habitat preference of Kiabi loach is depth in the range of 46-<52 cm, 0.6-<0.9 m width, 5.8-<6.4% slope, and water velocity 0.52-<0.58 m/s and the size of bedrock is 0-<0.12 mm and for O. karunensis was calculated as depth in the range of 10-<16 cm, 2.1-<2.4 m width, 1.6-<2.2% slope, and water velocity 0.34-<4 m/s and the size of bedrock is 48-<60 mm. Also, the highest and lowest SI values for both species O. kiabii and O. karunensis were related to depth and average bed size for O. kiabii and velocity and depth for O. karunensis, respectively. The results showed that Alk River is a suitable habitat for O. karunensis, whereas not suitable habitat for O. kiabii. Examination of the results of their feeding habits and preferences in the digestive system showed that these favorite of fishes are Chironomidae, Simulidae, Baetidae, Gomphidae and Hydropsychidae.
Keywords: Conservation, Endemic Species, Habitat Suitability, Stone Loach} -
این مطالعه به منظور مقایسه مطلوبیت و ترجیح زیستگاهی Capoeta buhsei در دو فصل پاییز و زمستان در رودخانه جاجرود از حوضه دریاچه نمک به اجرا در آمد. بدین منظور نمونه برداری در دو فصل پاییز (آبان ماه) و زمستان (اسفندماه) سال 1392 در رودخانه جاجرود از پایین دست به سمت بالادست رودخانه در 18 ایستگاه با استفاده از دستگاه الکتروشوکر صورت گرفت و متغیرهای محیطی از جمله ارتفاع از سطح دریا، عرض رودخانه، عمق آب، سرعت جریان آب، قطر متوسط سنگ غالب بستر، شیب بستر، pH، EC، TDS و دما مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که زیستگاه ترجیحی گونه C.buhsei در فصل پاییز ارتفاع، عمق، شیب، عرض و سرعت جریان کم، سنگ های بستر درشت، دمای بالا، pH خنثی، EC بالا و TDS متوسط و در فصل زمستان دارای ارتفاع، عمق و عرض متوسط، سرعت جریان کم، شیب زیاد، دمای بالا، pH کمی اسیدی تا خنثی، EC کم و TDS کم می باشد. مقادیر پایین شاخص مطلوبیت برای فاکتورهای عرض رودخانه، سرعت جریان، قطر متوسط سنگ بستر، شیب بستر، دمای آب و EC باعث شده اندکه رودخانه جاجرود در فصل پاییز نسبت به فصل زمستان مطلوبیت کمتری داشته باشد.کلید واژگان: سیاه ماهی مرکزی, مطلوبیت زیستگاه, رودخانه جاجرود, حوضه دریاچه نمک, متغییرهای محیطی}This study was conducted to investigate the habitat suitability and preference of Capoeta buhsei in autumn and winter in the Jajroud River, Namak Lake basin. For this purpose, in 2013, sampling was performed in autumn (November) and winter (March) in 18 stations from downstream to upstream using an electrofishing device and environmental variables, including altitude, river width, water depth, and velocity, the average diameter of the dominant bedrock, bed slope, pH, EC, TDS, and temperature were recorded. The results showed that the preferred habitat suitability of the studied species in autumn is lower height, depth, slope, width, and velocity, and coarse bed rocks, high temperature, neutral pH, high EC, and medium TDS, and in winter medium height, depth and width, low velocity, high slope and temperature, slightly acidic to neutral pH, low EC, and TDS. The low value of the suitability index for factors of river width, flow velocity, average bedrock diameter, bed slope, water temperature, and EC show the Jajrud River has less proper habitat in autumn than in winter.Keywords: Capoeta buhsei, Habitat suitability, Jajroud River, Namak Lake Basin, Environmental variables}
-
مقدمه
ماهی کفال طلایی (Chelon auratus) دومین رتبه صید را در بین ماهیان استخوانی حوضه دریای خزر (پس از ماهی سفید) با حدود 20 درصد دارد. مطالعه ماهیان در اکوسیستم های آبی از نظرهای مختلفی ازجمله رفتارشناسی، بوم شناسی، تکاملی، فیزیولوژی و ارزیابی ذخایر آنها اهمیت دارد. ویژگی های ریختی نقش به سزایی در فرآیندهای زیستی آنها ازجمله تغذیه، تولید مثل و بقا در اکوسیستم های آبی ایفا می کند و شاخص مهمی در انتخاب زیستگاه و رفتارهای شناگری آنها است؛ همچنین منعکس کننده وضعیت زیستگاهی و ویژگی های ژنتیکی ماهی است. برای تفکیک جمعیت های ماهیان از روش های متعددی همچون ژنتیک، استخوان شناختی، رشد، هم آوری و ریخت شناختی سنتی و هندسی استفاده می شود. در این مطالعه، تنوع ریختی این گونه در سال 1400-1399 با استفاده از نمونه های جمع آوری شده در سواحل گیلان و مازندران از آستارا تا ساری بررسی شد.
مواد و روش هابرای این پژوهش، تعداد 170 عدد ماهی کفال طلایی از سواحل آستارا (23 نمونه)، بندر انزلی (33 نمونه)، کیاشهر (23 نمونه)، لنگرود (27 نمونه)، رودسر (7 نمونه)، چالوس (30 نمونه)، محمودآباد (14 نمونه) و ساری (13 نمونه) با استفاده از تور محاصره ای (پره) صید شد. در محل صید، تصویربرداری از نیمرخ چپ نمونه ها صورت گرفت؛ سپس در نرم افزار tpsDig2 تعداد 14 نقطه لندمارک روی تصاویر دوبعدی نمونه ها تعریف و رقومی سازی شد. داده های رقومی پس از آنالیز پروکراست، با استفاده از آنالیزهای آماری چندمتغیره ازجمله تجزیه به مولفه های اصلی (PCA)، تحلیل همبستگی کانونی (CVA) براساس ارزش P حاصل از آزمون جایگشت (با 10000 تکرار) در آزمون NPMANOVA و تحلیل خوشه ای (CA) تحلیل شد؛ همچنین الگوهای تغییر شکل هر جمعیت نسبت به شکل میانگین جمعیت ها در شبکه تغییر شکل مصورسازی شد.
نتایجنتایج تحلیل مولفه های اصلی، شش مولفه را در جایگاه مولفه های اصلی در بیان تغییرات بین جمعیت های مطالعه شده نشان داد. بر اساس نتایج نمودار پراکنش جمعیت ها در تحلیل مولفه های اصلی، بین جمعیت ها هم پوشانی وجود داشت و جمعیت های انزلی، رودسر و کیاشهر از جمعیت های ساری و محمودآباد تفکیک شد. بیشترین فاصله ماهالانوبیس و پروکراست بین جمعیت های کیاشهر و ساری محاسبه شد. آزمون NPMANOVA براساس ارزش p نشان داد بین جمعیت های مطالعه شده به جز ساری - محمودآباد و چالوس - محمودآباد تفاوت معنی داری وجود دارد؛ همچنین در آنالیز خوشه ای، جمعیت های چالوس، لنگرود و ساری در یک خوشه و جدا از سایر جمعیت ها قرار گرفت. براساس نمودار شبکه تغییر شکل بدن، بین جمعیت های مطالعه شده ازلحاظ ریختی تفاوت وجود داشت؛ به طوری که جمعیت چالوس بیشترین و جمعیت لنگرود کمترین عمق بدنی را داشت و موقعیت پوزه به سمت بالا، در جمعیت های انزلی، کیاشهر، لنگرود، محمودآباد و رودسر مشاهده شد؛ به علاوه جمعیت لنگرود و کیاشهر دارای ساقه دمی کوتاه تر نسبت به سایرجمعیت ها بود و پوزه درازتر در جمعیت آستارا مشاهده شد. عمق سر نیز در دو جمعیت آستارا و چالوس بیشتر و همچنین جمعیت چالوس نسبت به سایر جمعیت ها دارای موقعیت باله پشتی و مخرجی قدامی تری بود.
نتیجه گیرینتایج نشان داد بین جمعیت های بررسی شده ازلحاظ ریختی تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0<p) و عمده تفاوت های مشاهده شده مربوط به اندازه سر، عمق بدن، موقعیت باله پشتی و طول ساقه دمی بود که ممکن است نشان دهنده جدایی جمعیت های مطالعه شده کفال طلایی در پاسخ به شرایط محیطی باشد. از آنجایی که عوامل زیستی و غیر زیستی در مناطق مختلف حوضه ایرانی دریای کاسپین در حد کم تا متوسط اختلاف دارند و کفال ماهیان گونه های دریایی هستند و در طی سال مهاجرت هایی در جهت شمال - جنوب و تاحدی شرق - غرب دارند، تفاوت نداشتن کامل جمعیت های مناطق مختلف انتظار می رفت؛ با این حال خیلی از مطالعات ژنتیکی انجام شده بیانگر تمایزداشتن یا درحال تمایز بودن جمعیت های مناطق دور از هم این گونه در حوضه ایرانی دریای کاسپین است.
کلید واژگان: انعطاف پذیری ریختی, کفال طلایی, ریخت سنجی, تجزیه به مولفه های اصلی}During 2020-2021, to investigate the morphological variation of Chelon auratus, a total of 170 specimens were collected using beach seine nets from the shores of Astara (23 specimens), Anzali (33 specimens), Kiashahr (23 specimens), Langaroud (27 specimens), Roudsar (7 specimens), Chalous (30 specimens), Mahmoudabad (14 specimens), and Sari (13 specimens). At the sampling sites, after imaging from the left side of the specimens, 14 landmark points were defined and digitized on the two-dimensional images using the tpsDig2 software. The obtained data, after generalized Procrustes analysis, were analyzed using multivariate statistical analyses including principal component analysis (PCA), canonical variate analysis (CVA), and cluster analysis (CA). The deformation patterns of each population were illustrated in relation to consensus shapes on the deformation grids. The results showed significant differences in the body shape of the studied populations (P<0.05). These differences, related to head length, body depth, dorsal fin position, and caudal peduncle length, suggest the separation of populations in response to environmental conditions.
Keywords: Phenotypic plasticity, Chelon auratus, Morphometric, Principal Component Analysis} -
این مطالعه به منظور بررسی ترجیح زیستگاهی سیاه ماهی بین النهرین، Capoeta damascina در رودخانه سیروان با استفاده از روش هموارسازی هسته ای به اجرا درآمد. بدین منظور، در آبان ماه سال 1400 نمونه برداری از هشت ایستگاه هرکدام با 3 تکرار با استفاده از دستگاه الکتروشوکر صورت گرفت. در مجموع 135 نمونه صید، شناسایی و رهاسازی شدند. تعداد ده فاکتور زیستگاهی از جمله pH، دما، کل مواد جامد محلول، هدایت الکتریکی، ارتفاع از سطح دریا، عمق رودخانه، عرض، سرعت جریان، شیب و اکسیژن محلول اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین ترجیح زیستگاهی گونه مورد مطالعه در رودخانه سیروان در زیستگاه هایی است که دارای pH تقریبا 6، دما 9 درجه سانتی گراد، کل مواد جامد محلول 200، هدایت الکتریکی 300 میکروموس بر سانتی متر، ارتفاع از سطح دریا 1130 متر، عمق 50 سانتی متر، عرض 9 متر، سرعت جریان 0/8متر بر ثانیه، شیب 2 درصد و اکسیژن 9 میلی گرم بر لیتر می باشند. مقادیر SI مربوط به دو فاکتور ارتفاع از سطح دریا (0/92) و اکسیژن (0/79) بیشترین مقادیر را داشتند. نتایج نشان داد که رودخانه سیروان با مقدار شاخص مطلوبیت 0/69زیستگاه مناسبی برای گونه سیاه ماهی بین النهرین است.کلید واژگان: سیاه ماهی بین النهرین, هموارسازی هسته ای, ترجیح زیستگاهی, بوم شناختی}This study was conducted to investigate the habitat preference of Capoeta damascina in the Sirvan River using the kernel smoothing method. For this purpose, in November 2021, eight stations each with 3 replications were sampled using an electrofishing device. A total of 135 specimens were sampled, identified and released. Ten environmental factors, including pH, temperature, total dissolved solids, electrical conductivity, altitude, depth, width, velocity, slope and dissolved oxygen were measured. The results showed that the habitat preference of C. damascina in the Sirvan River based on the studied factors are habitats with pH of approximately 6, temperature 9°C, total dissolved solids 200, electrical conductivity 300 μS/cm, altitude 1130m, depth 50 cm, width 9 m, velocity 0.8 m/s, slope 2% and oxygen 9 mg/liter. The SI values of altitude (0.92) and oxygen (0.79) had the highest values. The results showed, Sirvan River with HSI value of 0.69 is a suitable habitat for C. damascina.Keywords: Mesopotamian barb, Kernel smoothing, Habitat preference, Ecology}
-
این مطالعه به منظور بررسی ترجیح زیستگاهی گونه بومزاد سیاه ماهی شجریانی (Capoeta shajariani) در رودخانه دینورآب (استان کرمانشاه) از حوضه رودخانه کرخه به اجرا درآمد. برای این منظور ویژگی های زیستگاهی شامل عمق، عرض رودخانه، عرض ناحیه پتامال، دما، هدایت الکتریکی (EC)، سرعت جریان و کل مواد جامد معلق (TDS)، pH و قطر ذرات بستر همزمان با نمونه گیری و شمارش ماهیان اندازه گیری و ثبت شدند. بر اساس نتایج دامنه متغیرهای محیطی انتخابی گونه مورد مطالعه عمق 30-26 سانتی متر، عرض رودخانه 2/7-6 متر، عرض پتامال 6-8/4 متر، دما 19-18 درجه سانتی گراد، کل مواد جامد 610-580 ، EC 310-290 میکروموس بر سانتی متر، pH 44/7-22/7، سرعت جریان 31/0-24/0 متر برثانیه و قطر سنگ بستر 5/5-5 سانتی متر بود. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار مطلوبیت در ایستگاه شماره 1 با میانگین عمق 54/25 سانتی متر، عرض رودخانه 86/3 متر، عرض پتامال 16/5 متر، دما 1/19 درجه سانتی گراد، کل مواد جامد 579، EC 289 میکروموس بر سانتی متر، pH 47/7، سرعت جریان 3/0 متر برثانیه و قطر سنگ بستر 5 سانتی متر به دست آمد. به طور کلی رودخانه دینورآب با مقدار شاخص مطلوبیت 676/0 یک زیستگاه متوسط رو به بالا برای گونه بوم زاد سیاه ماهی شجریانی است.کلید واژگان: سیاه ماهی شجریانی, رودخانه دینورآب, حوضه کرخه, مطلوبیت زیستگاه}This study was conducted to investigate the habitat preference of Capoeta shajariani as an endemic species in Dinorab River (Kermanshah Province), the Karkheh River drainage. For this purpose, the habitat parameters, including water depth, river width, potamal area width, temperature, electrical conductivity (EC), total dissolved solids (TDS), pH and bedrock diameter were measured and recorded during sampling and counting of fish specimens. Based on the results, the range of preferred environmental factors of this species were, depth of 26-30 cm, river width of 6-7.2 m, potamal width of 4.8-6 m, temperature of 18-19°C, total dissolved solids of 580-610 mg/L, EC of 290-310μS/cm, pH of 7.22-7.44, velocity of 0.24-0.31m/s and bedrock diameter of 5-5.5cm. The results showed that the highest suitability value was for station 1 with an average depth of 25.54 cm, river width of 3.86 m, potamal width of 5.16 m, temperature of 19.1°C, total dissolved solids of 579, EC of 289 μS/cm, PH of 7.47, velocity of 0.43 m/s and bedrock diameter of 5 cm). Generally, the Dinorab River with a HIS value of 0.676 is an average habitat for C. shajariani.Keywords: Capoeta shajariani, Dinorab River, Karkheh basin, Habitat suitability}
-
در طی سال 1397 به منظور بررسی برخی شاخص های زیست شناختی از جمله بررسی رابطه طول-وزن، شاخص وضعیت، هماوری، تعیین سن و ویژگی های ریخت شناختی گونه قزل آلای خال قرمز (Salmo trutta) تعداد 38 نمونه در سه ایستگاه بالادست شامل نهرهای گراپ، گته ده و ده در (سرشاخه رودخانه طالقان) صید شد. تعدادی از نمونه ها پس از ثثبیت در فرمالین بافری به آزمایشگاه منتقل شدند و با استفاده از کولیس دیجیتال تعداد 29 صفت ریخت سنجی و هفت صفت شمارشی اندازه گیری و سنجش شدند و با توجه به اهمیت حفاظتی این گونه با ارزش، ریخت سنجی تعدادی از نمونه ها نیز ازروی تصاویر با استفاده از نرم افزار ImageJ انجام شد. نتایج نشان داد که نمونه های صید شده در 4 گروه سنی 1، 2، 3 و 4 ساله بودند. بیشترین فراوانی را گروه سنی یک ساله با 7/73 درصد و کمترین فراوانی را گروه 4 ساله با 6/2 درصد داشت. نسبت جنسی نیز (نر) 8/1 :(ماده) 1 به دست آمد. براساس نتایج، رابطه بین طول-وزن به صورت 39/2X0004/0 =Y به دست آمد. شاخص فاکتور وضعیت نیز در دامنه 71/0 تا 26/1 بود. دامنه هم آوری مطلق جمعیت طالقان 379-168 به دست آمد. در بررسی عادات غذایی این گونه نیز طیف وسیعی از ماکروبنتوزها مشاهده شد که نشان دهنده وابستگی غذایی به غذاهای در دسترس می باشد.کلید واژگان: قزل آلای خال قرمز, طالقان, ریخت سنجی, فاکتور وضعیت, زیست شناسی}Journal of Fisheries, Volume:75 Issue: 2, 2022, PP 281 -290In 2018, in order to study a few biological characteristics, including length-weight relationship, condition factor, fecundity, age frequency, and morphological characteristics of Salmo trutta, a total of 38 specimens were collected in three upstream stations, Grap, Gathedeh, and Dehdar (tributaries of the Taleghan River). Some of the collected samples were transferred to the laboratory after fixation in the buffer 10% formalin and 29 morphometric and seven meristic traits were measured and counted, respectively. In addition, based on the conservation importance of the studied species, a number of morphometric traits of the few specimens were analyzed using the acquired high-quality pictures by ImageJ software. The results showed that the samples have 4 age groups, including 1, 2, 3, and 4 years old. The highest and lowest frequency was one-year-old group with 73.7% and 4 with 2.6%, respectively. The sex ratio was 1.8 (male): 1 (female). Based on the results, the length-weight relationship was obtained as Y = 0.0004x2.39. The condition factor was in the range of 0.71 to 1.26, as well as absolute fecundity of the Taleghan population was 168-379. In investigating the feeding habits, a wide range of macrobenthos was observed, indicating its dependence on available food items.Keywords: Salmo trutta, Taleghan, Morphometric, Condition factor, Biology}
-
از آنجا که شاخصهای انتخاب زیستگاه در ارایه ویژگیهای زیستگاهی یک گونه و برنامه های حفاظتی به کار برده میشود، این مطالعه به منظور بررسی ترجیح زیستگاهی گونه گل چراغ، Garra rufa در رودخانه دینورآب (استان کرمانشاه)، یک سرشاخه حوضه رودخانه کرخه به اجرا درآمد. به این منظور، ویژگیهای زیستگاهی شامل عمق آب، سرعت جریان آب، عرض رودخانه، عرض ناحیه پتامال (ناحیه حاشیه رودخانه)، نوع غالب پوشش سنگ بستر، pH، دما، هدایت الکتریکی (EC)، کل مواد جامد محلول (TDS) در 18 ایستگاه از پایین دست به سمت بالادست اندازهگیری و ثبت شدند. محدوده استفاده شده و محدوده زیستگاه انتخابی با توجه به میزان در دسترس بودن هر واحد زیستگاهی برای هر متغیر بهدست آمد. نتایج نشان داد دامنه مطلوبترین عمق 30>-26 سانتیمتر با شاخص مطلوبیت 779/0، شاخص عرض رودخانه در دامنه 2/7>-6 متر با شاخص مطلوبیت 7/0، سرعت جریان در دامنه 31/0>-24/0 متر بر ثانیه با شاخص مطلوبیت 38/0، ساختار بستر با قطر متوسط در دامنه 5/5>-5 سانتیمتر با شاخص مطلوبیت 1، دمای آب دامنه 19>-18 درجه سانتیگراد با شاخص مطلوبیت 618/0، pH در دامنه 44/7>-32/7 با شاخص مطلوبیت 545/0، EC آب در دامنه 310>-290 با شاخص مطلوبیت 767/0، TDS آب در دامنه 610>-580 ppm با شاخص مطلوبیت 712/0 و عرض ناحیه پتامال در دامنه 6>-8/4 متر با شاخص مطلوبیت 634/0 بود. نتایج نشان داد رودخانه مورد مطالعه برای گونه Garra rufa یک زیستگاه با مطلوبیت متوسط است.
کلید واژگان: مطلوبیت زیستگاه, ماهی گل چراغ, متغیرهای محیطی, رودخانه دینورآب}Since the selected habitat indexes provide a description of the habitat characteristics of a species, this study was conducted to investigate the habitat preference of Garra rufa in Dinorab River (Kermanshah Province), a tributary of the Karkheh River basin. For this purpose, the habitat characteristics, including water depth, water velocity, river width, potamal area width, predominant type of bedrock cover, pH, temperature, electrical conductivity (EC), total dissolved solids (TDS) were measured and recorded in 18 sub-stations belonging to six main stations from downstream to upstream. The used and selected habitat ranges were obtained according to the availability of each habitat unit for each variable. The results showed that the most preferred water depth is 26-30 m with a suitability index (SI) of 0.779, river width of 6-7.2 m with SI of 0.7, the water velocity 0.24-0.31 m/s with SI of 0.38, bed structure with medium diameter of 5-5.5 cm with SI of 1, water temperature 18-19 °C with SI of 0.618, pH 7.32-7.44 with SI of 0.545, EC 290-310 with SI of 0.767, TDS in the range of 580-610 ppm with SI of 0.712 and potamal width 4.8-6 with SI of 0.634. The results showed that the Dinorab River is a moderately suitable habitat for Garra rufa.
Keywords: Habitat Suitability, Garra rufa, Environmental variables, Dinorab River} -
این مطالعه به منظور بررسی الگوهای ریختی گونه شاه کولی سلال (Alburnus sellal) در زیرحوضه های رودخانه های زاب و سیروان، حوضه تیگریس با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی انجام شد. تعداد 110 قطعه (60 قطعه از رودخانه زاب استان آذربایجان غربی و 50 قطعه از رودخانه سیروان استان کردستان) با استفاده از الکتروشوکر صید شد. با کمک نرم افزار TpsDig2 تعداد 14 نقطه لندمارک روی تصاویر دوبعدی نمونه ها تعریف و رقومی سازی شد. داده های حاصل با استفاده از آنالیزهای چندمتغیره تجزیه به مولفه های اصلی (PCA)، تابع تشخیص تحلیلی (DFA) وT-test هتلینگ تحلیل و مقایسه شد. نتایج تحلیل تابع تشخیصی، جدایی ریختی گونه مطالعه شده را تایید کرد. نمودار قاب سیمی برپایه میانگین شکل بدن، دو جمعیت مطالعه شده را براساس صفات اندازه سر، عمق بدن و ساقه دمی از یکدیگر تفکیک کرد. نتایج به دست آمده، سازگاری ریختی وابسته به زیستگاه در گونه شاه کولی سلال را نشان داد.
کلید واژگان: شاه کولی سلال, ریخت سنجی هندسی, حوضه تیگریس, تحلیل تابع تشخیصی}This study was conducted to investigate the morphological patterns of Alburnus sellal in the sub-basins of little Zab and Sirvan rivers, Tigris river drainage using geometric morphometric method. A total of 110 specimens (60 from the little Zab River, West Azerbaijan province and 50 from the Sirvan River, Kurdistan Province) were caught using an electrofishing device. Using TpsDig2 software, 14 landmark-points were defined and digitized on the 2D images of the specimens. The data was analyzed and compared using multivariate principal component analysis (PCA), discriminant function analysis (DFA) and Hoteling t-test. The results of the DFA confirmed the morphological separation of the studied populations. Wireframe based on the consensus body shape was separated the two populations based on the head size, body depth and caudal peduncle length charatrestics. The results of this study showed a habitat-dependent morphological plasticity of A. sellal. The results showed a habitat-dependent morphological plasticity of A. sellal.
Keywords: Alburnus sellal, Geometric Morphometric, Tigris basin, Discriminant function analysis} -
به منظور ارزیابی رابطه طول- وزن، طول چنگالی- طول کل، الگوی رشد و شاخص وضعیت، گونه شاکولی خزری (chalcoides Alburnus) تعداد 170 قطعه از رودخانه های چلوند، خاله سرا، سیاه درویشان، سفیدرود، پل رود، تنکابن و بابل رود در طی فصل بهار و تابستان سال های 1385 و 1386 نمونه برداری شد. جهت محاسبه رابطه طول- وزن از فرمول W = aTLb، رابطه طول-طول از فرمول FL= a+ bTL و همچنین برای محاسبه شاخص وضعیت از فرمولK = (W/Lb) ×100 استفاده شد. مقادیر پارامتر b بین 5/2 تا 25/3 محاسبه شد، همچنین به جز جمعیت سفیدرود و بابل رود الگوی رشد بقیه جمعیت ها آلومتریک مثبت را نشان دادند. مقادیر شاخص وضعیت نیز بین 72/0 تا 96/0 محاسبه شد.
کلید واژگان: رابطه طول-وزن, شاخص وضعیت, Alburnus chalcoides}During 2006-2007, to estimate the length-weight and fork-total length relationships, growth pattern and condition factor of Alburnus chalcoides, a total of 170 specimens were collected from the Chelvand, Khalehsara, Siahdarvishan, Sefid, Pol, Tonekabon and Babol rivers. The length-weight relationship were estimated using W = aLb, length-length relationship by FL= a+ bTL and condition factor by K = (W/Lb) ×100 Formulae. The b-value was 2.5 to 3.25. Also, except Sefid and Babool rivers populations, others showed positive allometric growth pattern. Condition factor were calculated 0.72 to 0.96.
Keywords: length-weight relationship, Alburnus chalcoides, Condition factor} -
در این مطالعه خصوصیات ریخت سنجی و شمارشی 363 نمونه ماهی سفید دریای خزر، (Kamensky, 1901) Rutilus kutum صید شده از رودخانه های چلوند، خاله سرا ، سفیدرود، خشکرود، شیرود، تالاب انزلی و نیز سواحل چالوس و بندر ترکمن مورد مقایسه قرار گرفت. نمونه ها پس از صید به صورت تازه به آزمایشگاه منتقل شدند. و تعداد 36 صفت ریختسنجی و نه صفت شمارشی آنها ثبت شد. داده ها با استفاده از آنالیزهای واریانس یکطرفه (One-Way ANOVA)، گروه بندی دانکن، تحلیل همبستگی کانونی (CVA) و آنالیز خوشه ای (CA) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که جمعیتهای مورد مطالعه در 30 صفت ریخت سنجی و دو صفت شمارشی دارای تفاوت معنی دار بودند (05/0 <p). نتایج تحلیل همبستگی کانونی جمعیتهای مورد مطالعه را تا حدودی از یکدیگر تفکیک کرد. همچنین تحلیل خوشه ای، جمعیت چالوس را به تنهایی در یک خوشه و جدا از سایر جمعیتها قرار داد. در کل عملکرد صفات ریخت سنجی در تفکیک جمعیت ها بهتر از صفات شمارشی بود.
کلید واژگان: ماهی سفید, دریای خزر, صفات اندازشی, تحلیل همبستگی کانونی}In the present study, the morphometric and meristic characteristics of 363 specimens of Rutilus kutum (Kamensky, 1901) collected from the Chelvand, Khalehsara, Sefid, Khoshk, Shir rivers and Anzali wetland, Chalous and Torkeman shores in the south Caspian Sea Basin were compared. All caught specimens were freshly transferred to the laboratory. In the Lab some 36 morphometric and nine meristic characters were measured and recorded. After standardization all data were analyzed using One-Way ANOVA, Duncan test, Canonical variate Analysis (CVA) and Cluster Analysis (CA). The results showed significant differences in 30 morphometric and two meristic traits between the studied populations (p < 0.05). The CVA was able to separate the studied populations and CA placed the Chalous populaion in a cluster separately from the others. Generally, the performance of the morphometric traits was superior to meristics in discrimination populations.Generally, the performance of the morphometric traits was superior to meristics in discrimination populations.
Keywords: Caspian Kutum, Caspian Sea, Morphometric traits, Canonical variate analysis} -
این مطالعه به منظور بررسی تنوع ریختی ماهی بیاح (Planiliza abu) در رودخانه های تیره (حوضه تیگریس)، کر (حوضه رودخانه کر) و جگین (حوضه هرمزگان) با استفاده از روش های ریخت سنجی سنتی و هندسی به اجرا درآمد. بدین منظور با استفاده از دستگاه الکتروشوکر و تور سالیک تعداد 62 قطعه ماهی نمونه برداری شد. در آزمایشگاه تعداد 21 صفت ریخت سنجی اندازه گیری شد. به منظور استخراج داده های ریختی در روش هندسی از سمت چپ جانبی آن ها عکس گرفته شد و در نرم افزار tpsDig2، تعداد 16 لندمارک تعریف و رقومی سازی شد. نتایج نشان داد که جمعیت های مورد مطالعه در 7 صفت ریختی تفاوت معنی داری با یکدیگر دارند (05/0<P). همچنین تفاوت ها در روش هندسی مربوط به اندازه سر، عمق بدن، موقعیت باله سینه ای و طول ساقه دمی بود. براساس نتایج روش ریخت سنجی هندسی با دقت بالاتری از لحاظ ریختی جمعیت های گونه عام گرا Planiliza abu که قابلیت زیست در دامنه وسیعی از زیستگاه ها دارد، را از یکدیگر تفکیک نمود.
کلید واژگان: ماهی بیاح, ریخت سنجی, تجزیه به مولفه های اصلی, تحلیل خوشه ای}This study was conducted to investigate the morphological variation of Planiliza abu in the Tireh (Tigris Basin), Kor (Kor River Basin) and Jegin (Hormozgan Basin) rivers using traditional (TM) and geometric morphometric (GM) methods. For this purpose, a total of 62 specimens were collected using electrofishing device and Salik net. In the Lab, 21 morphometric traits were measured. Then, to extract the morphological data in the geometric method, 16 landmark-points were defined and digitized on the photographs taken from the left side of fish using tpsDig2 software. The results showed that the studied populations had significant differences in 7 morphometric traits (P<0.05). The differences in the geometric method were those of the head size, body depth, pectoral fin position and caudal peduncle length. Based on the results, GM method showed higher accuracy to reveal the morphological variations in the generalist species of Planiliza abu, which can inhabit a wide range of habitats.
Keywords: Planiliza abu, morphometric, principal component analysis, cluster analysis} -
این تحقیق به منظور بررسی دوشکلی جنسی صفات ریختی ماهی سفید دریای خزر (Rutilus kutum) صید شده از ساحل رودسر و تالاب انزلی استان گیلان با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی لندمارک پایه به اجرا درآمد. از سطح جانبی سمت چپ نمونه ها بلافاصله پس از صید عکس برداری شد و سپس با استفاده از نرم افزار tpsDig2 تعداد 13 نقطه لندمارک تعریف و رقومی سازی گردید. به منظور حذف اثرات غیر شکل از جمله اندازه، جهت و موقعیت آنالیز پروکراست صورت گرفت. با استفاده از تحلیل های مولفه های اصلی (PCA) و تابع تشخیصی (DFA) براساس ارزش P حاصل از Hoteling’s t-test مقایسه شدند. نتایج تفاوت معنی داری را بین دو جنس نر و ماده از لحاظ شکل بدن نشان داد (05/0<P) که تفاوت های مشاهده شده تاییدکننده وجود دو شکلی جنسی در این گونه در فصل تولید مثل است. براساس نتایج جنس ماده دارای عمق بدن بیشتر و اندازه سر کوچک تر بود که احتمالا به عملکرد تولید مثلی هر جنس مرتبط می باشد.
کلید واژگان: آنالیز پروکراست, انعطاف پذیری ریختی, ریخت سنجی, PCA}This study was conducted to study sexual dimorphism of Caspian kutum, Rutilus kutum collected from the Rudsar coast and Anzali Wetland, Guilan Province. After collecting, the left lateral face of the fresh specimens were photographed, then 13 Landmark-points were defined and digitized using tpsDig2 software. Generalized procrustes analysis was performed to eliminate non-shape effects, including size, direction and position. Then date was analyzed using principal component analysis (PCA) and discriminant function analysis (DFA) based on P-value obtained from Hoteling’s t-test. The results showed a significant difference in the body shape of the male and female (P<0.05). The observed differences confirm the presence of the sexual dimorphism in the study species during reproductive season. The observed morphological can be shown presence of the sexual dimorphism in this species. Based on the findings, the females have deeper body and smaller head, which can related to reproductive performance of each sex.
Keywords: morphology, Phenotypic plasticity, generalized procrustes analysis, PCA} -
به منظور مقایسه ریختی گونه سوف رودخانه ای Perca fluviatilis L., 1758 دو جمعیت تالاب انزلی و مصب رودخانه چمخاله استان گیلان، تعداد 20 قطعه از هر منطقه در طی سال 1385 نمونه برداری شد. تعداد 38 صفت اندازشی و 13 صفت شمارشی ثبت و شمارش شدند. به منظور حذف اثرات ناشی از الگوی رشد آلومتریک، صفات اندازشی استانداردسازی شدند. نتایج نشان داد که دو جمعیت مورد مطالعه تفاوت معنی داری در برخی صفات اندازشی و شمارشی دارند (05/0P<). در بررسی صفات اندازشی، جمعیت های تالاب انزلی و رودخانه چمخاله در صفات قطر چشم، طول سر، پیش باله پشتی و پس پشتی- شکمی و در صفات شمارشی نیز در صفات فلس روی خط جانبی، تعداد شعاع غیرمنشعب باله پشتی 2، تعداد شعاع منشعب باله مخرجی، تعداد شعاع منشعب باله سینه ای و تعداد خارهای آبششی بالا تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند (05/0P<). نتایج نشان داد که دو جمعیت مورد مطالعه به واسطه برخی خصوصیات اندازشی و شمارشی قابل تفکیک هستند؛ بنابراین، در برنامه های مدیریت شیلاتی آتی باید به عنوان جمعیت های مجزا مدنظر قرار بگیرند.
کلید واژگان: تنوع ریختی, سوف, فلس, مریستیک, مورفومتریک}This study aimed to compare morphological variation of the two populations of the Eurasian perch (Perca fluviatilis L., 1758) from the Anzali wetland and Chamkhaleh River downstream by sampling 20 specimens from each in 2006. A total of 38 morphometric and 13 meristic characters were measured and counted. To eliminate the effects of allometric growth patterns the morphometric characteristics were standardized. The results showed a significant difference between studied populations in some morphometric and meristic traits (P<0.05). In the morphometric, eye diameter, head length, and predorsal and post dorsal-ventral lengths and in those of meristic the lateral line scales, numbers of the unbranched rays of 2ed dorsal-, anal- and ventral fins and upper gill rakers revealed significant differences between the Anzali and Chamkhaleh populations (P<0.05). The results showed that the two studied populations are separated by morphometric and meristic characters, therefore they should be considered as separate populations in future fisheries management plans.
Keywords: Morphological variation, Eurasian perch, Morphometric, meristic, lateral line scales} -
این مطالعه با هدف یافتن صفات ریختی برای تفکیک گونه های جنس Cobitisدر ایران با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی به اجرا درآمد. برای این منظور تعداد 65 قطعه از رودخانه های سفیدرود(C. saniae)، سیاه (C. faridpaki)، ملوسجان(C. linea) و گاماسیاب (C. avicennae) توسط الکتروشوکر صیدو برای استخراج داده های حاصل از شکل بدن بر روی عکس های گرفته شده در نرم افزار tpsDig2، تعداد 14 نقطه لندمارک تعریف و رقومی سازی شد. داده های حاصل پس از آنالیز پروکراست با استفاده از آنالیزهای تجزیه به مولفه های اصلی (PCA)، آزمون واریانس چندمتغیره تجزیه همبستگی کانونی (MANOVA/CVA) و آنالیز خوشه ای (CA) مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین گونه های مورد مطالعه از لحاظ شکل بدنی حاصل از آنالیز MANOVA/CVAتفاوت معنی داری وجود دارد (001/0p <). نتایج آنالیز خوشه ای نیز گونه C. avicennae را در یک خوشه و جدا از سه گونه دیگر قرار داد. نتایج همچنین آشکار کرد که اعضای این جنس با تغییر در ارتفاع بدن، اندازه سر و موقعیت پوزه، طول ساقه دمی و جایگا های باله های پشتی، مخرجی و سینه ای خود را با شرایط زیستی در زیستگاه های مختلف سازگار نموده اند.کلید واژگان: آنالیز خوشه ای, جویبارماهی خاردار, شکل بدن, ریخت سنجی}This study aimed to find morphological traits to discriminate four species of the genus Cobitis in Iran using geometric morphometric method. For this purpose, a total of 65 specimens were captured from Sefid (C. saniae), Siah (C. faridpaki), Maloosjan (C. linea) and Gamasiab (C. avicennae) rivers using electrofishing device. To extract the body shape data of the studied taxa, 14 Landmarks-point were defined and digitized using tpsDig2 software. Data after generalized procrust analysis were analyzed using principal component analysis, multivariate analysis of variance /canonical variate analysis and cluster analysis. The results showed a significant difference in the body shape between the studied species (p < 0.001). Cluster analysis positioned C. avicennae in one clade, distinguish from others. The results also revealed that the members of this genus can adapt themselves to the environmental parameters of their habitats by alternations in the body depth, head size and snout position, length of the caudal peduncle and positions of the dorsal, anal and pectoral fins.Keywords: Body shape, cluster analysis, Morphometric, Spined loach}
-
شناخت نیازهای زیستگاهی گونه های ساکن در رودخانه ها در برنامه ریزی برای حفاظت زیستگاه آن ها اهمیت بالایی دارد. این تحقیق با هدف بررسی ترجیح زیستگاهی جویبارماهی سفیدرود Oxynemacheilus bergianus در رودخانه جاجرود و مقایسه آن در دو فصل پاییز و زمستان به اجرا درآمد. برای این منظور فراوانی این گونه و متغیرهای زیستگاهی شامل ارتفاع، عمق، سرعت جریان آب، عرض رودخانه، شیب بستر، قطر متوسط سنگ بستر، نوع پوشش غالب سنگ بستر، هدایت الکتریکی (EC)، مواد جامد محلول (TDS)، pH، دمای آب و پوشش گیاهی ساحل در دو فصل پاییز و زمستان مورد سنجش و بررسی قرار گرفت. زیستگاه انتخابی این ماهی در فصل پاییز دارای ارتفاع و عمق کمتر، جریان سریعتر، بستر با سنگ های متوسط، شیب کمتر، دمای بالاتر، EC و TDS متوسط و حاشیه رودخانه با پوشش درختچه ای- درختی بودند ولی در فصل زمستان زیستگاه مطلوب این گونه شامل نواحی با ارتفاع، عمق و جریان آب بیشتر، و بستر با سنگ هایی با اندازه متوسط، دمای متوسط، EC متوسط، TDS کمتر و ساحل دارای پوشش درختی بود به عبارت دیگر نتایج نشان داد که ترجیح این گونه در فصل زمستان به مناطق با عمق، عرض، ارتفاع از سطح دریا و شیب بیشتر تغییر می یابد.
کلید واژگان: بوم شناسی, جاجرود, متغیرهای محیطی, مطلوبیت}Understanding the habitat preference of riverine species is important in their management to protect their habitat. This study aimed to investigate the habitat preference of the Sefid river loach, Oxynemacheilus bergianus in Jajroud River by comparing its preference in autumn and winter. For this purpose, elevation, depth, water current velocity, river width, slope, average diameter of the bedrock, type of predominant bedrock cover, EC, TDS, pH, water temperature and beach vegetation were measured and investigated in autumn and winter. The preferred habitat of this species in autumn had lower elevation and depth, faster water current, medium rock bed, lower slope, higher temperature, medium EC and TDS and river bank with shrub-tree cover, but in winter the selected habitat changed to areas with higher elevation, depth and water current, and bed with medium-sized rocks, medium temperature, medium EC, less TDS and the river bank with tree cover i.e. the results showed that the preferred habitat of this species in winter changes to areas with greater depth, width, elevation and slope.
Keywords: Ecology, Jajroud, Environmental parameters, Suitability} -
این تحقیق به منظور ارزیابی تنوع ریختی 11 گونه جنس Alburnoides در ایران با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی به اجرا درآمد. بدین منظور گونه های این جنس از ایستگاه های مختلف در شش حوضه آبریز داخلی نمونه برداری شد. پس از عکسبرداری از نیمرخ چپ ماهیان، تعداد 16 نقطه لندمارک بر روی تصاویر با استفاده از نرم افزار tpsDig2 رقومی سازی شد. داده های حاصل، پس از آنالیز پروکراست با استفاده از آنالیزهای آماری چند متغیره PCA، CVA و کلاستر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور بررسی رابطه بین تنوع ریختی و جغرافیایی از آزمون مانتل (mantel test) استفاده شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین ریخت گونه های مختلف جنسAlburnoides وجود دارد (05/0 <p). بر اساس نتایج PCA، گونه های A. samiiiو A. nicolausi دارای تنوع ریختی بالاتری نسبت به سایر گونه ها بود. تحلیل CVA نیز دو گونه A. nicolausi و A. qanati را از سایر گونه ها تفکیک نمود. براساس آنالیز خوشه ای، گونه های جنسAlburnoides به دو گروه تقسیم شدند و A. nicolausi و A. qanati در یک خوشه و جدا از سایر گونه های مورد مطالعه قرار گرفتند. بیشترین فاصله ماهالانوبیس بین گونه های holciki A. و A. nicolausi به دست آمد. نتایج این مطالعه قابلیت روش ریخت سنجی هندسی را نسبت به روش های سنتی در بیان تفاوت های ریختی گونه های جنس Alburnoides نشان داد.
کلید واژگان: ماهی خیاطه, ریخت سنجی هندسی, تحلیل همبستگی کانونی, خیاطه قناتی, خیاطه سمیعی}Journal of Fisheries, Volume:74 Issue: 2, 2021, PP 259 -270This work was conducted to evaluate the morphological variations of eleven species of the genus Alburnoides in Iran using geometric morphometric method. For this purpose, all species were sampled from different stations of six inland water basins. After photographing from their left side, 16 landmark-points were digitized on their images using tpsDig2 software. The data after Procrustes analysis were analyzed by multivariate statistical analysis including PCA, CVA and cluster analysis. Mantel test was used to investigate the relationship between morphological and geographical variations. The results showed significant differences among the studied Alburnoides species in terms of morphology (p < 0.05). Based on the results of PCA, A. samiii and A. nicolausi have higher morphological variations than others. CVA analysis also significantly differentiated A. nicolausi and A. qanati from others. Based on the cluster analysis, Alburnoides species were divided into two groups i.e. A. nicolausi and A. qanati in a cluster and others in another one. The greatest Mahahlanobis distance were obtained between A. holciki and A. nicolausi. The results of this study revealed the better ability of the Landmark-based geometric morphometric technique than that of the traditional one to show morphological differences in the members of the genus Alburnoides.
Keywords: Spirlin, Ggeometric morphometric, Canonical Variate Analysis, Alburnoides qanati, Alburnoid essamiii} -
جویبارماهی سفیدرود (Oxynemacheilus bergianus) در چندین حوضه های آبریز ایران یافت می شود. با توجه به پراکنش بالای آن، مطالعه حاضر به منظور بررسی تنوع ریختی آن در دو حوضه دریای خزر و دریاچه نمک با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی به اجرا درآمد. برای این منظور تعداد 115 قطعه ماهی از پنج منطقه پراکنش این گونه (رودخانه های سفیدرود و قزل اوزن (حوضه دریای خزر)، جاجرود، کردان، قم رود (حوضه دریاچه نمک) صید و با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج بیانگر الگوهای شکلی کاملا متنوع در بین جمعیت های مورد بررسی بود. نتایج همچنین نشان دهنده اختلاف معنی دار بین شکل بدن ماهیان رودخانه های مورد مطالعه بود. عمده تفاوت های مشاهده شده دربین جمعیت های مورد مطالعه مربوط به طول و عمق ساقه دمی، ارتفاع بدن، طول سر و جایگاه باله های پشتی، مخرجی و سینه ای بود. الگوهای شکلی مشاهده شده می تواند بیانگر جدایی ریختی وابسته به زیستگاه و فواصل جغرافیایی باشد که روش ریخت سنجی هندسی به دلیل توانایی بالا در تفکیک ویژگی های ریختی قادر به تفکیک آن ها بود.
کلید واژگان: جویبارماهی, حوضه های آبریز ایران, ریخت سنجی هندسی, ویژگی های ریختی}Oxynemacheilus bergianus is found in several inland water basins of Iran. Due to its wide distribution, this study was conducted to investigate its morphological variation in basins of Caspian Sea and Namak Lake of Iran using geometric morphometric technique. For this purpose, a total of 115 specimens from five river (Sefid and Ghezel Ozan (Caspian Sea basin), Jajrood, Kordan, Qom (Namak Lake basin)) were caught and compared using geometric morphometric method. The results indicated a completely different body shape patterns in the studied populations. The results also showed a significant difference between the body shape of the studied and groups the most differences were related to tail length and depth, body depth, head length and position of the dorsal, anal and pectoral fins. The observed shape patterns can indicate habitat-dependent morphological separation and geographical distances that the geometric morphometric method was highly capable of separating morphological features due to their high capability.
Keywords: Loaches, Inland water basins of Iran, Geometric morphometric, Body shape characteristics} -
تنوع ریختی (صفات اندازشی و شمارشی)، شاخص های رابطه طول-وزن و وضعیت جمعیت های پاییزه و بهاره گونه شاه کولی خزری (Alburnus chalcoides) نمونه برداری شده از رودخانه های سفیدرود (45 قطعه پاییزه و 113 قطعه بهاره) و سیاه درویشان (28 قطعه پاییزه و 22 قطعه بهاره) در حوضه جنوبی دریای خزر مطالعه شد. نمونه ها پس از بی هوشی و تثبیت در فرمالین بافری 4 درصد به آزمایشگاه منتقل و تعداد 22 صفت ریخت سنجی و 8 صفت شمارشی با استفاده از کولیس و لوپ چشمی اندازه گیری و شمارش گردید. نتایج نشان داد که جمعیت های پاییزه و بهاره در رودخانه سفیدرود و سیاه درویشان به ترتیب در 7 و 2 صفت ریخت سنجی تفاوت معنی داری داشتند (05/0> P)، اما صفات شمارشی فاقد تفاوت معنی دار بودند (05/0< P). نتایج پارامترهای رابطه طول و وزن نیز بین جمعیت های رودخانه سفیدرود نشان دهنده الگوی رشد ایزومتریک و برای جمعیت های پاییزه و بهاره سیاه دوریشان به ترتیب الگوی رشد آلومتریک مثبت و ایزومتریک بود.
کلید واژگان: ماهی کولی خزری, ریخت سنجی, شاخص وضعیت, رابطه طول-وزن, الگوی رشد}Morphological variations (morphometric and meristic traits), length-weight relationship parameters and condition factor were studied in autumn and spring populations of Alburnus chalcoides, collected from Sefid River (45 autumn and 113 spring) and Siahdarvishan (22 autumn and 28 spring) in the southern Caspian Sea basin. After anesthesia and fixation into the 4% buffered formalin, the samples were transferred to the laboratory and a total of 22 morphometric and 8 meristic characters were measured and counted using caliper and stereo-microscope, respectively. The results showed that the autumn and spring migratory populations of the studied species in the Sefid and Siahdarvishan rivers have significant differences in 7 and 2 morphometric traits (P<0.05), respectively, but not different in meristic characters (P>0.05). The results of the length-weight relationship parameters revealed that the Sefid River populations has an isometric growth pattern and the autumn and spring populations of the Siahdarvishan River showed positive allometric and isometric growth patterns, respectively.
Keywords: : Alburnus chalcoide, Morphometric, length-weigh relationship, Growth pattern} -
در این تحقیق تنوع ریختی جویبارماهی سفیدرود (Oxynoemacheilus bergianus) در رودخانه های مختلف حوضه های دریاچه نمک و دریای خزر با استفاده از روش ریخت سنجی سنتی انجام گردید. بدین منظور تعداد 76 قطعه سگ ماهی جویباری از 8 رودخانه مختلف حوضه دریای خزر و دریاچه نمک صید و پس از تثبیت در محلول بافری 4 درصد و انتقال به آزمایشگاه، تعداد 31 ویژگی ریختی اندازه گیری شد. داده های ریخت سنجی پس از استاندارد سازی با استفاده ازآنالیزهای چند متغیره از جمله تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) و تجزیه همبستگی کانونی براساس ارزش P حاصل از آزمون مانوا (MANOVA/CVA) و تحلیل خوشه ای (CA) مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج تفاوت معنی داری در 24 صفت بین جمعیت های مورد مطالعه نشان داد (P < 0.05). مهمترین صفات جداکننده در تفکیک جمعیت ها مربوط به صفات ارتفاع باله مخرجی و فاصله بین باله شکمی-مخرجی بود. تجزیه همبستگی کانونی توانست جمعیت های مورد مطالعه را به خوبی از یکدیگر تفکیک کند، همچنین نتایج تحلیل خوشه ای دو جمعیت قره سو و سفیدرود را دریک خوشه و جدا از سایر جمعیت ها قرار داد. که احتمالا تفاوت های مشاهده شده مربوط به انعطاف پذیری ریختی در پاسخ به تغییرات شرایط محیطی می باشد.
کلید واژگان: جویبارماهی سفیدرود, ریخت سنجی, انعطاف پذیری ریختی, آنالیز خوشه ای}In this study, the morphological variation of Oxynoemacheilus bergianus was studied in the different rivers of the Namak Lake and Caspian Sea basins using traditional morphometric method. For this purpose, a total of 76 specimens were collected from eight river systems and after fixation into 4% buffered formalin, transfered to the laboratory, a total of 31 morphological characteristics were measured using digital calipers. After standardization, the morphometric data were analyzed using multivariate analysis including principal component analysis (PCA), canonical variate analysis with p-value obtained from MANOVA (MANOVA/CVA) and cluster analysis (CA). The results showed significant differences in 24 traits between the studied populations (P<0.05), which anal fin depth and the ventral-anal fin distances were main discriminative ones. CVA analysis was able to separate the studied populations. Also, CA placed the Gharesu and Sefid populations in a clade and separate from other populations. The observed differences may be related to phenotype plasticity in response to environmental conditions.
Keywords: Oxynoemacheilus bergianus, Morphology, Phenotype plasticity, Cluster analysis} -
در این مطالعه دوشکلی جنسی گورماهی صوفیا (Esmaeilius sophiae) در چشمه علی دامغان (حوضه دشت کویر) و رودخانه شور (حوضه دریاچه نمک) با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی لندمارک پایه به اجرا درآمد. در مجموع تعداد 86 قطعه ساکن چشمه علی دامغان (52 قطعه) و رودخانه شور (34 قطعه) با استفاده از تور دستی نمونه برداری شدند. از سمت چپ سطح جانبی نمونه ها با استفاده از دوربین دیجیتال عکس برداری و سپس بر روی تصاویر دو بعدی حاصل تعداد 15 نقطه لندمارک با استفاده از نرم افزار TpsDig2 قرار داده شد. داده های حاصل از شکل پس از آنالیز پروکراست، با استفاده از آنالیزهای چند متغییره ازجمله تحلیل تابع تشخیص (DFA) براساس ارزش p حاصل از T-test هتلینگ تحلیل شدند. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین شکل بدن جنس های نر و ماده در هر دو جمعیت وجود دارد (0/05>p) که شامل موقعیت فوقانی دهان، موقعیت قدامی باله سینه ای و ساقه دمی کوتاه تر در جنس نر می باشد. نتایج تغییر جایگاه استقرار به منظور کاهش رقابت غذایی را عامل ایجاد دوشکلی جنسی در این گونه را پیشنهاد می کند. مقایسه نر-نر و ماده-ماده هر دو جمعیت موجود نیز نشان داد که در هر دو جنس، افراد چشمه علی دامغان دارای عمق بدن بیش تری می باشند که یک مزیت شناگری را برایشان فراهم می کند.کلید واژگان: گور ماهی کویری, دوشکلی جنسی, ریخت سنجی هندسی, تحلیل تابع تشخیصی}Sexual dimorphism comparison of body shape of Esmaeilius sophiae using geometric morphometric methodIn the present study, the sexual dimorphism of Esmaeilius sophiae inhabiting the Cheshme-Ali Damghan (Dashte-Kavir basin) and Shoor River (Namak lake basin) was conducted using landmarks-based geometric morphometric technique. A total of 86 specimens were collected from Cheshme-Ali Damghan (52 specimens) and Shoor River (34 specimens). From the left side of the fresh samples were photographed using a digital camera, then 15 landmark-points placed on the 2D images using TpsDig2 software. The obtained data from the body shape after Generalized Procrustes analysis were analyzed using multivariate analysis including discriminant function analysis using P-value obtained from T-test Hoteling. The observed differences were related to the position of the mouth and pectoral fin and the length of the caudal peduncle. The results showed significant differences between the body shape of the males (p < /em><0.05).The results suggest change in habitat place to reduce food competition as a cause of sexual dimorphism in this species. Comparison of the males and females of both populations (between population) revealed that those of Cheshme-Ali Damghan have deeper body that provide advantage for their swimming.Keywords: Esmaeilius sophiae, Sexual dimorphism, Geometric morphometric, Discriminant function analysis}
-
در این مطالعه مقایسه خصوصیات اندازشی و شمارشی 98 نمونه ماهی گل چراغ (Garra rufa) صید شده از رودخانه های گاماسیاب، آران و دینور (حوضه کرخه) و بازفت و ارمند (حوضه کارون) به اجرا درآمد. نمونه های صید شده پس از بیهوشی و ثبیت در فرمالین بافری 10 درصد به آزمایشگاه منتقل شدند. تعداد 33 صفت اندازشی و 9 صفت شمارشی با استفاده از کولیس دیجیتال و لوپ چشمی اندازه گیری و شمارش شدند. استانداردسازی داده های اندازشی براساس نسبت طول های سر و استاندارد صورت گرفت. تفاوت بین جمعیت های مورد مطالعه از آزمون واریانس یک طرفه، گروه بندی دانکن، آنالیز تجزیه به مولفه های اصلی (PCA)، تجزیه همبستگی کانونی (CVA) و تحلیل خوشه ای (CA) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که جمعیت های مورد مطالعه در کلیه صفات اندازشی به جز پس پشتی، پیش مخرجی و طول پس چشمی و در صفات شمارشی تعداد فلس روی و پایین خط جانبی و تعداد خارهای آبششی بالا و پایین دارای تفاوت معنی داری با یکدیگر هستند (0/05>p) هم چنین نتایج همبستگی کانونی و تحلیل خوشه ای نیز گروه بندی جمعیت ها را به خوبی نشان دادند. در کل عملکرد صفات اندازشی در بیان تفاوت بین جمعیت ها بهتر از صفات شمارشی بود.
کلید واژگان: خصوصیات اندازشی, آزمون واریانس یک طرفه, تحلیل خوشه ای, فلس روی خط جانبی}In this study the morphometric and meristic characteristics of 98 specimens of Garra rufa collected from the Gamasiab, Aran, and Dinvar Rivers (Karkheh River drainage) and Bazoft and Armand rivers (Karun River drainage). The samples were transferred to the Lab after anesthesia and fixed into the buffered formalin 10%. Thirty-three morphometric and 9 meristic traits were measured and counted using digital caliber and stereomicroscope, respectively. Morphometric data were standardized based on the ratio of the head and standard lengths. To compare the studied populations, in terms of the morphological features, One-Way ANOVA, Duncan test, PCA (Principal Component Analysis), CVA (Canonical Variate Analysis) and CA (Cluster Analysis) were used. The results showed a significant difference among the studied populations in all morphometric data except post dorsal- pre Anal and Post-orbital lengths and in lateral and lower line scales, upper and lower gill rackers (p < 0.05). CVA and CA analysis showed population grouping as well. The morphometric was better than those counting traits in expressing the differences among the studied populations.
Keywords: Morphometric characters, One-Way ANOVA analysis, Cluster analysis, Lateral line scale} -
This study was conducted to investigate the morphological variation between seven populations of Oxynoemacheilus seyhanensis inhabiting three basins of Turkish inland waters. For this purpose, a total of 71 specimens were collected from Yildizeli, Taşköprü, Suşehri rivers (Kizilirmak basin), Büyükpotuklu, Pinarbaşi and Örenşehir rivers (Seyhan basin) and Akdağmadeni River (Yesilirmak basin). A total of 31 morphometric characteristics were measured. After standardization, data were analyzed using one-way ANOVA and Duncan, Kruskal-Wallis tests, principal component analysis (PCA), canonical variate analysis (CVA), non-parametric MANOVA and cluster analysis. The results showed significant differences in 26 traits between the studied populations of O. seyhanensis (P<0.05) revealing a high morphological flexibility of this deep-bodied species.
Keywords: Deep-bodied loach, Turkish inland waters, Kizilirmak basin, Morphometric} -
در طی سال های 1398 و 1399، به منظور بررسی دوشکلی جنسی شکل بدن و مقایسه ریختی بین جمعیتی گورماهی هرمزی Aphaniops hormozensis ساکن رودخانه های مهران و شور، حوضه آبریز هرمزگان، با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی لندمارک، تعداد 80 قطعه (40 قطعه شامل 20 نر و20 ماده از هر رودخانه) نمونه برداری شد. در آزمایشگاه از سمت چپ سطح جانبی نمونه ها عکس برداری و سپس روی تصاویر دوبعدی، 17 نقطه لندمارک رقومی سازی شد. داده های حاصل از شکل بدن به منظور حذف اثرات غیر شکل شامل اندازه، جهت و موقعیت ابتدا با آنالیز پروکراست و سپس با استفاده از آنالیز چندمتغیره تحلیل تابع تشخیصی براساس ارزش p حاصل ازT.test هتلینگ تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد تفاوت معنی داری بین شکل بدن جنس های نر و ماده هر جمعیت و نر - نر و ماده - ماده بین جمعیتی دیده می شود (05/0 <P). جنس نر در هر دو جمعیت نسبت به جنس ماده دارای اندازه سر کوچک تر، عمق بدن کمتر و طول ساقه دمی بزرگ تر بود؛ همچنین، جمعیت رودخانه مهران در هر دو جنس، عمق بدنی و طول ساقه دمی بیشتری نسبت به جمعیت رودخانه شور داشت.
کلید واژگان: انعطاف پذیری ریختی, آنالیز پروکراست, تشخیص تابع تحلیلی, استان هرمزگان}During 2018-2019, to investigate the sexual dimorphism in the body shape and morphological variations of Aphaniops hormozensis inhabiting in Mehran and Shur rivers of the Hormozgan basin using the geometric morphometric method, 80 specimens were collected. In the laboratory, the left side of the samples was photographed and 17 landmark points were digitalized on the 2D images. To eliminate non-shape data including size, direction, and position, the extracted data were analyzed by the generalized procrustes analysis using discriminant function analysis based on the p-value of T-test Hoteling. The results of the present study showed significant differences between the body shape of males and females within the population and male-male and female-female inter-populations (p < 0.05). Male species in both populations had a smaller head, lower body depth, and longer caudal peduncle than those of females. Males and females of the Mehran River have a deeper and longer caudal peduncle than those of Shur Rivers.
Keywords: Phenotype plasticity, Procrustes analysis, Discriminant function analysis, Hormozgan Province} -
در طی سال های 1384 و 1385 به منظور بررسی برخی پارامترهای زیستی از جمله رابطه های طول- وزن، طول- طول و شاخص وضعیت ماش ماهی (Leuciscus aspius) در بخش جنوب غربی حوضه خزر تعداد 96 قطعه از رودخانه ارس، سواحل آستارا، انزلی و کیاشهر در استان گیلان توسط تورهای ساحلی صید شدند. نمونه ها پس از صید به صورت تازه به آزمایشگاه منتقل شدند. در آزمایشگاه طول کل، چنگالی و استاندارد و وزن بدن اندازه گیری و ثبت شدند. جهت بررسی رابطه طول-وزن از رابطه 〖W=aTL〗^b همچنین برای پارامترهای رابطه طول- طول از FL=a+bTL و SL=a+bFL استفاده شد. براساس نتایج، مقدار پارامتر b حاصل از رابطه طول–وزن بین 28/3-75/2 همچنین مقدار شاخص وضعیت 95/0-85/0 بود. بیشترین و کمترین مقادیر پارامتر b به ترتیب مربوط به جمعیت های آستارا و کیاشهر، همچنین بیشترین وکمترین مقدار شاخص وضعیت به ترتیب مربوط به جمعیت های آستارا و انزلی بود. الگوی رشد در تمام جمعیت های مورد مطالعه به جز کیاشهر آلومتریک مثبت مشاهده شد. مقدار ضریب رگرسیون حاصل از روابط طول-وزن و طول-طول بالاتر از 95/0 برآورد شد.
کلید واژگان: ماش ماهی, شاخص وضعیت, سواحل گیلان, طول کل, رابطه طول-وزن}Journal of Fisheries, Volume:73 Issue: 1, 2020, PP 113 -122During 2006-2007 in order to evaluate some biological parameters, including length-weight and length-length relationships, and condition factor of Leuciscus aspius, a total of 96 specimens were captured using seine net from Aras River, Astara, Anzali, Kiashahr coasts of Guilan Province, southern part of the Caspian Sea basin. All fresh samples were transferred to the Lab after anesthesia. In the Lab total, fork and standard lengths and total body weight were measured and recorded. To investigate the length-weight and length-length relationship parameters, 〖W=aTL〗^b and FL=a +bTL and SL=a +bFL were used, respectively. Base on the results, b-value is ranged 2.75 to 3.28 and condition factor 0.85-0.95. Maximus and minimum b parameter in Astara and Kiashahr populations, respectively, also maximum and minimum condition factor were to those to Astara and Anzali populations. Growth pattern was observed positive allometric except Kiashahr population. The regression coefficient values of length-weight and length-length relationships were estimated greather than 0.95.
Keywords: Leuciscus aspius, Condition factor, Guilan coasts, Total length, Length-weight relationship}
- این فهرست شامل مطالبی از ایشان است که در سایت مگیران نمایه شده و توسط نویسنده تایید شده‌است.
- مگیران تنها مقالات مجلات ایرانی عضو خود را نمایه می‌کند. بدیهی است مقالات منتشر شده نگارنده/پژوهشگر در مجلات خارجی، همایش‌ها و مجلاتی که با مگیران همکاری ندارند در این فهرست نیامده‌است.
- اسامی نویسندگان همکار در صورت عضویت در مگیران و تایید مقالات نمایش داده می شود.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.