مقالات رزومه:
رقیه حسینی
-
پس از جنگ ناپل در 1494م، بیماری همه گیر ترسناکی در اروپا شایع شد که بعدها سیفلیس نامیده شد. بنا به گزارش بهاءالدوله حسینی نوربخش (پزشک برجسته اواخر دوره تیموری و اوایل دوره صفوی)، مولف خلاصه التجارب، که این بیماری را ارمنیدانه، آبله فرنگ و آتشک نامیده است، در 904ق/1498م بیماری از سرزمین های امپراتوری عثمانی نخست به آذربایجان، عراق عجم و فارس راه یافت و سپس در سراسر ایران شایع گردید. ویژگی منحصربه فرد گزارش بهاءالدوله آن است که به رغم فاصله ناچیز میان نگارش این رساله و ظهور و شیوع بیماری در اروپا (فقط 6 سال) وی از یکی از داروهای «حکمای فرنگ» یاد کرده است. در این نسخه، و نیز در نسخه های درمانی بهاءالدوله و پزشکان ایرانی هم روزگار او و پس از آن، جیوه پیوسته نقشی اساسی داشت تا آن که عمادالدین شیرازی در رساله بیخ/چوب چینی این دارو را نیز که به تازگی وارد ایران شده بود برای درمان آتشک تجویز کرد و سپس در رساله آتشک در 977ق/1569م که نخستین تک نگاری فارسی در این موضوع به شمار می آید، بی آن که از اهمیت کاربرد جیوه بکاهد، بیخ چینی را نیز در کنار آن به کار برد.کلید واژگان: آتشک, آبله فرنگ, سیفلیس, بهاءالدوله حسینی نوربخش, عمادالدین شیرازی, درمان با جیوه, بیخ چینیMirror of Heritage, Volume:16 Issue: 2, 2019, PP 153 -175Following the Italian War of 1494 (Naples war), a horrendous far-flung disease spread out in Europe, which was later named syphilis. According to the account related by Bahā’ al-Dawla Ḥoseynī Nūrbaḵš (an eminent physician in the late Timurid and early Safavid periods) who called this disease Armanī dāneh (Armenian sore), Ābele-ye farang (European pox) and Ātašak, this disease first surged from the Ottoman Empire territories in 1498 to Azerbaijan, ʿEraq-e Ajam (west and central Iran) and Fars and, then, spread all over Iran. The unique characteristic of Bahā’ al-Dawla’s account in his ḵolāṣat al-Tajāreb, is that, despite the short time span between the writing of the essay and the outbreak of the disease in Europe (only 6 years), he has mentioned one of the medicines prescribed by ḥokamā-ye farang (European physicians). In this manuscript as well as in Bahā’ al-Dawla’s prescriptions and in the observations made by both his contemporary and succeeding physicians, mercury continued to play the principal role until, in the latter half of the 16th century, ʿEmād al-Dīn Šīrāzī prescribed, as herbal remedy for Ātašak, "China wood/root", which had lately entered Iran.Keywords: ?ta?ak, European pox, syphilis, Bah?’ al-Dawla ?oseyn? N?rba??, Em?d al-D?n ??r?z?, treatment with mercury, China root
نویسندگان همکار
بدانید!
- این فهرست شامل مطالبی از ایشان است که در سایت مگیران نمایه شده و توسط نویسنده تایید شدهاست.
- مگیران تنها مقالات مجلات ایرانی عضو خود را نمایه میکند. بدیهی است مقالات منتشر شده نگارنده/پژوهشگر در مجلات خارجی، همایشها و مجلاتی که با مگیران همکاری ندارند در این فهرست نیامدهاست.
- اسامی نویسندگان همکار در صورت عضویت در مگیران و تایید مقالات نمایش داده می شود.