مقالات رزومه حجت الاسلام سید ابوالفضل حسینی پور

نووی، یکی از علمای تراز اول اهل سنت است که دارای گرایشات اشعری و حدیث گرایانه است. اهتمام به نقل قول سلف و حدیث گرایی نووی، باعث شده است که وهابی ها، تمایل زیادی برای همفکر نشان دادن او با خودشان داشته باشند؛ از این رو، سعی کرده اند برخی از اقوال مخالف اندیشه وهابیت او را، توجیه کنند؛ در حالی که با بررسی های علمی، مشخص می شود که بین نووی و وهابیت، نه تنها هیچ تطابقی نیست، بلکه تضاد نیز وجود دارد. این تضاد در شاخص تفکر وهابیت (یعنی توحید ربوبی و الوهی)، آشکار است؛ زیرا نووی، همانند وهابی ها، توحید الوهی و ربوبی را به گونه ای تفسیر نکرده که اموری مانند طلب شفاعت، استغاثه و تبرک به اموات، شرک باشند؛ بلکه وی، اعتقاد به اذن الله و استقلالیت را در تحقق توحید و شرک ربوبی دخیل دانسته است. او در توحید الوهی نیز، اعتقاد به ربوبیت را در تحقق عبادت، شرط می داند.

یکی از مفسرین و علمای برجسته اهل سنت، قرطبی است. وی در کتب خود، مخصوصا تفسیر «الجامع»، به آراء سلف، استنادات فراوانی داشته است و محل رجوع وهابی ها می باشد. در این بین نیز، برخی از وهابی ها درصدد بوده اند که اختلافات خود با قرطبی را تنها در بحث اسماء و صفات بدانند و این گونه وانمود کنند که او در دیگر مباحث، با آنها همراه است؛ در حالی که ادعاهای بنیادین وهابیت که در توحید الوهی و ربوبی است، در تضاد با تفکرات قرطبی می باشد. قرطبی یکی از اصلی ترین ادعاهای وهابیت در توحید ربوبیت (یعنی موحد بودن مشرکین) را رد کرده و مشرکین را دارای شرک ربوبی دانسته است؛ همچنین قرطبی «ما لا یقدر علیه الا الله» را، به گونه ای تفسیر نکرده که اموری مانند طلب شفاعت و تبرک از اموات، از مصادیق آن باشند. در توحید الوهیت نیز، تعریف عبادت قرطبی و وهابیت بر یکدیگر منطبق نیستند؛ زیرا قرطبی برخلاف وهابی ها، هیچ گاه صرف خضوع و خشوع بدون اعتقاد به ربوبیت را، منجر به تحقق عبادت ندانسته و اموری مانند طلب شفاعت و تبرک به اموات را، جایز دانسته است.

دستیابی به الگوی مشخص در مواجهه با پدیده های نوظهور- همواره- یکی از دغدغه های حوزه های علمیه بوده است که امروزه یکی از این پدیده ها فضای مجازی است؛ در این میان، از بهترین راه ها برای دستیابی به نحوه مواجهه صحیح با فضای مجازی را می توان از سیره ایمه معصومین (علیهم السلام) الگوگیری کرد. با بررسی زمان اهل بیت (علیهم السلام) می توان برهه هایی شبیه به این برهه را پیدا کرد و از عملکرد ایشان راه حل مناسبی برای این زمان پیدا کرد. مناظرات تحمیلی امام رضا (علیه السلام) در دربار مامون عباسی از برهه هایی است که می تواند برای این موضوع راهگشا باشد. حضرت با برخورد مناسبی که با این پیشامد داشتند، توانستند این مناظرات را به درستی مدیریت کنند؛ به طوری که مامون، ادامه مناظرات را به ضرر خود دید. بنابراین نحوه مواجهه و مدیریت حضرت در مناظرات می تواند الگویی برای حوزه های علمیه در مواجهه با فضای مجازی نیز باشد؛ به نحوی که فضای مجازی را از تهدید به فرصت تبدیل کند.