azar pouyanjam
-
افزایش جمعیت شهرنشین، در پی مهاجرت از روستا ها و گاه توسعه ناهماهنگ روستا ها و تبدیل آنها به شهر، از عوامل مشکل زا در ساختار محیطی کشور های درحال توسعه محسوب می شود. از نتایج آن نیز تغییرات اکولوژیکی، به ویژه تخریب مناظر طبیعی و کاهش آنها به نفع مناظر انسان ساخت و بر هم خوردن الگو های مکانی پوشش طبیعی است. هدف از این پژوهش ارزیابی تغییرات اکولوژیکی و تحلیل الگو های حاکم بر چشم اندازهای شهرستان ورزقان، با استفاده از متریک های کمی و کیفی سیمای سرزمین در سال های 1363، 1381، 1398 است. ماهیت تحقیق توسعه ای کاربردی و توصیفی تحلیلی است. داده ها ازطریق مطالعات کتابخانه ای و بررسی های میدانی گرد آمد؛ پس از تهیه نقشه های پوشش زمین، کشف تغییرات محاسبه شد و متریک های کمی و کیفی سیمای سرزمین، با روش های مبتنی بر سنجش از دور، اندازه گیری شد. نتایج نشان داد بیشترین تغییرات در زمینه کلاس های پوشش گیاهی، به ویژه در سطح کم تراکم و در بازه سال های 1381 تا 1398 بوده است که علاوه بر کاهش مساحت، شامل افزایش تعداد لکه نیز می شود. در این بازه، رشد کلاس بایر و مرتع بیشتر است. همچنین دو متریک کمی تعداد لکه (NE) و درصد چشم انداز (PLand)، از متریک های کمی و شاخص مساحت لکه (Patch Area) و فشردگی لکه (Patch Compactnees) به نحو مطلوب تری تغییرات و الگوهای حاکم بر سیمای یک سرزمین را نشان می دهند.
کلید واژگان: تغییرات اکولوژیکی, متریک های سیمای سرزمین, Fragstats, شهرستان ورزقانThe increase in urban population following migration from villages and sometimes the uneven development of villages and the transformation of villages into cities are problematic factors in the environmental structure of developing countries, resulting in ecological changes, especially the destruction of natural landscapes. And reducing them is in the interest of man-made landscapes and disrupting spatial patterns of natural cover. The purpose of this study is to evaluate the ecological changes and measure the patterns governing the landscapes of Varzeqan city using quantitative and qualitative metrics of land appearance in the years 1363, 1381, 1398. The nature of research is developmental-applied and descriptive-analytical. Data were collected through library studies and field studies to calculate the detection of changes, and to measure the quantitative and qualitative metrics of the landscape. After preparing the land cover maps in ENVI software environment, TerrSet software was used to calculate the detection of changes and quality indicators of the land appearance and Fragstats software was used to calculate quantitative metrics. The results showed that the most changes are related to vegetation classes, especially at low density level and in the second interval, which in addition to reducing the area, also includes increasing the number of spots. And has the largest share in becoming barren and pasture lands. Also, two quantitative metrics of spot number (NE) and landscape percentage (PLand) of quantitative metrics and patch area index and patch compactness (Patch Compactnees) more favorably show the changes and patterns governing the appearance of a land. they give.
Keywords: Ecological changes, Landscape metrics, Fragstats, Varzeqan city -
چشم انداز یا منظر، متشکل از دو بعد طبیعی و انسان ساخت بوده و یکی از مهم ترین مولفه های نمایش بصری رابطه انسان با محیط است که طی قرن اخیر و با رشد جمعیت و در پی آن افزایش مناظر انسان ساخت، چشم اندازهای طبیعی دست خوش تغییرات زیادی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش، ارزیابی کیفیت زیبایی چشم انداز های طبیعی در سال های 1363، 1381، 1398 است. ماهیت تحقیق توسعه ای-کاربردی و توصیفی-تحلیلی است. داده ها از طریق مطالعات کتابخانه ای، پرسشنامه، بررسی های میدانی گرد آوری شد و بررسی کیفیت زیبایی چشم انداز ها با مدلDEMATEL -ANP صورت گرفت که با درنظرگرفتن سه معیار (منحصربه فرد بودن، طبیعی بودن و تنوع) و نه زیرمعیار، در لایه های: «اماکن گردشگری، معادن و صنایع، محدوده جنگل ارسباران»، برای معیار اول، «پوشش سطح زمین، مراکز فعالیت، دمای سطح زمین» برای معیار دوم و «تنوع پوشش زمین، تنوع ساختاری زمین، تنوع پستی و بلندی» برای معیار سوم تهیه شد. روابط تاثیرپذیری و تاثیر گذاری حاکم بر زیرمعیار ها با روش دیمتل مشخص شدند و سپس با روشANP در نرم افزار Super Decision، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند و درنهایت با استفاده از نرم افزار ArcMap نقشه کیفیت زیبایی چشم انداز ها ترسیم شد. نتایج به دست آمده از وزن نهایی عوامل موثر با روش ANP_DEMATEL نشان می دهد که بیشترین ضریب متعلق به عامل طبیعی بودن پوشش زمین با وزن 385736/0 و منحصربه فرد بودن پوشش زمین با وزن 169653/0 است که خود حاکی از نمایش بارز پوشش سبز چشم اندازهای این منطقه از دید کارشناسان به عنوان نمونه ای از جامعه است. و نقشه های به دست آمده با عنوان کیفیت زیبایی چشم اندازها، روند کاهش کیفیت را از غرب به شرق شهرستان نشان می دهد که این کاهش کیفیت در اراضی قرار گرفته در نزدیکی معدن مس سونگون و دو شهر پرجمعیت ورزقان و خاروانا قابل لمس است.
کلید واژگان: ارزیابی کیفیت, زیبایی شناسی, چشم اندازهای طبیعی, DEMATEL - ANPA landscape consists of two dimensions, natural and man-made, and is one of the most important components of a visual representation of the human-environmental relationship. Natural has undergone many changes. The purpose of this study is to evaluate the aesthetic quality of natural landscapes in the years 1363, 1381, 1398. The nature of research is developmental-applied and descriptive-analytical. Data were collected through library studies, questionnaires, and field surveys. The quality of landscapes was evaluated with the DEMATEL-ANP model. Considering three criteria (uniqueness, naturalness and diversity) and not sub-criteria, in the layers: (tourist places, mines and industries, Arasbaran forest area), for the first criterion, (land cover, Activity centers, ground surface temperature) were prepared for the second criterion and (land cover diversity, land structural diversity, elevation and elevation) for the third criterion. The relationships between influence and governance of the sub-criteria were determined by Demetel method and then analyzed by ANP method in Super Decision software. Finally, using ArcMap software, the beauty quality map of landscapes Was drawn. The results obtained from the final weight of the effective factors by ANP_DEMATEL method show that the highest coefficient belongs to the natural factor of land cover with a weight of 0.385736 and the uniqueness of the land cover with a weight of 0.169653, which indicates a clear display of the cover. The green landscapes of this region are considered by experts as an example of society. And the obtained maps, entitled the quality of the beauty of the landscapes, show the trend of quality reduction from the west to the east of the city. This decrease in quality can be felt in the lands located near the Sungun copper mine and the two populous cities of Varzeqan and Kharvana.
Keywords: aesthetics, Natural Landscapes, DEMATEL - ANP -
امروزه عدم ارتباط معماری شهر با اصول پدافند غیرعامل سبب بروز ناهنجاری در زمان بحران شده است. این ناهنجاری ها خلا دسترسی مناسب به زیرساخت های شهری و فقدان ایمنی، امنیت و آسیب پذیری را در بافت های شهری به همراه داشته است. مسئله پژوهش حاضر چالش آسیب پذیری در زیرساخت های شهری از منظر پدافند غیرعامل است. قلمرو مطالعه حاضر، شهر مشهد به عنوان دومین شهر بزرگ ایران است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش شناسی، توصیفی تحلیلی مبتنی بر رویکرد مطالعات مکانی- مدلی است و شاخص های زیرساخت های ویژه، خدمات اضطراری، عمومی و مردمی و مدیریتی در قالب 1560 زیرساخت دسته بندی و استخراج شدند. جهت سنجش الگوی همجواری 14 لایه موثر در آسیب پذیری شناسایی شد و با استفاده از تحلیل ترکیبی ANP-DEMATEL-GIS وزندهی شدند. برای کشف روند الگو جهت طبقه بندی شاخص های کلان از خود همبستگی فضایی نرم افزار Geoda و برای توزیع فضایی آسیب پذیری زیرساخت های شهری در برابر حمله هوایی از ابزار FUZZY OVERLAY در نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. یافته های موضوعی نشان می دهد که مراکز بهداشتی و صنایع شهری اثرگذارترین شاخص و انبار و مراکز مذهبی اثرپذیرترین شاخص ها شناخته شدند. همچنین روند الگوها نشان می دهد بیش ترین ضریب شاخص های کلان مربوط به زیرساخت های ویژه با اهمیت 55/1 است. نتایج یافته های مکانی به روشنی بیان می کند بیش از 60 درصد از زیرساخت ها در وضعیتی از آسیب پذیر تا کاملا آسیب پذیر هستند و فقط 93/4 درصد یا به عبارتی چیزی حدود 5 درصد از تمام زیرساخت های شهری مشهد وضعیتی ایمن و کم خطر دارند.
کلید واژگان: مدل سازی مکانی, آسیب پذیری, زیرساخت شهری, پدافند غیرعامل, مشهدIntroductionBy raising the number of wars, especially during the last century, and by increasing the harm and loss of human lives and financial and psychological damage to people, efforts and movements were studied and considered in scientific terms under the passive defense. Today, the aim of targeting the cities with weapons and destroying urban infrastructures, primarily through aerial strikes, is to disrupt morale and cause harm to economic conditions and social systems, which can cause many disasters in case of destruction of such centers because of the high numbers of service users. Considering the importance of urban infrastructures during war, especially during air fights, proper attention to the principles of the passive defense approach has much higher priority in site selection and design. Mashhad is one of the most vulnerable cities of Iran in terms of war for having a high density of population and buildings, vast quantities of deteriorated texture. Since the aerial attack in this city has not been applied, we are trying to investigate the spatial safety of its urban infrastructures.Many researches have been carried out in Iran on various topics related to passive defense. This research is modeling with the ANP-DEMATEL-GIS approach of boundary protection and vulnerability of urban infrastructures against airstrikes. The following are some of the most significant research activities in this field. Parisi, et al . (2014) used passive defense criteria in Saqqez to enhance urban safety and the need for it at the national and regional levels. Mohammadi Dehcheshmeh (2014) applied passive approach to civil defense on the Ahvaz, which led to the recognition of local standards for particular land use. Sajjadian, Alizadeh and Parvizian (2016), analyzed the risk associated with hospital location in Ahvaz from the perspective of passive defense. Iraqi (2011), Kamran and Hosseini Amini (2012), Zarehpour (2012), Hosseinzadeh (2013), Khmer (2015), and Alizadeh (2015), showed the importance of passive defense studies in urban development and safety of cities.
Materials and MethodsTo achieve the objectives of the research, infrastructure Indicators were extracted, including particular infrastructure, emergency services, public and management facilities, and 1560 infrastructure with desk studies and questionnaire planning. To measure the neighborhood pattern, fourteen significant layers in infrastructure vulnerability were identified and determined by distance operator for each layer against the Mashhad airstrikes and weighted using ANP-DEMATEL's combined methods. By adding these weights, standard distance maps were prepared by the ArcGIS spatial analyst and fuzzy overlay tools, and through the Geoda software regression tool, the trend pattern of four category infrastructure were calculated for urban infrastructure distribution against airstrikes.
Results and DiscussionThe vulnerability can be considered an inherent flaw in the specific dimensions of the city's environment, which is prone to damage to the biological and physical properties of the city and modeling spatial vulnerability in terms of passive defense for the city's potential safe prospects. In the present study, after extraction of damage indices in the urban infrastructure of Mashhad in airstrike, using a hybrid model ANP-DEMATEL-GIS, the analytical level and spatial relationships, as well as the priorities of the vulnerability level from very high risk to very low risk were determined. The results of the vulnerability distribution of urban infrastructure in Mashhad is separable in two levels:After analyzing the neighborhood trend using ANP-DEMATEL, in the field of effectiveness and influence, health and industrial are recognized as most effective indicators and warehouses and religious buildings classified as most affected indicator. The effectiveness and affectedness of indicators are of the most critical factors in such a way that the risk is recognized from the viewpoint of passive defense and partly on the safety of the effects. The final weight of the model also indicates that police centers, urban facilities and administrative centers respectively have the highest weights of 0.12, 0.118 and 0.117. Religious centers and health centers have the lowest weights of 0.008 and 0.009, respectively. The pattern trend in the evaluation of useful indicators classes in vulnerabilities shows that the highest coefficient between the influential factors of vulnerability is for particular infrastructures and management infrastructures with a coefficient of 1.55 and 1.18 and the lowest coefficient is related to the public infrastructure which is 0.002.
ConclusionSpatial results clearly show that more than 60 percent of the infrastructures are in a vulnerable and insecure condition and that just 5 percent of all urban infrastructures are in a safe or low-risk condition.
Keywords: spatial modeling, vulnerability, urban infrastructure, passive defense, Mashhad
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.