dr. a. sedaghat kerdar

تاریخ های آغاز و خاتمه یخبندان بر مبنای دمای کمینه دیدبانی شده در پناهگاه هواشناسی (دماهای کمینه کمتر یا مساوی صفر درجه سلسیوس) برای 3 ایستگاه همدید(سینوپتیک) زنجان، قزوین و تهران در دوره مشترک 39 ساله تعیین و یخبندان های فرارفتی با بررسی مقادیر فراسنج های جوی در ساعات دیدبانی و با کمک نقشه های همدیدی از یخبندان های تابشی تفکیک شده اند. هم چنین نشان داده شده است که سری های زمانی تاریخ آغاز و خاتمه یخبندان های فرارفتی تصادفی است و از تابع توزیع نرمال پیروی می کنند. طول فصل رشد بالقوه نیز که به صورت مدت زمانی بین آخرین یخبندان فرارفتی بهاره و اولین یخبندان فرارفتی پاییزه تعریف می شود، محاسبه و نشان داده شده است که در مقایسه با فصل رشدی که با محاسبه فاصله زمانی از آخرین رخداد دمای صفر درجه سلسیوس یا کمتر در بهار تا اولین رخداد دمای صفر یا کمتر در پاییز تعیین می شود، در زنجان 29 روز، در قزوین 23 روز و در تهران 10 روز طولانی تر است. تعداد یخبندان های تابشی در فاصله بین اولین یخبندان تابشی در پاییز یا آخرین یخبندان تابشی در بهار و یخبندان فرارفتی مربوطه مورد شمارش قرار گرفته و نشان داده شده که این فراسنج در ناحیه زنجان بزرگ تر از قزوین و تهران است. تعداد روزهای بین دو یخبندان اول در پاییز و دو یخبندان آخر در بهار نیز ارائه و نشان داده شده است که امکان طولانی تر کردن فصل رشد بهاره در صورت یک شب محافظت از یخبندان، در صورتی که اولین یخبندان در پاییز و آخرین یخبندان در بهار از نوع تابشی باشند، در زنجان و تهران 4 روز و در قزوین 6 روز است. به این ترتیب، براورد قابلیت اجرای عملیات محافظت از یخبندان برای محصولات کشاورزی در مناطق مورد مطالعه، امکان پذیر می شود.