hadi rastegar moghaddam

در طول تاریخ موضوع غلو همواره جریان داشته و این گونه نبوده که تنها در اسلام و برای مسلمانان ثابت بوده باشد، بلکه قبل از اسلام نیز مطرح بوده است. مسئله مورد پژوهش این است: آن گاه که غلو صورت می گیرد چه بازتابی در گفتار و رفتار فرد و یا افرادی که در مورد آنان غلو می شود، می توان مشاهده نمود؟ و اصولا نحوه موضع گیری ائمه‰ نسبت به غالیان چگونه بوده است؟ این پژوهش به دنبال شناسایی منطق رفتاری و نحوه برخورد حضرات ائمه دین‰ در برابر ادعاهای جریان غلو می باشد.
نحوه مواجهه اهل بیت‰ با غالیان چنین به دست می آید که ائمه معصومین‰ با هیچ یک از افراد جریان غلو، هیچ مناظره ای نداشتند. زیرا معتقد بودند که برای هر مناظره و گفت وگویی باید یک هدف عقلایی و نتیجه و هدایتی وجود داشته باشد، حال آن که غالیان نسبت به اعتقادات باطلشان تعصب می ورزیدند از سوی دیگر، حضرات ائمه افکار و اعتقاد صحیح را در مقابل افکار و اعتقادات ناصواب، بیان می داشتند. روشن است ایشان در این فرایند، اعتقادات غالیان را باطل اعلام نموده و از اعتقاد آنان ابراز انزجار می کردند و گاه آن ها را طرد و لعن و تکفیر کرده و گاهی هم دستور قتل آن ها را صادر می نمودند. بنا براین اساسا نمی توان غالیان را در زمره شیعیان و یا حتی مسلمانان واقعی قرار داد.