به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

javad givi

  • مسلم زرینی بهادر، جواد گیوی *، روح الله تفی زاده مهرجردی
    گندم یکی از غلات کلیدی است که منبع تغذیه برای میلیون ها نفر از مردم جهان را فراهم می کند. با توجه به جمعیت رو به افزایش کشور و نیاز روز افزون به این محصول استراتژیک، در تحقیق حاضر، عوامل موثر بر عملکرد گندم دیم به ترتیب اهمیت و کارایی روش های مختلف برآورد تغییرات مکانی این عملکرد مورد بررسی قرار گرفت و نقشه تغییرات مکانی آن ترسیم شد. تعداد 125 عملکرد اندازه گیری شده در حوضه آبخیز بدر شهرستان قروه در استان کردستان، با استفاده از مدل های شبکه عصبی مصنوعی، تحلیل درخت تصمیم، آنالیز تشخیصی و مدل میانگین گیری نزدیک ترین همسایه K به داده های کمکی (مستخرج از مدل رقومی ارتفاع، تصویر ماهواره لندست و نقشه ژئومرفولوژی) ارتباط داده شد. سپس با استفاده از معادله به دست آمده برای نقاط فاقد مشاهده، میزان عملکرد برای آن نقاط برآورد و نقشه تغییرات مکانی عملکرد پیش بینی شده ترسیم گردید. الگوریتم ReliefAttributeEval در نرم افزار وکا، به ترتیب کاهش اهمیت، ژئومورفولوژی، موقعیت نسبی شیب، انحنای طولی، شاخص همواری قله برآمدگی با درجه تفکیک بالا، شیب، شاخص گیاهی تفاضلی نرمال شده و شاخص گیاهی تعدیل کننده اثر خاک را به عنوان مهم ترین عوامل موثر در تولید، شناسایی کرد. نتایج بررسی ها نشان داد که مدل میانگین گیری نزدیک ترین همسایه K که یک روش جدید در برآورد مکانی عملکرد می باشد، با بالاترین ضریب تبیین، یعنی 998/0= R2 و کم ترین میانگین ریشه مربعات خطا (408/31 = RMSE) بهتر از سایر مدل های به کار رفته در این پژوهش، مقادیر عملکرد گندم دیم را پیش بینی نمود.
    کلید واژگان: نقشه برداری رقومی, پیش بینی مکانی عملکرد, مدل میانگین گیری KNN, گندم دیم
    Moslem Zarrini Bahador, Javad Givi *, Ruhollah Taghizadeh Mehrjerdi
    Introduction: Wheat is one of the key cereals that provides a nutrition source to millions of people around the world. By conducting applied studies, the limitations of soil and climate that reduce the yield per unit area must be understood and solutions should be provided to address these limitations. One of these strategies is a detailed study and spatial prediction of yield at points with different soil and climate characteristics. Models that predict crop yield can estimate the yield regarding climate, landscape, soil and management constraints. Considering the arid and semi-arid climate of Iran, the shortage of yield per unit area and the growing population, the country needs new research and strategies to increase yield per unit area. For this purpose, the first step is to examine the spatial variations of the yield. In the present study, the factors affecting the rainfed wheat yield in order of importance and efficiency of different methods of estimating spatial variations were investigated and the predicted yield of this crop was mapped digitally. Materials and Methods: The study area, with an area of 6700 hectares is located in Badr watershed, around Ghorveh city, Kurdistan province, west of Iran. The mean annual air temperature is 12.1oC and the average annual precipitation is 345.8 mm. The soils of the area were classified in the orders of Entisols, Inceptisols and Mollisols and in 32 soil families, according to the last version of Keys to Soil Taxonomy. Based on hypercube technique, 125 observation points were selected, soil profiles were dug and described at these points and soil samples were collected from horizons of the profiles. Some physical and chemical characteristics of the soils were determined according to the standard laboratory methods. Rainfed wheat yield was measured at each side of one soil profile in a 1m×1m quadrangle. In the present study, in addition to geomorphological data, different types of auxiliary variables such as some of the primary and secondary derivatives of digital elevation model (DEM) and Landsat satellite image data were used. To find out the affecting auxiliary topographic and plantcover data on rainfed wheat yield prediction in order of importance,ReliefAttributeEval algorithm of WEKA software was used. Artificial neural network, decision tree Analysis, discriminant analysis, and averaging k-nearest neighbors are the models that were used in this research for prediction of rainfed wheat yield. Results and Discussion: Calcium carbonate, organic carbon and coarse fragments, respectively with variability coefficients of 174.4, 62.4 and 61.3%, had the highest variation and pH, CEC and sand, respectively with 3.6, 16.9 and 20.3% variability coefficients showed the least variability in the soils of the studied area. In addition to geomorphological data, the parameters that were taken from the digital elevation model include elevation, slope percentage, slope aspect, slope curvature, slope surface curvature, longitudinal curvature, slope relative position, wetness index, multiresolution valley bottom flatness index, multiresolution ridge top flatness index, valley depth, channel network base level, modified catchment area, catchment slope, catchment slope aspect and catchment height. The environmental parameters that were taken from the Landsat 8 satellite imagery, include the normalized differential vegetation and the soil-adjusted vegetation indices. The ReliefAttributeEval algorithm in Weka software, in order of decreasing importance, identified geomorphology, relative slope position, longitudinal curvature, multi-resolution ridge top flatness index, slope, normalized differential vegetation index and soil-adjusted vegetation index as the most important factors affecting rainfed wheat production in the studied area. The amount of rainfed wheat yield was predicted by the models of artificial neural network, decision tree analysis, discriminant analysis, and averaging k-nearest neighbors. The error criteria for this prediction and a significant correlation between measured and estimated values of the rainfed wheat yield, indicate a higher accuracy for the averaging k-nearest neighbors model, compared to other models. The spatial distribution of the rainfed wheat yield, predicted by the averaging k-nearest neighbors model, was mapped. In the Badr watershed, the yields are continuously reduced towards the mountains. In this landscape, as the slope increases, depth and water storage capacity of the soil decrease mainly in the presence of Entisols. These soils are seen in the eastern, southern and western parts of the watershed. At lower elevations, the soils are deeper and are mainly Inceptisols. Rainfed wheat yield increases in the piedmont landscape, including hill, glacie and alluvial fan. Conclusion: In order of decreasing importance, geomorphology, relative slope position, longitudinal curvature, multi-resolution ridge top flatness index, slope, normalized differential vegetation index and soil-adjusted vegetation index are the most important factors affecting rainfed wheat production in the studied area. The averaging k-nearest neighbors model has a higher accuracy for rainfed wheat yield prediction, compared to other models. In the Badr watershed, the rainfed wheat yield is continuously reduced towards the mountains in the eastern, southern and western parts, where mainly Entisols are present. The yield increases in the Inceptisols, located on the piedmont landscape.
    Keywords: Digital mapping, Spatial yield prediction, KNN averaging model, Rainfed wheat
  • جواد گیوی *، حجت دیالمی، مهدی نادری خوراس گانی
    در ارزیابی تناسب اراضی، ظرفیت تولید زمین شناسائی و متناسب با این ظرفیت، نوع کاربری مشخص می شود. این تحقیق با هدف ارزیابی کیفی تناسب اراضی منطقه دشتستان در استان بوشهر برای کاشت نخل خرمای کبکاب با استفاده از دو روش پارامتریک و تحلیل سلسله مراتبی فازی و مقایسه این دو روش، اجرا گردید. بدین منظور، 50 نخلستان دارای نخل خرمای کبکاب، به عنوان نقاط مطالعاتی انتخاب شد. سپس اقدام به تهیه داده های صحرایی و آزمایشگاهی مربوط به این واحدهای اراضی و محاسبه شاخص های اراضی با استفاده از دو روش پارامتریک (فرمول ریشه دوم) و تحلیل سلسله مراتبی فازی گردید. در نهایت، کلاس های تناسب اراضی تعیین و دقت دو روش در تعیین این کلاس ها مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج ارزیابی کیفی تناسب اراضی بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی فازی، نشان داد که 6/96 و 4/3 درصد اراضی مورد مطالعه، به ترتیب در کلاس های تناسب S2 و S3 قرار می گیرند. این در حالی است که بر اساس روش پارامتریک (فرمول ریشه دوم) ، 82 و 18 درصد اراضی مورد مطالعه، به ترتیب در کلاس های تناسب S3 و Nواقع می شوند. مقایسه ضرایب همبستگی بین شاخص اراضی محاسبه شده و مقادیرعملکرد اندازه گیری شده، نشان داد که به دلیل وجود ضریب تبیین بالاتر، روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (69/0R2 =) نسبت به روش پارامتریک فائو (فرمول ریشه دوم) (53/0R2 =) ، از صحت و دقت بیشتری در تعیین کلاس های تناسب اراضی برای کاشت نخل خرمای کبکاب در منطقه مورد مطالعه، برخورداراست.
    کلید واژگان: پارامتریک, تحلیل سلسله مراتبی فازی, خرمای کبکاب
    Javad Givi*, Hojat Dialami, Mehdi Naderi Khorasgani
    Background and objective
    In the assessment of land suitability, the land-production capacity is identified and the type of use is determined in proportion to that capacity. In this regard, the FAO approach has been used by many scholars in different parts of the world and Iran in land suitability assessment studies. In this approach, the most commonly used method is the parametric method. The FAO approach uses Boolean logic to assess land suitability. This logic has been criticized by a number of land evaluation researchers. Because it does not take into account the continuous nature of the soil variations along the earth's surface and the uncertainty in the measurements. To overcome these shortcomings, the fuzzy analytical hierarchy process (FAHP) was presented to determine the land suitability classes. Land suitability should be determined based on a fuzzy analytical hierarchy process, in which, unlike the FAO method, unequal importance for different land characteristics and continuity of soil variations are considered. This research was carried out with the aim of qualitative land suitability evaluation in Dashtestan area, Bushehr province for Kabkab date palm (Phoenix dactylifera L. cv Kabkab) plantation, using two methods of FAO parametric (second root formula) and fuzzy analytical hierarchy process (FAHP) and comparing these two methods.
    Materials and methods
    The study area is located in Dashtestan region, Bushehr province, Iran; between latitudes 29º 12΄ and 29º 31΄ N and longitudes 51º 09΄ and 51º 59΄ E. Its surface area is 23000 ha. The mean annual rainfall in the area is 250 mm and its mean annual temperature is 27 °C. The soil temperature and moisture regimes are hyperthermic and ustic, respectively. The physiographic unit which is river alluvial plain is very gently sloping. 80 % of the Kabkab date palm plantation is present in the study area. In order to achieve the objectives of this research, 50 date palm groves, each with an area of at least 0.5 ha and a palm of Kababab cultivar, aged 20 to 25 years, with the same management level and having different soil, were selected as observation points. Then a soil profile was dug randomely in each date palm grove, with dimensions of 1.5 (length), 1 (width) and 1.5 (depth) meters and described, using soil profile description guide. Soils were sampled from different horizons of the profiles and the required physical and chemical analyses were carried out on the samples, according to the standard laboratory methods. The drilling site was chosen to have a date palm tree in each of the four corners of the profile. The yield of the four trees located in four corners of each profile was measured and their average yield was considered as the final yield for the corresponding profile. Meteorological data was collected for a 10 year period from the nearest synoptic station (Borazjan station, Borazjan, Bushehr). Land indices were calculated, using soil and climatic data and parametric (second root formula) and fuzzy AHP methods. Weighted average of the climatic and the soil data was used and finally a land index was calculated for each soil profile. In the fuzzy AHP method, relative weight of each of the studied criteria was determined by analytical hierarchy analysis with establishment of pair wise matrix. Degree of membership for each soil and climatic criteria was also determined through membership functions and finally, land suitability classes were determined. At the end, accuracy of the methods was also compared. Landscape characteristics such as slope, drainage and soil depth were not considered in the land evaluation, because these characteristics did not show any limitation for the date production in the study area.
    Results
    The results of qualitative land suitability evaluation based on fuzzy AHP method showed that 96.6 and 3.4 percent of the studied area are classified as S2 and S3, respectively. This is in the case that based on parametric (second root formula) method, 82 and 18 percent of the studied area are marginally suitable and non-suitable, respectively. According to these results, higher land suitability classes were obtained, based on fuzzy AHP than through parametric method. Correlation between the calculated land index and the measured yield, determined for the fuzzy AHP method was higher than the one obtained for the parametric method. This proves that the fuzzy AHP is a more appropriate method for land suitability assessment for Kabkab date palm plantation in the studied area than the parametric method (second root formula).
    Conclusion
    According to the results of this research, the fuzzy AHP is a more appropriate method for qualitative land suitability evaluation than the parametric method (second root formula) for Kabkab date palm plantation in the studied area in Bushehr province.
    Keywords: Parametric, Fuzzy AHP, Kabkab date palm
  • سپیده اعتدالی دهکردی *، سیدعلی ابطحی، محمدحسن صالحی، جواد گیوی، محمدهادی فرپور، مجید باقرنژاد
    سابقه و هدف
    استفاده مطلوب و پایدار از خاک در صورتی امکان پذیر است که شناخت صحیح و کامل از ویژگی های آن انجام گیرد. اهداف این مطالعه افزایش اطلاعات در مورد خاک های موجود در منطقه ای در 35 کیلومتری چلگرد واقع در استان چهارمحال و بختیاری از طریق بررسی ویژگی های مورفولوژیکی، فیزیکوشیمیایی، کانی شناسی و میکرومورفولوژیکی برای بررسی نحوه تشکیل و طبقه بندی این خاک ها طبق دو سامانه رده بندی آمریکایی و جهانی است.
    مواد و روش ها
    میانگین بارندگی و درجه حرارت سالیانه منطقه مورد مطالعه به ترتیب 6/1389 میلی متر و 5/9 درجه سانتی گراد و رژیم حرارتی و رطوبتی آن به ترتیب مزیک و زریک می باشند. 8 خاکرخ در طول یک ترانسکت در جهت شیب، حفر و نمونه برداری شدند. آزمایشات شامل واکنش خاک، بافت، ضریب انبساط خطی، هدایت الکتریکی، کربنات کلسیم معادل، ظرفیت تبادل کاتیونی و کربن آلی و آنالیزهای کانی شناختی و میکرومورفولوژی بر روی نمونه های خاک انجام گردید. سپس، بر اساس کارت تشریح هر پروفیل و نتایج آزمایشگاهی، طبق کلید تاکسونومی خاک، تا سطح فامیل و با استفاده از سامانه طبقه بندی جهانی نیز خاک ها در سطح دوم طبقه بندی شدند.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که راسته خاک های منطقه در سامانه آمریکایی، اینسپتی سول و ورتی سول بودند در حالی که در سامانه جهانی، در گروه های مرجع کلسی سول، کمبی سول و ورتی سول نام گذاری شد. نتایج بیانگر این بود که به خاطر وجود ماده آلی بیشتر و بافت ریزتر در موقعیت های پایین تر شیب، ظرفیت تبادل کاتیونی در این موقعیت حداکثر بود. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش عمق خاک، مقدار کربن آلی و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک کاهش یافته در حالیکه مقدار رس و آهک روند معکوس داشته و با افزایش عمق خاک، افزایش یافتند. مقدار ضریب انبساط خطی نیز همانند مقدار رس از شیب پشتی به طرف پای شیب و همچنین از سطح به طرف عمق پروفیل افزایش یافت. خاک های منطقه غالبا دارای کانی رسی اسمکتیت همراه مقادیری از کانی های ایلیت، کلریت، کائولینیت، کوارتز و کانی مختلط ایلیت- اسمکتیت بودند. طبق نتایج، منشا کانی ها در موقعیت های مختلف شیب، توارثی است. بررسی مقاطع نازک، نشان دهنده وجود پوشش های رسی در افق های Bt و Btk می باشد که این پوشش های رسی در خاک، شواهدی از انتقال رس از افق های بالایی به افق های تحتانی در نتیجه ی نفوذ آب هستند. هم چنین، تجمع آهک به فرم های متنوع از جمله پوشش، پرشدگی، آهک سوزنی و نادول آهکی در افق های Bk و Btk مشاهده گردید که موید ثانویه بودن آهک می باشد و باعث ایجاد بی فابریک از نوع کلسیت کریستالیتیک شده است. علت تجمع آهک به فرم سوزنی شکل در راس شیب احتمالا به خاطر مرتفع بودن منطقه، وجود رطوبت کافی در خاک، پایین بودن شوری خاک و حضور مواد آلی تجزیه پذیر است.
    نتیجه گیری
    نتایج این پژوهش نمایانگر نقش پستی و بلندی در تغییر پذیری ویژگی های خاک و رده بندی آن در منطقه می باشد.
    کلید واژگان: توپوگرافی, رده بندی خاک, کانی شناسی رس, منطقه چلگرد, ویژگی های فیزیکوشیمیایی
    Sepideh Etedali Dehkordi *, Seyed Ali Abtahi, Mohamadhasan Salehi, Javad Givi, Mohamadhadi Farpoor, Majid Baghernejad
    Background And Objectives
    The optimum and sustainable use of soil is possible only with correct and complete understanding of its properties. The objectives of the this study were to enhance understanding of soils available in an area located on 35 km of Chelgerd region in Chaharmahal –va- Bakhtiari province through the study of the Soil morphological, physico-chemical, mineralogical and micromorphological characteristics to check the formation and classification of these soils according to USDA Soil Taxonomy (2014) and WRB (2014) systems.
    Materials And Methods
    Mean annual rainfall and soil temperature of the selected location are 1389.6 mm and 9.5 ℃ respectively and Soil temperature and moisture regimes of this region are mesic and xeric, respectively. Eight pedons located on one transect along slope direction were excavated and sampled. Routine physico-chemical analysis such as soil reaction, texture, COLE content, electrical conductivity, calcium carbonate equivalent, cation exchange capacity, organic carbon and clay mineralogy and micromorphology investigations were performed on selected soil samples. Then, based on description card of each profile and laboratory results, soils were classified to phamily level and to second level based on Taxonomy and WRB systems, respectively.
    Results
    the results showed that the category of the soils of the area according Taxonomy system, are Inceptisols and Vertisols, while in WRB system, named Calcisols, Cambisols and Vertisols. The results showed that, because of higher organic matter content and finer texture of soils of lower slope positions, cation exchange capacity was maximum in this position. The results also revealed that, with increasing soil depth, organic carbon content and cation exchange capacity decreased, whereas clay and lime content had a reverse trend and increased with increasing the soil depth. Coefficient of linear extensibility (COLE) values as well as clay content increased from back slope to foot slope and with increasing soil depth. They are constituted mainly by smectites associated to some amount of illite, chlorite, kaolinite, quartz and illite- smectite as mixed minerals. According to this results, the origin of the clay minerals in different slope positions are mostly inheritance from parent material. Study of thin section revealed the presence of clay coating in the Bt and Btk horizons, that, this clay coatings in the soil are evidence of transmission clay from upper horizons to lower horizons as a result of water penetration. Also, calcite accumulation with various forms such as calcite coating, calcite infilling and calcite needle and calcite nodule in the Bk and Btk were observed, which, confirms the secondary nature of lime and causing calcitic crystalitic b-fabric. Also, the cause is the accumulation of calcite needle in the top of the slope due to highlands area, presence of enough moisture in the soil, the low salinity of soil and presence of biodegradable organic matter.
    Conclusion
    the result of this study showed the role of topography on variability of soil properties and soil classification in the studied area.
    Keywords: Chelgerd region, Clay mineralogy, Physico-chemical properties, Soil classification, Topography
  • جواد گیوی*، نفیسه یغماییان مهابادی
    سابقه و هدف
    خاک های لسی که هم در مناطق خشک و هم در مناطق مرطوب یافت می شوند، از شایع ترین خاک هائی هستند که در رسوبات بادی تشکیل می شوند. لملاها به صورت بندهای نازک در خاک های آبرفتی و بادرفتی و در زمین نماهای گوناگون مشاهده می شوند. هر لملا از لملای دیگر توسط بندهایی با مقدار رس کمتر جدا می گردد. لملاها در افزایش قابلیت نگهداری آب و مواد غذایی خاک های درشت بافت نقش دارند. همچنین در مطالعات باستان شناسی و ژئومورفولوری به عنوان نشانگر سن تقریبی خاک به کار می-روند. هدف این پژوهش مطالعه ماکرو مورفولوژی، میکرو مورفولوژی و ویژگی های فیزیکی و شیمیائی برخی خاک های لسی دارای لملا در منطقه زواره استان اصفهان بوده است.
    مواد و روش ها
    منطقه مورد مطالعه در بیست کیلومتری شرق زواره، شهرستان اردستان، شمال شرقی استان اصفهان واقع شده است. این منطقه دارای متوسط بارندگی سالیانه 110 میلی متر و میانگین دمای سالیانه 5/19 درجه سانتی گراد می باشد. مواد مادری آن بادرفت و سیمای اراضی محدوده، دشت دامنه ای است. تعداد هشت خاکرخ در خاک های موردمطالعه حفر، تشریح و از تمامی افق های آن ها، نمونه های خاک دست خورده به منظور بررسی ویژگی های مورفولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی جمع آوری گردید. از بین هشت پروفیل مطالعه شده، در دو پروفیل، بندهایی بارنگ و بافت متفاوت (لملا و قسمت الوویال) مشاهده شد. مطالعات میکروپدولوژی شامل تهیه و تشریح مقطع نازک خاک برای این خاکرخ ها صورت گرفت. رده بندی خاک تمامی خاکرخ های مطالعه شده تا سطح فاز سری انجام شد.
    یافته ها
    خاک های لسی موردمطالعه که همه اریدی سولز هستند، در سه زیررده، چهار گروه بزرگ، چهار زیرگروه، پنج فامیل، هشت سری و هشت فاز سری طبقه بندی شدند. نتایج نشان داد که در بعضی از لایه های خاک های بادرفتی، لملا وجود داشته و از شرایط لازم افق آرجیلیک برخوردارند. در مرحله ژئوژنیک تشکیل لملا، با کاهش سرعت باد، ذرات ریزتر به صورت بندهای خیلی نازک افقی، موازی با بند های ذرات درشت رسوب می کنند. در مرحله پدوژنیک، با توقف یک جبهه رطوبتی در مرز بین لایه ریزدانه و لایه درشت دانه زیر و قبل از اشباع شدن لایه ریزدانه، جبهه رطوبتی آب خود را از طریق تبخیر و یا جذب توسط ریشه از دست می دهد. ذرات رس معلق موجود در جبهه رطوبتی، پس از تبخیر رطوبت این جبهه در جدار منافذ و یا روی سطح ذرات شن و سیلت تشکیل فیلم رسی می دهند. به مرور زمان، این فیلم ضخیم تر و از قطر منافذ لایه ریزدانه کاسته می-شود تا اینکه نهایتا لملا تشکیل شود. وقوع انقطاع سنگی در عمق 140 سانتی متری و پرشدگی منافذ کانالی توسط کریستال-های گچ پدوژنیک، تشکیل پدوژنتیک لملا را تسریع می کند. در اثر تخریب کانی های آهن دار اولیه موجود در مواد تشکیل دهنده لملا ها، آهن داخل این کانی ها خارج و پس از اکسید شدن در سطح لملا ها رسوب می کند.
    نتیجه گیری
    زمانی که سرعت باد کم می شود، ذرات با بافت ریزتر به صورت بندهای خیلی نازک افقی، موازی با بند های درشت دانه رسوب می کنند. این مرحله از تشکیل لملا، ژئوژنیک می باشد. مرحله پدوژنیک از زمانی شروع می شود که یک جبهه رطوبتی قبل از اشباع شدن لایه ریزدانه در مرز بین این لایه و لایه درشت دانه زیر، مدتی توقف می کند و توسط ریشه جذب و یا تبخیر می شود. ذرات رس معلق موجود در جبهه رطوبتی، پس از تبخیر این جبهه در جدار منافذ و یا روی سطح ذرات شن و سیلت تشکیل پوشش رسی می دهند. به مرور زمان، این پوشش ضخیم تر و از قطر منافذ لایه ریزدانه کاسته می-شود تا اینکه نهایتا لملا تشکیل شود.
    کلید واژگان: آرجیدز, افق آرجیلیک, انقطاع سنگی, خاک های بادرفتی, لملا
    Javad Givi *, Nafiseh Yaghmaeian Mahabadi
    Background And Objectives
    Loess derived soils, in both arid and humid areas are the most common soils that are formed in eolian sediments. Lamellae as thin bands are observed in both alluvial and eolian soils in various landscapes. Each lamella separates from the other one by a band with less clay content. The lamellae play a role in increasing water and nutrient holding capacitis of the coarse textured soils. Also in archaeological and geomorphological studies, indicate the approximate age of the soils. The objective of this research has been to study the macro-morphology, micro- morphology, physical and chemical characteristics of loess- derived soils with lamella.
    Materials And Methods
    The study area is located twenty kilometers east of Zavareh, Ardestān city, north-east of Isfahan province. This area has an average annual rainfall of 110 mm and an average annual temperature of 19.5oC. Its parent materials are loess and its land form is piedmont plain. In the study soils, eight soil profiles were excavated, described and disturbed soil samples were collected from all of their horizons to investigate about the morphological, physical and chemical characteristics of the soils. Of the eight studied soil profiles, in two profiles, bands with different color and texture (lamella and the eluvial part) were observed. Micropedological studies including preparation and description of soil thin sections were carried out for these soil profiles. All of the studied soil profiles were classified at phase of soil series level.
    Results
    The studied loess –derived soils that all of them are Aridisols were classified in three suborders, four great groups, four subgroups, five families, eight series and eight phases of series. The results showed that in some horizons of the loess-derived soils, there are lamellae that meet argillic horizon requirements. In geogenic stage of lamella formation, with decreasing wind speed, finer particles precipitate in the form of very thin horizontal bands, parallel with the bands of coarse particles. In the pedogenic stage, with stop of a wetting front at the border between the layer of fine-grained and the underlying coarse-grained layer and before saturation of the fine-grained layer, the wetting front loses its moisture through evaporation or absorption by the roots. Clay particles suspended in the wetting front, after evaporation of the front moisture, form clay film on wall of the pores or on the surface of the sand and silt grains. Over time, the film thickens and the fine pores diameter of the fine textured bands is reduced until the lamella finally is formed. Occurrence of lithologic discontinuity at a depth of 140 cm and filling the channels by pedogenic gypsum crystals accelerate pedogenic formation of the lamella. Due to weathering of the primary iron bearing minerals, present in the lamellae forming materials, iron is released from the minerals and after oxidation, precipitates on the lamellae surfaces.
    Conclusion
    When wind speed decreases, finer particles precipitate in the form of very thin horizontal bands, parallel with the bands of coarse particles. This stage of the lamella formation is geogenic.
    Pedogenic stage begins when a wetting front stops at the border between the layer of fine-grained and the underlying coarse-grained layer, before saturation of the fine-grained layer and the wetting front loses its moisture through evaporation or absorption by the roots. Suspended clay particles, present in the wetting front, after evaporation of the front moisture, form clay coatings on wall of the pores or on the surface of the sand and silt grains. Over time, this coating thickens and the fine pores diameter of the fine textured bands is reduced until the lamella finally is formed.
    Keywords: Argids, Argillic horizon, Lamella, Lithologic discontinuity, Eolian soils
  • حجت دیالمی*، جواد گیوی، مهدی نادری خوراستگانی، محمود احمدپور، روح الله تقی زاده مهرجردی
    سابقه و هدف
    یکی از راه های شناسایی ظرفیت تولید اراضی و انتخاب کاربری متناسب با آن، انجام ارزیابی تناسب اراضی است. برای این منظور بایستی، ابتدا معیارهای اقلیمی و خصوصیات خاک تاثیر گذار در تولید، شناسایی شوند. همچنین با توجه به تنوع و عدم تساوی درجه اهمیت این معیارها، اولویت بندی آنها کاری ضروری است. این تحقیق با هدف شناسایی و اولویت بندی معیارهای تاثیرگذار در تولید خرما و ارزیابی تناسب اراضی برای کاشت نخل خرمای رقم کبکاب در استان بوشهر با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی انجام گردید.
    مواد و روش ها
    ابتدا زیرمعیارهای اقلیمی و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک تاثیر گذار در تولید محصول خرما، با استفاده از بررسی منابع علمی و انجام مطالعات خاکشناسی در مناطق مورد مطالعه، شناسایی و تعیین شدند. سپس ماتریس مقایسات زوجی در قالب روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، تشکیل و براساس دیدگاه و نظر کارشناسان خبره، درجه اهمیت نسبی این زیرمعیارها تعیین گردید. در مرحله بعد وزن نسبی هر کدام از زیرمعیارها با استفاده از روش تقریبی میانگین حسابی محاسبه و بر اساس آن، اولویت بندی آنها انجام گرفت و در نهایت کلاس های کیفی تناسب اراضی برای کاشت نخل خرمای رقم کبکاب با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی تعیین گردید.
    یاقته ها: نتایج نشان داد مهمترین زیرمعیارهای اقلیمی تاثیر گذار در تولید محصول خرما عبارتند از: طول فصل خشک، تعداد روزهای با بارندگی بیش از 5 میلی متر در مرحله رسیدگی میوه، میانگین دما طی سیکل رشد، گل دهی و رسیدگی میوه، مجموع نیاز گرمایی از مرحله گل دهی تا رسیدگی میوه، میانگین رطوبت نسبی سیکل رشد و تشکیل میوه، میانگین ساعات آفتابی و تعداد ماه های سال با میانگین سرعت باد بیش از 5 متر بر ثانیه طی سیکل رشد. همچنین نتایج اولویت بندی زیرمعیارهای اقلیمی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، نشان داد در بین عوامل اقلیمی تاثیر گذار در ارزیابی تناسب اراضی برای کاشت خرما، میانگین دمای مرحله گل دهی با وزن نسبی 161/0 و تعداد ماه های سال با میانگین سرعت باد بیش از 5 متر بر ثانیه طی مرحله سیکل رشد با وزن نسبی 08/0 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین درجه اهمیت می باشند. نتایج بررسی منابع علمی و انحام مطالعه خاکشناسی در مناطق مورد مطالعه، برای شناسایی زیرمعیارهای مربوط به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک موثر بر تولید خرما، نشان داد مهمترین این زیرمعیارها، عبارتند از: بافت خاک، میزان آهک، میزان گچ، اسیدیته، میزان کربن آلی، میزان پتاسیم قابل جذب، شوری و قلیائیت (نسبت جذب سدیم). و بر اساس نتایج اولویت بندی زیرمعیارهای خاک، شوری با وزن نسبی 27/0 و میزان گچ با وزن نسبی 041/0 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین درجه اهمیت می باشند. نتایج ارزیابی کیفی تناسب اراضی با استفاده از روش AHP، نشان می دهد 75 درصد مناطق مورد مطالعه در استان بوشهر برای کاشت نخل خرمای رقم کبکاب، خیلی مناسب بوده و در کلاس تناسب S1 و 25 درصد نسبتا مناسب بوده و در کلاس تناسب S2قرار می گیرند.
    نتیجه گیری
    بر اساس نتایج این تحقیق، توصیه می شود در انتخاب مکان مناسب کاشت نخل خرما به عوامل دما در طی مرحله گل دهی و شوری خاک، اهمیت و توجه زیادی داده شود.
    کلید واژگان: نخل خرما, تناسب اراضی, تحلیل سلسله مراتبی, اولویت بندی
    Hojat Dialami *, Javad Givi
    Background And Objectives
    One of the ways to identification of land production capacity and appropriate use choice with that is land evaluation performance. For this purpose must first climatic criteria and soil characteristics affecting the production to be identified. Also, considering to diversity and inequality in importance degree of criteria, ranking of them is essential. This research aim to identification, ranking of effective criteria in date production and land suitability evaluation for planting of Date palm cv Kabkob in Bousher province, using analytical hierarchy process (AHP) carried out.
    Materials And Methods
    At first, climatic subcriteria and soil physical and chemical characteristics affecting date production were identified by literature review and soil studies in studied area. Then, pairwise comparison matrix was made over analytical hierarchy process and the relative importance degree of these subcriteria was determined by excellent experts. In the weight calculation step, the approximation method was used to produce a relative weight of each of subcriteria. Then this subcriteria, based on their relative weight, ranked. Finally, land suitability evaluation for planting of date palm cv Kabkob in studied area of Bousher province, using AHP approach, carried out.
    Results
    The result showed that the most important of climatic subcriteria affecting date palm production including to length of dry season, number of days with precipitation index > 5 mm/day in repining period, average daily temperature (°C) at vegetative cycle, flowering and repining stage, heat requirement sum during the period of flowering, fruit formation and repining period, mean RH during the vegetative cycle and fruit formation period, insulation mean (n) and number of months where the wind speed is > 5 m/s during vegetative cycle. Also the result of climatic subcriteria ranking by using AHP approach showed that, temperature mean in flowering stage and numbers of months of year with wind speed mean more than 5 m/s in vegetative cycle stage with relative weights 0.161 and 0.08 have the highest and the lowest importance degree, respectively. The result showed that the most important of soil physical and chemical characteristics affecting date palm production were identified by literature review and soil studies in studied area including to soil texture, calcium carbonate content, gypsum content, acidity, organic carbon, available potassium, soil salinity (EC) and alkalinity (SAR). Base on the result of soil subcriteria ranking, soil salinity (EC) and gypsum content with relative weights 0.27 and 0.041 have the highest and the lowest importance degree, respectively. Also the result of land suitability evaluation showed that 75 percents of studied area in Bousher Provence are very suitable and 25 percents are moderately suitable for planting of date palm cv Kabkob.
    Conclusion
    According to the results of this research, is recommended for suitable site selection for date palm planting to temperature mean in flowering stage and soil salinity, much attention and importance to be given.
    Keywords: Date palm, Land suitability, AHP, ranking
  • جواد گیوی *، سمیه ذاکر حقیقی
    سابقه و هدف
    کانی های اولیه تشکیل دهنده سنگ گرانیت و کانی های رسی که از هوا دیدگی این کانی ها به وجود می آیند، تعیین کننده مشخصات خاک هایی می باشند که از سنگ گرانیت منشا می گیرند. مشخصات شیب از طریق تاثیر بر میزان رطوبت و دمای خاک، باعث تغییر و تحول در خاک می شوند. میزان هوا دیدگی در خاک را می توان با مناسب ترین شاخص های هوا دیدگی بیان کرد. این مطالعه جهت بررسی تشکیل خاک روی سنگ گرانیت در جهات، موقعیت ها و شکل های مختلف شیب، با استفاده از مناسب ترین شاخص هوا دیدگی صورت گرفت.
    مواد و روش ها
    توده گرانیتی قره بل طاق در غرب استان اصفهان که دارای اقلیم نیمه خشک است، قرار دارد. در هر جهت شمالی و جنوبی شیب، سه خاک رخ درشیب پشتی و سه خاک رخ در پای شیب حفر، تشریح و از آن ها نمونه برداری صورت گرفت. مشخصات فیزیکی و شیمیایی سنگ و خاک ها اندازه گیری شد. از بین هشت شاخص هوا دیدگی، آن شاخص که بیشترین ضریب همبستگی را با نسبت آهن پدوژنیک به آهن کل، درصد رس و وزن مخصوص ظاهری نشان داد، به عنوان مناسب ترین شاخص انتخاب گردید. در راستای بررسی میزان هوا دیدگی از عمق به طرف سطح خاک و در جهات، موقعیت ها و شکل های مختلف شیب، از این شاخص استفاده شد.
    یافته ها
    همبستگی بین شاخص های هوا دیدگی و نسبت آهن پدوژنیک به آهن کل و وزن مخصوص ظاهری معنی دار، ولی همبستگی بین این شاخص ها و درصد رس معنی دار نشد از بین این شاخص ها، شاخصWR مناسب ترین شاخص برای بیان شدت هوا دیدگی انتخاب شد. در فرمول این شاخص از عناصر Ca، Na و Mg به عنوان عناصر متحرک استفاده شده است. کلسیم و سدیم در ساختار پلاژیوکلاز و منیزیم در ساختمان بیوتیت حضور دارند. متوسط مقدار WR برای سنگ گرانیت، 8/15 و برای رگولیت حاصل از هوا دیدگی این سنگ، 87/10 به دست آمد. درشیب های محدب، متوسط مقدار WR، 82/14 و متوسط ضخامت رگولیت، 31 سانتی متر و درشیب های مقعر، متوسط مقدار WR، 28/13 و متوسط ضخامت رگولیت، 90 سانتی متر محاسبه گردید. در پشته شیب ها، متوسط WR، 9/13 و متوسط ضخامت رگولیت، 80 سانتی متر و در پای شیب ها، متوسط مقدار WR، 30/14 و متوسط ضخامت رگولیت، 5/32 سانتی متر به دست آمد. علت بیشتر شدن WR و کمتر شدن ضخامت رگولیت در پای شیب، وجود یک رخنمون سنگی در پای شیب شمالی می باشد. متوسط WR درشیب جنوبی 3/14 و متوسط ضخامت رگولیت، 7/43 سانتی متر و درشیب شمالی، این مقادیر به ترتیب 0/14 و 2/69 سانتی متر محاسبه شد.
    نتیجه گیری
    با توجه به اینکه منطقه موردمطالعه نیمه خشک است، میزان بارندگی در حدی است که در اثر هوا دیدگی سنگ گرانیت، کاتیون های بازی آزاد و از خاک خارج می شوند. بنابراین شاخص هایی که فرمول آن ها به صورت نسبت اکسیدهای کاتیون های بازی به اکسید یا اکسید های عناصر غیر متحرک است، به عنوان مناسب ترین شاخص ها انتخاب شدند. علاوه بر درجه و جهت شیب، شکل شیب نیز بر هوا دیدگی سنگ مادر اثرگذار است. نظر به اینکه درشیب های محدب، آب کمتر می تواند در خاک نفوذ کند، هوا دیدگی در این نوع شیب ها حداقل و درشیب های مقعر، حداکثر به دست آمد. همان گونه که انتظار می رفت، در پشته شیب جنوبی، نسبت به پای آن، هوا دیدگی کمتر شد. برخلاف انتظار، درشیب شمالی، عکس این پدیده اتفاق افتاد زیرا یک رخنمون سنگی در پای این شیب وجود دارد. در پای شیب، مقدار شیب کمتر و درنتیجه آب بیشتری در خاک نفوذ می کند و هوا دیدگی بیشتر می شود. درشیب جنوبی، میزان هوا دیدگی کمتر از شیب شمالی به دست آمد.
    کلید واژگان: مشخصات شیب, گرانیت, شاخص هوا دیدگی
    Javad Givi *, Somayeh Zakerhaghighi
    Background And Objectives
    Granite forming primary minerals and the clay minerals that are formed from weathering of these minerals, determine characteristics of the soils that originate from the granite. Slope characteristics through their effect on soil moisture and temperature, causing changes in soil. The weathering in the soil can be expressed with the most appropriate weathering indices. This study aimed to investigate the soil formation on granite in various aspects, situations and forms of slope, using the most appropriate indices.
    Materials And Methods
    Gharreh –Boltagh granitic mass is located in semi-arid west of Isfahan province. In each of the northern and southern aspects of the slope, three profiles on the backslope and three profiles on the footslope were excavated, described and soil and rock samples were taken from their horizons. Physical and chemical properties of the samples were measured. Of the eight weathering indicies, the index with the highest correlation with the ratio of pedogenic iron to total iron, the clay content and bulk density, was selected as the most appropriate index.In order to assess the degree of chemical weathering from subsoil towards topsoil and in various aspects, positions and shapes of the slopes, this index was used.
    Results
    Significant correlations between the weathering indices and the ratio of pedogenic iron to total iron and bulk density and non-significant correlations between these indices and the clay content were observed. Of the indices, the index of WR was the best index to express the intensity of weathering. The elements Ca, Na, and Mg have been used as mobile elements in the formula of this index. Calcium and sodium in the plagioclase and magnesium in the biotite are present. The average value of WR for granite and for regolith, derived from the weathering of this rock were calculated as 15.8 and 10.9, respectively. On convex slopes, the average values of WR and the regolith thickness were determined as 14.8 and 31 cm, respectively. These values for the concave slopes, respectively were calculated as 13.3 and 90 cm. The average values of WR and the regolith thickness were obtained as 13.9 and 80 cm on the backslopes and as 14.3 and 32.5 cm for the footslopes, respectively. The reason for the higher average value of WR and the lower average value of regolith thickness in the footslopes is presence of a granitic rock outcrop at the northern footslope. On the southern slope, the average values of WR and the regolith thickness were calculated as 14.3 and 43.7 cm and on the northern slope, these values were determined as 14.0 and 69.2 cm, respectively.
    Conclusion
    Given that the studied area is semi-arid, the amount of rain is at a level that as a result of granite weathering, basic cations are released and leached from the soil. This is the reason why the indices which are determined by the ratio of basic cations oxides to immobile elements oxides, were selected as the most appropriate weathering indices. In addition to degree and aspect, shape of the slope also affects parent rock weathering. Since less water can penetrate the soil on convex slopes, weathering in this type of slope and in concave one was minimum and maximum, respectively. As it was expected, weathering was less on back of the southern slope, relative to its foot. Unexpectedly, on the northern slope, contrary to this phenomenon happened, because there is a rock outcrop at the footslope. At the footslope, the slope is less. As a result, more water penetrates the soil and more weathering occurs. In the southern slope, weathering was less than the northern slope.
    Keywords: Slope characteristics, Granite, Weathering index
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال