به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

javad soltani fard

  • جواد سلطانی فرد*، احمد محمدی

    پیشرفت فناوری، علی رغم مزایای فراوان، زوایای پنهانی نیز دارد که عدم اطلاع کافی از آن، می تواند برای افراد، به ویژه در ساحت معاملات مشکل آفرین باشد. امروزه یکی از پدیده های نوظهور در حوزه اقتصاد، «ارزهای رمزپایه» است. در فقه اسلام برای جلوگیری از وقوع آسیب های مالی در جامعه و متضرر شدن مردمان در روابط اقتصادی خود، قواعدی همچون «نفی غرر» وضع شده است. وانگهی، پرسش اصلی این جستار آن است که آیا می توان خرید و فروش ارزهای رمزپایه را با استناد به قاعده یادشده شرعا باطل دانست؟ پژوهشگران با روش توصیفی تحلیلی و رجوع به داده های کتابخانه ای به این نتایج دست پیدا کرده اند که اولا اصطلاح غرر برخلاف نظر برخی از فقها، به معنای «خطر: احتمال وقوع ضرر» است؛ ثانیا منظور از «بیع الغرر» در روایات، خرید و فروشی است که در آن به دلیل وجود ابهام، دست کم یکی از عوضین در هنگام معامله عرفا در معرض نابودی باشد؛ ثالثا مواردی همچون فیزیکی نبودن رمزارز و تقابض آن، مبهم بودن ماهیت رمزارز و سازوکار حاکم بر آن ، نوسانات شدید و بدون محدودیت در این بازار، نامشخص بودن مبدع و نیز پشتوانه ارزهای رمزپایه نمی تواند موجب تحقق غرر در معاملات این بازار شود؛ چه اینکه، زمانی از غرر در یک معامله سخن به میان می آید که نسبت به دست کم یکی از عوضین، آن هم در هنگام معامله ابهام وجود داشته باشد، درحالی که در هنگام معامله رمزارزها نسبت به وجود، حصول و اوصاف هیچ یک از عوضین ابهامی وجود ندارد؛ از طرفی هرگونه تردید نسبت به وضعیت اقتصادی آن ها در آینده مانند نوسان قیمت ها نیز اساسا ارتباطی با قاعده «نفی غرر» نخواهد داشت. ازاین رو نمی توان معاملات ارزهای رمزپایه را با استناد به این قاعده باطل دانست.

    کلید واژگان: غرر, خطر, ریسک, جهل, خدعه, رمزارز, ارز دیجیتال
    Javad Soltani Fard *, Ahmad Mohammadi
    Introduction

    The legal landscape surrounding transactions necessitates robust regulations to safeguard the interests of the parties involved. Without such regulations, transactions could result in significant losses for one or more parties, potentially leading to disputes. Technological advancements, despite their many benefits, often introduce complexities that, if not thoroughly understood, can cause problems in transactions. A prime example of this is the emergence of cryptocurrencies. In the realm of Islamic jurisprudence, principles like the no- harm principle (risk or uncertainty) are designed to prevent financial harm and protect economic relationships. This principle, rooted in the teachings of Prophet Muhammad, aims to ensure that transactions are free from ambiguity and undue risk, thereby preventing potential losses.
         The principle of "No-harm principle" is particularly relevant in the context of modern financial instruments and transactions, such as those involving cryptocurrencies. Islamic jurists have historically applied this principle to various forms of trade, where any form of uncertainty regarding the goods or their price renders the transaction void. Early Shia jurists and later scholars have invoked this principle to invalidate contracts involving ambiguous or uncontrollable assets. However, with the advent of digital currencies, the application of this principle to contemporary financial transactions has become a matter of significant debate.

    Research Question

    The primary question guiding this research is whether transactions involving cryptocurrencies can be deemed void under Islamic law by invoking the principle of "No-harm principle." This inquiry is crucial as it addresses a contemporary issue faced by the Islamic financial community, particularly in the design and implementation of new financial instruments in the money and capital markets. Given the complexities and the novel nature of cryptocurrencies, this research seeks to explore the applicability of the no-harm principle to determine the legitimacy of such transactions in Islamic law.

    Research Hypothesis

    The authors hypothesize that cryptocurrency transactions are unlikely to be deemed risky and thus void under Islamic law based on the principle of "No-harm principle." This hypothesis is grounded in the understanding that while cryptocurrencies involve certain inherent risks and uncertainties, they do not necessarily fall within the traditional definitions of risk as established by classical Islamic jurisprudence. The hypothesis suggests that the unique nature of cryptocurrencies might require a re-evaluation of traditional legal principles to accommodate new financial realities.

    Methodology & Framework, if Applicable

    This study adopts a doctrinal research methodology, primarily involving the analysis of library data sourced from Islamic jurists and legal scholars. The doctrinal approach is appropriate for this research as it involves a detailed examination of legal principles and their application to contemporary issues. The research framework includes the following steps:     Literature Review: A comprehensive review of existing literature on the principle of "No-harm principle" and its application in Islamic jurisprudence. This includes classical texts by early Shia jurists like Sheikh Saduq, Sheikh Tusi, and Ibn Idris al-Hilli, as well as later scholars like Allama Hilli and Fakhr al-Muhaqqiqin.
         Analysis of Cryptocurrencies: An in-depth investigation into the nature of cryptocurrencies, including their creation, trading mechanisms, and the risks associated with them. This step involves understanding the technical aspects of cryptocurrencies to determine whether they inherently possess the characteristics of risk.
         Legal Analysis: Applying the principle of "No-harm principle" to the findings from the literature review and the analysis of cryptocurrencies. This involves comparing the risks associated with cryptocurrencies to the types of risks traditionally considered as risk in Islamic jurisprudence.
         By following this methodology, the research aims to provide a detailed and nuanced understanding of whether cryptocurrency transactions can be considered void under the principle of "No-harm principle" in Islamic law. The findings from this research are expected to contribute to the ongoing debate among Islamic jurists and provide practical guidance for those involved in the Islamic financial industry.

    Results & Discussion

    The investigation into the application of the principle of "No-harm principle" to crypto-currency transactions yielded significant insights that refine our understanding of both traditional Islamic jurisprudence and its applicability to contemporary financial instruments.
         Conceptual Understanding of Risk: Linguistic and terminological analyses confirm that "Risk" pertains to risk or danger primarily arising from ambiguity or uncertainty in a transaction. This aligns closely with the terminological definition that involves the risk of potential harm due to ambiguity in the subject matter or price during the transaction. The study elucidated that Risk applies only when ambiguity is substantial enough to be of concern to the general public. Minor ambiguities or uncertainties regarding future economic statuses, such as price fluctuations, do not constitute Risk.
         Scope of Risk: The scope of Risk is not confined to ambiguity concerning the subject of the transaction alone but also extends to the price. Several scenarios illustrate this broader application:     Ambiguity Regarding Existence: This includes trading items whose existence is uncertain, such as a stolen car.
         Ambiguity Regarding Acquisition: This involves trading items whose possession is uncertain, like a bird in flight.
         Ambiguity Regarding Type: This pertains to the uncertainty about the kind of item, such as a ring of unknown material.
         Ambiguity Regarding Quality: This covers transactions where the qualitative characteristics of the item, like the quality of rice, are uncertain.
         Ambiguity Regarding Quantity: This includes situations where the quantity of the item, such as the weight of gold, is unknown.
         Contrary to some jurists who consider Risk a characteristic inherent in the transaction itself, the research found that it pertains more to the subject of the transaction—trading something inherently risky due to these ambiguities.
         Evidence from Islamic Jurisprudence: The principle of "No-harm principle" is heavily supported by narrations, particularly the well-known hadith, "The Prophet (peace be upon him) prohibited Risk sales." Although exact wording is absent in Shia sources, the acceptance of this narration among both Shia and Sunni scholars lends it significant jurisprudential weight. Some scholars extend the no-harm principle beyond sales to various aspects of life, though such extensions are not substantiated by hadith collections. The reliability of the narrations varies, with most lacking strong chains of transmission, yet their widespread acceptance validates the principle. Additionally, scholars invoke other sources such as the Quran, consensus of jurists, Muslim conduct, and rational conduct to substantiate the principle.
         Application to Cryptocurrencies: In assessing the principle of Risk's applicability to cryptocurrencies, the study considered several factors unique to digital currencies: The complexity of the mining process
         The non-physical nature of cryptocurrencies and their exchange, Market volatility, Unknown originators, Lack of physical backing.
         Despite these factors potentially increasing perceived risks, the study concluded that cryptocurrency transactions do not inherently involve the type of ambiguity that constitutes Risk. Cryptocurrencies are defined entities with known mechanisms of acquisition and transfer. The risks associated with their future economic status or market volatility do not fulfill the criteria for Risk, as they do not involve ambiguity about the existence, acquisition, or inherent characteristics of the items being exchanged at the time of the transaction.

    Conclusion

    The study on the principle of "No-harm principle" in relation to cryptocurrency transactions led to several critical conclusions

         Definition and Scope of Risk: Risk pertains to significant ambiguity or uncertainty concerning the subject or price in a transaction. Minor ambiguities or uncertainties about future economic statuses do not fall under Risk.
         Application Beyond Subject of Transaction: Risk includes ambiguities in the price and various aspects like existence, acquisition, type, quality, and quantity of the items exchanged.
         Evidence from Islamic Jurisprudence: The principle is robustly supported by narrations, though with varying reliability. Its acceptance among scholars underscores its importance.
         Cryptocurrency Transactions: The complexities and risks associated with cryptocurrencies do not constitute Risk. There is no inherent ambiguity regarding the existence, acquisition, or characteristics of cryptocurrencies at the time of the transaction. Hence, cryptocurrency transactions cannot be voided based on the principle of Risk.
         These findings clarify that while cryptocurrency transactions are not void due to Risk, this does not inherently legitimize them under Islamic law. Other factors, such as their rationality and compliance with broader Islamic principles, require separate examination. This study provides a foundational understanding for Islamic legal researchers to further explore and address contemporary issues in financial jurisprudence.

    Keywords: Uncertainty, Danger, Risk, Ignorance, Deception, Cryptocurrency, Digital Currency
  • علیرضا هدائی، جواد سلطانی فرد*، احمد محمدی
    «قمار» به مثابه پدیده ای اقتصادی از دیرباز در حیات بشر رواج داشته و به دلیل آثار زیان بار فردی و اجتماعی آن در قرآن کریم به صراحت از آن با عنوان «میسر» نهی شده است. رواج شکل پیچیده و مدرن بازی ها، به ویژه در میان نوجوانان و جوانان، خطر گرفتار شدن در دام اثرهای ویران کننده قمار را افزایش داده است. اما اختلاف در تعریف قمار و نبود سنجه های مشخص در این زمینه شناخت مصادیق قمار را بعضا با مشکل مواجه ساخته است. به علاوه، احتمال انطباق پدیده های نوظهوری همچون «استخراج کوین ها» با قمار بیش ازپیش ضرورت تعیین ضابطه آن را آشکار می سازد. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی به تعریفی جامع ومانع از قمار دست یافته است. همچنین نتایج به دست آمده نشان می دهد که اولا مقومات اصلی قمار «لعب»، «غلبه»، و به ویژه «رهان» و «مخاطره» است و اساسا وجود ابزار قمار برخلاف آنچه بسیاری ادعا کرده اند مدخلیتی در تحقق مفهوم قمار ندارد؛ هرچند منشا حرمت بازی با ابزار قمار بدون رهان و گروگذاری (مانند بازی با پاسور به شکل تفریحی) را می توان در دلایل دیگری همچون حرمت اشاعه فحشا جست وجو کرد. ثانیا برخلاف تعاریف متداول قمار به بازی های دونفره اختصاص ندارد و می تواند طرف های بیشتری داشته باشد. ثالثا «گرو» در قمار برخلاف آنچه از کلام مشهور فقها برمی آید تنها در مال خلاصه نمی شود، بلکه می تواند تعهدی بر انجام دادن کاری باشد.
    کلید واژگان: قمار و مسیر, رهان و مراهنه, گروگذاری, آلات و ابزار قمار, بردوباخت
    Alireza Hodaee, Javad Soltanifard *, Ahmad Mohamadi
    Gambling as an economic phenomenon has been prevalent in human life for a long time. Due to its harmful personal and social effects, it has been explicitly prohibited in the Holy Qur'an with the title of "Mayser". The prevalence of sophisticated and modern forms of gaming, especially among teenagers and young adults, has increased the risk of falling into the trap of the destructive effects of gambling. However, the difference of opinion in the definition of gambling and the lack of specific criteria in this field have sometimes made it difficult to recognize examples of gambling. In addition, the possibility of adaptation of emerging phenomena, such as "cryptomining" with gambling reveals the necessity of determining its rules more than ever. This research has achieved a precise definition of gambling using a descriptive-analytical method. The results obtained show that, firstly, the main characteristics of gambling are "game", "overcoming" and especially "wagering" and "risk." Essentially, there is no gambling tool in the concept of gambling. Of course, the origin of the sanctity of playing with gambling tools without wagering (such as playing with Passor in a recreational way) can be found in other reasons, such as the sanctity of Prevalence the ugly work. Secondly, contrary to common definitions, gambling is not specific to a two-player game. Thirdly, "wagering" in gambling - contrary to what comes from the famous words of jurists - is not limited to money, but can also include a commitment to do something.
    Keywords: Gambling. Mayser, Wagering, Gambling Tools, Winning
  • حسین سلطانی فرد*، جواد سلطانی فرد، احمد محمدی
    یکی از شروطی که در باب امربه معروف و نهی از منکر نسبت به شخص «مامور» و «منهی» مطرح شده، شرط «تکلیف» است؛ بدین معنی که آیا کسی که به او امر می شود یا مورد نهی قرار می گیرد، باید به سن بلوغ شرعی رسیده باشد یا خیر؟پنج نظریه در این خصوص وجود دارد که در این میان، امام خمینی با ارائه تفصیلی نو در مسئله معتقد است هرچند غیر مکلف در امور مهم - که شارع هرگز راضی به انجام یا ترک آن از سوی احدی نیست - امرونهی می شود؛ اما این امرونهی از باب امربه معروف و نهی از منکر نیست، بلکه به دلیل اهتمام ویژه شارع نسبت به ترک یا انجام موارد یادشده است.این مقاله پس از جمع آوری دیدگاه های موجود و راستی آزمایی ادله آن ها با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به این یافته ها دست می یابد که اولا «تکلیف» در مامور و منهی شرط است. ثانیا ادله ای که مبنی بر الزام غیر بالغ به انجام یا ترک کاری واردشده، در برخی از موارد صرفا جنبه تادیبی و تربیتی (نه الزام فقهی) داشته و در برخی دیگر از موارد، مربوط به ضایع ساختن حق الناس است که در این موارد، کودک منع می شود.
    کلید واژگان: تکلیف, مامور, منهی, امربه معروف, نهی از منکر, امام خمینی
    Hossein Soltanifard *, Javad Soltanifard, Ahmad Mohammadi
    One of the conditions mentioned for the person who is commanded to do good and is prohibited from doing evil is the condition of reaching the religious maturity age, which means whether a person who is commanded to do good and prohibited from doing evil must have reached the age of religious maturity or not. There are five theories about this issue. Imam Khomeini offers a new approach to this issue: Although a religiously immature person is commanded to do good and prohibited from doing evil – the Legislator never approves of doing evil or leaving good by anybody – this commanding the good and prohibiting the evil is not within the category of the religious decree of commanding the good and prohibiting the evil, rather it is because of the Legislator’s emphasis on doing or leaving certain acts. The data was collected from the texts on different approaches to this issue and their arguments were analyzed through descriptive-analytical method. The findings of the research show that firstly, the age of maturity is the condition for the person who is commanded to do the good and prohibited from doing evil. Secondly, the reasons for asking the religiously immature persons to do the good and avoid evil in some cases are just educational and not necessarily jurisprudential and in some other cases they are related to the encroachment upon the people’s rights that children are prohibited from doing it.
    Keywords: Religious Maturity Age, Person Commanded To Do Good, Person Prohibited From Doing Evil, Person Commanding The Good, Person Prohibiting Evil, Imam Khomeini
  • احمد محمدی *، جواد سلطانی فرد

    بی تردید در دنیای امروز، انطباق سنجی پدیده های نوظهور در حوزه تکنولوژی با قوانین و مقررات شرعی به جهت مشخص ساختن تکلیف مردمان امری ضروری است. یکی از این رویدادهای جدید، فرایند «استخراج رمزارز» در بستر بلاک چین است. در بادی امر، با توجه به شباهت احتمالی آن با قمار، ضروری می نماید که مفهوم قمار و ویژگی های آن از منظر شریعت مشخص شده، آنگاه روشن شود که آیا می توان شرعا ماهیت استخراج رمزارزها را قمار دانست یا خیر؟ این نوشتار ضمن بازشناسی مشخصات قمار و بررسی آراء فقهای امامیه در این زمینه، با روش توصیفی تحلیلی به این نتایج دست یافته است که وجود منافع عقلایی در استخراج رمزارزها مانع صدق «لعب» بر آن شده است. همچنین پاداش اعطاء شده در این فرایند را نمی توان از باب «مراهنه» (گروگذاری) دانست و به تبع، وجود «بردوباخت مالی» نیز در آن منتفی است. عدم موفقیت در استخراج نیز به معنای بازنده بودن استخراج کننده نیست و رقابت موجود در آن به مانند جعاله عام بوده و «مسابقه» نامشروعی اتفاق نمی افتد؛ چه اینکه، قوام مسابقه به وجود رقیب به شرط شیء است، حال آنکه در استخراج رمزارزها وجود رقیب لابشرط است. میزان «ریسک» موجود در استخراج به اندازه عمل پرخطر قمار غیرمتعارف نبوده و ازهمین روی، نمی توان آن را «شانسی» دانست. همچنین تلاش هایی که برای استخراج صورت می گیرد، معنای «میسر» بودن را از آن دورتر کرده است. بر اساس یافته های این پژوهش، ادعای قمار بودن استخراج رمزارزها پذیرفتنی نیست. واضح است که نتایج مذکور، به معنای مشروعیت فرایند یادشده نیست، بلکه در این خصوص، چالش های دیگری همچون «اکل مال به باطل بودن» و «مالیت نداشتن» رمزارزها وجود دارد که اهل پژوهش را به تتبع فرامی خواند.

    کلید واژگان: قمار, استخراج رمز ارز, ارزهای رمزپایه, ارز دیجیتال
    Ahmad Mohammadi *, Javad Soltani Fard
    Introduction

    In the rapidly evolving landscape of digital technology, the emergence of blockchain and cryptocurrencies has presented new challenges and questions for religious jurisprudence. Among these, the practice of cryptocurrency mining has sparked debates concerning its conformity with Islamic laws, particularly in light of similarities drawn between mining activities and gambling [Ghomar] — a concept well-defined and often condemned in Islamic teachings. This paper aims to explore the intricate dynamics of cryptocurrency mining within the framework of Imamia Jurisprudence, scrutinizing whether the practice bears the hallmarks of gambling, as traditionally understood within the Sharia. Given the profound impact of digital currencies on global financial systems and the ethical considerations they raise, this investigation seeks to elucidate the religious standings on cryptocurrency mining, thereby guiding adherents in their engagement with this modern financial phenomenon.

    Research Question:

    The core inquiry of this study revolves around the assessment of cryptocurrency mining through the lens of Imamia Jurisprudence: "Does the process of cryptocurrency mining align with the characteristics of gambling as defined by Islamic law, thereby rendering it prohibited. This question seeks to unravel the ethical and religious implications of mining activities, which involve significant financial investment in competition for a potentially lucrative reward, mirroring aspects of chance and speculation akin to gambling.

    Research Hypothesis:

    This paper hypothesizes that despite superficial similarities between cryptocurrency mining and gambling—such as the reliance on chance, competitive investment, and the potential for monetary gain without traditional labor—there are fundamental differences that could distinguish mining activities from gambling under Imamia Jurisprudence. These differences hinge on the intentions behind mining, the nature of effort and investment involved, and the broader economic implications of cryptocurrency within Islamic ethical frameworks. The hypothesis posits that a nuanced understanding of these factors may reveal that cryptocurrency mining does not inherently constitute gambling and thus may not be universally deemed haram within an Islamic context.

    Methodology & Framework, if Applicable:

    To address the research question and test the hypothesis, this study adopts a descriptive analytical methodology, underpinned by a qualitative framework that involves the examination of primary and secondary sources within Islamic jurisprudence. The research will delve into the canonical texts, fatwas, and scholarly interpretations that define gambling from an Imamia perspective, subsequently applying these criteria to the process of cryptocurrency mining. Through comparative analysis, the study will identify the parallels and distinctions between mining and gambling, considering factors such as the element of risk, the role of skill versus chance, and the societal and economic contributions of cryptocurrency mining. This methodological approach allows for a comprehensive assessment of the subject matter, grounded in the rich tradition of Islamic legal scholarship while engaging with the contemporary implications of digital finance.

    Results & Discussion

    The research meticulously dissected the characteristics traditionally associated with gambling within Islamic jurisprudence and juxtaposed these with the intrinsic elements of cryptocurrency mining. This comparative analysis yielded several critical insights, underscoring the distinct nature of cryptocurrency mining from gambling. Key findings include:     Rational benefit and ecosystem contribution: cryptocurrency mining was found to offer tangible benefits to the digital currency ecosystem, enhancing security and facilitating transactions. This utility and contribution render it distinct from gambling activities, which lack productive output or societal benefit.
         Nature of rewards: unlike gambling, where stakes are placed with the possibility of total loss or gain based on chance, cryptocurrency mining rewards are not predicated on the loss of another but are rewards for computational efforts contributed to the network.
         Financial risk and effort: the research clarified that the financial investment in mining does not equate to wagering since it involves expenditure towards productive work with inherent value, differentiating it from the speculative risk in gambling.
         Competition and intent: the competitive aspect of mining does not inherently signify gambling, as it lacks the direct adversarial win-lose scenario typical of gambling. Instead, mining competition is more akin to market competition, where success does not necessitate another's loss.
         Investment and loss: the argument that miners face a total loss in the absence of rewards was countered by the understanding that investments in mining infrastructure and operations constitute business expenses rather than gambles, with inherent value and potential for future gains.
         Chance versus effort: The role of chance in mining does not align with the gambling criterion of reliance on pure luck, as mining involves significant preparatory effort, investment, and an ongoing contribution to network maintenance.
         These findings collectively argue against the classification of cryptocurrency mining as gambling within the framework of Imamia Jurisprudence, highlighting the nuanced understanding required to evaluate modern financial technologies through the lens of traditional religious law.

    Conclusion

    The exhaustive investigation into the parallels between gambling characteristics and cryptocurrency mining concluded a significant divergence between the two under Imamia Jurisprudence. The research established that cryptocurrency mining does not embody the essential elements of gambling, namely, reliance on chance, direct financial wagering, and lack of productive contribution. Instead, mining is characterized by its integral role in the maintenance and security of the blockchain network, necessitating significant effort, investment, and skill.
         However, the conclusion that mining does not equate to gambling does not automatically confer legitimacy on all aspects of cryptocurrency operations within an Islamic context. The research underscores the need for further scholarly examination on other concerns related to cryptocurrency, such as the legitimacy of earnings and the intrinsic value of digital currencies.
         In essence, this study not only clarifies the position of cryptocurrency mining in relation to gambling within Imamia Jurisprudence but also opens avenues for further research into the broader ethical and economic implications of cryptocurrencies. It serves as a foundational piece for ongoing dialogue and exploration in the intersection of technology, finance, and religious ethics, emphasizing the importance of informed, nuanced scholarship in addressing contemporary issues through the lens of traditional jurisprudence.

    Keywords: Gambling, Cryptocurrency Mining, Cryptocurrencies, Digital Currency
  • مرتضی چیت سازیان *، جواد سلطانی فرد

    رجوع از فسخ قرارداد بدین معناست که اگر شخصی قرارداد را فسخ کند، سپس از اعمال فسخ خود پشیمان گردد، بتواند از فسخ خود عدول و درنتیجه قرارداد را احیا کند. در پژوهش حاضر که با روش تحلیلی-توصیفی و با استناد به منابع کتابخانه ای انجام شده، ضمن بیان ماهیت حق فسخ و تفاوت آن با حق رجوع از فسخ، برای اثبات ممنوعیت چنین رجوعی - که چه بسا با احتیاط نیز موافق باشد - به قواعدی مانند «الساقط لایعود»، «حرمت اکل مال به باطل»، «تسلیط»، «از بین رفتن آثار ایقاع بعد از انشاء» و از همه مهم تر، قاعده «اصاله اللزوم در ایقاعات» و همچنین «نبود دلیل معتبر مبنی بر جواز رجوع از حق فسخ» استناد شده و در ضمن آن، ادله مخالفان نیز نقادی شده است. به نظر می رسد رجوع (عدول) از فسخ قرارداد با مشکلات فقهی و حقوقی مواجه است و از لحاظ عملی نیز موجب آشفتگی و بی نظمی مضاعف در قراردادها شده، افزایش دعاوی محاکم و نیز برخی هزینه تراشی ها را برای جامعه در پی دارد.

    کلید واژگان: رجوع از فسخ, اعمال فسخ, لزوم در ایقاعات, حق فسخ, حق رجوع
    Morteza Chitsazian *, Javad Soltanifard

    Recourse from contract termination refers to the ability of a person who terminates a contract to subsequently regret their decision and revoke the termination, thereby reinstating the contract. This research, conducted through an analytical-descriptive method and relying on library sources, explores the nature of the right to terminate and its distinction from the right of recourse from termination. To establish the prohibition of such recourse, even if it may be supported with caution, this study cites principles such as "what is void cannot be revived," "the prohibition of benefiting from void property," "dominion," "the disappearance of the effects of termination after its establishment," and, most importantly, the principle of "the primacy of necessity in contracts." Additionally, it argues against the existence of valid reasons for allowing recourse from the right to terminate, while critically examining opposing arguments. It is suggested that recourse (revocation) from contract termination presents both jurisprudential and legal challenges, leading to practical complications and increased disorder in contracts, resulting in an escalation of lawsuits, as well as certain societal costs.

    Keywords: Recourse from termination, termination revocation, necessity in contracts, right to terminate, right of recourse
  • زهرا وطنی*، احمد محمدی، جواد سلطانی فرد
    تردید در حکم تکلیفی و نیافتن اماره، مجرای تمسک به اصل عملی به منظور رفع حیرت در مقام عمل است. موضوعات مجرای اصول عملیه ممکن است همراه خود، لازم، ملازم یا ملزومی، خواه شرعی یا غیرشرعی (عقلی، عادی یا اتفاقی) و خواه بی واسطه یا باواسطه داشته باشند. محدوده و حجیت هریک از این ها در اصول فقه با عنوان «اصل مثبت» بررسی می شود. در خصوص حجیت اصل مثبت، در میان علما اختلاف نظر وجود دارد. اصولیانی که اصل مثبت را حجت نمی دانند به دلایلی تمسک کرده اند که مهمترینش وجود تعارض است؛ بدین معنا که اصل مثبت با جریان یافتنش می تواند آثار غیرشرعی را برای مودای اصل عملی اثبات کند که در این صورت، با اصل عدم آثار یادشده در تعارض قرار می گیرد. عده ای از علما به سبب وجود چنین مانعی، اصل مثبت را معتبر و حجت نمی دانند. در مقابل، برخی همچون شیخ انصاری در این مورد قایل به حکومت شده است. ازنظر ایشان اساسا تعارضی در مسیله رخ نمی دهد که بتوان برای بی اعتبار بودن اصل مثبت به آن تمسک کرد.در این نوشتار، ضمن بررسی و نقد دیدگاه های موجود با روشی تحلیلی، این نتیجه به دست آمده است که نمی توان مسیله محل بحث را به صورت قطعی از مصادیق تعارض یا حکومت دانست، بلکه در یک تقسیم بندی نوین باید قایل به تفصیل شد؛ به این صورت که نمونه هایی از آن با توجه به برخی مبانی، مصداق تعارض است و نمونه هایی بر اساس مبانی دیگر، مصداق حکومت به شمار می رود. بنابراین نمی توان با تمسک به مسیله تعارض، حجیت اصل مثبت را به طور مطلق نفی کرد.
    کلید واژگان: اصل مثبت, اصول مثبته, مثبتات ادله, مثبتات استصحاب, تعارض
    Zahra Vatani *, Ahmad Mohammadi, Javad Soltani Fard
    Doubts about the "Taklifee" ruling and not finding the "Amareh" is the way to adhere to the practical principle in order to remove the surprise in the position of action. Subjects of practical principles may be accompanied by necessary, accompanying or required, whether Sharee or non-Shariee and whether direct or indirect. The scope and validity of each of these are examined in the principles of jurisprudence under the title of "Mosbet" principle. Regarding the validity of the "Mosbet" principle, there is a difference of opinion among the scholars. The scholars of the principles that do not consider the "Mosbet"  principle to be a proof have insisted on it for reasons, the most important of which is the existence of conflict; This means that the "Mosbet"  principle can prove non-Sharee works (rational or normal works) for  what it  indicates, which in this case, is in conflict with the principle of the absence of said works. Some scholars do not consider the "Mosbet"  principle to be valid and authentic due to the existence of such an obstacle. On the other hand, some like Sheikh Ansari believe in the "Hokumat". From his point of view, basically, there is no conflict in the issue that can be used to invalidate the " Mosbet" principle. In this article, while examining and criticizing the existing views with an analytical method, the conclusion has been reached that the issue under discussion cannot be definitively considered as an example of conflict or "Hokumat", but in a new classification," Tafsi"  must be belived; In this way, some examples of it are examples of conflict according to some bases, and some examples are examples of "Hokumat" based on other bases. Therefore, it is not possible to deny the validity of the "Mosbet" principle by insisting on the problem of conflict.
    Keywords: Mosbet principle, Mosbets of principles, Conflict, Mosbets of evidence
  • احمد محمدی*، جواد سلطانی فرد، حسین رنجبر، محمداسماعیل پهلوانی

    امروزه وقوع پدیده های نوظهور در حوزه فناوری، فقها را جهت انطباق دادن آنها بر ابواب فقهی و قاعده مند کردن مواجهه با آن رویدادها به تلاشی مضاعف فرامی خواند. یکی از این فناوری ها استخراج «رمزارزها» است. با توجه به شباهت ابتدایی آن با «جعاله»، در این جستار، انطباق سنجی استخراج رمزارزها با قواعد، ارکان و شروط جعاله موردبررسی قرار گرفته است. بررسی ها با روش تحلیلی نشان می دهد می توان ایجاب عام فعلی صادره از طراح سیستم رمزارزها را «جاعل» در نظر گرفت و آن را بر جعاله عام تطبیق داد؛ همچنین پاداش استخراج رمزارزها را «جعل»، محلل و مقصود عقلا دانست و ماینر را نیز «عامل» در نظر گرفت. «عمل» در استخراج رمزارزها معلوم و مشخص بوده و از طریق سی پی یو (CPU)، جی پی یو (GPU) و ای سیک (ASIC) انجام می گیرد. تنها مشکل انطباق سنجی، در اهلیت تصرف «جاعل» نمود می یابد؛ چه، احراز این شرط به دلیل ناشناس بودن «ساتوشی ناکاموتو» -مبدع رمزارزها- ممکن نیست؛ مگر آنکه عدم امکان عرفی طراحی رمزارزها به توسط مجنون و کودک و هزینه بر بودن طراحی آن، موید عدم محجوریت مالی مبدع باشد. گفتنی است انطباق استخراج رمزارزها با جعاله به معنای مشروعیت آن نیست، بلکه در این زمینه مشکلاتی مانند مالیت رمزارزها و همچنین سفهی بودن استخراج آنها باقی می ماند که باید در جستارهای دیگر موردبررسی قرار گیرد.

    کلید واژگان: استخراج, رمزارز, ارز دیجیتال, جعاله
    Ahmad Mohammadi *, Javad Soltani Fard, Hossein Ranjbar, MohammadEsmaeil Pahlevani

    Today, the occurrence of emerging phenomena in technology calls jurists to make a double effort in order to adapt them to jurisprudence issues and regularize them when encountering those issues. One of these technologies is the mining of "Cryptocurrency". Due to its basic similarity with "Je'aleh (a promise of something of value given by a promissor in exchange for something of value given by a promisee)", in this study, the compliance evaluation of cryptocurrency mining with the rules, pillars and conditions of je'aleh has been examined. Analytical studies show that the current general request issued by the cryptocurrency system designer can be considered "Ja'il (the promissor)" and it can be applied to general Je'aleh. In addition, the reward of mining cryptocurrency can be considered as "Jo'al", the solution and the purpose of rationality, and the miner as an "agent". The "action" in cryptocurrency mining is known and clear and is done through CPU, GPU and ASIC. The only problem of compliance evaluation is manifested in the qualification of possession of "Ja'il"; it is not possible to fulfill this condition due to the anonymity of "Satoshi Nakamoto" - the creator of cryptocurrency." Unless the customary impossibility of designing cryptocurrency by a lunatic and a child and the high cost of its design proves that the creator is not financially isolated. It should be noted that the compatibility of cryptocurrency mining with Ja'ala does not mean its legitimacy, but in this regard, there are still problems such as the taxation of cryptocurrency as well as the superficiality of their mining, which should be examined in other studies.

    Keywords: Mining, cryptocurrency, digital currency, Je'aleh
  • علیرضا هدائی، جواد سلطانی فرد*، احمد محمدی، حسین سلطانی فرد
    اصل مثبت، بحثی اصولی با کارکرد های فراوان است که قریب به اتفاق اصولیان متاخر آن را در ضمن تنبیهات اصل استصحاب مطرح کرده و راجع به حجیت آن اختلاف نظر دارند. مستصحب می تواند با خود، لازم، ملازم و ملزومی غیرشرعی (عقلی یا عادی) داشته باشد که اثبات هریک از این امور خارجی برای آن، در گرو حجیت اصل مثبت است. دیدگاه معارض حجیت اصل مثبت بر این باور است که تنها امور شرعی بی واسطه می توانند بر مستصحب مترتب شوند.اصولیان حتی در تعریف اصل مثبت با یکدیگر هم داستان نیستند؛ ازاین رو ضروری است پیش از هرگونه بحثی پیرامون حجیت اصل مثبت، نخست حدود مفهومی آن به طور دقیق مشخص و پس از راستی آزمایی مهم ترین تعاریف موجود در این زمینه، تعریفی جامع از اصل مزبور ارایه شود.این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی به این یافته ها دست می یابد که اولا در کنار وسایط عقلی و عادی، واسطه اتفاقی نیز می تواند در زمره مثبتات استصحاب قرار گیرد؛ ثانیا در جریان اصل مثبت، مستصحب علاوه بر موضوع، می تواند حکم، اعم از تکلیفی و وضعی باشد؛ ثالثا جریان اصل مثبت اساسا اختصاصی به استصحاب ندارد و این اصل می تواند در سایر اصول غیرلفظی نیز جریان یابد.
    کلید واژگان: اصل مثبت, اصول مثبته, مثبتات اصول, مثبتات استصحاب, لوازم عقلی و عادی مستصحب
    Alireza Hodee, Javad Soltani Fard *, Ahmad Mohammadi, Hossein Soltani Fard
    The mosbet principle is an usuli debate with many functions, which most of the late usulists have raised in the considerations of the principle of estes'hab, and they have disagreed about its validity. mostashab can have non-Shari'ah (rational or normal) requirements with it, which proving  each of these external matters depends on the validity of the mosbet principle. The opposing point of view of the validity of mosbet principle ​​is that only direct Shari'ah matters can apply to mostahab.Usulists do not even agree with each other in defining the mosbet principle; Therefore, before any discussion about the validity of the mosbet principle, it is necessary to define its conceptual limits precisely and after verifying the most important definitions in this field, a comprehensive definition of the said principle should be provided. Using the analytical method, this research achieves these findings that firstly, along with rational and normal media, accidental media can also be included among the mosbets of mostashab; Secondly, in the process of the mosbet principle, in addition to the subject, mostas'hab can be a ruling, both taklifi and vaz'iee; Thirdly, the application of the mosbet principle is basically not exclusive to estes'hab, and this principle can apply to other non-verbal principles as well.
    Keywords: Mosbet principle, Principles of Mosbet, Mosbets of principls, Mosbets of estshab, Ratiional, normal requirements of esteshab
  • علیرضا هدائی، جواد سلطانی فرد*
    آیات 31 تا 33 سوره ص به توصیف حکایت اسبان و حضرت سلیمان(علیه السلام) می پردازد. تفاسیر مختلفی درباره این آیات و شان نزول آن ها در بین مفسران شیعه و اهل تسنن وجود دارد که برخی از آن ها با مقام عصمت سلیمان نبی(علیه السلام) ناسازگار است. منشا اصلی چنین اختلاف دیدگاهی، اختلاف در مرجع برخی از ضمایر در این آیات است. این نوشتار، پس از جمع آوری اقوال مفسران درباره این آیات و نقد و بررسی مفصل ادله آن ها، به قول حق ازنظر نگارنده اشاره کرده و با روش تحلیلی به این نتیجه دست می یابد که با تمسک به این آیات نمی توان هیچ ترک اولی یا خطایی را به حضرت سلیمان(علیه السلام) نسبت داد و روایاتی که در این زمینه نیز وجود داشته و منشا پیدایش اشکالاتی شده است، صرف نظر از تعارض با محکمات عقل، کتاب و سنت، اساسا مبتلا به ضعف سندی و غیرقابل اعتماد بوده و ریشه آن را می توان در اسراییلیاتی که در این زمینه نقل شده است، جستجو نمود.
    کلید واژگان: حضرت سلیمان (علیه السلام), اسبان جهاد, قضا شدن نماز, رد الشمس
    Alireza Hodaee, Javad Soltanifard *
    Verses 31 to 33 of sure 38 of the Quran narrate the story of Prophet Solomon and the jihad horses. Those verses are interpreted by various exegetes so differently some of which are in direct contradiction to the innocence of Prophet Solomon. Such disagreement on the interpretation of verses is basically caused by exegetes' opinions on to what the pronouns in the verses refer. Having gathered opinions of the exegetes on the verses, surveyed them all in detail, and used an analogical method, this essay comes to the conclusion that no wrongdoing can be attributed to Solomon in that event. On the other hand, the traditions narrated in this connection suffer direct contradiction to the intellect, the basic teachings of the Quran, and the grounded, sound hadiths in addition to suffering lack of sound chain of transmission. They are, in fact, rooted in unacceptable stories penetrated from Jewish sources to Muslim books.
    Keywords: Prophet Sulayman, the Horses of Jihad, not performing the prayers in time. returning the sun
  • احمد محمدی*، زهرا وطنی، جواد سلطانی فرد، حسین سلطانی فرد

    مجتهد پس از شک در حکم تکلیفی و نیافتن اماره به ناچار برای رفع حیرت در مقام عمل، اقدام به اجرای اصول عملیه می کند. موضوعاتی که مجرای اصول عملیه هستند ممکن است همراه خود، لازم، ملازم یا ملزومی چه شرعی و چه غیرشرعی و چه بی واسطه یا باواسطه داشته باشند. محدوده و حجیت هر یک از این موارد، در اصول فقه با عنوان اصل مثبت موردبررسی قرار می گیرد. با درنظرگرفتن ترتیب منطقی، پیش از بحث در مورد حجیت این اصل، ابتدا باید با مفهوم اصل مثبت آشنا شد و همچنین محدوده آن را مشخص کرد. با نگاهی اجمالی به تعاریف ارایه شده از اصل مثبت از سوی علمای اصول، می توان به وضوح تفاوت ماهوی هر یک از این تعاریف را با یکدیگر مشاهده کرد. در این پژوهش، با استفاده از روش تحلیلی، به احصا و نقد تعاریف گوناگون از اصل مثبت، پرداخته شده و درنهایت تعریفی جامع ارایه شده است که بتواند دربرگیرنده تمامی عناصر اصل مزبور باشد. اصل مثبت، اصلی است که باهدف رسیدن به حکم شرعی، درصدد اثبات واسطه های غیرشرعی یا لازم، ملزوم و یا ملازم شرعی مترتب بر واسطه های شرعی و غیرشرعی است؛ بنابراین واسطه های شرعی که آثار شرعی به دنبال دارند نیز اصل مثبت خواهند بود.

    کلید واژگان: مفهوم شناسی, اصل مثبت, حجیت اصل مثبت, اصول عملیه, استصحاب
    Ahmad Mohammadi *, Zahra Vatani, Javad Soltani Fard, Hossein Soltani Fard

    The Mujtahid (master jurist), after doubting in Ḥukm Taklīfī (defining law) and not finding ʼImārah (indication leading to a speculative reasoning), unavoidably performs practical principles to relieve confusion. Subjects which are the place of performance of practical principles may have with them inherent, implicant and attendant whether they are legal or non-legal or direct or indirect. In principles of Jurisprudence, the scope and validity of each of these cases is examined under the title of Muthbit Principle. Considering logical order, before discussing on validity this principle, one must first be introduced to the concept of Muthbit Principle and determine its scope as well. With a brief view at the provided definitions for Muthbit Principle by Usuli scholars, it can be clearly seen the essential difference between each of those definitions. Having used the analytical method, this study counted and criticized various definitions of Muthbit Principle. Finally, a comprehensive definition which can include all components of said principle has been provided. Muthbit Principle is a principle that, in order to achieve the legal ruling, seeks to prove inherent or non-legal intermediates, implicant or legal attendant which is arranged on legal and non-legal intermediates. So, legal intermediates which follow legal effects will also be a Muthbit Principle.

    Keywords: Conceptology, Muthbit Principle, Validity of Muthbit Principle, Practical Principles
  • سیدمحمدصادق موسوی، مرتضی چیت سازیان، سیدابوالقاسم نقیبی، جواد سلطانی فرد*

    شیخ طوسی برخلاف اصطلاحات رایج رجالی، تعبیر «اسند عنه» را در شرح حال بیش از 330 نفر از اصحاب حضرت صادق(ع) و تعداد اندکی از اصحاب برخی دیگر از معصومان(ع) به کار برده است که مراد از آن معلوم نیست. این تعبیر در دیگر کتب رجالی شیعه - به جز مواردی اندک، آن هم به خاطر نقل یا تبعیت از شیخ - دیده نمی شود. علی رغم چنین چیزی، برخی این عبارت را ازجمله الفاظ توثیق و مدح راوی تلقی کرده اند. ازآنجاکه این عبارت را شیخ طوسی در شرح حال تعداد قابل توجهی از راویان به کار برده است، ضروری می نماید که در گام نخست، نظریاتی که پیرامون شیوه تلفظ عبارت «اسند عنه» و به تبع، معنای آن بیان شده است، بررسی و راستی آزمایی گردد و در مرحله بعد، مشخص شود که آیا این عبارت، می تواند بیانگر وثاقت راوی باشد یا خیر؟ این مقاله با استفاده از روش تحلیلی به این یافته ها دست می یابد که اولا، قرینه بلامعارضی نسبت به تعین هیچ یک از معانی برداشت شده از این عبارت وجود ندارد و صواب، آن است که گفته شود که معنای «اسند عنه» مبهم بوده و خود شیخ طوسی، بر مراد خویش از استعمال این عبارت داناتر است؛ ثانیا، این عبارت نمی تواند هیچ دلالتی بر توثیق یا حتی مدح راوی داشته باشد.

    کلید واژگان: اسند عنه, شیخ طوسی, رجال, توثیق, مدح, راوی
    Seyed Mohammad Sadegh Mousavi, Morteza Chitsazian, Abolghasem Naghibi, Javad Soltanifard *

    Contrary to the prevailing current in the science of rijāl, al-Shaykh al-Ṭūsī used the phrase asnada ‘anhu in the biography of over 300 companions of al-Imām al-Ṣādiq (A.S.) as well as a few companions of other Imāms without giving any explanation of what he meant by it while such phrase cannot be seen in any other Shiite book on rijāl―except for a few that followed Shaykh in this regard. Despite that, some hold that this phrase conveys trustworthiness and praiseworthiness of the transmitter. Since that phrase is used by Shaykh in several cases, it seems necessary to evaluate all opinions stated with regard to the meaning of it first, and find out whether it can convey trustworthiness of the transmitter secondly. Taking an analytical approach, this essay finds that, firstly, there is no incontrovertible evidence to determine any of those stated opinions with regard to the phrase asnada ‘anhu and Shaykh, himself, is the only one who knows what he has meant by it, and, secondly, that phrase can in no way convey authenticity―let alone praiseworthiness―of the transmitter.

    Keywords: asnada ‘anhu, al-Shaykh al-Ṭūsī, rijāl, trustworthiness, praiseworthiness, the transmitter
  • علیرضا هدایی، علی مظهر قراملکی، جواد سلطانی فرد*
    کیفیت تشریع اذان و اقامه از مهم ترین مسائل اختلافی میان فریقین به شمار می آید. با توجه به اعتقاد مشهور اهل تسنن مبنی بر تشریع اذان و اقامه به صورت غیر وحیانی و توسط رویای فردی به نام عبدالله بن زید، این پرسش به وجود می آید که آیا می توان تشریع احکام الهی را با دخالت فرد یا افرادی صحیح دانست؟ پذیرش این اعتقاد چه نتایجی می تواند داشته باشد؟ در نوشتار حاضر به طور خاص به بررسی جایگاه اذان و اقامه در تشریع اسلامی از دیدگاه اهل تسنن و ادله آنان پرداخته شده است. اعتقاد به اینکه مبدا اذان و اقامه با وحی نبوده است، با مبانی عقلی و نقلی به هیچ وجه همخوانی ندارد. مستندات غیر وحیانی بودن تشریع، افزون بر ابتلا به ضعف سندی، با یکدیگر تعارضات اساسی دارند.
    کلید واژگان: اذان, اقامه, تشریع, رویا, عبدالله بن زید
    Alireza Hodaee, Ali Mazhar Gharamaleki, Javad Soltanifard *
    The way adhan and iqama were legitimized is among major matters of disputes between Shi’ites and Sunnis. Considering the well-known Sunni perspective that adhan and iqama were legitimized through dream of a certain ‘Abd Allah b. Zayd in an unrevealed way, a question raises whether legitimization of divine precepts through intermediation of ordinary people is acceptable.
    Discussing how adhan and iqama were legitimized from the Sunnis perspective and evaluating the proofs argued in this connection, the present essay comes to the conclusion that believing in an unrevealed cause for their legitimization is in opposition to both intellectual and narrative proofs. In addition to suffering inauthentic chains of transmission, the proofs argued for that claim are in explicit contradiction to one another.
    Keywords: legitimization, adhan, iqama, dream, Abd Allah b. Zayd
سامانه نویسندگان
  • دکتر جواد سلطانی فرد
    دکتر جواد سلطانی فرد
    (1398) دکتری فقه و حقوق خصوصی، دانشگاه شهید مطهری
اطلاعات نویسنده(گان) توسط ایشان ثبت و تکمیل شده‌است. برای مشاهده مشخصات و فهرست همه مطالب، صفحه رزومه ایشان را ببینید.
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال