masood eskandari torbaghan
-
مقدمه و هدف
پنبه (Gossypium spp.) از مهمترین محصولات کشاورزی در جهان به شمار میآید و از جمله گیاهان زراعی است که ارتباط بین دو بخش کشاورزی و صنعت را فراهم نموده و نقش بسیار با ارزشی در اقتصاد کشورها ایفا مینماید. اهداف این پژوهش شامل بررسی تنوع صفات زراعی و مورفولوژیک، تشخیص صفات موثر بر عملکرد وش و نهایتا گروه بندی ارقام پنبه تتراپلویید کشور بود.
مواد و روش ها40 ژنوتیپ مختلف پنبه شامل ارقام تجاری، وارداتی و دورگ در سال زراعی 96-1395 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی کاشمر در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت و بررسی شدند. صفات تعداد غوزه باز و بسته، قطر طوقه، عملکرد چین اول، عملکرد چین دوم، عملکرد کل، وزن غوزه، تعداد غوزه، تعداد و طول شاخه های رویا و زایا، ارتفاع بوته و زودرسی محصول اندازه گیری شدند.
یافته هابا توجه به نتایج آمار توصیفی، صفات تعداد غوزه باز و بسته، عملکرد وش، زودرسی و وزن غوزه بیشترین دامنه و ضریب تغییرات را به خود اختصاص دادند که نشان دهنده تنوع فنوتیپی این صفات در ژنوتیپ های مورد مطالعه بود. تجزیه خوشه ای از لحاظ صفات مورد مطالعه، ژنوتیپ ها را در سه گروه اصلی قرارداد. به منظور بررسی صحت گروه بندی تجزیه خوشه ای، از تابع تشخیص نیز استفاده شد. نتایج تابع تشخیص نیز نشان داد که ژنوتیپ ها به درستی گروه بندی شده اند و میزان موفقیت تابع تشخیص در شناسایی گروه ها زیاد بود که به ترتیب 89/3، 100 و 71/4 درصد از ژنوتیپ ها در گروه های خود به درستی گروه بندی شده اند. همچنین بر اساس نتایج تابع تشخیص کانونیک مهمترین صفات تاثیر گذار بر عملکرد وش ژنوتیپ های پنبه، شامل درصد زودرسی، تعداد غوزه بسته و وزن غوزه بودند. هر دو روش تجزیه خوشه ای و تابع تشخیص ژنوتیپ های مورد بررسی را در سه گروه مجزا قرار دادند به نحوی که نتایج تابع تشخیص نشان داد که ژنوتیپ ها در روش تجزیه خوشه ای به درستی گروه بندی شده اند ژنوتیپ های گروه 1 که شامل 28 ژنوتیپ بود، کمترین میانگین ارتفاع بوته را به خود اختصاص داد و به همراه گروه 2 دارای کمترین میانگین تعداد غوزه بسته نیز بود. همچنین ژنوتیپهای گروه اول و گروه دوم دارای بیشترین میانگین عملکرد وش و زودرسی بودند. از طرفی گروه دوم که 5 ژنوتیپ را در بر می گرفت، کمترین میزان میانگین صفات وزن غوزه و درصد کیل را دارا بود.
نتیجه گیریبراساس مجموع نتایج، انتخاب ژنوتیپ های گروه اول برای برنامه های به نژادی در جهت افزایش عملکرد وش از طریق صفات وزن غوزه، زودرسی و درصد کیل می تواند ما را در رسیدن به این هدف یاری کند.
کلید واژگان: پنبه آپلند, تنوع فنوتیپی, صفات زراعی, گروه بندیIntroduction and ObjectiveCotton (Gossypium spp.) is one of the most important agricultural products in the world. It is one of the crops that have provided the connection between the two sectors of agriculture and industry and it plays a very valuable role in the economies of countries. The objectives of this study were to investigate the diversity of agronomic and morphological traits, to identify the traits affecting the seedcotton yield and finally the grouping of tetraploid cotton cultivars in the country.
Material and Methods40 different cotton genotypes including commercial, imported and hybrid cultivars were cultivated and studied in the farm of Kashmar Agricultural Research Station in 2016-2017 in a randomized complete block design with three replications. The traits of number of open and closed bolls, crown diameter, first harvest yield, second harvest yield, total yield, and boll weight, number of bolls, number and length of vegetative and reproductive branches, plant height and early maturity of the crop were measured.
ResultsAccording to the results of descriptive statistics, the number of open and closed bolls, seedcotton yield, early maturity and boll weight had the highest range and coefficient of variation which showed the phenotypic variation of these traits in the studied genotypes. Cluster analysis in terms of the studied traits divided the genotypes into three main groups. In order to check the accuracy of cluster analysis grouping, the detection function was used. The results of the detection function also showed that the genotypes were correctly grouped and the success rate of the detection function in identifying the groups was high that 89.3, 100 and 71.4 percent of the genotypes were properly grouped in their groups, respectively. Also, based on the results of the canonical detection function, the most important traits affecting the seedcotton yield of cotton genotypes were early maturity, number of closed bolls and boll weight. Both cluster analysis and detection function methods were divided the studied genotypes into three separate groups. In a way the results of the detection function showed that the genotypes were correctly grouped in the cluster analysis method. The genotypes of group 1 that included 28 genotypes, had the lowest average of plant height and along with group 2, it also had the lowest average number of closed bolls. Also, the genotypes of the first group and the second group had the highest mean of seedcotton yield and early maturity. On the other hand, the second group, which included 5 genotypes, had the lowest mean of the traits boll weight and percentage of fibers.
ConclusionBased on the total results, the selection of the first group of genotypes for breeding programs to increase its seedcotton yield through boll weight, early maturity and fibre percentage traits can help us to achieve this goal.
Keywords: Agronomic traits, Grouping, Phenotypic variation, Upland cotton
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.