mohammad azimzadeh arani
-
در دنیا از دهه 1980 به بعد با ورود ادبیات تنظیم گری به صنایع شبکه ای، به ویژه حوزه انرژی، سطح جدیدی با عنوان تنظیم گری، در عرصه مدیریت انرژی علاوه بر سطوح سیاست گذاری و تصدی گری مطرح شده است. در ایران، با تصویب قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی به ویژه ماده 59 قانون مذکور که مرتبط با نهادهای تنظیم گر بخشی است، چارچوب نظام تنظیم گری در ساختار حقوقی ایران شکل گرفت. این مقاله با روش تحلیلی توصیفی از طریق مطالعه اسنادی به ویژه واکاوی قوانین مرتبط با حوزه صنعت نفت و گاز به بررسی جایگاه تنظیم گری در صنعت مذکور پرداخته، چالش های به وجودآمده در این عرصه را موردکاوی قرار می دهد و نهایتا راهکار سیاستی پیشنهاد می دهد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که هر چند پس از انقلاب اسلامی، امور سیاست گذاری و تنظیم گری تا حد زیادی از امور تصدی گری تفکیک گردید، ولی کماکان وزارت نفت، متولی امور سیاست گذاری و تنظیم گری به صورت یکپارچه است و اقدامات صورت گرفته برای ایجاد نهاد مستقل تنظیم گر بخشی در صنعت مذکور، بی نتیجه بوده است. مواردی نظیر1- عدم توجه به روند تدریجی شکل گیری نهاد تنظیم گر در ایران، 2- نبود سازوکار مناسبی برای انتقال مسئولیت های حوزه تنظیم گری از وزارتخانه به این نهادها و 3- ایجاد نهادهای تنظیم گر حوزه انرژی بدون تغییر ماهوی در قوانین اصلی از مهم ترین چالش های نظام تنظیم گری در این حوزه به شمار می آیند و راهکار پیشنهادی در گام اول برای غلبه بر چالش های مذکور، ایجاد نهاد تنظیم گر مشاوره ای است.
کلید واژگان: تنظیم گری, قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44, نهاد تنظیم گر بخش نفت و گاز, نهاد تنظیم گر مشاوره ایSince the 1980s, the emergence of regulatory literature within network industries, particularly the energy sector, has introduced a distinct "regulatory" level alongside traditional policy-making and service provision functions. Following the enactment of the Law for the Implementation of the General Policies of Article 44 of the Constitution of the Islamic Republic of Iran, specifically Article 59 pertaining to sectoral regulatory bodies, a framework for regulatory agencies was established within Iran's legal structure. This paper employs an analytical-descriptive methodology, utilizing document analysis, particularly legislation related to the oil and gas industry, to investigate the role of regulation within this sector. The study explores the challenges encountered in establishing an effective regulatory framework and subsequently proposes a policy solution. Findings indicate that, despite efforts to separate policy-making and regulatory functions from service provision following the Islamic Revolution, the Ministry of Petroleum continues to retain significant authority over both domains. Attempts to establish an independent regulatory body within the oil and gas industry have thus far been unsuccessful. Key challenges identified include: (a) insufficient attention to the gradual process of regulatory institution formation within the Iranian context; (b) the absence of a clear mechanism for transitioning regulatory responsibilities from the ministry to independent agencies; and (c) the creation of regulatory bodies within the energy sector without concomitant amendments to fundamental legislation. To address these challenges, this research proposes the initial establishment of an advisory regulatory institution as a crucial first step.
Keywords: Regulation, Implementation Law Of Act 44 Regulation, Oil, Gas Regulatory Body, Advisory Regulatory Institution -
با طرح اقتصاد دانش بنیان به عنوان شکل جدیدی از الگوی توسعه اقتصادی، شاهد انتشار کتب و مقالات پژوهشی بسیاری طی سال های اخیر در داخل و خارج از ایران بوده ایم. یکی از همین آثار، کتاب اقتصاد دانش بنیان: مبانی، مفاهیم، روش شناسی است که به تازگی منتشر شده است و مقاله حاضر به معرفی و نقد محتوایی آن می پردازد. از نظر محتوایی، با توجه به تاکید نویسندگان بر اهمیت دانش ضمنی و قرار دادن آن در کانون بحث ها می توان رویکرد آنها به اقتصاد دانش بنیان را تطوری دانست و همچنین نظر به تاکید بر نهادها برای بسترسازی اقتصاد دانش بنیان، چارچوب تحلیلی آنها اقتصاد نهادی است. کتاب از جامعیت خوبی برخوردار است، اما به طور کامل منطبق با عنوان انتخابی که از روش شناسی در آن نام برده شده نیست. همچنین، ضمن اتکای نظریه ها بر شواهد آماری، اما قدیمی بودن آمار ارائه شده، روزآمدسازی منابع و گزارش های مورداستفاده را ضروری می سازد. جای دیدگاه های مختلف به اقتصاد دانش بنیان و بحث درباره پیچیدگی های حقوق مالکیت دانش نیز در کتاب خالی است. اما در کل، کتاب توانسته است با زبانی روشن و ساده، مبانی و مفاهیم اقتصاد دانش بنیان را به مخاطبان ارائه کند.
کلید واژگان: دانش, اقتصاد دانش بنیان, فناوری, نهاد, آموزشWith the introduction of knowledge-based economy as a new form of economic development model, we have witnessed the publication of many books and research papers in recent years. One of these works is the book Knowledge-Based Economics: Basics, Concepts, Methodology, which was recently published, and this article introduces and reviews its content. In terms of content, according to the authors' emphasis on the importance of tacit knowledge and placing it in the focus of discussions, their approach to the knowledge-based economy can be considered evolutionary, and also considering the emphasis on institutions for the foundation of the knowledge-based economy, their analytical framework is institutional economics. The book is comprehensive, but it is not completely consistent with the selected title in which the methodology is mentioned. Also, while the theories rely on statistical evidence, the oldness of the presented statistics makes it necessary to update the sources and reports used. There is no room for different views on the knowledge-based economy and the discussion about the complexities of intellectual property rights in the book. But in general, the book has been able to present the fundamentals and concepts of a knowledge-based economy to the audience in clear and simple language.
Keywords: Knowledge, Knowledge-Based Economy, Technology, Institution, Education -
از منظر سیاستگذاری، فعالیت در قالب الگوی کسب وکار برخلق ارزش افزوده مستلزم توسعه بازارهای چند سویه و سکویی است که زیرساخت های تقنینی و نظامات پشتیبان آن با ساختارهای سنتی متفاوت است. در سال های اخیر و با توسعه فناوری های رقمی (دیجیتال) در کشور، بازارگاه ها و سکوهای داده محور به عنوان بستری برای تعاملات گروه های مختلف در قالب بازارهای چندسویه گسترش چشمگیری پیدا کرده اند. سوال اصلی تحقیق این است که با توجه به چالش های مختلف توسعه سکوها، چه تغییرات سیاستی برای توسعه فعالیت بازارهای چندسویه در ایران پیشنهاد می شود. به این منظور، روش تحقیق کیفی مبتنی بر مصاحبه های نیمه ساختاریافته برای جمع آوری داده های موردنیاز و روش تحلیل محتوای مقوله محور دنبال شده است. بر اساس یافته های پژوهش، پنج مضمون یکپارچه ساز مشتمل بر طراحی الگوی صیانتی و امنیتی، ساماندهی رقابت و تعیین شرایط انحصار، ساختاردهی به الگوی قضایی جرایم در سکوها، مجوزدهی و تنظیم گری و نظام مالی و تجاری پشتیبان طراحی شده اند و براساس این پنج بعد، چالش های توسعه سکوهاو راه حل های این چالش ها استخراج و سیاست های مناسب برای توسعه بازارهای چندسویه در ایران ارایه شده است.
کلید واژگان: بازار دوسویه, سیاستگذاری نوآوری, اثرات شبکه ای, سکوها, ایرانDesigning business models based on value-added creation through connecting customers in different markets due to network and spillover effects is important, because of improving social services, job creation, and development of communication technologies. In recent years and due to the development of digital technologies, data-driven platforms as a ground for interaction between different groups in multisided markets have experienced significant growth. So, the primary question of the research is that concerning several challenges of platform development, what policy changes can be suggested for the development of multisided markets’ activity in Iran? So, a qualitative research Method based on semi-structured interviews has been used for data collection and theme-oriented content analysis. In this article, five integrating themes include designing protection and security patterns, organizing the competition and determining monopoly conditions, structuring the juridical model for crimes in platforms, licensing and regulation, and supporting financial and commercial systems are designed and suitable policies for multisided markets in Iran is provided.
Keywords: Two-Sided Markets, innovation policy, Network Effect -
ویژگی انحصار طبیعی صنعت شبکه ای گاز به مواجهه این بازار با شکست منجر شده است. به واسطه شکست بازار، خصوصی سازی این صنعت، بدون ایجاد نهاد ها و ابزارهای تنظیم گر، منجر به بروز رفتارهای ضد رقابتی نظیر سوءاستفاده از وضعیت مسلط و انحصار خواهد شد. تجربیات کشورهای پیشرو مانند ایالات متحده آمریکا نشان می دهد که این کشور حقوق عمومی رقابت برای بخش های رقابت پذیر بازار گاز و ابزارهای تنظیم گری بخشی برای بخش های رقابت ناپذیر آن تدوین کرده است.
این مقاله با روش تحلیلی توصیفی در دو بخش تنظیم شده است؛ بخش نخست مبانی، ماهیت و ابزارهای تنظیم گری و تجربه کشور آمریکا در استفاده از این ابزارها را بررسی می کند و بخش دوم به ارزیابی تنظیم گری صنعت گاز ایران اختصاص دارد. یافته های این پژوهش نشان می دهد به رغم تصویب ابزارهای تنظیم گری در اقتصاد ایران، هنوز این ابزارها در صنعت گاز ایران مورد استفاده قرار نگرفته و تمام زنجیره ارزش این صنعت به صورت انحصاری در اختیار دولت است و نبود ابزارهای تنظیم گری در این صنعت سبب شده تا واگذاری صنایع پایین دستی با وجود تکلیف قانونی با موفقیت همراه نباشد.کلید واژگان: صنعت گاز, بازا رگاز ایران, شکست بازار, بازارهای رقابت پذیر, بازارهای رقابت ناپذیر
Natural monopoly’ characteristic of network gas industry as well as some other features such as demand, supply and pricing have resulted to fail this market. As a result of market failure, privatizing this industry without institutions and instruments of regulatory will lead to anti-competitive behavior, such as Abuse of dominant position and monopoly status.
This article is done by analytical- descriptive method in two sections. In the first section, Principles, nature and instruments of regulatory and Experiences of the United States of America will be examined. The second section is allocated to the evaluating of regulation in Iran’s gas industry. The results of this research show that Despite the Codification of instruments of regulation in the economy, yet these instruments have not been used in Iran's gas industry and All value chain of this industry have been monopolized by government.
gas industry, Iran's gas market, market failure, competitive markets, noncompetitive markets.Keywords: gas industry, Iran's gas market, market failure, competitive markets, noncompetitive markets -
پژوهشنامه اقتصادی، پیاپی 66 (پاییز 1396)، صص 97 -123امروزه تنظیم گری دولت از طریق نهادهای تنظیم گر به واسطه وجود شکست بازار در اقتصادهای مبتنی بر بازار، امری حیاتی به شمار می آید. صنعت حمل ونقل ریلی از جمله صنایعی است که به دلیل ویژگی های خاص آن، نظیر انحصار طبیعی، ماهیت چندمحصولی فعالیت، نقش خاص زیرساخت های آن و اثرات خارجی منجر به شکست بازار شده است و به همین دلایل، این صنعت نیازمند ایفای نقش نهادهای تنظیم گر است. این مقاله با روش تحلیلی-توصیفی در دو بخش تنظیم شده است؛ بخش نخست، مبانی، ماهیت و ابزارهای تنظیم گری را مورد بررسی قرار می دهد و بخش دوم به جایگاه نقش تنظیم گری و ابزارهای آن در صنعت حمل ونقل ریلی پرداخته و در نهایت، وضعیت تنظیم گری در صنعت حمل ونقل ریلی کشور ایران را مورد ارزیابی قرار داده است. یافته های پژوهش نشان می دهد ابزارهای تنظیم گری به حقوق عمومی رقابت و تنظیم گری بخشی به تفکیک بازارهای رقابت پذیر و رقابت ناپذیر قابل تقسیم هستند که هر یک کارکردهای جداگانه ای نسبت به یکدیگر دارند. صنعت حمل ونقل ریلی در بخش زیرساخت به واسطه ویژگی انحصار طبیعی، رقابت ناپذیر و بخش بهره برداری آن، رقابت پذیر به شمار می آید که کاربرد هر یک از این ابزارها در بخش های مربوطه ضروری به نظر می رسد. در ایران، هر چند با تصویب قانون دسترسی آزاد به شبکه ریلی، گام های اساسی برای تفکیک بخش های رقابت پذیر از رقابت ناپذیر و به رسمیت شناختن ابزارهای تنظیم گری برداشته شده، اما شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران به عنوان نهاد تنظیم گر با چالش های جدی از قبیل عدم استقلال، نبود سازوکار مناسب برای پاسخگویی و موازی کاری مواجه است..کلید واژگان: بازارهای رقابت پذیر, بازارهای رقابت ناپذیر, شکست بازار, نهاد تنظیم گر و حمل و نقل ریلیToday, because of market failure in marketbased economies, government regulation through regulatory bodies is vital. Rail transportation industry like other network industries has faced market failure because of its properties such as natural monopoly, nature of its multi-product activity, the specific role of rail infrastructure and externalities. Thus, this industry needs to be monitored by the regulatory bodies. This article is prepared by analytical-descriptive method in two parts. In the first part, principles, nature and instruments of regulation are examined and their position in rail transportation industry, especially in Iran, is addressed in the second part. The results show that the regulatory instruments are divided into competition laws and sectoral regulation which are related to competitive and noncompetitive markets respectively and they have separate function to each other. In Rail transportation industry, the infrastructure sector due to its natural monopoly is noncompetitive and the operating sector is competitive. In Iran, although significant steps have been taken to separate competitive and noncompetitive sectors as a law of free access to the rail network was passed but The Railways of I.R.I Company as the regulator of this industry is faced with serious challenges such as lack of independence, lack of appropriate mechanism for accountability and overlapping functions with other governmental bodies.Keywords: Competitive Markets, Noncompetitive Markets, Market Failure, Regulatory Institution, Rail Transportation
-
تحلیل مقایسه ای اقتصاد تنظیم گری با توجه به موضوع حقوق رقابت از دیدگاه اقتصاد اسلامی و اقتصاد متعارفمفهوم اقتصاد تنظمیم گری همواره ارتباط تنگاتنگی با مفهوم رقابت داشته است و طی دهه های اخیر این ارتباط بسیار پررنگ تر شده است. تنظیم گری و رقابت در اقتصادهای امروز ارتباط جدانشدنی با یکدیگر دارند، به نحوی که گاهی در بازار از روش های «تنظیم گری برای رقابت» استفاده می شود که نشانگر ضرورت حضور تنظیم گر برای رقابت در فضای اقتصادی کنونی از طریق تنظیم مقررات می باشد. مساله اصلی مقاله آن است تا مفهوم اقتصاد تنظیم گری را با توجه به موضوع حقوق رقابت در اقتصاد متعارف و اقتصاد اسلامی مورد مقایسه قرار دهد، لذا ماهیت حقوق رقابت به عنوان چارچوب نظری پژوهش، مسیر مقایسه تنظیم گری میان اقتصاد متعارف و اقتصاد اسلامی را هموار خواهد ساخت. این پژوهش با رویکردی توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است و یافته های آن نشان می دهد که مکاتب اقتصاد متعارف همچون مکتب کلاسیک و شیکاگو، تنها به کارایی صرف در حقوق رقابت اعتقاد دارند، در حالی که تنها کارایی اقتصادی مورد پذیرش اندیشمندان اسلامی نیست. در واقع با بررسی نهاد حسبه به عنوان نهادی که متولی و مجری حقوق رقابت در اقتصاد اسلامی می باشد، مشخص شد که این نهاد علاوه بر فراهم نمودن اهداف اقتصادی، اهداف غیراقتصادی را نیز بر عهده دارد و همین سبب می شود که ماهیت اقتصاد تنظیم گری در این مکتب، تفاوت قابل ملاحظه ای نسبت به ماهیت اقتصاد تنظیم گری دیگر مکاتب اقتصادی داشته باشد.کلید واژگان: اقتصاد تنظیم گری, نهاد تنظیم کننده, حقوق رقابت, حسبهThe Regulatory Economics concept has been closely associated with the concept of competition and this relationship has been highlighted during recent decades. Today, Regulation and competition have inseparable relationship with each other in the economy, so that sometimes the " regulation for competition " methods are used in the market to indicate that the regulator is required to compete in the current economic environment. The main issue of this paper is the comparative analysis of the regulatory economics concept between Islamic and conventional economics with regard to competition law. The nature of competition law is considered as a theoretical framework.
This study was conducted with the comparative-analytical approach. The findings show that conventional economics schools such as the classical and Chicago schools only consider the efficiency of competition law while Islamic scholars believe other factors moreover the efficiency. In fact, the study of Hesbe as a regulatory body indicate that this institution is responsible for economic and non-economic objectives. Therefore, the regulatory nature has a significant difference in Islamic economics and other schools.Keywords: Regulatory Economics, Regulatory Body, Competition Law, Hesbe -
پول و تاثیر و تاثر آن از متغیرهای حقیقی اقتصاد، یکی از مهم ترین سوالات اقتصاد کلان محسوب می شود. درباره اینکه آیا پول بر متغیر های حقیقی اقتصاد تاثیرگذار است یا خیر مطالعات فراوانی صورت گرفته و البته هنوز هم ادامه دارد. مدل های خودرگرسیون برداری (VAR) یک مشکل اساسی دارند که وفور پارامتر نامیده می شود. در مواردی که تعداد مشاهدات چندان زیاد نیستند (مانند ایران) بیشتر بروز پیدا می کند و پیش بینی های مدل را منحرف می کنند. لذا باید به دنبال راهی بود که تعداد پارامترهای مدل را کاهش داده و مدل ها را مقید نماید. محققان برای غلبه بر این مشکل روش BVAR را پیشنهاد می کنند. در این مقاله با استفاده از روش BVAR اثرات شوک پولی بر متغیرهای اساسی اقتصاد کلان یعنی سطح تولید و سطح قیمت ها بررسی شده است. با توجه به آزمون های انجام شده، تابع پیشین SSVS نسبت به سایر توابع پیشین که تاکنون در مطالعات BVAR معرفی شده اند، مناسب تر است. توابع عکس العمل آنی تخمین زده شده نشان می دهند یک شوک پولی انبساطی، افزایش تولید و قیمت ها را در پی خواهد داشت. اما واکنش سطح قیمت ها به شوک پولی هم سریع تر و پایدارتر خواهد بود. لذا اعمال سیاست پولی انبساطی اگر چه در کوتاه مدت باعث افزایش تولید خواهد شد، اما هزینه تورم آن با توجه به تداوم طولانی مدت تر افزایش قیمت ها بیشتر خواهد بود.
کلید واژگان: شوک پولی, اقتصاد ایران, مدل BVAR, تابع پیشین SSVSMoney and its effects on and from real variables are the key issues in macroeconomics. Many studies have been accomplished for investigating the interaction between money and real sectors. The over-parameterization is the vital problem in Vector Autoregression Models. This problem is appeared more seriously in the cases of data restriction and lack of adequate observations (such as IRAN) and deviate the predictions. Thus we should look for a way for decreasing the number of parameters and restricting the model. The Bayesian approach is a good way for this purpose. This article addresses the effects of monetary shocks on the key variables of macro economy such as GDP and price general level. According to the tests carried out, the SSVS prior is more suitable in BVAR model. By calculating the posterior function we compute the Impulse Response Function. According to IRFs a monetary shock tends to the increase of GDP and price level. But the response of price level is relatively more rapid and more persistent. Hence, however using an expansionary monetary policy tends to the increase of GDP in short-run, but its inflationary cost causes a continuous and long-run increasing of price level.Keywords: Monetary shock, BVAR, SSVS, Iran's economy
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.