mohammad sobhani yamchi
-
پژوهشنامه نهج البلاغه، پیاپی 43 (پاییز 1402)، صص 107 -128
نهج البلاغه کتابی است حاوی بیان و بنان امام علی علیه السلام که توسط شریف رضی گردآوری شده است. نامه امام به محمد بن ابی بکر یکی از نامه هایی است که متاثر از عنصر زمان و مکان و فرهنگ صدور برای کارگزار خود در مصر نوشته شد. این نامه به صورت مفصل در منابع قبل از سید رضی آمده که حاوی مطالب و توصیه هایی است که حاکمان اموی از سفارشات آن در حکومت داری استفاده می کردند. امام در این نامه با استشهاد به آیات قرآن کریم، مردم مصر و کارگزار خود محمد بن ابی بکر را به رعایت تقوی الهی سفارش می کند. حضرت مستندات خود را در قالب هشت گفتار بیان کرده و سنت پیامبر اکرم (ص) را به صورت تامل در جزئیات فروعات فقهی برای مردم مصر تبیین کرده است. این نوشتار متن نامه را در منابع قبل از سید رضی به روش توصیفی تحلیلی با توجه به تاثیر زمان و مکان و جغرافیای کلام در محتوای نامه مورد تحلیل قرار داده است. نتایج نشانگر آن است که باورها، اعتقادات و رفتار حاکمیتی والیان در ایجاد شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نقش اساسی داشت. لذا امام علی علیه السلام با استشهاد به آیات سور مکی و توجه به فضای نزول آن، به یادکرد مرگ و احوالات قبر و برزخ و قیامت و تاثیر آن در اصلاح رفتار حاکمان و مردم، جایگاه نماز و نقش بازدارندگی آن، تاثیر روش تربیتی انذار و یادسپاری و تاکید و توجه به جزئیات سنت، اقدام به احیای سنت نبوی و اصلاح و تعمیق باورهای مردم مصر کرد.
کلید واژگان: جغرافیای کلام, زمان و مکان صدور, مردم مصر, محمد بن ابی بکر, امام علی علیه السلامNahj al-Balagha is a book containing the sayings of Imam Ali (peace be upon him) compiled by Sharif Razi. The Imam's letter to Muhammad bin Abi Bakr is one of the letters that was written to his agent in Egypt under the influence of time, place and culture. This letter is mentioned in detail in the sources before Sayyed Razi, which contains the contents and recommendations that the Umayyad rulers used its decrees and orders in governance. In this letter, the Imam orders the people of Egypt and his agents to observe divine piety and fear death, the grave, and the conditions of purgatory and resurrection, citing the verses of the Qur'an. His Holiness expressed his documents in the form of eight discourses and explained the Sunnah of the Prophet to the people of Egypt in the form of meditation in the details of jurisprudence. This article has analyzed the text of the letter in the sources before Seyyed Razi in a descriptive and analytical method according to the influence of time and place and the geography of the word. The results show that the previous beliefs and convictions of the rulers and the social, political and cultural conditions of the Egyptian people have been influential in the Quranic citations of the Prophet and issuing letters with a warning approach and attention and reflection on the details of the prophetic tradition.
Keywords: Geography Of The Word, Time, Place Of Issuance, People Of Egypt, Muhammad Bin Abi Bakr, Imam Ali (Peace Be Upon Him) -
طراحی، برنامه ریزی و ایجاد شهر طیب اسلامی که متشکل از اصول و ارزش ها اصیل اسلامی قرآنی است، می تواند زمینه رشد و کمال به سمت جامعه مطلوب و آرمانی را فراهم سازد. در چند دهه اخیر هجوم الگوهای مدرنیته غربی و کاربست آن در شهرهای کشورهای اسلامی، فضای شهرهای کشور را با بحران بی هویتی مواجه ساخته است. برای مقابله با هجوم فرهنگ بیگانه و رفع مشکلات پیش آمده در فضا شهرهای کشور، احیای شهر طیب اسلامی و بازگشت به معیارهای اصیل اسلامی قرآنی در ساختار شهرهای کشور راهبردی ضروری است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی قرآنی شهر طیب اسلامی با رویکرد آینده پژوهی انجام شده است. روش پژوهش بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش 70 نفر از افراد متخصص و اساتید در سطح دانشگاه ها و حوزه های علمیه نقاط مختلف کشور است. جهت تحلیل الگوی قرآنی شهر طیب اسلامی،36 شاخص مهم با استفاده از آیات قرآنی استخراج و موردبررسی قرار گرفت. برای تجزیه وتحلیل شاخص های موردپژوهش و تعیین راهبردهای کلیدی موثر در طراحی الگوی قرآنی شهر طیب اسلامی از نرم افزار MICMAC استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد از 36 مولفه بررسی شده در تحقیق حاضر، 12 معیار (پشتکار و اراده احیای شهر طیب، رونق عبادت در شهر، گسترش تقوا و معنویت در شهر، کمک به محرومان و مستضعفان، گسترش علم و فن آوری در شهر، کرامت انسانی و حقوق شهروندی، برقراری عدالت، پرهیز از شایعه پراکنی و سوءظن، تامین امنیت و آرامش، رونق اقتصادی و رفاه عمومی، شهر اخلاق مدار و رهبریت صالح) به عنوان عوامل کلیدی موثر بر طراحی الگوی قرآنی شهر طیب اسلامی انتخاب شده اند.کلید واژگان: شهر طیب, الگوی قرآنی, راهبردها, آینده پژوهیDesigning, planning and establishing an Islamic Al-Madina Al-Tayyiba (perfect society) based on authentic Islamic principles and values can provide the basis for growth and perfection towards a desirable and ideal society. In the past few decades, the influx of Western modernity models and their application in the cities of Islamic countries has made the atmosphere of the Islamic cities face a crisis of identity loss - identitylessness. In order to confront the invasion of foreign culture and solve the problems of the cities of the country, it is necessary to revive the Islamic Al-Madina Al-Tayyiba and return to the authentic Islamic standards of the Qur'an in building the cities of the country. Accordingly, the current research has been conducted with the aim of designing the Quranic model of the Islamic Al-Madina Al-Tayyiba with a future research approach. The research method is an applied method in terms of the goal, and also a survey due to its descriptive approach. The statistical population of this research is 70 experts and professors at the level of universities and scientific institutes across the country. In order to analyze the Quranic model of Islamic Al-Madina Al-Tayyiba, 36 important indicators have been extracted and analyzed using Quranic verses. MICMAC program was used to analyze the research indicators and identify the main effective strategies in designing the Quranic model of Islamic Al-Madina Al-Tayyiba.The research findings show that out of 36 elements investigated in this research, 12 criteria were selected as the key factors influencing the design of the Quranic model of Islamic Al-Madina Al-Tayyiba, which are: perseverance and will to revive Al-Madina Al-Tayyiba, dispersion the culture of worship in the city, spreading piety and spirituality in the city, helping the deprived, needy and weak, expanding the scope of science and technology in the city, human dignity and citizen rights, establishing justice, avoiding rumors and suspicions, ensuring security and peace, economic prosperity and public welfare, building a moral city and righteous leadershipKeywords: Islamic, Al-Madina Al-Tayyiba, Quranic Model, Strategies, Future Studies
-
نگاه معناشناسانه و تحلیل معنایی واژگان یکی از راه های دست یابی به معانی دقیق هر متنی است. این نگاه خاص در قرآن کریم که از سطوح معنایی برخوردار است به دلیل جایگاه خداوند عالم به عنوان فرستنده پیام و نقش قرآن در تامین سعادت و سیادت بشر اهمیتی مضاعف دارد. برای رسیدن به جایگاه دقیق هر واژه، علاوه بر لغت شناسی و بررسی دقیق مدلول استعمالی واژه ها، بررسی نظام معنایی حاکم بر آن، جایگاه هر یک از واژه ها در کل نظام و ارتباط آن با سایر واژگان مرتبط ضروری است. علم وجوه و نظایر دانشی است که به بررسی دلالت های متعدد واژگان در بافت کلام می پردازد. موضوع وجوه الفاظ قرآن، در واقع شناخت معانی مختلف یک کلمه در جای جای قرآن کریم بر اساس دلالت ها است. در این نوشتار واژه کلیدی «هدی» به روش توصیفی- تحلیلی در ساختار آیات مورد کاوش قرار گرفته و واژگان همسان و همنشین آن شناسایی و نوع ارتباط آن ها با یکدیگر در شبکه معنایی مشخص شده و در نهایت حوزه معنایی هدایت و مفاهیم پیرامونی آن تبیین شده است. نتیجه حاصل از بررسی بیانات مفسران بیانگر آن است که واژه «هدی» در آیات مختلف قرآن دارای وجوه گوناگونی همچون؛ قرآن، توحید، ایمان، دین اسلام، کتاب آسمانی، انبیاء، امامت و رهبری، حضرت رسول اکرم (ص)، ارشاد، قربانی کردن، توبه و بازگشت، راهنمایی و بصیرت است.
کلید واژگان: هدی, هدایت, حوزه معنایی, وجوه هدی, تفاسیرقرآن -
قرآن کریم یکی از وظایف پیامبر اکرم(ص) را تلاوت و تعلیم کتاب و حکمت و هدف از نزول آن را تبیین آیات می داند. در برخی آیات ضمن دعوت به تدبر در قرآن، از اینکه عده ای نگاه تدبرانه به آیات ندارند مورد مذمت و توبیخ واقع شده اند. با توجه به تعدد معانی تدبر در نگاه لغت دانان، همین اختلاف در نگاه مفسران به آیات تدبر نیز دیده می شود. پژوهش حاضر به منظور بررسی و تحلیل تطور معنایی تدبر در تفاسیر فریقین برآن است تا با روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد تاریخی با ابزار کتابخانه ای بسیاری از تفاسیر فریقین از صدر اسلام یعنی قرن اول تا عصر حاضر را بررسی کرده تا مشخص کند برداشت مفسران از کلمه تدبر همان معنای لغویون بوده و یا غیر آن مراد است و اینکه تدبر در تفاسیر شیعه و اهل سنت چه تطور معنایی داشته است. با عنایت به ارزیابی دیدگاه مفسران در معنای تدبر از قرن دو تاکنون شانزده معنی برای تدبر ارایه شده است که عبارتند از: 1. استماع 2. توجه 3. تفکر 4. توجه و بررسی عاقبت و نتیجه امور 5. ژرف نگری 6. غور 7. مکاشفه 8. تامل 9. تفهم 10. ارتباط آیات با یکدیگر 11.پشت سر هم فهمیدن آیات 12. بصیرت و بینش عمیق 13. بررسی و وارسی در معانی و مفاهیم قرآن 14. به دیده دل نظر کردن 15. فکر و نظر 16. توجه به بلاغت. اگرچه مفاهیم ارایه شده از تدبر در قرآن طی زمان های گذشته (از عصر نزول تاکنون) دچار تغییراتی شده، اما می توان برداشت کرد که این مفاهیم با همدیگر تناسب و ارتباط دارند. چنانچه هر کسی که کلام الهی را بشنود و این شنیدن همراه با نگرش قلبی و با تامل و ژرف نگری و به دور از پیش فرض های ذهنی باشد، می تواند به عاقبت و نتیجه کلام الهی و غرض اصلی آیات و سوره های قرآن دست یابد و هدایت شود.کلید واژگان: تدبر, فهم قرآن, مفهوم شناسی تاریخی, تفاسیر فریقینAccording to Quran one of the Islamic Prophet's responsibility is recitation and teaching of Holy Book and teaching theosophy. Purpose of revelation of Quran is explain it's signs. Some verses of Quran invite people to contemplate in Quranic verses and also condemn those who do not have contemplation viewpoint to verses of Quran. Philologistes believe that the term » contemplation « has different meaning. Therefore there are various interpretations about contemplation verses. This research try to examinate contemplation's semantic's evolution among shia and sunni interpretation with descriptive and analytical method as well as by historical approach. In this article have been attempted by library instrument to ascertain the meaning of contemplation from beginning of Islam till now among Islamic commentators. Scholars of islam had given 16 meaning for the term » contemplation :« hearing, Pay attention, thinking, Pay attention and examination of thing's consequence, deep looking, contemplation, intuition, cogitation, comprehension, verses relationship together, comprehension of verses successively, insight, checking of Quran's concepts, thinking and idea and Pay attention to eloquence. However these conceptes had been changed for centuries but they correlate together. If someone wants to listen divine speech and thinks about it without any presupposition he can understand consequence of divine speech and main goal of chapter and verses of Quran to be guided.Keywords: contemplation, understanding of the Qur'an, historical conceptualization, foreign interpretations
-
قرآن کریم متنی قدسی است که بر پیامبر اکرم(ص) وحی شد تا آیاتش برای مردم تبیین و تفسیر شود. یکی از روش های تبیین آیات و شناخت و دستیابی به مراد جدی الهی از مفاد استعمالی، شناخت واژگان قرآن است. معنا شناسی واژه های قرآنی، یکی از روش های نوین پژوهش در قرآن است که در فهم دقیق کلمات و تفسیر آیات تاثیرگذار است بطوری که بررسی علمی معانی واژگان، مفسر را در کشف لایه های معنایی و رسیدن به مراد الهی یاری می کند. یکی از واژگانی که نیاز به شناخت معنایی در قرآن دارد و با تبیین آن معرفت و شناخت انسان نسبت به ذات باری تعالی بیشتر می شود، اسماء و صفات الهی است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی درصدد تبیین و تحلیل معانی اسامی و صفات ذات تک کاربردی الهی در قرآن کریم است. این نگاشت پس از بیان مفهوم اسمای الهی و تفاوت شناسی صفات ذات و فعل الهی، اسمای ذات الهی تک کاربردی اول، آخر، ظاهر، باطن، صمد، سلام، مومن، مهیمن، جبار، متکبر و نور را از نگاه مفسران بررسی کرد و مشخص شد که بین مفسران در معنای صفت ذات یا فعل بودن برخی از اسمای تک کاربردی اختلاف نظر وجود دارد و وحدت نظری در معناشناسی تفاسیر دیده نمی شود.
کلید واژگان: اسمای الهی, اسمای ذات, اسمای صفات, معناشناسی توصیفی, قرآنThe Holy Quran is a sacred text that has been revealed to The Holy Prophet Muhammad in order for its verses to be explained and interpreted to people. Among the methods used to explain verses and recognize the grand intention behind utilizing certain material is recognizing the Quranic vocabulary. Quranic Semantics is a novel research methodology in the field of Quran, which is effective in conceiving the exact meaning of the words and interpreting verses in a way that a careful analysis of the scientific meaning of vocabularies helps the interpreter to reveal the semantic layers and achieve the divine intention. A group of vocabularies that need to be semantically recognized in Quran – and explaining them enhances human recognition and knowledge about the true nature of the Holy God – are the divine names and adjectives. This research uses a descriptive-analytical methodology to explain and analyze single-purpose divine inherent names and adjectives in the Holy Quran. This paper starts with explaining the meaning of divine names and differentiates between divine inherent and practical adjectives. Following that, the single-purpose divine inherent names including The First, The Last, The Manifest, The Hidden, The Eternal, The Source of Peace, The Guardian of Faith, The Protector, The Compeller, The Majestic, and The Light are analyzed regarding different perspectives from interpreters and it is was found that the interpreters do not agree on whether the meaning of some adjectives are inherent or practical.
Keywords: Divine Names, Inherent Names, Adjective Names, Descriptive Semantics, The Holy Quran -
در طول تاریخ با انبیاءالهی مخالفت شده و مورد اتهام قرار می گرفتند ولی نوع تهمت ها شاید برای هر پیامبری خاص و با دیگری متفاوت بوده است. حضرت خاتم النبیین (ص) نیز از این قاعده مستثنی نبوده و همواره مورد اتهام قرار می گرفتند، این تهمت ها از سوی مستشرقان در راستای بیان مصدر آیات قرآن کریم ارایه شدند تا وحیانیت قرآن کریم را نفی کنند. به این جهت اتهام کهانت، ساحری، شاعری، بیماری صرع را تنها به پیامبر اسلام (ص) نسبت داده اند. لذا این پژوهش با بررسی نظریات از دو جهت داده های علمی و دینی و مقایسه آن ها به دنبال پاسخ به این سوالات است که آیا بین بیماری صرع و سخنان حکیمانه ارتباطی است؟ آیا حضرت محمد (ص) دارای سابقه بیماری بوده است؟ برای پاسخ به سوالات روش کتابخانه ای و استنادی و تجزیه و تحلیل به صورت تحلیل محتوایی کیفی (توصیفی- تحلیلی) با تکیه بر رویکرد تاریخی و علم روانشناسی به کار بسته شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که براساس شواهد تاریخی، علم روان شناسی، عقلی و نقلی، اعتراف برخی مستشرقان، شبهات مذکور بی اساس و در انگیزه شناسی مطالعات مستشرقان در دسته مغرضانه و تحت تاثیر جنگ های صلیبی که پس از شکست از مسلمانان به سمت جنگ فرهنگی و ایجاد شبهه رفتند، بیان شده است.
کلید واژگان: وحیانیت قرآن, پیامبراکرم(ص), مستشرقان, صرع, سلامت پیامبر, سلامت روانی پیامبرThroughout history, divine prophets have been unfairly subjected to oppositions and accusations. But the type of accusations may have been different for each particular prophet. Prophet Mohammad was no exception to this rule. He was always subject to accusation.These accusations were made by orientalists in dealing with the source of the verses of the Holy Quran so as to challange the revelation of the Holy Quran. For this reason, the accusation of priesthood, witchcraft, poetry, during epilepsy has been attributed only to the Prophet of Islam, Prophet Mohammad (PBUH). Along the same line, this study seeks to answer the questions by examining theories from both scientific and religious data to see wether there is a connection between epilepsy and wise words? Did Prophet Mohammad (PBUH) have a history of illness? To answer the questions, library and citation methods and qualitative content analysis (descriptive-analytical) based on historical approach and psychological science were applied. The findings of the study indicate that based on historical evidence, psychological, intellectual and scientific narrations, the confessions of some orientalists, these suspicions are unfounded and motivated by the studies of orientalists in a biased fashion. Their studies were influenced by the crusade and the fact that Muslims won the war which led to the emergence of a sort of cultural war and people sowing the seeds of doubt and suspicions of that sort.
Keywords: Revelation of the Quran, Holy Prophet PBUH, orientalists, Epilepsy, Healthiness of prophet, Mental Health of prophet -
تنها بعدی از ابعاد وجودی انسان که اثری از بی نهایت بودن دارد و می تواند با بی نهایت، ارتباط برقرار کند، "قلب" است، برای تغییر حالات انسان، لازم است قلب او را تغییر داد و برای ایجاد این تحول، باید ویژگی ها و شرایط قلب را دانست و قواعد اثرگذار آن را درک کرد. امروزه به دلیل عدم توجه به حالات انفعالی قلب، همواره سلامت روان انسان به خطر افتاده است و زندگی روزمره افراد را تهدید می کند، از این رو انسان برای حل این مشکل نیازمند مطالعاتی در این زمینه هست، قرآن کریم که سخن آشکار حق برای هدایت بشر است، ضمن آیاتی ویژگی های قلب سلیم را بیان کرده است و با تدبر در معنای ژرف و عمیق این کتاب آسمانی می توان به آرامش روان دست یافت، از ویژگی های قلب سلیم می توان به تقوا، آرامش، تثبیت، خشوع، شوق و تمایل اشاره کرد. تقوای قلب نیز یکی از مقامات ایمان است که موجب ارتقاء فضیلت اخلاقیات عالی انسان است و در واقع همان رسیدن به آرامش روانی و خوشبختی معنوی است.
کلید واژگان: آرامش, ایمان, تقوا, تثبیت, خشوعThe only dimension of human existence that has the effect of infinity and it can communicate with infinity is the "heart". The man's heart should be changed to change his states and to create this transformation, the characteristics and conditions of heart must be considered and its effective rules should be understood. Today, due to the lack of attention to the passive states of the heart, human mental health is always endangered and it threatens people's daily lives, so human beings need studies in this field to solve this problem. The Holy Quran which clearly states the truth for the guidance of human beings, in addition to verses, it has expressed the characteristics of a pure heart, and by contemplating the deep and profound meaning of this heavenly book, peace of mind can be achieved. The characteristics of pure heart include piety, calmness, stability, humility, enthusiasm and desire. Piety of the heart is also one of the authorities of faith that promotes the virtue of high human morality and it is in fact the same as achieving peace of mind and spiritual happiness.
Keywords: Peace, Faith, piety, Stability, Humility -
سابقه و هدف
همانطور که جسم انسان به سلامتی نیاز دارد و گرفتار بیماری میشود، روح او نیز به مراقبت نیازمند است و همچون جسم گرفتار امراض نفسانی و اخلاقی میشود. در نگاه امام علی (ع) پیشگیری از بیماری در سلامت جسم حایز اهمیت است؛ اما آنچه از بیماری جسمانی مهمتر است، امراض روحانی است که بی درد و بدون سر و صدا انسان را گرفتار میکند. ازاینرو، هدف این پژوهش بررسی اخلاقدرمانی در بیانات امام علی (ع) با محوریت نهجالبلاغه بود.
روش کاراین پژوهش از نوع تحلیلی-کتابخانهای است که کلیدواژههای بیماری اخلاقی، بیماری جسمی و بیماری نفسانی و روحانی در سخنان امام علی (ع) در نهجالبلاغه، شروح نهجالبلاغه و کتب روایی مرتبط با فرمایشهای امام همچون تحفالعقول، غررالحکم و دررالکلم، عیونالحکم و المواعظ و... در منظومه فکری امام علی (ع) بررسی شده است. مولفان مقاله هیچگونه تضاد منافعی گزارش نکردهاند.
یافتهها:یافتهها نشان داده که در نگاه امام علی (ع) در کنار بیماریهای جسمانی، امراض اخلاقی و روحانی نیز انسان را بیمار میکند و این نوع بیماری بدتر از بیماری جسمانی است و الگوهای اخلاقی، احساس حضور حضرت حق در زندگی و بهرهگیری از آیات الهی، حس امیدواری و خوشبینی را در بیمار زنده میکند.
نتیجهگیری:با بررسی سخنان امام علی (ع) در نهجالبلاغه و دیگر کتب روایی مرتبط، مشخص شد انسان موجودی است که هم ساحت مادی و هم فرامادی دارد و کمالش در گرو تکامل روحانی و کسب فضایل اخلاقی است. همچنین مشخص شد در کنار بیماریهای جسمانی، بیماریهای اخلاقی نیز درمانشدنی است و حضرت به بعد اخلاقی بیش از ابعاد جسمانی توجه داشتهاند و بیشتر بیانات ایشان در جهت درمان بعد اخلاقی انسان بوده است.
کلید واژگان: اخلاق درمانی, امام علی (ع), بیماری جسمی, بیماری اخلاقی, نهج البلاغهBackground and ObjectiveJust as the human body needs to be kept healthy and in inflicted bu diseases, human soul also needs attentionwhen the body suffers from mental and moral diseases. In Imam Ali's point of view, preventing diseases is important for physical health, but more important than physical illness is the spiritual illness that travels painlessly and quietly. The purpose of this study is to investigate the therapeutic ethics of Imam Ali's statements based on Nahj al-Balagha.
MethodsThis study is analytical/library-based and analyzes the key words like moral maladies, physical maladies, and spiritual maladies in Imam Ali's statements in Nahj al-Balagha, interpretations of Nahj al-Balagha, and narrative books related to Imam's words, like Tuhaf al-Uqul, Exalted aphorisms and Pearls of Speech, Uyoun Al-Hakam and Al-Mavaez. The authors have not reported any conflicts of interest.
ResultsThe findings indicate that in Imam Ali's point of view, along with physical illnesses, moral and spiritual illnesses also make man ill and that this type of disease is even worse than physical illness; ethical models, the sense of the presence of the Righteous in life, and the use of divine revelations, revive the patient's sense of hope and optimism.
ConclusionBy examining Imam Ali's words in Nahj al-Balagha and other related narrative books, it found that human is a creature with both a material and immaterial nature and his perfection depends on spiritual development and acquisition of moral virtues. It was also found that in addition to physical illnesses, moral illnesses can also be treated and that Imam has been paying more attention to the moral dimension than the physical dimension, and most of his statements have been in line with the treatment of illnesses related to human's moral dimension.
Keywords: Imam Ali, Moral illness, Nahj al-Balagha, Physical illness, Therapeutic Ethics -
اجرای عدالت در جامعه از نیازهای اساسی و فطری و یکی از اصول بنیادین حکومت است. در نگاه امام علی(ع) حکومت کارکردی مهم جهت خدمت، تامین رفاه و آسایش عمومی مردم، رسیدگی و حل مشکلات امور مادی و معنوی دارد. لذا در سیره حکومتی امام، عدالت جایگاهی محوری و محکم در تنظیم حیات اجتماعی انسان ها دارد. نهج البلاغه بارها روی مسئله عدالت و اجرای آن در جامعه تاکید کرده و رفتار سیاسی و تلاش های آن حضرت برای اجرای عدالت در جامعه، نشان از اهمیت این امر در حاکمیت سیاسی اسلام دارد. در کنار تلاش ها و زحمات سازنده حضرت برای اجرایی کردن عدالت در جامعه، تاریخ نشان داد این اندیشه والا و بالنده علوی در جامعه با موانعی روبهرو است و جریانی سعی دارد تا مانع اجرای عدالت در جامعه شود. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی با بررسی بیانات امام علی(ع) در پاسخ به مانع اساسی اجرای عدالت در حکومت علوی، خودبرتربینی و خوداستکباری را علت اصلی مانعیت اجرای عدالت در جامعه می داند. مقاله سعی دارد این مانع را در سه حوزه فردی، اجتماعی و اقتصادی بازشناسی کند.کلید واژگان: نهج البلاغه, موانع اجرای عدالت, خوداستکباری, خودبرتربینی, امتیازجویی, آزادی اقتصادیEnforcing justice is one of the basic and intrinsic needs in society. It is also one of the fundamental principles in government. From Hazrat Ali viewpoint (pbuh), government is the most important branch for inquiring the affairs, providing services, public welfare and well-being and solving materialistic and spiritual matters. Therefore, in Imam Ali’s governmental methodology, justice had basic and determinative status in regulating social life of human beings. Nahjolbalagheh has frequently emphasized on justice and enforcing it in society and political affairs,and Hazrat’s attempts for enforcing justice in society indicates the importance of this matter in political autonomy of Islam. Besides the Hazrat’s effective attempts and endeavours for enforcing justice in society, the history indicated that the prominent and glorious thought of Alavi government encounters with some obstacles. This paper is a descriptive-analytic one which tries to answer this question that from Nahjolbalagheh viewpoint, what barriers do cause not enforcing justice in society? Surveying the statements of Hazrat Ali (pbuh) in Nahjolbalagbeh indicates that some barriers in individualistic, social and economical fields like materialistic, monopoly, discrimination, violating the rules, bribe, hoarding, insincerity, people’s cultural weakness and etc. Are the barriers which disrupt enforcing justice in society and affrays comfort and security among peopleKeywords: social justice, discrimination, materialistic, monopoly, bribe, hoarding, Cultural
-
دوران امامت و رهبری امام رضا (علیه السلام) با تهدیدهای فرهنگی اندیشه ناب محمدی و اعتقادات مسلمانان همزمان بود، به طوری که ترجمه کتاب های یونانی و هندی برای ترویج افکار الحادی و ضداسلامی، همچنین تبلیغ سران سایر ادیان، تحریف و جعل احادیث و ظهور فرقه های مختلفی چون غلات، مفوضه، مشبهه، مجسمه و... عصر ایشان را با بحران های اعتقادی و فرهنگی روبهرو ساخته بود. حضرت در چنین فضایی سعی کرد تا با اصلاح عقاید، باورها و نگرش ها و نهادینهسازی و فرهنگ سازی اجرای اوامر و دوری مردم از نواهی شارع مقدس اسلام، زمینه های کمال و سعادت آنان را فراهم کند. نماز یکی از فرایضی است که امام برای اقامه صحیح و پالایش آن از خرافات و تحریفات با سیره رفتاری و گفتاری، سعی در فرهنگ سازی آن در جامعه داشت. این نگاشت به روش توصیفی تحلیلی، ضمن بررسی فرمایشها و سیره رفتاری حضرت رضا (علیه السلام)، روش های تربیتی اتخاذ از آن را مدلی جهت فرهنگ سازی نماز در جامعه اسلامی می داند. نتایج مقاله نشانگر آن است که با کاربست روش های تربیتی اسوه سازی و اسوه مداری، تبشیر و تشویق، انذار و بیمدادن، جلب توجه، اعطای بینش، روش غیرمستقیم و... در زندگی می توان با تاسی به امام رضا (علیه السلام) نماز را در جامعه دینی بهصورت یک فرهنگ نهادینه کرد.
کلید واژگان: سیره گفتاری امام رضا (علیه السلام), اقامه نماز, فرهنگ سازی, روش های تربیتی, سیره رضویThe era of Imamate and leadership of Imam Riḍā (as) coincided with cultural threats against pure Mohammadi thought and Muslim beliefs, so that translating Greek and Indian books to promote atheistic and anti-Islamic thoughts, as well as propagating the heads of other religions, distorting and counterfeiting hadiths and the emergence of different sects such as Ghulāt, Mufawwaḍeh, Mushabbaheh, Mujassameh, etc. have encountered his era with a variety of religious and cultural crises. In such an atmosphere, the Imam tried to provide the grounds for perfection and prosperity by reforming the beliefs and attitudes, and by culturalizing the execution and people's avoiding from the prohibitions of the sacred law of Islam. Prayer is one of the religious practices that the Imam tried to cultivate it in the society by purifying it and removing the superstitions and distortions from it. This article based on descriptive-analytical method examines the teachings and behavior of Imam Riḍā (as) and considers the educational methods adopted by him as a model for the cultivation of prayer in Islamic society. The article shows that by applying educational methods of modeling, exhortation, encouragement, warnings and fear, giving insight, and indirect way in the life, one can culturalize the prayer in the religious community by following the instructions of Imam Riḍā (as).
Keywords: Speech conduct of Imam Riḍā (as), Establishment of the prayer, Culturalize, Educational Methods, Raḍavī Conduct -
پژوهشنامه نهج البلاغه، پیاپی 25 (بهار 1398)، صص 81 -100کارآمدی و خلاقیت کارگزاران و مدیران از عوامل مهم و اساسی در کارایی نظام های سیاسی است که همیشه موردتوجه متفکران این حوزه بوده است. نگاه توحیدی حضرت امیرالمومنین علی(ع) به ساختار حکومت و ایفای نقش اساسی آن در شکل گیری رفتار و اخلاق جامعه و سرنوشت مادی و معنوی مردم، ایجاب می کند در گزینش و به کارگیری نیروی ارزشی که به عنوان سرمایه در اختیار مجموعه نیروی انسانی قرار می گیرد، شاخص هایی مدنظر قرار گیرد. این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی از نگاه حضرت امیر(ع) به برخی از شاخص های نیروی انسانی کارآمد اشاره می کند که مجموعه نیروهای انسانی با عنایت به این ویژگی ها می توانند برای مجموعه تحت امر خود یک سرمایه سیاسی کارآمد گزینش کنند. نتیجه حاصل از این نگاشت آن است که با شاخص هایی چون دینداری، ایمان به هدف، اخلاص در عمل، شایستگی در تخصص و تعهد، صبور و مقام در برابر مشکلات، کاردان کار بلد، خستگی ناپذیری در کارها، انقلابی ولایتمدار و مردمی بودن، می توان نیروی کارآمد طراز نظام اداری علوی انتخاب کرد.کلید واژگان: کارگزار نظام, نظام کارآمد, امام علی(ع), نیروی انسانی کارآمدThe efficiency and creativity of officials and managers are among the important and fundamental factors in the performance of political systems and have always attracted the attention of thinkers in this area. The divine viewpoint taken by Imam Ali (PBUH) towards the structure of a government and the roles that it plays for the formation of behavior and ethics among people as well as material and spiritual fate of the citizens make it necessary to pay attention to a number of criteria and indicators in the selection and employment of human workforce. From a descriptive-analytical perspective, the current article investigates a number of criteria mentioned for efficient workforce according to Imam Ali. If organizations pay enough attention to these features, they would be able to recruit a politically efficient set of employees for themselves. The current article concludes that having such features of being religious, having faith in the gals, having loyalty while performing the job, being qualified with regard to expertise and commitment, being patient and perseverant against problems, being resourceful and skillful, being inexhaustible in performing duties, being loyal to the principles, and having civility can help managers to employ efficient workforce for the administrative system that seeks to follow Imam Ali’s guidelines.Keywords: Government officials, Efficient system, Imam Ali (PBUH), Efficient workforce
-
یوری روبیناستاد بازنشسته دانشگاه تاوویو است که کتاب ها و مقاله های متعددی پیرامون اسلام آغازین با تاکید بر قرآن، تفسیرقرآن و سیره و حدیث در مداخل دایره المعارف قرآن لایدن به چاپ رسانده است. یکی از مقاله های ایشان «رسول جامه به خود پیچیده (تفسیر مزمل و مدثر)» است. روبین در این مقاله تفاسیر نوشته شده درباره خطابات مزمل و مدثر را به سه دسته تقسیم کرده است؛ «تبیین های خنثی» که بدون هیچ دلیلی به بیان لغوی واژگان پرداخته، «تبیین های ستایشی» که در آن ها این واژگان به عنوان القابی افتخارآمیز و محترمانه برای پیامبراکرم(ص) به شمار رفته و «تبیین های مذمتی» که در تفسیر واژگان فوق الذکر به قصور یا ناتوانی پیامبر اکرم(ص) در ادای رسالت اشاره کرده و حالت پوشیدگی را بازتابی از اعمال متنبیان و کاهنان پیش از اسلام دانسته و آن را نشانه عدم فعالیت، گوشه گیری و عدم تمایل پیامبر(ص)، به رویارویی با مشکلات موجود در انجام رسالت نبوی دانسته است. پژوهش حاضر با سه روش نقد محتوایی، منبعی و روشی به ارزیابی و تحلیل دیدگاه و مستندات روبین پرداخته و با تبیین حقایق تاریخ اسلام، معنی واژگان و حدیث «انا النذیر العریان»، ادعای او را متاثر از رجوع تک بعدی به منابع، عدم اعتبارسنجی آن ها، و بیان نظرات شخصی به جای نظرات مفسران مسلمان می داند.کلید واژگان: تبیین های مذمتی, رسول پوشانیده, عصمت پیامبر(ص), مدثر, مزمل, یوری روبینUri Rubin, the professor emeritus of Tel Aviv University, has published numerous books and articles on the early Islamic period with a focus on the Holy Quran, its interpretation, and prophetic biography and hadiths, of which is his paper “The Shrouded Messenger (On the Interpretation of al-Muzzammil and al-Muddaththir”, in EQ. In this writing, Rubin classifies the interpretations on the titles “al-Muzzammil” and “al-Mudaththir” as three categories: first, the “Neutral Explanations” that explain the semantic meanings of the terms without mentioning the reason for using them; second, “the Commendation Explanations” that the terms have been considered as praiseworthy and respectable for the holy prophet; third, “the Reproachful Explanations” that indicate the ignorance or inability of the holy prophet while performing his responsibilities and regard the shrouded mode as a reflection of pre-Islamic priests. The latter indicate to the holy prophet’s inaction, isolation, and lack of interest to face with the obstacles against his prophetic responsibilities. Making a critique on three aspects of content, source, and method, the present research investigates Rubin’s viewpoints and evidences. In addition, regarding facts of the Islamic history and the explanation of the meaning of the terms and the hadith of “'ana al-nadhīr al-‘uryān”, it is proved that his claims originate from the fact that he has referred to the sources in a one-dimensional manner, without validating them, and putting forward his own personal views instead of Muslim scholars’ interpretations.Keywords: Reproachful Explanations, Shrouded Messenger, Infallibility of the Prophet, al-Muddaththir, al-Muzzammil, Uri Rubin
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.