rajab ͑ali labbāf khānīki
-
تحولات سیاسی و اجتماعی ایران و جهان در اوایل سده سیزدهم هجری قمری موجب تغییر و تحول فرهنگی، اجتماعی و هنری در ایران شد و گرایش درباریان قاجار و برخی روشن فکران و هنرمندان به فرهنگ غربی زمینه ساز رواج بعضی معیارها و هنجارهای اروپائیان در ایران گردید و شیوه های سنتی فرهنگ و هنر را تحت تاثیر قرار داد. تاثیرپذیری از هنر غرب در نگارگری محسوس تر است؛ زیرا آثار و نشانه های تغییر در آثار به جا مانده قابل مشاهده و مقایسه است. نماد آن دگرگونی و تغییر کاخ گلستان در تهران است و در مقیاسی کوچک تر صحن جدید حرم مطهر امام رضا (ع) در مشهد نیز تجلی گاه دگردیسی نگارگری ایران در آن دوران محسوب می شود. صحن جدید در سال 1233ق به دستور فتحعلی شاه قاجار ساخته شد و تزیینات آن بعدها اجرا گردید. این تزیینات که عمدتا به شیوه هفت رنگ بر سطح کاشی های خشتی نقش می بست، به لحاظ ماهیت و کیفیت مصالح و موضوع نقوش با گذشته متفاوت بود و در عین گرایش به غرب و رویگردانی از سنت های گذشته با نوعی سهل انگاری و بی دقتی و انحطاط همراه بود. جنبه های مفهومی و عارفانه نقش ها و رنگ ها نادیده گرفته می شد و طبیعت گرایی محض در ترسیم نقش ها فرصت اندیشیدن و تفسیر و تاویل را از بیننده می گرفت و اصولا نقش ها و نگاره ها پرسش بی پاسخی را باقی نمی گذاشت. رنگ های آبی و لاجوردی که در گذشته نماد آب و آسمان بودند و در آن مکان مقدس مفهوم عمیق معنوی داشتند، جای خود را به رنگ های زرد و قرمز و فیروزه ای دادند که فقط می توانستند زرق و برق ظاهری داشته باشند. در این مقاله زمینه ها و علت های این تغییرات و نقش ها و نگاره های صحن جدید را مرور خواهیم کرد.
کلید واژگان: حرم مطهر, صحن جدید, نگارگری, کاشی هفت رنگ, تزیینات معماری, عصر قاجارThe socio-economic developments in Iran and the world in the early 19th century CE which paved the way for cultural, social and artistic transformations in Iran on the one hand and the Qajar courtiers, some artisans and enlightened people’s inclination towards western art and culture which set the stage for the popularity of some European criteria and norms in this country on the other, had a profound impact on Iran’s traditional styles of culture and art. The influence of western art on the Persian miniature painting is more tangible because the traces of change in the extant Qajar works of art are more visible and comparable. The two characteristic examples for the metamorphosis of the Persian miniature painting in Qajar Period are the Gulistān Palace in Tehran and, on a smaller scale, the New Courtyard of the Shrine of Imam Reza in Mashhad. The New Court was constructed on the orders of Fatḥ ͑Ali Shah in AH 1233/1817-18 CE and the decorations, mostly Iranian haft rang (Persian: seven colours) tiles, were added later. These decorations, which were different from the ones applied in the past in terms of their essence, material quality and motifs, indicated ineptitude, negligence and decline despite the artists’ divergence from the past traditions and their inclination toward the West. The conceptual and mystical aspects of the motifs and colors are neglected and the sheer naturalism represented in the tiles’ images makes the viewer miss the opportunity to conceive, comment and interpret them. The predominant colors of blue and lajvardina, which used to symbolize water and sky and represent in-depth spiritual concepts in this sacred place, were replaced with garish colors of yellow, red and turquoise. This article examines the backgrounds and the reasons behind this transformation in the motifs and patterns of the New Courtyard tilework.
Keywords: The Holy Shrine Of Imam Reza, The New Courtyard, The Persian Miniature Painting, Haft Rang (Persian: Seven Colours) Tiles, Architectural Decorations, The Qajar Period
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.