raziye heydari

مدارک تصویری ازجمله مهم ترین مدارک در مطالعه تاریخ و به خصوص تاریخ معماری ایران است. مدارک تصویری انواع مختلفی دارد که نقاشی نوعی مهم در میان آن هاست که ظرفیت های آن، چندان شناخته شده نیست و کمتر در تحقیقات معماری مورداستفاده قرارگرفته است. جای خالی این مطالعات، در خصوص مکتب نگارگری هرات که می توان آن را بازنمایی واقعی فضاهای معماری دوره تیموری قلمداد نمود بیشتر رخ می نماید. بر همین اساس جهت بازتاب تزئینات معماری در نگاره های ایرانی، از میان نقاشی و نگاره های مکاتب مختلف ایران، مکتب نگارگری هرات با تاکید بر نگارگری کمال الدین بهزاد- از معروف ترین هنرمندان مکتب نگارگری هرات- انتخاب و مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. با توجه به اهمیت این موضوع و دامنه کم مطالعات، در این مقاله سعی بر آن شده است تا با ارائه مهم ترین شاخصه های معماری دوره تیموری و همچنین نگارگری آثار بهزاد، بازتاب تزئینات معماری این دوره از قبیل: حمام، کاخ و مسجد در آثار وی موردبررسی قرار گیرد. با انجام مطالعات مشخص گردید که در سه اثر متعلق به کمال الدین بهزاد؛ علاوه بر ارائه جزئیات بناهایی از قبیل: حمام، کاخ و مساجد، شاخصه های معماری تیموریان از قبیل: نوع طاق ها، شکل سردرها، فرم کلی بناها، کاشی معرق، تزئینات رایج و موتیف های تزیینی بازتاب یافته است.