به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

sayyed saeed moosavi

  • Sayyed Saeed Moosavi *, Leyla Ahmadi, Mohammad Souri, Mohammadreza Abdollahi

    Alfalfa is one of the most important forage crops in the world and Iran. Due to the adverse effect of drought on alfalfa yield, screening drought- tolerant genotypes is essential in breeding efforts. In the present study, 11 alfalfa ecotypes were evaluated during two years under the low-irrigation stress condition. The statistical analyzes were done on the average of two-years data. The first and second factors, respectively as "forage- quantity factor" and "forage-quality factor", explained 70.40% of the data total variance. Factor analysis showed that, the traits of fresh-forage yield, plant height, stem fresh weight and regrowth rate, had the most positive effect on dry-forage yield, respectively. Qharaghezlou ecotype with the highest dry-forage yield, and Sedghiyan ecotype, with the highest forage quality, were the most drought-tolerant and high-quality ecotypes, respectively. Ecotypes of Mohajeran and Famenein showed the lowest dry-forage yield. Ecotypes were grouped in three separate clusters. The first and third clusters were identified as "dry-forage quality" and "dry-forage quantity" cluster, respectively. These two clusters had the highest genetic distance. Correctness of cluster grouping was confirmed by the discriminant function analysis. Fresh-forage yield, dry to fresh-forage yield ratio, plant height and regrowth rate were entered into the regression model respectively, as the most important traits affecting on dry-forage yield. The traits of fresh-forage yield and dry to fresh-forage yield ratio showed the most positive direct effect on dry-forage yield. Also, plant height, through increasing fresh-forage yield, and regrowth rate, through decreasing the dry to fresh forage yield ratio, had the largest positive and negative indirect effects on dry-forage yield, respectively.  According to the results, the ecotypes showed a high diversity, which suggests the use of desirable traits and superior genotypes identified for use in future alfalfa breeding programs.

    Keywords: Alfalfa, Factor Analysis, Cluster Analysis, Discriminant Function Analysis, Stepwise Regression, Causality Analysis
  • محمدرضا عبدالهی*، سید سعید موسوی

    دود حاصل از سوختن گیاه به عنوان یکی از مواد افزایش دهنده جوانه زنی بذر، شکننده خواب بذر وتحریک کننده رشد گیاهچه شناخته شده است. در این تحقیق اثر عصاره آبی دود گیاه بابونه کبیر (Tanacetum parthenium) بر پارامترهای جوانه زنی و پس از جوانه زنی سه گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum)، خارمریم (Silybum marianum) و قدومه (Alyssum sp.) مورد بررسی قرار گرفت. غلظت های مختلف عصاره آبی دود گیاه بابونه (1:500، 1:100، 1:10 و 1:0) به همراه شاهد آب مقطر در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای استفاده گردید. غلظت های مختلف عصاره آبی دود، اثر متفاوتی بر صفات جوانه زنی در سه گونه گیاهی نشان دادند. غلظت 1:500 بیشترین تاثیر را بر اکثر صفات جوانه زنی در گیاه زیره سبز نشان داد. در گیاه خارمریم صفات طول ریشهچه، وزن تر گیاهچه، درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی و ضریب جوانهزنی با غلظت های بالای عصاره آبی دود (1:10 و 1) میانگین بیشتری از خود نشان دادند در حالی که در گیاه قدومه غلظت های پایین عصاره آبی دود (1:500 و 1:100) نسبت به غلظت های بالا میانگین بیشتری برای اکثر صفات مورد بررسی نشان دادند. عصاره آبی دود گیاه بابونه تاثیر مثبت معنی داری بر شاخصهای جوانه زنی و پس از جوانه زنی سه گونه دارویی مورد بررسی نشان داد و با توجه به نتایج به دست آمده می توان این عصاره را برای بهبود صفات مربوط به جوانه زنی در گونه های دارویی دیگری که دارای مشکل جوانه زنی هستند،  آزمون کرد.

    کلید واژگان: جوانه زنی, خارمریم, زیره سبز, عصاره آبی دود گیاهی, قدومه
    MohammadReza Abdollahi *, Sayyed Saeed Moosavi

    Smoke from burning vegetation is widely recognized as a germination cue, dormancy breaking agent and seedling growth stimulator. In this study, the effect of different concentrations of smoke extract derived from burning the leaf material of Tanacetum parthenium on germination and post germination parameters of three medicinal species of Cuminum cyminum, Silybum marianum and Alyssum was investigated. Different concentrations of T. parthenium derived smoke extract (1:500, 1:100, 1:10 and 1) with control distilled water as a factorial design based on completely randomized design with three replications were used under both laboratory (for three medicinal plants) and greenhouse conditions (for C. cyminum). Different concentrations of aqueous smoke extract showed different effects on germination parameters in three medicinal species. The concentration of 1:500 was the most effective concentration for majority of germination parameters in C. cyminum. Root length, seedling fresh weight, germination percentage, germination speed and germination coefficient of S. marianum showed the highest means with high concentrations of smoke extract (1:10 and 1). In Alyssum, the means for majority of parameters were higher in low concentrations of smoke extract (1:100 and 1:500) compared to higher concentrations of smoke extract. Aqueous smoke extract derived from burning T. parthenium showed significant positive effects on germination parameters of three medicinal plant species. Based on these findings, we can use this extract to improve the germination parameters for other medicinal plant species that have problems with germination.

    Keywords: Germination, Silybum marianum, Cuminum Cyminum, Plant-derived Smoke Extract, Alyssum
  • لادن سلطانی، رسمیه حمید، الهه فیاض*، سید سعید موسوی
    سابقه و هدف
    پنبه یک گیاه لیفی مهم در سراسر جهان است. عملکرد بالای وش هدف نهایی یک برنامه اصلاحی در پنبه است. به منظور دستیابی به این هدف، تولید ارقام هیبرید گام مهمی در افزایش تولید محسوب می شود. پتانسیل عملکرد ژنوتیپ های فعلی پنبه را می توان از طریق هیبریداسیون افزایش داد. با این وجود، برای توسعه هیبریدهای برتر با عملکرد بالا و کیفیت الیاف بهتر، آگاهی از نحوه توارث و نوع کنترل ژنتیکی صفات مورد نیاز است. بنابراین تجزیه و تحلیل ژنتیکی نقش اساسی در اصلاح از طریق هیبرداسیون دارد. 
    مواد و روش ها
    در این مطالعه حاضر، از طرح تلاقی کارولینای شمالی II برای تلاقی 5 والد مادری و 2 والد پدری برای تولید 10 هیبرید درون گونه ای استفاده شد. دورگ هایF1 تولید شده به همراه والدین، در سال زراعی 1401 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقاتی کارکنده موسسه تحقیقات پنبه کشور کشت شدند. 
    یافته ها
    نتایج تجزیه واریانس صفات نشان می دهد که در بین ژنوتیپ ها و دورگ های مورد مطالعه تفاوت معنی دار وجود دارد. بنابراین به منظور برآورد ترکیب پذیری، و تخمین اجزای ژنتیکی تجزیه کارولینای شمالی II انجام شد. میزان ترکیب پذیری عمومی در صفات مورد بررسی، از ترکیب پذیری خصوصی آنها بیشتر بود که نشان دهنده سهم بیشتر اثرات افزایشی نسبت به اثر غالبیت در کنترل ژنتیکی این صفات است. البته در مورد صفات تعداد شاخه زایا و وزن غوزه و استحکام میزان وراثت پذیری خصوصی به ترتیب 75/0، 68/0 و 62/0 بود، که نشان دهنده دخالت اثرات غالبیت در وراثت این صفات است. نقش اثرات افزایشی در وراثت صفات کشش و یکنواختی الیاف نشان دهنده اثرگذاری انتخاب برای اصلاح این صفات است. در بین هیبریدهای مختلف، بالاترین عملکرد وش مربوط به تلاقی ماکسا ×249SKSH بود، مشاهده شد، که دلیل این امر می تواند به فاصله زنتیکی بین دو ژنوتیپ ارتباط داشته باشد. 
    نتیجه گیری
    با توجه به سهم بیشتر اثرات افزایشی در وراثت صفات عملکرد و اجزای عملکرد استفاده از روش انتخاب برای اصلاح این صفات روش بهتری است. در مورد صفات کیفی با توجه به اینکه در وراثت کیفیت الیاف هم اثرات افزایشی و غالبیت نقش دارند، به نظر می رسد در صورتی که هدف بهنژادگر بهبود کیفیت الیاف است تلفیق روش های انتخاب و هیبریداسیون می تواند مفید باشد. این نتایج کلیدی برای گسترش هیبریدهای پرمحصول در پنبه گیاهی فراهم می کند.
    کلید واژگان: پنبه, همبستگی, توانایی ترکیب پذیری, زودرسی وکیل
    Ladan Soltani, Rasmieh Hamid, Elaheh Fayyaz *, Sayyed Saeed Moosavi
    Background
    Cotton is an important fibre crop worldwide. TheHigh yield is the ultimate goal of a breeding program in cotton. In order to achieve this goal, the production of hybrid cultivars is an important step in increasing production The yield potential of current cotton genotypes can be increased through hybridisation. However, the development of superior hybrids with high yield and better fibre quality requires knowledge of the mode of inheritance and the nature of genetic control of traits. Therefore, genetic analysis plays an essential role in breeding through hybridisation.
    Materials and methods
    In this study, the North Carolina II mating design was used to cross 5 maternal and 2 paternal parents to produce 10 intraspecific hybrids. The F1 hybrids were grown together with the parents in the 2021 growing season in a randomized block design at the Karkandeh Research Station of the Cotton Research Institute of Iran.
    Results
    The results of the analysis of trait variance show that there is a significant difference between the genotypes and hybrids studied. Therefore, an estimate of combinability was made to determine the genetic components of the North Carolina II split. The proportion of overall combinability in the traits studied was higher than their private combinability, indicating a greater contribution of additive effects than dominance effects in the genetic control of these traits. For the traits number of reproductive branches, boll weight and strength, the private heritability was 0.75, 0.68 and 0.62, respectively, indicating the involvement of dominance effects in the inheritance of these traits. The role of additive effects in the inheritance of the traits elasticity and uniformity of fibres shows the effect of selection to improve these traits. Among the different hybrids, the highest yield was observed in the cross of Maxa × SKSH 249, which can be attributed to the genetic distance between the two genotypes.
    Conclusion
    Considering the greater contribution of additive effects in the inheritance of performance traits and performance components, using the selection method to improve these traits is the better method. Considering that both additive and dominant effects play a role in the inheritance of fiber quality, it appears that if the aim of the breeder is to improve fiber quality, the use of selection and hybridization methods may be fruitful. These results provide a basis for accelerating the development of high-yielding hybrids in upland cotton.
    Keywords: cotton, Combining ability, corrolation, erlines, kail
  • ژاله محسنی عراقی، محمدرضا عبدالهی*، اصغر میرزایی اصل، سید سعید موسوی

    این مطالعه به منظور بررسی اثر فاکتورهای مختلف بر القاء کالوس و تولید رویان هاپلویید در کشت بساک گیاه دارویی کدوی پوست کاغذی (Cucurbita pepo var. Styriaca) انجام شد. برای انجام آزمایشات، بذور کدوی پوست کاغذی در گلخانه کشت و در زمان گلدهی، غنچه های نر با اندازه 5/1 سانتی متر انتخاب و برای استفاده در مراحل بعدی استریل شدند. آزمایشات به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار اجرا گردیدند. آزمایش اول اثر پیش تیمار سرمایی در سه سطح پیش تیمار سرمایی غنچه، پیش تیمار سرمایی بساک و بدون پیش تیمار سرمایی (شاهد) و ترکیب تنظیم کننده های رشدگیاهی بر صفت میزان کالوس زایی در کشت بساک مورد مطالعه قرار گرفت . پیش تیمار سرمایی غنچه ها و کشت بساکها در محیط کشت حاوی mgl-11 NAA و  mgl-1 2 2,4-D بیشترین درصد کالوس زایی را ایجاد کرد. در آزمایش دوم، اثر پیش تیمار حرارتی بر صفت درصد کالوس زایی بررسی شد. در این آزمایش بهترین جواب مربوط به  تیمار ºC32 به مدت 7 روز بود. آزمایش سوم شامل اثر تیمار نوری وتنظیم کننده های رشد بر صفت کالوس زایی در کشت بساک کدوی پوست کاغذی بود، بساک هایی که در شرایط نور با غلظت هورمونی mgl-1 5/2 2,4-D +  mgl-1 1 BAP کشت شد، بالاترین درصد کالوس زایی را نشان داد.  در آزمایش چهارم آندروژنز از طریق کشت میکروسپور در محیط کشت E20 اعمال گردید که منجر به رشد تعدادی از میکروسپورها شد و در  بررسی های سیتولوژیکی  تقسیمات قرینه مشاهده شد.

    کلید واژگان: تیمار حرارتی, کالوس زایی, کشت بساک, میکروسپور
    Zhaleh Mohseni Araghi, MohammadReza Abdollahi *, Asghar Mirzaie-Asl, Sayyed Saeed Moosavi

    This study was performed to investigate the effect of various factors on callus induction and haploid embryo production in the anther culture of Pumpkin (Cucurbita pepo var. Styriaca). For experiments, pumpkin seeds were planted in the greenhouse and at the time of flowering, male flower buds with a size of 1.5 cm were selected and sterilized for use in later stages. The experiments were performed as a factorial experiment in a completely randomized design with 3 replications. The first experiment studied the effect of cold pretreatment on three levels of bud cold pretreatment, anther cold pretreatment and without cold pretreatment (control) and the combination of plant growth regulators on callus formation in anther culture. Cold pretreatment of buds and culture of anthers in culture medium containing 1 mgl-1 NAA and 2 mgl-1 2,4-D produced the highest callus formation percentage. In the second experiment, the effect of heat pretreatment on the percentage of callus formation was investigated. In this experiment, the best response was related to 32°C treatment for 7 days. The third experiment consisted of the interaction effectt of light treatments and growth regulators on callus formation in anther culture of Pumpkin. Anthers that cultured in light conditions with a hormonal concentration of 2.5 mgl-1 2,4-D + 1 mg /l BAP showing the highest percentage of callus formation. In the fourth experiment, androgenesis was applied by culturing microspores in E20 medium, which led to the growth of a number of microspores, and in the cytological examination, the symmetric divisions were observed.

    Keywords: Heat treatment, callus formation, anther culture, microspores
  • صلح الدین جمشیدی گولان، سید سعید موسوی، حمزه مظاهری لقب، مجید کزازی، حجت الله مظاهری لقب*

    پس از شناسایی ژنوتیپ های مقاوم، نیمه حساس و حساس از بین 42 ژنوتیپ یونجه (Medicago sativa L.) بر اساس صفات مزرعه ای، تعداد 9 ژنوتیپ انتخات گردیدند. ساپونین ناشی از سوسپانسیون یکنواخت بافت یونجه در شرایط اوج هجوم مزرعه ای آفت سرخرطومی برگ یونجه (Hypera postica Gyll.)، با استفاده از متانول استخراج و بعد به وسیله بوتانول اشباع از آب خالص سازی شد. محلول حاصل به وسیله آنزیم فعال استخراج شده از روده میانی آفت و آنزیم غیر فعال شده توسط حرارت، خوابانیده شد. تفکیک مواد متابولیکی ثانویه گلیکوسایدی استخراج شده از گیاه یونجه و همچنین، بررسی فعالیت هیدرولیزی آنزیمی آفت بر روی گلیکوساید های ژنوتیپ ها، به وسیله کروماتوگرافی لایه نازک مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج آزمایش هضم آنزیمی از طریق TLC مشخص نمود که به غیر از اپیژنین گلیکوساید1، سایر ترکیب های موجود در محلول هضم شدند. بنابراین، باند فلاونوییدی اپیژنین گلیکوزاید1 در تمامی 5 ژنوتیپ مقاوم از جمله ژنوتیپ های تک بوته و رنجر دارای غلظت بالا و تقریبا مشابه بود و با حفظ پایداری ساختمان مولکولی، در نقطه 0.45 = Rf تفکیک و تجمع یافت. در دو ژنوتیپ حساس پلی کراس شیراز و محلی نیشابوری، ، باند ساپونینی سویا ساپونین 1 در نقطه 0.37 = Rf بالاترین تراکم را داشت. در شرایط طبیعی مزرعه و در زمان تنش بیولوژیکی، کمترین غلظت ساپونین، سویاساپونین 1 و بالاترین غلظت فلاونویید، اپیژنین گلیکوساید 1، نقش بیولوژیکی قابل توجهی در جهت مقاومت به آفت و کاهش میزان خسارت ارقام مورد مطالعه داشت .

    کلید واژگان: یونجه, سرخرطومی برگ, ساپونین ها, فلاونوئیدها, هضم آنزیمی, کروماتوگرافی لایه نازک
    Solhaddin Jamshidi-Golan, Sayyed Saeed Moosavi, Hamze Mazahery-Laghab, Majid Kazzazi, Hojatollah Mazahery-Laghab *

    After the identification of resistant, semi-susceptible, and susceptible genotypes among 42 alfalfa (Medicago sativa L.) genotypes concerning farm traits, nine genotypes were selected. Saponins obtained as a result of homogenous suspension of alfalfa tissue under maximum alfalfa weevil (Hypera postica Gyll.) attack were extracted using methanol and were purified using water-saturated butanol. The resulting solution was immobilized using the active enzyme extracted from the midgut of the pest and the thermally deactivated enzyme. In addition to the isolation of secondary glycosidic metabolites extracted from alfalfa, the enzymatic hydrolysis activity of the pest in the glycosides of genotypes were monitored using thin layer chromatography. The results of the enzymatic digestion test using TLC indicated that other than glycosides1 epigenin, other compounds were digested in the solution. The flavonoidal band of epigenin glycoside1 in all five resistant genotypes, including Tak Buteh and Ranger, was high in density and nearly equal. While maintaining the stability of the molecular structure, this compound was isolated and revealed at Rf=0.45 on a TLC plate. Therefore, midgut enzymes of alfalfa weevil were not able to digest the above compound in alfalfa. In two susceptible genotypes of Poly Cross Shiraz and Mahali Neyshaburi, the saponin band of soysaponin1 at Rf=37 had the highest density. In natural field conditions and at the time of biological stress, the lowest concentrations of saponin, soysaponin 1, and the highest concentration of flavonoids, epigenin glycoside 1, had a significant biological role in resistance to pests, and reduced damage to the cultivars under study.

    Keywords: Alfalfa, Alfalfa Weevil, Glycosides, Gut Enzymes, Saponin Hydrolysis
  • سید سعید موسوی*، محمدرضا عبداللهی، فاطمه عبدی، همایون کانونی

    اولین گام جهت موفقیت در هر برنامه به نژادی، ارزیابی تنوع ژرم پلاسم و برآورد پارامترهای ژنتیکی مرتبط با تنوع در صفات مختلف می باشد. اهداف اصلی این تحقیق، ارزیابی 20 ژنوتیپ نخود با استفاده از روش های مختلف آماری، برآورد برخی از پارامترهای ژنتیکی صفات مهم اگرومورفولوژیکی و شناسایی مهم ترین صفات موثر بر افزایش عملکرد دانه آن ها بود. جهت رسیدن به این اهداف، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار تحت شرایط دیم در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان- ایستگاه سنندج در سال زراعی 1392-1391 انجام شد. هرچند که مقدار زیاد مولفه اول و عامل اول، به عنوان «مولفه یا عامل عملکرد و اجزای عملکرد»، مورد نظر بود، ولی مقدار بینابین مولفه دوم و عامل دوم، به عنوان «مولفه یا عامل رشد رویشی» پیشنهاد شد. بیشترین هم راستایی مثبت صفات با مولفه و عامل اول، به ترتیب مربوط به زیست توده، عملکرد دانه در بوته، تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در بوته بود که بر این اساس، صفات زیست توده، تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در بوته، به عنوان مهم ترین صفات موثر بر افزایش عملکرد دانه تحت شرایط دیم شناخته شدند. به طور معکوس، افزایش بی رویه صفت تعداد شاخه اصلی در بوته، بیشترین ارتباط منفی را با مولفه و عامل اول، یعنی با عملکرد دانه، نشان داد و به عنوان نامطلوب ترین صفت با تاثیر منفی بر عملکرد دانه در شرایط این آزمایش شناسایی شد. پراکنش مطلوب ژنوتیپ ها در هر چهار ناحیه بای پلات ها بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بالا در بین آن ها بود. از بین صفات مورد نظر، صفات وزن100دانه، زیست توده و عملکرد دانه بیشترین تنوع ژنتیکی را نشان دادند. نتایج تجزیه خوشه ای بیانگر این بود که خوشه دوم، به عنوان «خوشه عملکرد دانه»، دارای بیشترین فاصله ژنتیکی با اعضای خوشه سوم بود که انجام تلاقی بین ژنوتیپ های این دو خوشه، منجر به بروز تنوع چشمگیری در اولین نسل تفرق خواهد شد. نتایج تجزیه تابع تشخیص، صحت گروه بندی تجزیه خوشه ای را به طور صددرصد تایید نمود. طبق نتایج این آزمایش، انتخاب برای مقدار بیشتر صفات زیست توده، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته و مقدار کمتر تعداد شاخه اصلی در بوته، منجر به بهبود عملکرد دانه تحت شرایط دیم خواهد شد. از بین صفات، وزن100دانه و زیست توده دارای بیشترین تنوع ژنتیکی بودند که از این تنوع موجود می توان در راستای انتخاب غیرمستقیم جهت بهبود عملکرد دانه در این ژرم پلاسم و تحت شرایط دیم استفاده کرد.

    کلید واژگان: تجزیه به مولفه های اصلی, تجزیه تابع تشخیص, تجزیه خوشه ای, تجزیه عاملی, تنش خشکی
    Sayyed Saeed Moosavi *, MohammadReza Abdollahi, Fatemeh Abdi, Homayoun Kanouni
    Introduction

    Chickpea is one of the most important pulses in the world and it plays a key role in feeding of people in Iran. Iran is one of the original centers of chickpea. This plant has a significant genetic diversity and has favorable conditions for breeding and introducing new cultivars in Iran. According to FAO reports (2014), the average grain yield of chickpea in Iran with a cultivated area of 565 thousand hectares and an average yield of 557 kg per hectare is very low compared to the average of the major countries producing chickpeas. In order to solve this problem, identification of the initial variety of lines and cultivars to start the program is of particular importance. In fact, three factors of heredity, high diversity and severity of selection are effective factors in increasing the response to selection. In this regard, there are various methods for estimating genetic variation in plant species, one of the most important of these methods is multivariate analysis. It is necessary to use these methods for the classification of germplasm and the analysis of the genetic relationships existing between the modifying materials. Among the various methods of multivariate analysis, the principal component analysis, factor analysis, cluster analysis and decomposition function analysis are among the most important of these methods. In fact, one of the important goals of an outbreak is to select the best genotypes. In order to achieve this goal, the studied population should have a significant variation in terms of the characteristics studied, which knowledge of this diversity requires evaluation of the germplasm.

    Materials and Methods

    This study included 20 chickpea (Cicer arietinum L.) promising lines were planted in a randomized complete block design with three replications in 2013 growing season. To evaluate the diversity of lines based on important agro-morphological traits and to achieve the desired goals, various statistical methods including principal component analysis, factor analysis, cluster analysis and decomposition function analysis were used. Genotypic coefficient of variance (GCV) and phenotype coefficient of variance (PCV) using genotype variance and phenotype variance, respectively, were calculated. All calculations and statistical analyzes such as component analysis, cluster analysis, and decomposition function analysis were performed using SPSS and Minitab software.

    Results and Discussion

    The lowest and the highest coefficient of genotypic changes were related to day physiology (2.66%) and 100-seed weight (49.76%). The results showed that the three main first components explained 76% of the total variance of the traits totally. The first and second components were named as "component of grain yield increase" and "vegetative growth component". The results of factor analysis were consistent with the results of the principal component analysis. In order to cluster the studied lines and for their grouping based on the studied traits, Ward method and Pearson’s square distance matrix were used. According to the cluster analysis, the genotypes were located in three distinct groups, so that the second and third clusters had the highest genetic distance and they were recognized as “yield clusters" and "vegetative growth cluster", respectively. Therefore, crossing between the two above mentioned-groups, will result to high artificial diversity in the future generations. According to the cluster analysis, the lines were divided into three separate clusters. Discriminant function analysis confirmed the cluster grouping completely. In a study, nineteen chickpea lines and five genotypes of wild chickpea (Cicer veticulatum) were classified into three distinct groups using cluster analysis, so that wild-type genotypes in one group and two lines of cropping lines were grouped separately from other lines. Ganjali et al, (2009), applied the multivariate bi-plot analysis to evaluate the variation in chickpea germplasm for drought resistance.

    Conclusion

    There was a remarkable genetic diversity for the current germplasm, therefore existence a high level of genetic diversity and a remarkable GVC for the trait of 100-seed weight indicating that this trait can be used as a suitable character for yield improvement in the germplasm and under this experiment conditions. Finally, selection for high levels of biomass, pod number per plant and seed number per plant, and a low amount of main branches number, will increase the grain yield in the future breeding program.

    Keywords: Cluster analysis, Discriminant function, Drought stress, Factor analysis, Principal component analysis
  • سید سعید موسوی*، پیمان نصرتی، محمدرضا عبداللهی

    تاتوره یکی از گیاهان مهم دارویی از نظر تولید آلکالویدها مختلف می باشد. عمده ترین مانع برای تکثیر این گیاه، طولانی بودن خواب بذر و مشکل جوانه زنی بذور آن می باشد. جهت رفع مشکل جوانه زنی در این گیاه، پژوهش حاضر به صورت یک آزمایش فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام شد. عامل اول شامل دو اکوتیپ تاتوره (همدان و اصفهان)، عامل دوم شامل سه سطح تیمارهای فیزیکی شکست خواب (عدم خراش دهی، خراش دهی با کاغذ سمباده و گرمادهی مرطوب حمام بن ماری 7 روز دمای 60 درجه سانتی گراد، خراش دهی با کاغذ سمباده و سرمادهی خشک 7 روز دمای 4 درجه سانتی گراد) و عامل سوم شامل پنج سطح تیمارهای شیمیایی شکست خواب (عدم کاربرد تیمار شیمیایی، سودسوزآور 20 درصد، سودسوزآور 20 درصد و جیبرلین 500 قسمت در میلیون، سودسوز آور 20 درصد و نیترات پتاسیم 300 قسمت در میلیون، سودسوز آور 20 درصد و جیبرلین 500 قسمت در میلیون و نیترات پتاسیم 300 قسمت در میلیون بود. نتایج نشان داد که اثر متقابل بین اکوتیپ ها و تیمارهای مختلف شکست خواب، برای بیش ترصفات بجز صفات تعداد برگ در بوته، وزن تر ریشه چه، طول ساقه چه و وزن تر ساقه چه معنی دار شد. طبق نتایج بدست آمده، تیمار شیمیایی سودسوز آور 20 درصد و جیبرلین500 قسمت در میلیون، بهترین تیمار شکست خواب برای بذر تازه برداشت شده تاتوره بود. بنابراین استفاده از این تیمار، بدون داشتن خسارت معنی دار به بذور، جهت شکست خواب حدود 80 درصدی این گیاه توصیه می شود.

    کلید واژگان: گیاه دارویی, سود, جیبرلین, نیترات پتاسیم
    Sayyed Saeed Moosavi *, Payman Nosrati, MohammadReza Abdollahi

    Datura is one of the most important medicinal plants that for production of various alkaloids. Seed dormancy and the problem of germination are the most important barrier to produce this plant. In order to solve the germination problem in this important medicinal plant, the present study was carried out as a factorial experiment with three factors based on completely randomized design with three replications. The first factor consisted of two datura ecotypes (Hamadan and Esfahan), the second factor included three levels of physical treatments of breaking dormancy (no scratching, scratch with sandpaper and wet bathing of bain marie bath for 7 days at a temperature of 60 ° C, scratch with sandpaper and dry chilling for 7 days at 4 ° C) and the third factor included five levels of chemical treatments of breaking dormancy (no application of chemical treatments, NaOH 20%, NaOH 20% and gibberellin 500 ppm, NaOH 20% and potassium nitrate 300 ppm, NaOH 20% and gibberellin 500 ppm and potassium nitrate 300 ppm). Interaction of ecotypes and seed dormancy breaking treatments was significant for most traits except for number of leaves per plant, root fresh weight, shoot length and stem fresh weight. The results showed that the chemical treatment of NaOH 20% and gibberellin 500 ppm, was the best dormancy braking treatment for the fresh harvested seeds. Therefore, using this treatment without significant damage to the seeds, to break seed dormancy about 80 percent is recommended.

    Keywords: medicinal plant, NaOH, Gibberellin, Potassium nitrate
  • فرزاد مرادی، حجت الله مظاهری لقب، لیلا کاشی*، سید سعید موسوی

    نماتدهای انگل گیاهی باعث کاهش معنی دار تولید محصولات کشاورزی می شوند. نماتد ساقه و پیاز (Ditylenchus dipsaci) یکی از بیمارگرهای مهم تعدادی از گیاهان زینتی و زراعی از جمله یونجه محسوب می‏شود. در این مطالعه واکنش هفت اکوتیپ یونجه نسبت به این نماتد در شرایط گلخانه بررسی گردید. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد که اکوتیپ های مایه‏زنی شده با نماتد از نظر کلیه صفات رشدی به‏جز طول ریشه‏، در مقایسه با تیمار شاهد دارای تفاوت معنی داری (p <0.05) بودند. نماتد توانایی تولیدمثل در همه ی اکوتیپ های یونجه مورد مطالعه را داشت، اما میزان تکثیر در آن‏ها متفاوت بود. بیشترین میزان تکثیر نماتد در اکوتیپ نیشابوری با نرخ تولیدمثل 14/7 و کمترین آن در اکوتیپ‏های فیض و همدانی با فاکتورهای تولیدمثل، به‏ترتیب 24/1 و با 85/1 مشاهده گردید. نماتد بیشتر در ساقه، فراریشه و جوانه ها مشاهده شد. نتایج فاکتورهای رشدی اکوتیپ‏های مورد بررسی و فاکتور تولیدمثل نماتد نشان ‏داد که هیچ یک از اکوتیپ‏های مورد بررسی نسبت به نماتد ساقه مقاوم یا متحمل نبودند.

    کلید واژگان: فاکتور تولیدمثل, صفات رشدی, حساسیت, میزبان
    Farzad Moradi, Hojat Mazaheri-Laghab, Leila Kashi *, Sayyed Saeed Moosavi

    Plant-parasitic nematodes significantly reduce crop production. The stem and bulb nematode (Ditylenchus dipsaci) is one of the important pathogen of several ornamental and field crops including alfalfa. In this study, the reactions of seven alfalfa ecotypes to the nematode were investigated under greenhouse conditions. The experiment was conducted based on completely randomized design with three replicates. The results showed significant differences (p < 0.05) among inoculated ecotypes with the nematode in all morphological traits (except of root length) compared to the control. The nematode reproduced in all studied alfalfa ecotypes, but the rate of reproduction was different. The highest reproduction factor (RF) was observed on the ecotype Neishabouri (RF = 7.14) and the lowest on Feiz and Hamedani with reproduction factors of 1.24 and 1.85, respectively. The highest number of the nematode was observed in stems, rhizosphere and buds. The results showed that none of these ecotypes were resistant or tolerant to the stem and bulb nematode.

    Keywords: reproduction factor, Morphological characters, susceptibility, host
  • کیارش جمشیدی گهرریزی، فرزانه امیرماهانی، فواد فاتحی، مریم نظری، سید سعید موسوی

    گسترش شناسایی توالی ها و ساختار پروتئین ها توسط توالی ژنوم و رویکردهای ژنومی ساختاری، سبب افزایش تقاضای شناسایی روش های بیوانفورماتیک معتبر برای تعریف عملکرد پروتئین ها شده است. در این مطالعه، هدف ما شناسایی عملکرد پروتئین های فرضی از پایه 1-UCB پسته و تعیین طبقه بندی آنها با استفاده از ابزارهای بیوانفورماتیک است. با توجه به اینکه در مطالعات قبلی، 5 پروتئین فرضی را در پروفایل پروتیومیک 1-UCB تحت تنش شوری شناسایی شدند، که دو تا از این پروتئینها LOC105974023 و LOC109219975 به ترتیب دارای افزایش بیان 95/2 و 29/2 برابری تحت تنش شوری داشتند. در این مطالعه، عملکرد و خصوصیات احتمالی این پروتئین ها با استفاده از روش ها و برنامه های آماری مختلف شناخته شد. براساس آنالیزهای حاصل، این پروتئین ها شباهت هایی با آنزیم رونوشت بردار معکوس و همچنین آنزیم هلیکاز و برخی پروتئین های پاسخگو به تنش شوری دارند. این مشاهدات حاکی از ارتباط نزدیکی بین بیان بیش از حد این آنزیم ها و پاسخ گیاهان به تنش شوری است. این پروتئین های پاسخگو بهاسترس می توانند یک استراتژی جدید دفاع گیاه درپاسخ به شوری فراهم کنند.

    کلید واژگان: پروتئین های فرضی, 1-UCB, پاسخ به شوری, آنزیم رونوشت بردار معکوس
    Kiarash Jamshidi Goharrizi, Farzane Amirmahani *, Foad Fatehi, Maryam Nazari, Sayyed Saeed Moosavi

    Through the exponential development in the specification of sequences and structures of proteins by genome sequencing and structural genomics approaches, there is a growing demand for valid bioinformatics methods to define these proteins function. In this study, our objective is to identify the function of unknown proteins from UCB-1 pistachio rootstock and specify their classification using bioinformatics tools. In previous research, we recognized 5 HPs in proteomic profile of the University of California at Berkeley I pistachio rootstock leaf under salinity stress. Two of them had 2.95 and 2.29-fold up-regulation under salinity stress. In this study, the probable function and characterization of these HPs were recognized using different statistical methods and programs. According to our analyses, these HPs have similarities with reverse transcriptase enzyme as well as helicase enzyme and some responsive proteins to salt stress. These observations suggest a close relationship between the overexpression of these enzymes and plant responses to salinity stress. These stress-responsive proteins could provide a novel plant defense strategy in response to salinity.

    Keywords: Hypothetical protein, UCB-1 pistachio rootstock, Response to salinity, Reverse transcriptase enzyme
  • سید سعید موسوی*، محمدرضا عبداللهی، فریبرز قنبری، همایون کانونی
    وجود تنوع و انجام گزینش، لازمه و اساس برنامه های به نژادی می باشند. اهداف این پژوهش شامل ارزیابی تنوع ژنتیکی، گروه بندی لاین های نخود، شناسایی صفات مرتبط با عملکرد دانه و برآورد وراثت پذیری آن ها بود. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 92 - 1391 انجام شد. ژنوتیپ ها از نظر کلیه صفات دارای تفاوت معنی دار (p<0.05) بودند و در هر چهار ناحیه بای پلات توزیع شدند که این بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بالا در بین آن ها می باشد. وراثت پذیری عمومی صفات از 17/60 درصد، برای صفت ارتفاع بوته، تا 80/94 درصد، برای صفت وزن صد دانه، برآورد شد. سه مولفه اول، دوم و سوم به ترتیب به عنوان "مولفه عملکرد و اجزاء عملکرد"، "مولفه رشد رویشی یا بنیه گیاه" و "مولفه توانایی حفظ آب در گیاه" نام گذاری شدند که در مجموع 3/73 درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه نمودند. چهار عامل اصلی نیز به ترتیب تحت عنوان "عامل عملکرد و اجزاء عملکرد"، "عامل افزایش طول دوره زایشی"، "عامل توانایی حفظ آب در گیاه" و "عامل افزایش طول دوره رویشی"، در مجموع 9/80 درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه کردند. تجزیه خوشه لاین ها را در چهار گروه مجزا قرار داد به طوری که این گروه بندی به طور صد در صد توسط تجزیه تابع تشخیص نیز تایید شد. لاین های خوشه اول و سوم از نظر صفات عملکرد و اجزاء عملکرد، به ترتیب کم ترین و بیش ترین میانگین را به خود اختصاص دادند که می توان از تلاقی این لاین ها، جهت ایجاد تنوع در ژرم پلاسم جدید استفاده کرد.
    کلید واژگان: تجزیه تابع تشخیص, تجزیه خوشه ای, تجزیه به عامل ها, تجزیه به مولفه های اصلی, عملکرد
    Sayyed Saeed Moosavi *, Mohammad Reza Abdolahi, Fariborz Ghanbari, Homayoun Kanouni
    High diversity and selection are base of each breeding program. The objectives of this research were assessing genetic diversity and clustering chickpea lines, estimating heritability and identification of the related traits to grain yield. The experiment carried out based on RCBD with three replications during 2012-13 growing season. The genotypes showed significant difference (p<0.05) for all traits and they distributed in four areas of bi-plot. The above results indicate that the lines had high genetic diversity. The broad sense heritability of traits varied from 60.17, for plant height, to 94.80, for 100-kernel weight. Three first main components recognized as "yield and yield component”, “plant growth or vigor component “and "water retain component” respectively and explained 73.3 percent of total data variance. The four main factors were respectively named as "yield and yield components factor", "increasing generative period factor”, "water retain factor” and "increasing growing period factor”. Above-mentioned factors explained 80.90 percent of total data variance. Cluster analysis grouped the lines in four clusters and discrimination function analysis confirmed the cluster analysis results. The lines of first and third clusters, had minimum and maximum yield and yield components respectively. Therefore, crossing between first and there clusters can be useful for creating new divers genotypes.
    Keywords: Discriminate faction analysis, Cluster analysis, Factor analysis, Principal component analysis, Yield
  • معصومه جعفری، سید سعید موسوی *، محمدرضا عبداللهی، مهراد چاییچی
    به منظور شناسایی مهم ترین صفات تاثیرگذار بر عملکرد دانه و ارزیابی تنوع ژنتیکی 9 رقم لوبیا، سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سه شرایط نرمال، تنش رطوبتی قبل از غلاف دهی و تنش رطوبتی پس از غلاف دهی انجام شد. نتایج نشان داد تفاوت ارقام برای اغلب صفات در مجموع شرایط رطوبتی معنی دار شد، که بیانگر وجود پتانسیل ژنتیکی متفاوت در بین ارقام می باشد. ارقام دانشکده و درسا دارای بیش ترین و ارقام گلی و صیاد دارای کم ترین میزان عملکرد دانه در مجموع سه شرایط رطوبتی بودند. میزان عملکرد دانه کل ارقام با گذار از شرایط نرمال به تنش رطوبتی کاهش قابل توجه و معنی داری داشت که این بیانگر تاثیرگذاری تنش رطوبتی بود. در حقیقت، اثر شرایط مختلف رطوبتی برای کلیه صفات به جز تعداد روز از کاشت تا 50% غلاف دهی، تعداد روز از کاشت تا رسیدن فیزیولوژیکی و شاخص برداشت از نظر آماری (p< 0.05) معنی دار شد. نتایج همبستگی صفات نشان داد که صفات وزن غلاف در بوته، عملکرد بیولوژیکی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، شاخص برداشت، وزن صد دانه و طول دوره پر شدن دانه با عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی داری داشتند. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام بیانگر آن بود که در مجموع سه شرایط محیطی، مهم ترین صفات موثر بر عملکرد دانه به ترتیب شامل وزن غلاف در بوته، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیکی و تعداد غلاف در بوته بودند. هم چنین درمجموع سه شرایط رطوبتی، تعداد غلاف در بوته دارای بالاترین ضرایب تنوع ژنوتیپی و فنوتیپی بود.
    کلید واژگان: تنوع ژنتیکی, ضریب تنوع ژنوتیپی, ضریب تنوع فنوتیپی, رگرسیون گام به گام, عملکرد
    Masoume Jafari, Sayyed Saeed Moosavi *, Mohammad Reza Abdollahi, Mehrdad Chaichi
    In order to identify the most important effective traits on grain yield and to evaluated the genetic diversity of 9 bean cultivars, three separated experiments, were conducted at three conditions of normal, moisture stress before podding and moisture stress after podding, based on randomized complete block design with three replications. Results showed that the difference between the cultivars was significant for all traits, except seed number per plant. Result also indicate that the cultivars had different genetic potential in different moisture conditions. The maximum grain yield belonged to Daneshkade and Dorsa cultivars and the minimum to Sayad and Goli in three conditions. Total grain yield was significantly reduced through the transition from non-moisture stress to moisture stress condition. Indicating the significant effect of moisture stress on grain yield. In fact, the effect of different moisture conditions was significant on the majority of traits, except the traits of days to 50% podding, days from planting to maturity and harvest index. Correlation results indicated that the traits of pod weight per plant, biological yield, pods number per plant, seed number per plant, harvest index, 100-kernel weight and seed filling period had significant and positive correlation with grain yield. The results of stepwise regression showed that the traits of pod weight per plant, harvest index, biological yield and number of pods per plant were the most important effective traits on economic yield. The highest genotypic and phenotypic variation coefficient belonged to pods per plant in all conditions.
    Keywords: Genetic diversity, Genotypic variation coefficient, Phenotypic variation coefficient, Stepwise regression, Yield
  • سید سعید موسوی، محمدرضا عبداللهی، فرزاد کیان ارثی، داود احمدی دهرشید
    شدت انتخاب، میزان وراثت پذیری و تنوع فنوتیپی، سه عامل مهم موثر در پاسخ به گزینش برای هر صفت می باشند. برای این منظور، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار جهت شناسایی صفات موثر بر عملکرد و برآورد وراثت پذیری و تنوع ژنتیکی این صفات در 20 ژنوتیپ نخود (شامل 18 لاین امید بخش و دو رقم شاهد) در سال زراعی 92-1391 تحت شرایط دیم انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ ها برای کلیه صفات دارای تفاوت معنی دار (P
    کلید واژگان: تجزیه مسیر, رگرسیون گام به گام, مقایسات گروهی, نخود زراعی, همبستگی فنوتیپی
    Sayyed Saeed Moosavi, Mohammad Reza Abdollahi, Farzad Kian-Ersi, Davood Ahmadi-Dehrashid
    IntroductionDrought stress is one of the most important abiotic stresses in the world. Chickpea play very important role for human life in the developing countries. Kanouni and Malhotra (2003) mentioned that the traits of pod number per plant, sub-branches per plant, biomass and harvest index had positive and significant and the phonological traits showed a negative and significant correlation with grain yield. In a research (Fayyaz & Talebi, 2009), the traits of number of pod and number of seed per plant were proposed as the most important traits for yield increasing in chickpea. Saleem et al., (2002) reported that the chickpea genotypes were significantly difference for the majority of traits. In a research the traits of seed weight per pod and seed number per plant had the maximum direct effect on grain yield. Stepwise regression showed that the traits of biomass, harvest index and 100-kernel weight had the great effect on chickpea grain yield, so that the traits explained main part of yield variance. Identifying the most effective traits on chickpea grain yield was the main objective of the current research.
    Materials & MethodsIn order to identify the most important and effective traits on grain yield this experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications in 20 chickpea promising lines under moisture stress condition in 2011-2012. The experiment was conducted in agricultural and natural resources research of Kurdistan under normal moisture condition. The traits of day to 50 percent flowering, day to 50 percent podding, day to maturity, relative water content, number of sub-branches, number of main-branches, seed number per plant, pod number per plant, plant height, 100- kernel weight, grain yield, harvest index and biomass were measured. The analysis of variance, mean comparison, correlation analysis, stepwise regression analysis, path analysis was used for identifying the best genotypes and traits in the current experiment. According to the traits expected value, phenotypic coefficient variation, genotypic coefficient variation and broad sense heritability were estimated for all traits.
    Results & DiscussionANOVA results showed that the lines were significantly different for all traits. The above result indicated high genetic diversity for the lines. Mean compression results showed that the lines number 1, 17 and 7 had the minimum and the lines number 13, 3 and 19 had the maximum grain yield. General results indicated that the suitable lines with high grain yield had a maximum amount of biomass, pod number per plant, seed number per plant and RWC and had a minimum amount of main branch number per plant. The result showed a positive significant correlation between RWC, seed number, pod number, harvest index, biomass and grain yield. The correlation for grain yield and number of main branch per plant was significantly negative. The results of stepwise regression showed that the traits of harvest index, biological yield and pod number per plant were the most effective traits on wheat yield respectively under current research condition. The maximum and minimum broad sense heritability were recorded for the traits of 100-kernel weight, biomass and grain yield, days to physiological maturity, days to flowering and pod number per plant, respectively. Results of path analysis showed that the traits of biomass and pod number per plant had maximum direct and indirect positive effects on grain yield. The results of orthogonal comparision showed that Kabuli and Dasi Groups were significantly difference for plant height and 100-kernel weight.
    ConclusionIdentifying and detection of the traits with high correlation with the traits of grain yield is a suitable strategy for indirect selection of grain yield. In this way, using of simple and multivariate statistical method can be useful and suitable method. According to the results, the traits of biomass and pod number per plant were recognized as the best suitable traits for indirect grain yield selection.
    Keywords: Chickpea, Orthogonal comparision, Path analysis, Phenotypic correlation, Stepwise regression
  • مهدی کاکایی، سید سعید موسوی
    نخود محتوای پروتئینی بالا و نقش بسیار مهمی در سیکل امنیت غذایی در جهان و به ویژه در توسعه کشورهایی نظیر ایران دارد. ایران یکی از مهمترین کشورهای آسیایی در تولید نخود است. نخود ایرانی در 33 کشور کشت می شود و سطح زیر کشت آن در ایران 650000 هکتار است. اما یکی از مشکلات بسیار اساسی، عملکرد پایین دانه نخود در ایران است. بنابراین اصلاح گیاهان روش مناسبی برای حل این مشکل است. تنوع ژنتیکی، وراثت پذیری و شدت گزینش سه عامل موثر در پاسخ به گزینش برای یک صفت است. استفاده از روش های آماری چندمتغیره روش مناسبی برای شناسایی تنوع ژنتیکی در برنامه های اصلاحی است. بنابراین تجزیه به مولفه های اصلی، تجزیه عاملی، تجزیه کلاستر و تجزیه تابع تشخیص از جمله مهمترین روش های آماری چندمتغیره هستند که به صورت عمومی برای تعیین تنوع در گیاهان استفاده می شود. خیلی از محققان از روش های آماری چندمتغیره در گیاهانی نظیر برنج، سیب زمینی، گندم و نخود استفاده کردند و اثر ژنوتیپ و صفات در نخود در ارتباط با تنوع ژنوتیپی مهمترین موضوعات در تحقیقات اخیر بوده است.
    مهم ترین اهداف این پژوهش، ارزیابی تنوع ژنتیکی در 19 لاین نخود و شناسایی صفات موثر بر عملکرد دانه با استفاده از روش های آماری چندمتغیره مختلف بود. بنابراین، تحقیق حاضر در قالب یک طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط مطلوب رطوبتی اجرا شد. آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا (و آزمایشگاه دانشگاه پیام نور اسدآباد) در فصل رشد انجام شد. صفات شاخص کلروفیل، ارتفاع گیاه، تعداد شاخه در هر بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت اندازه گیری شد. پس از اندازه گیری صفات، روش های آماری تجزیه به مولفه های اصلی، تجزیه عاملی، تجزیه کلاستر و تجزیه تابع تشخیص برای داده های به دست آمده انجام شد.
    نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که سه مولفه اول در مجموع 9/68 درصد از واریانس کل داده ها را توجیه کردند. مولفه اول و دوم به ترتیب به عنوان مولفه های «عملکرد دانه» و «شاخص برداشت» نام گذاری شدند که مقدار زیاد آنها مورد نظر بود. نتایج تجزیه به عامل ها، به ترتیب سه عامل «عملکرد دانه» ، «شاخص برداشت» و «بنیه گیاه» را شناسایی کرد که این سه عامل هم در مجموع 8/68 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. تجزیه خوشه ایبیانگر تنوع قابل توجه در بین لاین ها بود به طوری که لاین ها را در چهار خوشه مجزا گروه بندی کرد. نتایج تجزیه تابع تشخیص نیز، صحت گروه بندی تجزیه خوشه ایرا به طور صد در صد تایید کرد. به طور کلی، لاین ها دارای تنوع ژنتیکی بالا و قابل توجهی بودند و با توجه به نتایج حاصله، لاین های شماره 12 و 18 به ترتیب به عنوان مطلوب ترین و نامطلوب ترین لاین ها تحت شرایط این آزمایش شناسایی شدند. نتایج نشان داد در حالی که افزایش صفات تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه و شاخص برداشت، بیشترین تاثیر را بر افزایش عملکرد دانه داشتند، ولی افزایش صفت تعداد شاخه (مجموع تعداد شاخه های اصلی و فرعی) در بوته منجر به کاهش عملکرد دانه در این تحقیق شد.
    کلید واژگان: نخود زراعی, تجزیه به مولفه های اصلی, تجزیه عاملی, تجزیه خوشه ای, تجزیه تابع تشخیص
    Mehdi Kakaei, Sayyed Saeed Moosavi
    Introduction
    Chickpea contains a high level of protein and plays very important role in the food security cycle in the worldwide, especially in the developing countries such as Iran which is one of the most important Asian countries in terms of chickpea production. Indeed, Iranian chickpea is planted in 33 countries and its area of cultivation in Iran is approximately 650000 hectare (Ahmed Khan, 2009). Low grain yield is the most basic problem of chickpea in Iran and plant breeding is a economic and permanent solution for solving this problem. Genetic diversity, heritability and intensive selection are three effective factors for responding to selection of traits. As a consequence, multivariate statistical methods are conventional and suitable for identifying genetic diversity in plant breeding programmes; principal component analysis, factor analysis, cluster analysis and discriminate function are the most important multivariate methods generally used for different plants. Many researchers have used multivariate statistical methods in rice (Gholipour and Mohammad-Salehi, 2003), potato (Rabie et al., 2008), wheat (Zaki Zadeh et al., 2010), chickpea (Jeena and Arora, 2002), and Identifying the most effective genotypes and traits in chickpea and assessing the genotype diversity were the main objectives of the current research.
    Materials And Methods
    In order to assess genetic diversity and identify the most important and effective traits of grain yield in 19 chickpea genotypes, the current experiment was conducted based on a randomized complete block design with three replications under well water conditions. The experiment was carried out in the Bu-Ali Sina University research field growing season and laboratory of Payame Noor University. The traits of chlorophyll index, plant height, branch number per plant, pod number per plant, seed number per plant, seed number per pod, 100-kernel weight, economic yield per unit area, biological yield per unit area and harvest index were measured. After trait measurement, principal component analysis (PCA), factor analysis (FA), cluster analysis (CA) and discriminate function analysis (DFA) were carried out in order to reach the aims of the research.
    Results And Discussion
    The results showed that the maximum coefficient of variation belonged to the traits of pod number per plant and harvest index, while the trait of 100-kernel weight had the minimum coefficient of variation. The results of principal component analysis showed that the three first components explained 68.9 percent of the total variance of the traits. The first and second components were known as the “grain yield” and “harvest index” components, respectively. In addition, factor analysis identified the three factors of “grain yield, “harvest index” and “plant vigour”. Cluster analysis based on the WARD method grouped the genotypes into four clusters. Meanwhile, discriminate function analysis confirmed the cluster analysis groups. The results showed a high genetic diversity among the lines. Lines number 12 and 18 were recognized as generally the best and the worst genotypes. In addition, the traits of pod number per plant, 100-kernel weight and harvest index had maximum effect on grain yield, while the trait of branch number per plant had a negative effect on grain yield in the current research.
    Conclusion
    According to the results obtained in the research, multivariate statistical methods are suitable and efficient methods for data reduction and indirect selection of grain yield that could successfully separate the efficient genotypes and the traits. The main objective was to assess the genetic diversity of 19 chickpea lines for their application in the new plant breeding programmes. According to the total results, the traits of pod number per plant were recognized as the most suitable traits for indirect grain yield selection. Line number 12, as a suitable line, had a maximum amount of the traits of pod number per plant, 100-kernel weight and harvest, while line number 18 (an unsuitable line) included the maximum amount of the trait of branch number per plant.
    Keywords: Chickpea, Principle component analysis, Factor analysis, Cluster analysis, Discriminate function analysis
  • سید سعید موسوی*، مهدی زاهدی نو، مهرداد چایچی، محمدرضا عبداللهی

    به منظور ارزیابی تنوع و شناسایی مهمترین صفات موثر بر عملکرد 20 لاین امید بخش جو، دو آزمایش جداگانه تحت شرایط عدم تنش و تنش رطوبتی آخر فصل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان انجام شد. لاین ها در هر دو شرایط رطوبتی، از نظرکلیه صفات دارای تنوع و تفاوت معنی دار بودند. در شرایط تنش رطوبتی، لاین های 9، 6 و 4 دارای بیشترین و لاین های 13، 16و 17 دارای کمترین عملکرد دانه بودند. در این شرایط رطوبتی، افزایش عملکرد لاین شش ردیفه 9، بیشتر از طریق صفات وزن دانه در سنبله و وزن هزار دانه و در لاین های دو ردیفه 4 و 6 از طریق صفات تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه بود. در شرایط عدم تنش رطوبتی، صفت تعداد سنبله در متر مربع و در شرایط تنش رطوبتی، صفات تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه، دارای بیشترین همبستگی ساده مثبت و معنی دار با عملکرد دانه بودند. لاین های 2، 4 و 10 کمترین و لاین های 1، 13 و 18 بیشترین تغییرات عملکرد را داشتند. صفت تعداد سنبله در متر مربع به عنوان مهمترین صفت موثر بر عملکرد دانه در هر دو شرایط رطوبتی شناسایی شد. بعد از این صفت، صفات وزن دانه در سنبله و وزن پدانکل در شرایط عدم تنش و صفات وزن دانه در سنبله و وزن هزار دانه در شرایط تنش رطوبتی به عنوان مهم ترین صفات موثر بر عملکرد دانه بودند. بیشترین و کمترین تنوع ژنتیکی به ترتیب مربوط به صفات تعداد سنبله در متر مربع و طول ریشک در شرایط عدم تنش و صفات تعداد سنبله در متر مربع و طول ساقه در شرایط تنش رطوبتی بود. بیشترین و کمترین وراثت پذیری عمومی نیز به ترتیب برای صفات تعداد دانه در سنبله و طول ریشک به دست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که تعداد سنبله در متر مربع، ضمن داشتن بالاترین تنوع، مهم ترین صفت موثر بر عملکرد دانه در هر دو شرایط عدم تنش و تنش رطوبتی انتهای فصل بود و به عنوان موثرترین صفت برای اصلاح عملکرد لاین های جو مورد مطالعه در هر دو شرایط پیشنهاد می شود.

    کلید واژگان: جو, تنش رطوبتی, تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی, عملکرد دانه
    Sayyed Saeed Moosavi*, Mahdi Zahedi, No, Mehrdad Chaichi, Mohammad Reza Abdollahi

    To evaluate the genetic diversity and detecting the most effective traits on yield of barley promising lines, two separate experiments were conducted based on randomized completely block design with three replications under non- stress and terminal moisture stress conditions. The lines had significant differences for all studied traits in both stress and non-stress conditions. In moisture stress condition, the lines 4, 6 and 9 had the highest and the lines 13, 16 and 17 had the lowest grain yield. Kernel weight per spike and 1000- kernel weight had the most important role for increasing of yield in the six rowed line number 9, while spike number per m2 and 1000- kernel weight were the most effective traits in two rowed lines 4 and 6. Spike number per m2 under non-moisture stress condition and spike number per m2 and 1000- kernel weight under terminal moisture stress condition had significant positive correlations with grain yield. The lines 2, 4 and 10 had the lowest and the lines 1, 13 and 18 had the highest variation for grain yield. Number of spike per m2 was detected as the most effective trait on grain yield in both moisture conditions. Furthermore, kernel weight per spike and peduncle weight under non- stress condition and kernel weight per spike and 1000 kernel weight under moisture stress condition were the most important traits on grain yield. Also, number of spike per m2 and awn length under non-stress condition and number of spike per m2 and stem length under moisture stress condition had maximum and minimum genetic diversity, respectively. The maximum and minimum heritability was also calculated for the number of kernel per spike and awn length, respectively. Results of this research showed that number of spike per m2 with the highest genetic diversity was the most effective trait on grain yield under both non-stress and moisture stress conditions and can be recommended to improve grain yield of the studied barley promising lines.

    Keywords: Barley, Moisture stress, Phenotypic, genotypic variation, Yield
  • سید سعید موسوی*، فرزاد کیان ارثی، محمدرضا عبدالهی
    به منظور بررسی کارایی روش های آماری چند متغیره در شناسایی مهم ترین صفات موثر بر عملکرد دانه، تعیین سهم هر صفت در تغییرات عملکرد و گروه بندی 20 لاین امید بخش گندم نان تحت شرایط تنش رطوبتی آخر فصل، به صورت قطع کامل عمل آبیاری از مرحله ظهور سنبله ها به بعد، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 91-1390 انجام شد. بر اساس نتایج تجزیه به مولفه های اصلی سه مولفه اول در مجموع 72 درصد از تغییرات داده ها را توجیه کردند که طبق این نتایج، صفات شاخص برداشت سنبله، آب حفظ شده برگ های جدا شده (ELWR) و شاخص برداشت به عنوان معیارهایی مناسب در انتخاب لاین ها، تاثیر قابل توجهی در واریانس دو مولفه مهم اول داشتند. تجزیه خوشه ایبه روش Ward، لاین های مورد بررسی را در چهار گروه قرار داد که نتایج حاصله از تجزیه تابع تشخیص نیز این گروه بندی را تایید کرد. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام بیانگر این بود که مهم ترین صفات تاثیرگذار بر عملکرد اقتصادی به ترتیب شامل شاخص برداشت، عملکرد زیست توده و RWC بودند که در مجموع 94 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه کردند. بر اساس نتایج تجزیه علیت، صفت شاخص برداشت بیشترین تاثیر مثبت مستقیم و صفت زیست توده بیشترین تاثیر منفی غیر مستقیم را (از طریق کاهش شاخص برداشت) بر عملکرد اقتصادی داشتند که با توجه به ماهیت هر اثر، می توان از این صفات در انتخاب ارقام پر محصول گندم در شرایط تنش رطوبتی آخر فصل استفاده کرد.
    Sayyed Saeed Moosavi*, Farzad Kian Ersi, Mohammad Reza Abdollahi
    To evaluate performance of multivariate statistical methods in detection of the most important effective traits on grain yield of 20 promising bread wheat lines and for determination of the role of each trait on yield changes, an experiment was conducted based on randomize complete block design with 3 replications in 2011-2012. Results of principal components analysis showed that three first principal components explained 72 % of the total variance. Accordion to the results, spike harvest index, ELWR and harvest index had highest effects on two first principal components. Cluster analysis by Ward’s method grouped the lines in 4 clusters. Discrimination function analysis confirmed the fourgroups derived from cluster analysis. Stepwise regression analysis indicated that harvest index, biomass and RWC were the most important effective traits on economic yield and explained 94% of its total variance. Results of path analysis showed that harvest index and biomass had maximum positive direct and negative indirect effect on economic yield, respectively, which can be used for selection of wheat varieties under terminal moisture stress condition.
    Keywords: Bread wheat, Cluster analysis, Discrimination function analysis, Principle components analysis, Stepwise regression
  • مهدی زاهدی نو، سید سعید موسوی*، مهرداد چاییچی، حجت الله مظاهری لقب، محمدرضا عبد اللهی
    به منظور ارزیابی اثر تنش رطوبتی آخر فصل بر 20 لاین امید بخش جو و جهت تعیین میزان تحمل نسبی آن ها بر اساس شاخص های قدیم و جدید، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط عدم تنش و تنش رطوبتی در سال زراعی 1390- 1389 انجام شد. در این پژوهش، برخی از شاخص های قدیمی از جمله SSI، TOL، MP، GMP، STI، RDI و دو شاخص جدید یعنی شاخص درصد حساسیت به خشکی (SSPI) و شاخص محصول محیط غیر تنش و تنش (SNPI) مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که عملکرد دانه در شرایط عدم تنش (YP) و تنش رطوبتی (YS) با شاخص های MP، GMP، STI و SNPI همبستگی بالا و معنی داری دارد. بنابراین این شاخص ها به عنوان بهترین شاخص ها جهت گزینش لاین های با عملکرد بالا در شرایط عدم تنش و تنش رطوبتی در این آزمایش انتخاب شدند. نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی بیانگر این بود که به طور نسبی لاین های شماره 9، 4 و 6 مقاوم ترین و لاین های شماره 13، 16 و 17 حساس ترین لاین ها به تنش رطوبتی آخر فصل می باشند. همچنین، نتایج نمودار بای پلات حاکی از این بود که شاخص های MP، GMP، STI و به ویژه شاخص SNPI بیشترین هم راستایی را با YS دارند، بنابراین، بهترین شاخص ها جهت شناسایی لاین های نسبتا مقاوم با عملکرد بالا در شرایط تنش رطوبتی هستند. بر اساس نتایج بدست آمده از نمودار تجزیه خوشه ای، لاین های مورد آزمایش به طور کلی در دو خوشه تقسیم بندی شدند، به طوری که لاین های حساس و نسبتا حساس در خوشه اول و لاین های مقاوم و نسبتا مقاوم در خوشه دوم قرار گرفتند. در پایان اظهار می گردد که در شرایط این آزمایش شاخص های SNPI، STI، GMP و MP به ترتیب به عنوان بهترین شاخص ها و لاین های شماره 9، 4 و 6 به ترتیب به عنوان مقاوم ترین لاین ها معرفی شدند.
    کلید واژگان: تنش رطوبتی آخر فصل, جو, شاخص های مقاومت به خشکی
    Mehdi Zahedi- No, Sayyed Saeed Moosavi *, Mehrdad Chaichi, Hojat Alla Mazaherilaghab, Mohammad Reza Abdollahi
    In order to evaluate the effect of terminal moisture stress on 20 barley promising lines (Hordeum vulgare) and for determination of their relative tolerance، an experiment was conducted based on randomized complete blocks design with three replications in growing season of 2010-2011. In this research some old indices such as، stress susceptibility index (SSI)، tolerance index (TOL)، mean product (MP)، geometric mean product (GMP)، stress tolerance index (STI)، relative drought index (RDI) and two new indices namely، stress susceptibility percentage index (SSPI) and stress non-stress productivity index (SNPI) were used. The lines differences were significant for yield under both non-stress and stress conditions. The results also showed that the indices of MP، GMP، STI and SNPI were significantly correlated to Yp and Ys. Therefore، the above-mentioned indices are the best ones for selection of lines with high yield under non- stress and moisture stress conditions. The results of principal component analysis indicated that the lines number of 10، 4 and 6 were the most resistant lines and the lines number of 13، 16 and 17 were the most sensitive lines. In addition، bi-plot results indicated that MP، GMP، STI and SNPI indices had the most alignment with the yield of lines under stress conditions (Ys). Therefore، theses indices are the best ones for resistant lines with high yield under moisture stress conditions. In cluster analysis، examined lines were generally grouped in two clusters، so that susceptible and relatively susceptible lines underwent in the first cluster and resistant and relatively resistant lines underwent in the second cluster. Finally، SNPI، STI، GMP and MP indices were the best ones and the line of number 10، 4 and 6 were the most resistant lines، respectively.
    Keywords: Barley, Drought resistance indices, Terminal moisture stress
  • سید سعید موسوی*، سمیه جلالی فر، محمدرضا عبد اللهی، مهرداد چاییچی
    Print به منظور بررسی میزان تنوع ژنتیکی و قابلیت توارث برخی از صفات مرفولوژیک در پنج رقم گندم نان، دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار تحت دو شرایط تنش و نرمال رطوبتی انجام شد. نتایج نشان داد که تفاوت ارقام برای بیشتر صفات در هر دو شرایط تنش و نرمال رطوبتی از نظر آماری معنی دار (05/0>P) بود که این بیانگر تنوع قابل توجه ارقام از نظر این صفات می باشد. نتایج مقایسه میانگین بیانگر این بود که رقم متحمل پیشگام در هر دو شرایط محیطی، دارای بیشترین طول ریشه و بیشترین وزن خشک ریشه بود. محاسبه همبستگی فنوتیپی صفت طول ریشه و سایر صفات نشان داد که در شرایط نرمال رطوبتی، این صفت با صفت وزن تر ریشه و در شرایط تنش رطوبتی با صفات طول برگ، تعداد ریشه، وزن تر ریشه و وزن خشک ریشه بیشترین همبستگی را داشت. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که در شرایط تنش رطوبتی، مهم ترین صفات تاثیرگذار بر صفت طول ریشه بترتیب شامل: وزن خشک ریشه، تعداد ریشه و نسبت وزن تر بخش هوایی به وزن تر ریشه بودند. بیشترین و کمترین تنوع ژنتیکی تحت شرایط تنش رطوبتی، بترتیب مربوط به صفت نسبت وزن خشک بخش هوایی به وزن خشک ریشه و صفت سطح برگ پرچم بود. همچنین تحت شرایط تنش رطوبتی، بیشترین و کمترین درصد وراثت پذیری بگه ترتیب مربوط به صفات وزن خشک ریشه و نسبت وزن خشک به تر ریشه بود.
    کلید واژگان: تنش رطوبتی, ریشه, گندم, وراثت پذیری
    Sayyed Saeed Moosavi *, Somayeh Jalalifar, Mohammad Reza Abdollahi, Mehrdad Chaichi
    In order to investigate genetic diversity and heritability of some morphological traits in five bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars، two separate experiments were conducted based on randomized compeletly blocks design (RCBD) with 3 replications under stress and normal conditions. The results showed that differences between cultivars were significant for the majority of traits in both conditions، that this indicated a high diversity among the cultivars for the above-mentioned traits. The mean compression results showed that tolerant cultivar of Pishgam had the most root length and root dry weight in both conditions. Phenotypic correlation indicated that root length had significant correlation with root fresh weight under normal condition and it showed a positive and significant correlation with leaf length، root number، root fresh weight and root dry weight under stress condition. Stepwise regression showed that، root dry weight، root number and above ground fresh weight to root fresh weight ratio were the main effective traits on root length under stress condition. Furthermore، above ground dry weight to root dry weight ratio and flag leaf area traits had the maximum and the minimum genetic diversity under stress condition، respectively. In addition، root dry weight and root dry weight to root fresh weight ratio traits had the maximum and the minimum heritability، respectively.
    Keywords: Heritability, Humidity stress, Root, Wheat
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال