sayyedeh zaynab faghih

ریالیسم جادویی از شاخصه های واقع گرایی است که با خیال در آمیخته و ساختارهای واقعیت را تغییر داده است. حسن کمال از جمله پیشگامان این سبک داستان نویسی در ادبیات داستانی معاصر مصر است که رمان «المرحوم» را به سبک ریالیسم جادویی نوشته و در آن به بیان درد و رنج دانشجویان پزشکی اتاق تشریح و جامعه انسانی پرداخته است. سبک نویسندگی وی موجب شد تا اثرش جنبه های اعجاب انگیزی از جمله کاربرد موفق عناصر ریالیسم جادویی داشته باشد. لزوم شناخت درون مایه و عناصر ریالیسم جادویی در «المرحوم»، ضرورت اصلی پژوهش است. در این پژوهش، با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی به چنین نتایجی یست می یابیم: توصیف جزییات یک اتاق تشریح توسط محمود سلمان، استفاده از ریالیسم جادویی برای بیان مشکلات سیاسی و اجتماعی  موجود در جامعه، دوگانگی شخصیت درعالم ریال و خیال، نشان از وجود رنگی از خیال و جادو در بستر واقعی رمان «المرحوم» دارد که به کمک مولفه های ذکر شده می توان مشکلات جامعه مصر را به شیوه ای جدیدتر به خواننده نشان داد. اتاق تشریح نمادی از ساختار جامعه مصر است که کمال از این ژرفا به عنوان ابزاری برای نشان دادن رویدادهای پزشکی مصر بهره می گیرد. در این داستان مولفه های ریالیسم جادویی؛ مانند دوگانگی، کشمکش، رازگونگی، سکوت اختیاری، صدا و بو (در ابعاد مختلف آن) حضوری پررنگ تر و برجسته تر دارد. برجسته ترین این مولفه ها در «المرحوم» به کشمکش ذهنی محمود سلمان و جسد مرحوم و رازگونگی وی برمی گردد. تقابل جهان خیالی و واقعی در جای جای رمان مشاهده می شود. این در حالی است که دیگر مولفه ها را نمی توان نادیده انگاشت. هدف نهایی این پژوهش نیز آن است که به کنش مندی عناصر فعال ریالیسم جادویی در پردازش طرح واره های داستانی رمان المرحوم پی برده و نقش این نمادهای تلفیقی را در ارایه تصویری باورپذیرتر از مشکلات جامعه مصر برای خواننده تبیین نماییم