seyed mohamad hadi raji
-
یکی از مهم ترین نظریات مطرح شده در بستر نظام اجتماعی ایران، نظریه «مردم سالاری دینی» است که در گام نخست، از جانب امام خمینی1 با عنوان «جمهوری اسلامی» مطرح شد و نظام سیاسی ایران پس از انقلاب اسلامی با محوریت این نظریه شکل گرفت. پژوهش ها و فعالیت های گوناگونی با محوریت تبیین مبانی مردم سالاری دینی انجام گرفته و آن را صورت بندی نموده است. هدف این پژوهش که با روش تحلیلی توصیفی انجام گرفته است، بررسی تحلیلی مردم سالاری دینی، در قرائتی است که آیت الله خامنه ای از دین ارائه داده اند. این قرائت در چارچوب نظام فکری ایشان و در دو لایه جهان بینی و ایدئولوژی تبیین شده است. بر این اساس، پرسش اصلی پژوهش آن است که جایگاه مردم سالاری دینی در صورت بندی اصول جهان بینی و ایدئولوژی اسلامی از منظر آیت الله خامنه ای چیست؟ نگارندگان این مقاله معتقدند که در نظام فکری آیت الله خامنه ای، مردم سالاری دینی به منظور تحقق هدف حاکمیت اسلام تبیین شده و در نظام فکری ایشان با محوریت «ولایت» سامان یافته است؛ ولایتی چندجانبه که پیوستگی مردم با یک دیگر، پیوستگی امت با امام و در نهایت، پیوستگی امت با حضرت حق را به ارمغان خواهد آورد.
کلید واژگان: مردم سالاری دینی, آیت الله خامنه ای, نظام فکری, جهان بینی, ایدئولوژی, جمهوری اسلامیOne of the most important theories proposed in the context of Iranian social system is the theory of “religious democracy,” which was initially introduced by Imam Khomeini as the “Islamic Republic”, and the Iran’s political system was shaped after the Islamic Revolution based on this theory. Researches and various activities have been carried out with a focus on explaining the foundations of religious democracy, and on formulating it. Drawing upon the analytical-descriptive method, the aim of this research is to analytically examine religious democracy in terms of an interpretation presented by Ayatollah Khamenei. This interpretation (reading) is explained within the framework of his intellectual system through the two layers of worldview and ideology. Accordingly, the main question of the research is, “What is the role of religious democracy in formulating the principles of Islamic worldview and ideology from the perspective of Ayatollah Khameneī?’ The authors of this article hold the view that, in Ayatollah Khamenei’s intellectual system, religious democracy is explained for the realization of the goal of Islamic governance, and in his intellectual system, it has taken shape around the central theme of wilāyah, “guardianship”; a multi-faceted guardianship that will bring about the unity of people with each other, the unity of the Ummah (Islamic Community) with the Imam, and ultimately, the unity of the Muslim community,Ummah, with the Truth.
Keywords: Religious Democracy, Ayatollah Khamenei, Intellectual System, World-View, Ideology, Islamic Republic -
نظام اجباری به تقلید از اروپا و در راستای تقویت بنیه دفاعی و ایجاد ارتشی قدرتمند در دوران قاجار، وارد نظام حقوقی ایران شد. البته نحوه برخورد فقیهان با تصویب و اجرای قانون خدمت نظام اجباری متفاوت بوده است؛ تصویب قانون خدمت نظام اجباری با موافقت و بلکه حمایت فقهایی از جمله امام جمعه خویی و مدرس همراه بود، ولی در اجرای آن، ظاهرا مخالفت هایی توسط برخی از فقیهان، از جمله حاج آقا نورالله اصفهانی و میرزا صادق تبریزی رخ داد. همین امر این پرسش را مطرح می کند که موضع فقهای امامیه در قبال موضوع مذکور، چه بود و چه ادله فقهی در خصوص آن ارایه می شد. این مقاله در جهت پاسخ به این سوال، با شیوه ای توصیفی تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته و به این نتیجه رسید که علما از جهت شرعی هیچ مخالفتی با خدمت نظام اجباری نداشتند، بلکه اصولا حامی تصویب و اجرای آن بودند. مخالفتی که توسط برخی علما در مرحله اجرای نظام اجباری گزارش شده، با اهدافی همچون مبارزه با سیاست های ضددینی رضاشاه در پوشش نظام اجباری و هماهنگ ساختن مردم علیه وی بوده است. ناآشنایی مردم با نظام جدید، تسلط بر ارتش و به کارگیری آن در اهداف ضددینی توسط رضاشاه، برخورد خشن و نامناسب ماموران سربازگیری و فساد افسران ارتش از جمله دلایل دیگر مخالفت فقهای امامیه با خدمت نظام اجباری بوده است.
کلید واژگان: نظام اجباری, حاج آقا نورالله اصفهانی, سربازی, خدمت وظیفه عمومی, نظام بنیچهDuring the Qajar era, conscription entered the Iranian legal system, in imitate Europe in order to strengthen the defense and build a strong army. The operation of Religious scholars with conscription’s approval and implementation were different; most scholars including the Imam Jome Khuee and Martyr Moddares was Agree and also support the Approval of conscription’s law. But some scholars including Haj Aqa Noorollah Esfahani and Mirza Sadiq Tabrizi apparently disagree with Implementation of this law. These two different positions raise the question: what was the view of the Religious scholars towards this law and what jurisprudential reasons did they have. This article for responding this question investigate this issue with an analytical and descriptive method and concludes that Religious scholars didn’t have any religious disagreement with conscription but they also supported its approval and implementation. But the disagreement by some scholars that has been reported during the implementation of this system, was aimed at combating Reza Shah's anti-religious policies by cover of conscription and coordinate people against him. People's unfamiliarity with the new system, Reza Shah's mastering on the army and using it for anti-religious purposes, are the other reason of religious scholars' disagreement.
Keywords: obligation to conscription, Haj Aqa Noorollah Esfahani, conscription, Military Service, boniche system
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.