seyyed sadra al-din taheri
-
علیت محور بسیاری از روابط طبیعی است که در علوم تجربی مورد تحقیق قرار میگیرد و هم اکنون مبنای کشف قوانین علمی است. همچنین کاربرد قوانین علوم، اعم از آنچه به فرد، اجتماع یا دیگر قلمروهای طبیعی اعم از حیوان، گیاه یا جمادات مربوط میشود، همگی بر محور علیت است. در این نوشتار سعی بر اینست که اعتبار اصل علیت از دیدگاه دو فرقه کلامی معتزله و اشاعره و همچنین دو مکتب فلسفه اسلامی مشاء و متعالیه (از ابن سینا تا علامه طباطبایی)، بررسی شود. این تحقیق شامل یک مقدمه، سه گزارش تفصیلی و یک جمعبندی و نتیجه گیری است.
کلید واژگان: علت, معلول, معتزله, اشاعره, فلسفه مشاء, حکمت متعالیهCausality is at the center of several natural relationships which are studied in empirical sciences. Presently, it is the basis of the discovery of scientific laws. Moreover, the applications of different laws in various sciences, including all the laws related to individuals, societies, and other natural realms, in relation to fauna, flora, and minerals or inanimate things, have causality at their center. Here, the author has tried to examine the validity of the principle of causality from the viewpoints of two Islamic schools (Mu‘tazilah and Ash‘ariyyah) and two schools of Islamic philosophy (Peripatetic and Transcendent – from Ibn Sīnā to ‘Allāmah Ṭabāṭabā’ī). This paper consist consists of an Introduction, three detailed reports, a summary of findings, and a conclusion.
Keywords: Cause, effect, Mu’tazilah, Ash‘ariyyah, Peripatetic Philosophy, Transcendent Philosophy -
در منابع دینی بنا بر منطق وحی، تکامل و ترقی نفس در عالم برزخ مطلبی قطعی و تردید ناپذیر است. اما کیفیت تکامل برزخی و تعارضات احتمالی آن با برخی مبانی و قواعد فلسفی، از جمله مسبوقیت هرگونه تکامل به استعداد و حرکت و اختصاص استعداد و حرکت به ماده، ایجاب میکند تکامل برزخی تنها از راه شرع میسر باشد و فیلسوف نتواند امکان تکامل برزخی نفوس را بر اساس مبانی عقلی اثبات کند.
در این نوشتار ابتدا شواهد نقلی تکامل برزخی بر اساس متون دینی بررسی می شود و سپس این امکان با توجه به مبانی دو فیلسوف بزرگ اسلامی ابن سینا و ملاصدرا مورد بررسی و تحقیق قرار میگیرد و ضمن مقایسه میان این دو فیلسوف بزرگ، به اثبات میرسد که بر اساس مبانی هردوی ایشان در باب حرکت، تکامل برزخی غیرممکن است، اما طبق نظر ملاصدرا در مورد تجرد مثالی نفس و اعتقاد وی به بدن مثالی اخروی، زمینه مناسبتری برای تکامل نفس بعد از مرگ تن فراهم میباشد ولی در حد کفایت نیست.کلید واژگان: ماهیت نفس, تکامل برزخی, تکامل اخروی, حرکت, قوه و فعل, تجرد مثالی, ابن سینا, ملاصدراIn religious sources, based on the logic of revelation, the development of the soul in the intermediate world is certain and impeccable. However, the quality of intermediary development and its probable inconsistency certain philosophical principles, such as the necessity for any kind of development to be preceded by potency and motion and allocating them to matter, makes it necessary for this kind of development to be only possible based on religious (Shari) principles. In other words, philosophers might not be able to demonstrate the possibility of the souls intermediary development on the basis of rational principles. In this paper, the writers initially examine the traditional proofs for intermediary development based on religious texts and then investigate it in the light of the fundamental principles proposed by two prominent Islamic philosophers, Ibn Sina and Mulla Sadra. After a comparative study of their views, the writers conclude that intermediary development is impossible based on both philosophers principles regarding motion. However, they also argue that, given Mulla Sadras view of the Ideal immateriality of the soul and his belief in the Ideal Otherworldly body, there is a more appropriate, but not sufficient, context for the posthumous development of the body.Keywords: nature of the soul, intermediary development, Otherworldly development, motion, potency, act, Ideal immateriality, Ibn Sina, Mulla Sadra
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.