جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "احباط" در نشریات گروه "علوم انسانی"
-
از منظر آیات و روایات، اعمال انسان بر اعمال گذشته و آینده او و دیگران تاثیرگذار است. این تاثیرات زمینه ابطال و تغییر اعمال او و دیگران را فراهم می کند و موجب بقا و تبدیل اعمال نیک و بد او و دیگران می شود. شناخت این تاثیرات در تدوین و تنظیم سبک زندگی اسلامی، که مجموعه ای از الگوهای رفتاری برآمده از نظام بینشی و نظام ارزشی اسلام است، نقشی بسیار مهم دارد. این تحقیق با گردآوری به روش کتابخانه ای و تحلیل و داوری اسنادی _ تحلیلی، پس از بررسی آیات و روایات ناظر به آثار و احکام عمل، به این نتیجه دست یافته است که اعمال نیک و بد آدمی علاوه بر تاثیرات روحی، جسمی و اجتماعی افعال اختیاری انسان، از احکامی مانند حبط و ابطال اعمال نیک گذشته یا تکفیر و پوشانده شدن اعمال بد گذشته، انتقال عین یا مثل اعمال نیک و بد دیگران به او و برعکس و همچنین تجسم و حضور اعمال آدمی در قالبی مناسب با عوالم مختلف اثر می پذیرند و زمینه آثار جدیدی را فراهم می سازند.
کلید واژگان: احکام عمل, تجسم عمل, احباط, تکفیر, سبک زندگی اسلامی, کلام امامیهFrom the perspective of Quranic verses and hadiths, human actions exert influence on both their past and future deeds, as well as on those of others. These influences lay the groundwork for the annulment and alteration of one's own and others' actions, perpetuating and transforming both the virtuous and the sinful deeds. Understanding these impacts significantly contributes to the development of an Islamic lifestyle, characterized by behavioral patterns derived from the insight system and value system of Islam. Through the method of library research and employing a documented-analytical evaluation, this study delves into Quranic verses and hadiths that address the impacts and rulings of actions. The findings suggest that human actions that are carried out through free will, whether virtuous or sinful, not only involve psychological, physical, and social repercussions but also are subject to effects such as the nullification or invalidation of past good deeds or the concealment of past wrongdoings. Moreover, there is a transference of identical or similar actions, both virtuous and sinful, between individuals, along with the embodiment of human actions across various realms of existence, thereby paving the way for new impacts to unfold.
Keywords: Impacts of actions, embodiment of actions, Annulment, Excommunication, Islamic lifestyle, Imami Theology -
نشریه خردنامه صدرا، پیاپی 112 (تابستان 1402)، صص 103 -120
دیدگاه علامه طباطبایی در باب جاودانگی نفس، مبتنی بر جهانبینی توحیدی اوست. او تلاش کرده به چالش برانگیزترین مباحث و اشکالات مربوط به جاودانگی نفس در مسیله سعادت و شقاوت ذاتی، احباط، تکفیر و خلود در عذاب پاسخ دهد. علامه با اتکا به مبانی عقلی و بر مبنای حکمت متعالیه صدرالمتالهین و بهره گیری از اصولی مانند اصالت وجود، حرکت جوهری اشتدادی، وحدت حقیقت نفس و تشکیک در مراتب وجود، تقریری نو از معاد و جاودانگی نفس ارایه نموده است. این نوشتار میکوشد با طرح موضوع جاودانگی، نسبت آن را با اهداف و غایات انسانی که همان تحقق تمامیت حقیقی انسان با معاد و جاودانگی نفس است، تبیین نماید. در این راستا، نظر علامه طباطبایی درباره وجود جوهری نفس و اثبات جاودانگی آن، و همچنین وجوه نوآورانه اندیشه وی در بحث جاودانگی و نتایج و پیامدهای معرفتی آن را مورد بحث و بررسی قرار داده ایم و به اشکالات مطرح شده علیه جاودانگی نفس، با توجه به مبانی علامه، پاسخ داده ایم.
کلید واژگان: جاودانگی نفس, احباط, تکفیر, خلود در عذاب, سعادت و شقاوت, علامه طباطباییKheradname-ye Sadra, Volume:28 Issue: 112, 2023, PP 103 -120Allāmah Ṭabātabā’ī’s view of the immortality of the soul is based on his monotheistic worldview. He has tried to respond to the most challenging discussions and objections in relation to the immortality of the soul regarding the problems of essential happiness and affliction, cancellation, excommunication, and immortality in chastisement. Relying on rational principles and the Transcendent Philosophy and through benefitting from some principles including the principiality of existence, the graded trans-substantial motion, the unity of the truth of the soul and gradation of existence, ‘Allāmah Ṭabātabā’ī has provided a new interpretation of the resurrection and eternity of the soul. Through propounding the problem of eternity, the present paper aims to explain its relation to human purposes and ultimate goals, which are the same as the realization of the true totality of human beings in the light of the soul’s resurrection and eternity. In line with this purpose, the authors have discussed the innovative aspects of his view concerning immortality as well as its epistemological consequences and outcomes. They have also tried to respond to some of the objections raised against the immortality of the soul based on ‘Allāmah’s principles.
Keywords: Immortality, cancellation, Excommunication, immortality in chastisement, happiness, affliction, Allāmah Ṭabātabā’ī -
یکی از مباحث چالش برانگیز در حوزه کلام اسلامی، مساله احباط و تکفیر و در صورت امکان وقوع، ارتباط آن با عدل الهی است. آراء و دیدگاه های متکلمان معتزلی، اشعری، و شیعی در باب جواز و یا عدم جواز احباط و تکفیر و نیز روش محاسبه اعمال بسیار متفاوت است. معتزله با پذیرش احباط و تکفیر در دو شکل مطلق و موازنه، به ادله عقلی و نقلی متعددی استناد کرده اند و در مقابل، اشاعره و متکلمان امامیه نیز با ارایه ادله عقلی و نقلی، ضمن رد قول معتزله، در اثبات دیدگاه خود کوشیده اند. اما مساله اساسی آن است که با توجه به وجود آیاتی از قران کریم که به نوعی بیانگر وقوع احباط و تکفیر هستند، در کنار آیات دیگری که بر محاسبه و جزا دهی دقیق تک تک اعمال دلالت می کنند، سازگاری احباط و تکفیر با عدل الهی چگونه تفسیر، توجیه و تبیین می شود؟ این مقاله در صدد است تا پس از تبیین دیدگاه ها وادله ی متکلمان در باب چگونگی وقوع و یا عدم وقوع احباط و تکفیر، ارتباط آن با عدل الهی را بررسی نماید.کلید واژگان: احباط, تکفیر, متکلمان شیعی, متکلمان معتزلی, اشاعره, عدل الهیThe cancellation and compensation, and in case of the possibility of occurrence, its relation to divine justice are among the challenging issues in Islamic Theology. The views and perspectives of Mu’tazilite, Ash’ari, and Shi’i theologians vary greatly on the contingency or non-contingency of cancellation and compensation and reckoning of deeds. Mu’tazilites acknowledge the cancellation and compensation in its absolute and balanced form and have referred to the rational arguments and revealed arguments. On the contrary, Ash’arites and Imamiyya theologians with reference to the rational and revealed arguments have attempted to refute Mu’tazilites’ proposition and substantiate their viewpoint. However, the matter of contention is that in light of some verses in Quran indicating the occurrence of cancellation and compensation, in addition to the verses emphasizing the precise retribution of every deed, how can the compatibility of cancellation and compensation with divine justice be interpreted, justified and clarified? By elucidating the viewpoints and arguments of theologians about the occurrence or non-occurrence of cancellation and compensation, the current article is aimed at examining its relation with divine justice.Keywords: cancellation, Compensation, Shi’i Theologians, Mu’tazilite Theologians, Ash’arites, Divine Justice
-
یکی از حوزه های جدید در عرصه مطالعات زبان شناسی، روش معناشناسی است. معناشناسی واژه های قرآن یکی از مهم ترین حیطه ها در این عرصه به شمار می رود. این پژوهش به روش ایزوتسو به کشف شبکه معنایی احباط در قرآن، می پردازد. «احباط» به معنای فاسد شدن و در فرهنگ دینی، از بین رفتن حسنات با سییات است. با نگاه کلی به حوزه معنایی «احباط» در روابط همنشینی مشخص شد که کفر، شرک، تکذیب آیات الهی، ارتداد، دنیاطلبی و نفاق به عنوان عوامل حبط و مفاهیمی همچون؛ بی ارزش شدن، محرومیت از شفاعت، خلود در آتش و خسران به عنوان آثار آن محسوب می شوند. تنها معنای جانشین حبط در قرآن واژه باطل است که در همنشینی با بت پرستی، حوزه معنایی جدیدی برای حبط عمل می سازد. تکفیر در تقابل معنایی با احباط به معنای ابطال سییات به واسطه حسنات به کار می رود و در همنشینی با مفاهیمی چون ایمان، عمل صالح، تقوا، هجرت و جهاد، موانع حبط عمل را آشکار می سازد.کلید واژگان: معناشناسی, شبکه معنایی, احباط, تکفیر, ابطال
-
در مسئله «احباط و تکفیر »، بحث ها و گفتمان های متعددی میان مذاهب اسلامی صورت گرفته است. در میان علمای شیعه نیز با وجود اشتراکاتی، نظیر قبول وقوع اجمالی «حبط اعمال » و «تکفیر گناهان »، اختلافات و تفاوت هایی در کیفیت وقوع آن در اعمال و قبول مفاهیم نزدیک به این دو مفهوم، نظیر «موازنه » و «موافات » در اعمال و رفتار انسان دیده می شود. با توجه به اینکه این مسئله صبغه کلامی و اعتقادی بیشتری دارد، با این وجود مورد توجه مفسران و قرآن پژوهان، نظیر آیت الله معرفت و علامه طباطبایی قرار گرفته و هریک با نگاه کلان به آیات این موضوع، دیدگاه ها و نظرات خود را مطرح کرده اند. آیت الله معرفت قایل است که مسئله «احباط » منحصر به اعمال کافر و مشرک ازدنیارفته است و با تلفیق بحثی از قرآن و سنت، به تبیین آن پرداخته؛ ولی علامه طباطبایی با تقسیم بندی گسترده در مورد رابطه اعمال خوب و بد و آثار متقابل آن، در برخی نظرات خود قایل است که «احباط » می تواند نسبت به برخی اعمال شخص مسلمان نیز صورت بگیرد. در این مقاله با روش تحلیلی توصیفی سعی شده است، ضمن مشخص کردن چهارچوب بحث و سیر علمی هر دو دانشمند، به نقاط اشتراک و افتراق هریک دراینباره پرداخته شود.
کلید واژگان: احباط, تکفیر, موازنه, موافات, آیت الله معرفت, علامه طباطبایی -
بحث از «احباط» و «تکفیر» گناهان، از مباحث بسیار مهمی است که در آیات و روایات فراوانی مورد توجه قرارگرفته و فرق مختلف اسلامی، در این زمینه بحث و تبادل نظر بسیار دارند. در برخی از آیات قرآن، از این مقام نیز فراتر رفته و از «تبدیل سیئات به حسنات» سخن به میان آمده است؛ مانند آیه ی 70 سوره ی مبارکه ی فرقان که «توبه» را باب نجات انسان ها از گناه معرفی نموده و شرط قبولی توبه را «ایمان» و «عمل صالح» می داند. پژوهش حاضر، با هدف بررسی نظرات مختلف مفسران شیعه وسنی پیرامون آیه ی فوق و به روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته و نتایج پژوهش حاکی از این است که اصل واژه ی تبدیل به معنای «تغییر» است، اما در مورد نحوه ی تغییر سیئات به حسنات، میان مفسران اختلاف نظرهایی وجود دارد: عده ای آن را تبدیل نفس سیئه به حسنه دانسته، برخی مراد از سیئات و حسنات را ثواب و عقاب آن ها می دانند و برخی نیز آن را تبدیل آثار سیئات به آثار حسنات می دانند.کلید واژگان: تبدیل, احباط, تکفیر, سیئه, حسنهThe negation of virtues and vices is one of immensely important issues which has been focused in many verses and Hadith. In this regard, different Islamic denominations have raised the issue to discuss its aspects and exchange ideas. In some Quranic verses, there is even a mention of “changing vices to virtues”; for example, Surah Al-Forqan Verse 70 introduces “repentance” as a means to save humans from sin, and regards “belief” and “righteous act” as a precondition to accept repentance. The present study which aims to investigate different views of Sunni and Shi’ite commentators regarding the above verse is conducted through descriptive analysis. The results of this research show that the term transformation in this context basically means “change”; however, there are some disagreements among commentators on how vices would change to virtues. Some interpreters hold that vice act would be changed to virtuous act, some others believe that the idea behind vice and virtue is their reward and punishment, and others interpret it as the transformation of vice consequences to virtue consequences.Keywords: Transformation, negation of virtues, negation of vices, vice, virtue
-
در مسئله «احباط و تکفیر»، معتزله قائل به احباط کلی بوده، دلایل عقلی و نقلی ذکر می کنند. در مقابل، اشاعره و اکثر امامیه در حال کفر، ارتداد، شرک و نفاق، منکر احباط کلی هستند و آن را مستلزم ظلم، ترجیح بلامرجح و یا تناقض و دور می دانند. آیت الله جوادی آملی درباره کفر، شرک، نفاق و ارتداد، قائل به حبط محضند که انسان بر اثر آن ها همه هستی خود را از دست می دهد و درباره معاصی قائل به حبط غیرمحض هستند. ایشان بر اساس حرکت جوهری نفس معتقدند، نفس مادامی که رابطه تعلقی با بدن دارد، قابلیت دگرگونی دارد و افعال انسانی با نفس، اتحاد وجودی دارند و صورت متناسب با خود را ایجاد می کنند.کلید واژگان: احباط, تکفیر, آیت الله جوادی آملی, موافاتOn the issue of "act annihilation and recompense", the Mutazilites believe in total annihilation and refer to rational and narrated arguments. The Asharites and the most Imamis, on the contrary, deny the total annihilation in the conditions of infidelity, apostasy, polytheism and hypocrisy (nefaq) and regard it as demanding oppression, preferring without a preferable cause and/or contradictory and cyclical argumentation. On infidelity, polytheism, hypocrisy and apostasy, Ayatollah Jawadi Amoli believes in complete annihilation of acts that accordingly one may lose all his/her being, but, about the sins, he believes in incomplete annihilation. On the basis of essence movement (harakate jawhari) of the soul, he believes that the soul, while in a relative relationship to the body, is changeable and the human acts have an existential unity with the soul so they may create the proper forms with themselves.Keywords: act annihilation, act recompense, Ayatollah Jawadi Amoli, accomplishment
-
حبط اعمال یکی از موضوعات مهم کلامی است که در آیات قرآن از جمله آیه شریفه «لئن ا شرکت لیحبطن عملک» به کار رفته است. در این آیه که خطاب به پیامبر اکرم’ و پیامبران پیشین است، شرک به عنوان عامل حبط عمل معرفی شده است. امکان شرک و حبط شدن عمل پیامبران و ناسازگاری آن با عصمت یکی از چالش های پیش روی متکلمان و مفسران بوده است. در رویکرد امامیه احباط مورد نظر معتزله باطل است، از این رو حبط به کار رفته در آیات قرآن معنای متفاوتی با معنای کلامی آن خواهد داشت. عدم تفکیک کاربرد قرآنی آن با آنچه که در میان متکلمان رایج است، چالش های زیادی را در جهت معناشناسی حبط، متعلق حبط و علل حبط ایجاد می کند. این مقاله در تلاش است تا با تحقیق در مفاد آیه فوق و بهره گیری از آراء مفسران به ویژه امین الاسلام طبرسی، دو رویکرد عمده درباره امکان شرک و حبط عمل پیامبران و مومنان بررسی گردد، معنای قرآنی حبط و مغایرت آن با معنای کلامی تبیین گردد و علل حبط، متعلق و چگونگی تعلق آن به اعمال کافران و مشرکان مورد بررسی قرار گیرد.
کلید واژگان: آیه 65 زمر, احباط, اعمال پیامبران, اعمال کافران, پیامدهای شرکFailure of actions is one of the important theological topics which has been mentioned in the Quran’s Verses including the holy verse “If thou ascribe a partner to Allah thy work will fail and thou indeed wilt be among the losers.” In this verse which is addressed to the holy prophet and the previous prophets, polytheism is deemed as the factor of failure of actions. The possibility of polytheism and failure of the prophets’ actions and its incompatibility with infallibility has been one of the challenges that prophets and commentators have been confronted by. To Imamieh Approach, the Mu’tazilah’s viewpoint on failure of actions is invalid; therefore, the failure mentioned in the Quran has a different meaning with its theological meaning. Lack of discrimination between its Quranic application and what is common among the theologians has created many challenges in regard to semantics of failure, failure-dependents and the reasons of failure. Studying the contents of the above-mentioned verse and enjoying the commentators’ ideas especially Amin Al-Islam Tabarsi, the paper is an attempt to investigate two major approaches about possibility of polytheism and failure of actions of the prophets and believers, then, it explains the Quranic meaning of failure and its contradiction with the theological meaning and also to investigate the reasons of failure, failure-dependents, and the manner of such dependency to infidels and disbelievers.Keywords: Verse 65 of Surah Az, Zumar, Prophets Actions, Infidel's Actions, Consequences of Polytheism -
هدف پژوهش حاضر بررسی آثار و پیامدهای گناهان در آینه دین و روان شناسی است. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، سراغ متون دینی و روان شناسی رفته است؛ نقش گناه در نزول بلا را بررسی کرده و به تبیین رابطه بین گناه و نزول بلا پرداخته است تا با آگاهی دادن به مخاطب در زمینه بلاخیز بودن گناه، زمینه دوری از گناه را فراهم آورد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که گناه در قالب عناوینی همچون تغییر نعمت، اجابت نکردن دعا، احباط عمل، نقمت، آسیب های روانی شخصیتی، کاهش عزت نفس، و کاهش شادکامی، بلا را محقق می سازد.
کلید واژگان: گناه, بلا, نعمت, احباط, نقمت, آسیب روانیThis research aims at investigating the effects of sin in the light of religion and psychology. Using a descriptive-analytical approach and studying religious texts and psychology, the paper reviews the role of sin in the descent of affliction and shows the relation between sin and affliction, and it considers that people's acquaintance with the relation between sins and affliction make them refrain from committing sins. The findings of the research show that the effects of committing sins are as follows; change in blessings not responding to supplication, unfortunate outcome of work, vengeance, psychological damages, loss of self-esteem, fall-off in the degree of happiness and descent of affliction.Keywords: sin, affliction, unfortunate outcome, vengeance, psychological damage -
برخی متکلمان بزرگ اسلامی، و پیش از همه آنها سید مرتضی (قده) برآنند که اگر شخصی حقیقتا مومن شود، محال است از ایمان برگشته و کافر گردد. این متکلمان برای اثبات نظریه خود به دلیل عقلی و نقلی تمسک کرده اند. دلیل عقلی آنها این است که مومن مستحق پاداش ابدی و کافر مستحق کیفر ابدی است. پس اگر مومن، کافر شود، اجتما ع پاداش و کیفر ابدی پیش می آید که محال است. در این نوشتار، این استدلال نقد شده است. هم چنین با بررسی احادیث، نشان داده شده که هیچ یک از آنها نمی تواند نظریه بالا را اثبات کند، گذشته از این که آیات صریح قرآن و احادیث بر وقوع ارتداد و کفر مومن تاکید می ورزند.
کلید واژگان: ایمان, کفر, احباط, موافات, ارتداد, شرط متاخر, بداء, روح ایمانSome great Islamic theologians, among whom is Sayyed Morteza, believe that when someone really becomes faithful, it is impossible for him/her to reject his/her religious beliefs. To prove their theory, the theologians have appealed to some rational and traditional proofs. Presenting these proofs, this essay criticizes them and shows that none of them can prove the above-mentioned theory; besides, the Koranic verses and the Hadiths explicitly emphasize the occurrence of apostasy.
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.