جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "العمده" در نشریات گروه "علوم انسانی"

مستدرک نویسی، از سبکهای متداول و مهم در سبک شناخت کتب احادیث است. این سبک در بین اهل سنت از سده چهارم رواج داشته است. مساله این پژوهش، واکاوی آغاز این سبک در امامیه است. بر اساس پژوهش حاضر روشن شد، حافظ ابن بطریق حلی با تدوین کتاب المستدرک المختار فی مناقب وصی المختار، نخستین حدیث پژوه امامیه است که به سبک مستدرک نویسی روی آورد. وی این کتاب را به عنوان مستدرک کتاب پیشین خود، العمده، تالیف کرده است. در اصل تالیف این مستدرک توسط وی تردیدی نیست اما در این همانی اثر به واسطه ابهامات موجود در متن کتاب، جای تامل است. براساس شواهدی در نسخه خطی، مطالب مندرج در متن، سبک ابن بطریق و مقایسه با کتاب العمده به نظر می رسد؛ غالب متن کتاب المستدرک المختار موجود، یعنی احادیث، اثر ابن بطریق بوده ولی عباراتی را نیز ناسخ یا شخص دیگری به کتاب افزوده است.

تناول البحث آراء بعض علماء اللغه القدامی والمحدثین، ممن اتیح الاطلاع علی آرایهم فی مکانه الفضله فی بنیه الجمله العربیه ودورها فی بناء النص. فالجمله عند النحاه العرب هی المسند والمسند إلیه، وبهما تتم الفایده، والفضله من الزیاده التی یمکن الاستغناء عنها عند اغلب النحاه، ونظر إلیها عند اللسانیین المحدثین عربا وغربیین نظره غیر بعیده عن نظره النحویین العرب القدامی، غیر ان بعضهم قد تحدث عن البعد الدلالی فی بنیه الجمله نفسها، بما توفره المتممات او الذیل فی الجمله، ویقصدون بذلک الفضله، وهذا وصف یغلق الجمله عن بعدها النصی. لکن المتمعن فی بنیه النص والجمله من ناحیه الدلاله والتداول، یجد ان الفضله عنصر قار فی بناء الجمله، وهو الذی یقود الجمله إلی نصها، ویحدد المعنی المقصود من الجمله، ومن الجمله إلی الجمله یتکون النص، وبعض الجمل یکون نصا. فالفضله هی الرکن الاساس الثانی فی بناء الجمله العربیه بعد العمده، ای العمده والفضله او العنصر الثالث فی بناء الجمله، (المسند والمسند إلیه والفضله)، وهو موجه نصی للجمله؛ وعلیه نسمی الفضله بالموجه؛ لانها توجه الجمله إلی نصها الذی تنتمی إلیه. لم یتناول احد قضیه موقع الفضله فی بنیه الجمله العربیه کعنصر اساسی. وقد اعتمدنا هذه الدراسه بناء علی المنهج الوصفی التحلیلی فی ظل علم نحو النص.