جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "modern science" در نشریات گروه "تاریخ"
تکرار جستجوی کلیدواژه «modern science» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
از زمان ورود علوم جدید به ویژه نجوم نیوتنی به جهان اسلام و ایران و آغاز مخالفت با آن تا زمان قبول عمومی هیئت جدید از جانب علماء، صرف نظر از بعضی مخالفت های پراکنده ، بیش از دو قرن گذشته است. این دوره شامل گذار از باور به سکون زمین و مرکزیت آن است که نه تنها در نظام بطلمیوسی بلکه درسایر کیهانشناسی های دوران اسلام مفروض بود و صدها سال در آگاهی عمومی ریشه دوانده بود. تاریخ نویسی علم این دوره تا قبول کامل هیئت جدید و بر خورد با سایر علوم غربی باید با وسواس علمی و با بررسی شواهد مکتوب و آثار فرهنگی موجود تدوین شود. در چند دهه اخیر اظهار نظرهای مختلفی از جانب تاریخ نویسان علم در این باره انجام گرفته است. سید حسین نصرمعتقد است که علمای اسلام علوم غربی را بدون تنقید یک جا قبول کرده و در مقابل آن تسلیم شدند. دکتر گمینی هم با جدا کردن شیعه «متشرعه» از شیخیه و صوفیان بر این باور است که عکس العمل های گروهی متخالفی در مقابل علم هیئت جدید وجود داشته است. بر خلاف شیخیه و صوفیه، علمای «متشرعه» تناقضی بین آیات و احادیث با هیئت جدید نمی دیدند و اگر هم می دیدند آن را قابل حل می شمردند و از جهت دینی مشکلی نداشتند و مخالفتشان عمدتا بر اساس تفکر فلسفی مورد قبولشان بود.یکی از علمای امامیه که نظری کاملا انتقادی به علوم جدید داشت محمدحسین کاشف الغطاء بود. او در نوشته هایش از دروان مشروطه و دهه های بعد، به ویژه با علم هیئت جدید و نظریه تکامل داروین مخالفت می کند. دکتر گمینی خوانشی متضاد با این برداشت از نوشته های کاشف الغطاء ابراز کرده است . در مقاله حاضر تزهایی که دکتر گمینی در طی سال های اخیر به خصوص درنوشته های جدیدش در باره مواجهه علماء امامیه با علم هیئت جدید ابراز کرده است بررسی می شوند. وبا شواهد و براهین دیگری استدلال می شود که اغلب آنها یا بر زمان پریشی تکیه دارند و یا بر این فرض نادرست که مخالفت علمای امامیه (متشرعه) با علم هیئت جدید به خاطر دلایل دینی نبود بلکه دلایل آنها صرفا یا عمدتا دلایل مربوط به فلسفه طبیعی بوده است. به علاوه نادرستی باور او در مورد عدم مخالفت کلی کاشف الغطاء با نظریه تکامل داروین با مراجعه به نوشته های او مستدل می شود.
کلید واژگان: تاریخ نگاری, داروین, علمای امامیه, کیهان شناسی اسلامی, هیئت جدید, هیئت بطلمیوسی, محمدحسین کاشف الغطاءHistory of Science, Volume:21 Issue: 1, 2024, PP 113 -159ore than two centuries have passed since the introduction of modern sciences, especially the Newtonian astronomy, into the Islamic world and Iran. The historiography covering the period of opposition until widespread acceptance of modern astronomy by the Shi’ite clergy, should be persued with utmost care and meticulous examination of written evidence and material culture. This period includes the transition from the belief in the centrality and fixity of the earth, assumed not only in the Ptolemaic system but also in other cosmographies of the Islamic era, to modern cosmology. In the last few decades, historians of science have made various comments about this period. Seyyed Hossein Nasr talks about wholesale surrender of Islamic scholars when facing Western science without launching any criticism. On the other hand, Gamini, a historian of science, maintains, by separating the mainstream Shi’ites from the Shaykhiya and the Sufis, that there were different reactions by these groups towards modern science. Unlike the Shaykhiya and Sufis, the opposition of the mainstream scholars towards modern astronomy was not due to religious dogmas, but it took place only on philosophical grounds. One of the Shi’ite ulama, who had a completely critical view of modern science, was Muḥammad al-Ḥusayn al-Kāshif al-Ghitāʾ. In his writings from the time of Constitutionalism and the following decades, he especially opposes modern astronomy and Darwin's theory of evolution. Gamini has advanced a different reading of the writings of Kashif al-Ghita. In the present article, the contentions that Gamini has expressed in recent years, especially in his new writings, regarding the confrontation of the Shi’ite ulama with modern astronomy, are challenged here. It is argued that they are either anachronistic or rely on the false assumption that the opposition of the mainstream Shi’ite scholars to modern astronomy was solely or mainly related to their philosophical considerations rather than religious objections. In addition, the incorrectness of Gamini’s assertion that Kāshif al-Ghitāʾ only objected to the evolution of humankind and was generally sympathetic towards Darwin’s theory of evolution will be shown
Keywords: Darwin, Historiography, Islamic cosmology, Modern astronomy, modern cosmology, Modern Science, Muḥammad al-Ḥusayn al-Kāshif al-Ghitāʾ, Shi'ite clergy -
حکومت قاجاریه پس از مواجهه با تهدیدات نظامی و اقتصادی تمدن جدید، در چند مقطع با محوریت اقتباس علوم و فنون جدید، برای اصلاح و نوسازی بخش هایی از نهادها و تاسیسات دولتی اقدام کرد. افزون براین، با آشنایی ایرانیان با تحولات و اندیشه های جدید، در این دوره شاهد شکل گیری اندیشه های انتقادی و گفتمان های ترقی در جامعه هستیم. روزنامه حبل المتین کلکته یکی از مهم ترین مطبوعات دهه های پایانی دوره قاجاریه است که در گفتمان ترقی خواهانه خود، بر اقتباس علوم جدید بسیار تاکید دارد. تحقیق حاضر در تلاش است تا به انتقاد از رویکرد و راهکار این روزنامه در قبال ترقی و علوم جدید بپردازد و به این پرسش اساسی پاسخ دهد که براساس پارادایم نظریه انتقادی، تبیین حبل المتین از نسبت ترقی با علوم جدید و نیز راهکار ترقی این نشریه مبنی بر اقتباس علوم جدید، با چه نواقص و مشکلاتی مواجه است؟ یافته های تحقیق بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از رهیافت نظریه انتقادی، نشان می دهد که نشریه مذکور، درکی از کلیت تمدن جدید و چگونگی تکوین آن براساس نسبت دیالکتیک تحولات و فرآیندهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نداشت و با رویکردی اثبات گرایانه، ترقی اروپا و همه جوامع را با به کارگیری علوم جدید تبیین کرده و اقتباس این علوم را بدون توجه به ضرورت تحول و همراهی ساختارهای ایران و شکل گیری فرآیندهای لازم، به عنوان راهکار ترقی ترویج کرده است.کلید واژگان: ترقی, علوم جدید, علوم قدیم, نظریه انتقادی, حبل المتین کلکتهDue to the military and economic threats of modern civilization, the Qajar rulers were forced, at some stages, to adapt new sciences and techniques to modify and refurbish parts of their state administration. In addition, due to the acquaintance of Iranians with new changes and modern thoughts of this period, critical thoughts and progressive discourses were formed in society. Printed in Kolkata during the ending decades of Qajar era, Habl al-Matin was one of the most important newspapers which used to emphasize the adaptation of modern sciences in its progressive discourse. Based on a descriptive-analytical method and through a paradigm of critical theory, it has been tried, in present study, to criticize the approach of this newspaper to progress and modern sciences to find answers to these fundamental questions of what were the shortcomings and problems of Habl al-Matin to explore the relation between progress and modern sciences and what was its "of-modern-sciences- derived" solution to get development? Findings show that Habl al-Matin did not have a comprehensive understanding of new civilization and the ways it developed on the basis of dialectical relation of political, economic, social and cultural changes and processes, and it tried, through a positivist approach, to explain the advancement of Europe and all other societies using modern sciences, and it propagated the adoption of these sciences as a strategy for the Iran's progress, regardless of the necessity of making changes and creating capacity for bringing the country's different structures together and forming appropriate processes.Keywords: progress, Modern Science, Ancient Science, Critical Theory, Habl al-Matin, Kolkata
-
سهم نجم الدوله در انتقال و جذب علوم جدید در دوره قاجار بسیار ارزنده است. ولی چرا در ایران علی رغم شکوفایی علوم در قرون گذشته رهیافتی به علوم جدید پیدا نشد، و حتی هنگامی که این علوم از خارج به ایران راه یافت نتوانست در ابتدا در ایران ریشه بدواند. اما پاسخ همه جانبه به طرح معمای نیدهام ابعاد وسیعی را در بر می گیرد، که از توان یک فرد خارج است. در اینجا در ابتدا به اهمیت طرح این سوال اشاره می شود و به دنبال آن برخی از پاسخ هایی که تاریخ نگاران علم در غرب به این معما داده اند اجمالا بررسی و ارزیابی می شوند. سپس منطق روشن شناسی علوم سنتی در ایران به اختصار مورد بررسی قرار می گیرد و استدلال می شود که با این روش شناسی که در کتاب رساله شمسیه تجویز شده است، دستیابی به علم هیئت جدید، که با کشفیات نیوتن تثبیت و مقبولیت عام یافت، متصور نبود. در خاتمه برای تایید این استدلال به نظریه یکی از علمای عصر قاجار به نام محمدحسین شهرستانی در کتاب آیات بینات مراجعه می شود.
کلید واژگان: رساله شمسیه, روش شناسی بومی, علم جدید, کاتبی قزوینی, محمدحسین شهرستانی, معمای نیدهامThe introduction of modern science in the Qajar era is invariably connected to the efforts of Najm al-Dawla. But why modern science did not rise in Iran despite the high development of science in pre-modern times? And why did it not find acceptance in Iran when it was first introduced? In this article the importance of Needham’s question for the historiography of science is briefly discussed as well as some attempts by Western scholarship to answer it. By considering the traditional methodology of science, as expressed by Kātibī Qazwīnī in al-Risala al-Shamsīyya that had been taught in Iran until recently, it will be argued that this methodology was not suitable for developing or embracing modern science, in particular, the Newtonian mechanics. Finally, as an example, some arguments against heliocentric astronomy based on the logic of al-Shamsīyya, and advanced by Muḥammad-Ḥusayn Shahristānī in his Āyāt Bayyināt will be discussed.
Keywords: Modern Science, Muḥammad-Ḥusayn Shahristānī, Najm al-Dīn Kātibī Qazwīnī, Needham’s puzzle, al-Risala al-Shamsīyya, Traditional methodology
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.