جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « علم کلام » در نشریات گروه « تاریخ »
تکرار جستجوی کلیدواژه «علم کلام» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
مناظره، از زمان پیامبر (ص) در سرزمین های اسلامی رواج داشت و یکی از مظاهر تمدن و شاخصه های حکومت خلفای عصر اول عباسی (132-227ق) به ویژه مامون، هفتمین خلیفه عباسی به شمار می رود. بیتردید مناظرات از عوامل مهم دوره اوج نهضت ترجمه و پیشرفت بیت الحکمه بوده است. همچنین سیاست فرهنگی عباسیان در دوران استفاده از قدرت نرم در مقابله با امامان ((ع))، موجب ترجمه متون گوناگون علمی به زبان عربی شد و حلقه های بحث و اندیشه و پژوهش علمی رونق گرفتند. روح این مناظره ها متاثر از حضور مستقیم و غیرمستقیم خلیفه بود. مناظره ها با اهداف متعددی برگزار می شد و خلفا در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، از دستاورد مناظرات بهره می جستند. این پژوهش، با روش توصیفی تحلیلی، به طرح این سیوال می پردازد که زمینه های موثر اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در مناظرات کلامی عصر اول خلافت عباسیان کدامند؟ مدعا این است که با مهاجرت و تبادلات تجاری، شرایط خوبی برای تضارب آرا فراهم گردید و موجب بالندگی اندیشه های قبلی و از سوی دیگر، عامل پیدایش مسایل نوین اعتقادی و پویایی مناظرات، شکل گیری و یا رشد فرق مختلف شد و با پایان فتوحات، فعالیت اقتصادی مسلمانان توسعه پیدا کرد و سپس همراه با تجارت، تعاملات فرهنگی از جمله مناظره افزایش یافت.
کلید واژگان: علم کلام, مناظرات, نهضت ترجمه, مامون عباسی} -
تحولات تاریخی و اندیشه ای که در بستر آن ها فرقه های مختلف اسلامی ایجاد شده اند، نقش بسیار مهمی در بازنمایی چگونگی شکل گیری فرقه های مختلف کلامی دارند. از این رو واکاوی و تحلیل آن ها دستاوردهای قابل توجهی به دنبال خواهد داشت و از اهمیت بسزایی در تاریخ اندیشه های کلامی برخوردار است. یکی از این دستاوردها، فهم پیشینه فرقه نگاری در میان مذاهب اسلامی است. پژوهش پیش رو درصدد است با توجه به این اهمیت با استفاده از رویکرد تحلیل گفتمان لاکلاو و موف صورت بندی و کشاکش های به وقوع پیوسته در جامعه اسلامی و زمینه های تشکیل و تطور آن را بررسی کند. در واقع مساله اصلی این پژوهش شناسایی و تبیین مولفه های موثر بر شکل گیری فرقه نگاری در ساحت زمانی مدنظر پژوهش با تکیه بر تحلیل گفتمان لاکلاو و موف است. یافته های پژوهش نشان دهنده این است که زنجیره ای از تحولات سیاسی - اجتماعی و مذهبی بر روند شکل گیری این سبک نگارش تاثیر گذاشته است.
کلید واژگان: فرقه نگاری, علم کلام, تحلیل گفتمان, لاکلا و موف}The historical and intellectual developments underlying the various Islamic sects play a very important role in representing how different theological sects are formed. Therefore, their analysis will yield significant results and is of great importance in the history of theological thoughts. One of these achievements is understanding the background of Sectarian Historiography among the Islamic religions. The present study seeks to address this issue using Laclou's and Mouffe's discourse analysis frameworks to investigate the ongoing conflicts in the Islamic society and its contexts of formation and evolution. In fact, the main issue of this research is to identify and explain the factors that influence the formation of sectarian historiography in the time domain under study, relying on Laclou's and Mouffe's discourse analysis frameworks. The findings indicate that a series of socio-political and religious changes have influenced the process of formation of this style of historiography.
Keywords: Sectarian Historiography, Theology, Discourse Analysis, Laclou, Mouffe} -
مسجد جامع بصره یکی از این مساجد جامعی بوده که از نهادهای سیاسی و فرهنگی جهان اسلام در دو قرن اول هجری محسوب می شود. سوال اصلی این است که با توجه به حضور موالی و تازه مسلمانان در شهر بصره، مسجد جامع این شهر چه نقش و جایگاهی در توسعه مبانی دینی و فرهنگی اسلام داشت و تاثیر و تاثر آن با مسجد جامع کوفه چگونه بوده است؟ در پاسخ، ضمن نگاهی به تعاریف نظری، ابعاد و جامعیت مسجد در شهرها، به شکل گیری جامع بصره و میزان غنای علمی و فرهنگی آن اشاره و با استفاده از منابع تاریخی و جغرافیایی، تقابل جامع بصره با جامع کوفه بررسی می شود. حاصل اینکه اگرچه ضرورت های نظامی و سیاسی بنای جامع بصره را سبب گردید، اما این مکان کانون اصلی توسعه مبانی فرهنگی و علمی در میان تازه مسلمانان شد که نتیجه آن آزادی اندیشه اسلامی و ظهور علم کلام و نحو بود.کلید واژگان: مسجد بصره, قدمگاه امام علی×, علم کلام, نماز جمعه, فقه و حدیث, علم نحو}Basra Grand Mosque was one of the Islam world political and cultural institutions in the first two centuries (A.H.). The main question here is that with regards to the presence of new Muslims and Mawālīs in the city of Basra, what the status and role of Basra Grand Mosque was in the development of Islam cultural and religious foundations and how this Grand Mosque interacted with the Grand Mosque of Kufa. In response, we examine the theoretical definition, the scope and the comprehensiveness of the mosque in the cities. The process of the formation of Basra Grand Mosque and its cultural and scientific richness will also be investigated implementing historical and geographical sources. Eventually, the interactions between Basra Grand Mosque and Kufa Grand Mosque will be examined. Although military and political imperatives led to the establishment of Basra Grand Mosque, this place became the main center for the development of cultural and scientific principles among new Muslims and resulted in the emergence of theology, syntax and freedom of Islamic thought.Keywords: Basra Mosque, Imam Ali's Qadamgāh (Foothold), Theology, Friday Prayers, Jurisprudence, Hadith, Syntax}
-
مهم ترین رویداد تاریخی عصر اول عباسی کاربرد نیروی «استدلال» از سوی مسلمین است که نهضت ترجمه بدان شدت بخشید. شیعه ی امامی در این دوره اقلیتی بود که با تجهیز فرق مختلف به نیروی استدلال، در وضعیت نوینی قرار گرفت. اگر چه در این دوره، امامان شیعی شبهات فقهی، کلامی و دینی را پاسخ گو بودند، به نظر می رسد بدون توجه علمای شیعه به مسئله ی مهم نهضت ترجمه، حفظ موجودیت شیعه ی امامی چندان آسان به نظر نمی رسید؛ بنابراین متکلمین شیعه ی امامی نیز همگام با فرق دیگر (مانند معتزله) خود را به نیروی عقل و استدلال در مباحثات کلامی تجهیز کردند. در این مقاله به متکلمین اولیه ی شیعه ی امامی پرداخته شده است که با مناظرات و تالیفات خویش سهم بزرگی در حفظ تشیع امامی ایفا کردند.
کلید واژگان: علم کلام, شیعه ی امامی, نهضت ترجمه, معتزله}The most important historical event in early Abbasid period was the application of the power of "reason" by Muslims; a phenomenon that was reinforced by the "Translation Movement" as well. At that time, the Imami Shiah was a minority group which, because of various other sect's use of "reasoning", found itself to be facing a new situation. Although at this time, the Shiah imams resolved different theogoy and law problems, it seems that the Shi,ah scholars had come to the conclusion that without getting involved in the Translation Movement, the preservation of the Imami Shiah existence would not be easy. Therefore, along with other contemporary sects such as the Mutazilah, the Imami Shi,ah theologians applied the power of reason and intellect in their theological arguments. This article deals with those early Imami Shiah theologians who through their debates and writings played a major role in saving the Imami Shiah school.
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.