به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « بیان الحق نیشابوری » در نشریات گروه « ادبیات و زبان ها »

تکرار جستجوی کلیدواژه «بیان الحق نیشابوری» در نشریات گروه «علوم انسانی»
  • ابوالفضل خطیبی*

    کهن ترین نسخه شاهنامه، مورخ 614ق از تاریخ اتمام سرایش آن (400ق) 214 سال فاصله دارد، ولی در این دوران، قطعات و بیت هایی از شاهنامه در برخی منابع کهن تاریخی و ادبی باقی مانده است. یکی از این منابع کهن،  کتاب عربی خلق الانسان از بیان الحق نیشابوری (درگذشت: 521ق) در تفسیر آیه ای از قرآن است که 54 بیت پندآمیز از شاهنامه را نقل کرده است. در این جستار، این بیت ها با شاهنامه تصحیح جلال خالقی مطلق و نسخه های مبنای تصحیح او و برخی نسخه های دیگر و نیز کتاب اختیارات شاهنامه (تالیف: 474ق)سنجیده و درباره برخی ضبط ها بحث شده است. یکی از نتایج این پژوهش این است که بیان الحق بیت های شاهنامه را نه از متن این منظومه که از اختیارات شاهنامه برگرفته است.

    کلید واژگان: شاهنامه, فردوسی, خلق الانسان, بیان الحق نیشابوری, اختیارات شاهنامه}
    Abolfazl Khatibi *

    The oldest version of the Shahnameh (The Epic of Kings) dates back to 614 AH, 214 years after the time of its completion at 400 AH. However, a variety of chapters and verses of the Shahnameh have been remained in some ancient historical and literary sources from this period. Among these is an Arabic book entitled Khalq al-Insan(The creation of Humans) by Bayan al-Haq Neyshabouri (died in 521 AH) which has quoted 54 instructive verses for the interpretation of a verse from the Holy Qur'an. The current study compares these verses to the Shahnameh edited by Jalal Khaleghi Motlagh and manuscripts used in his edition, some other copies as well as the book of Ikhtiarat Shahnameh (474 AH), and it discusses some records. Based on the research findings, Bayan al-Haq has derived the verses of Shahnameh from Ikhtiarat Shahnameh, not from the copy being studied.

    Keywords: Shahnameh, Ferdowsi, Khalq al-Insan, Bayan al-Haq Neyshabouri, Ikhtiarat Shahnameh}
  • جواد بشری*
    در کتابی به زبان عربی موسوم به خلق الانسان، اثر خواجه بیان الحق نیشابوری (521ق)، ابیاتی از شاهنامه فردوسی در کنار هم نقل و ثبت شده است. کتاب نیشابوری دارای ماهیتی تفسیری و کاملا دینی و با ساختاری مجلس گونه و واعظانه است و احتمالا در اوایل سده ششم هجری، پس از آنکه او از غزنه، قلمرو غزنویان دوم، به زادگاه خویش نیشابور بازگشته، پدید آمده است. ازآنجاکه این ابیات از مثنوی حکیم طوس، در ماخذی به این قدمت و از سوی واعظی تفسیردان از ناحیه خراسان و در مراوده با دستگاه غزنویان دوم به کارگرفته شده، در مخاطب شناسی متن شاهنامه نزد طبقات عالمان و مذکران، و ساکنان مناطق تحت سلطه حاکمان غزنوی دوم و یا شاید خراسان (تحت امر سلجوقیان)، حائز اهمیت است. پس از تصحیح ابیات مزبور از روی دو دست نویس در دسترس از این کتاب، می توان ارزش های متن شناسانه آن را نیز بهتر محک زد و آنها را برای تصحیح برتر و نهایی شماری از مواضع شاهنامه آماده کرد. در بخشی از این پژوهش با عرضه جدولی حاوی نسخه بدل های ابیات شاهنامه در این منبع که حاصل مقایسه با دیگرسانی های ثبت شده در چاپ خالقی و همکاران و چند منبع چاپی و یا خطی کهن است، ارزش های چنین یافته ای بیشتر نمایان شده است.
    کلید واژگان: غزنه, نیشابور, انتخاب شاهنامه, شاهنامه, خلق الانسان, بیان الحق نیشابوری}
    Javad Bashari *
    Khalgh al-Ensan is an unpublished Arabic book by Bayan al-Hagh Neyshaburi (died in 521 AH) in the field of commentary on the Koran in which there are some verses from Ferdowsi’s Shahname. Neyshaburi was the judge of Ghazne on behalf of Ghaznavids, but in the last years of his lifetime, returned to his birthplace, Neyshabur, and collected his Majalles in commentary of a chapter from the Koran, called “Khalgh al-Ensan.” The existence of these verses in such an old book indicate the fame of Shahname in so-called era in the eastern territory of the Persian literature which Second Ghaznavid had the power beside Seljuqids. In fact, an author who was known as a religious scholar with a strong attention to Ferdowsi’s Masnavi can demonstrate the relationship between religious scholars and non-religious poems. In this article, moreover we noted to important variants between ancient MSs of Shahname and Khalgh al-Ensan that can improve some parts of Ferdowsi's Masnavi in future. In our opinion, Neyshaburi’s reference for Ferdowsi’s poems, was a selective book like an anthology of Shahname, that existence of some old instances of those books is proved; for example, the selection of Ali ibn Ahmad that is existed at the moment and is published, or Mas’ud-e Sa’d's selection which is missed, both of them very close to Neyshaburi’s lifetime.
    Keywords: Ghazne, Neyshabur, Literary Selections, Shah-Name, Khalgh al-Ensan, Bayan al-Hagh al-Neyshaburi}
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال